واضح آرشیو وب فارسی:برترین ها: روزنامه هفت صبح: روی سورنسون استاد فلسفه دانشگاه واشنگتن در سن لوئیس، میگوید: مشکل خندهداری است زیرا همه فکر میکنند که «اول مرغ بود یا تخممرغ» سوال احمقانه است! اما در حقیقت ما صبر و حوصله اندیشیدن به این سوال را نداریم و نه اینکه این سوال احمقانه باشد.
اول بهتر است از جنبه علمی به این سوال نگاه کنیم. تخم مرغ، در معنای کلی، پیشتر از وجود خود مرغ وجود داشته است. قدیمیترین فسیلهای تخم و جنین دایناسورها به حدود ۱۹۰ میلیون سال پیش برمیگردد. قدمت فسیلهای آرکئوپتریکس [کهنبال] که به عنوان نخستین پرندهها شناخته میشوند نیز به حدود ۱۵۰ میلیون سال پیش میرسد. بنابراین میتوان گفت که پرندهها پس از تخمها پدید آمدند.
این پاسخ هنگامی که به شکل جزئیتر در مورد یک مرغ و تخم مرغی که از آن سر برآورده اطلاق میشود نیز همچنان معنادار و صحیح است. در نقطهای از تاریخ، یک موجود "تقریبا شبیه مرغ” تخمی را تولید کرده که ساختار ژنتیکیِ پرنده داخل آن، به خاطر جهشهای کوچک ژنتیکی، کاملا به مرغ تبدیل شده است.
البته با علم به ماهیت فزاینده تغییرات ژنتیکی، تعیین مرزبندیِ دقیق در مورد زمان وقوع این تغییر ژنتیکی تقریبا غیرممکن است. با این حال، زمان اهلی شدن مرغها، در تقابل با همتایان وحشی خود، به چیزی حدود ۷۰۰۰ سال پیش بازمیگردد. نیل دگراس تاسیون، اختر فیزیکدان آمریکایی، نیز فرضیهی "زایش مرغ از داخل تخمی که توسط یک موجودِ شبیه به مرغ گذاشته شده” را تایید کرده و بیل نای [مشهور به مربی علم که به در تلویزیون آمریکا به «بیل نای مرد دانشمند» شهرت دارد] نیز با او موافق است.
چند سال پیش، گروهی از دانشمندان به این نتیجه دست یافتند که برای تشکیل پوسته تخم مرغ به نوعی پروتئین خاص نیاز است که تنها در تخمدان مرغ یافت میشود. از آن دادهها به منظور تایید فرضیه مخالف استفاده میشد: اینکه اول مرغ به وجود آمد و بعد تخم مرغ.
نکته جالب اینجاست که سوال "اول مرغ بود یا تخممرغ؟” در چه برههای از تاریخ برای اولین بار مطرح شد. سیر تکاملیِ پاسخ به این سوال چه حقیقتی را در مورد "تفکر انسانی” افشا میکند؟
ماجرا به یونان باستان برمیگردد. سورنسون میگوید که ارسطو به وضوح به این سوال فکر میکرده اما از پاسخ دادن به آن طفره میرفته است؛ ارسطو باور داشت که هر دو همیشه از ابتدا وجود داشتهاند.
ترجمه انگلیسی کتاب "فرانسوا فِنلون” (۱۸۲۵ میلادی) که در مورد دیدگاه فلاسفه دوران باستان نوشته شده، نگاه ارسطو را این چنین بازتاب میدهد: «امکان ندارد که اول تخم وجود داشته باشد و سپس پرنده از آن بیرون آمده باشد، و به همین منوال، امکان ندارد که اول پرندهای وجود داشته که تخم گذاشته باشد؛ زیرا خود پرنده از تخم پدید میآید.»
اما نخستین شخصی که حالت سوالی آن را پدید آورد "پلوتارک” بود: «اول مرغ بود یا تخم مرغ.» همین "سوال کوچک” آنقدر بزرگ بود که سوال اساسیتر آن دوران را به شدت تحت شعاع خود قرار داد؛ اینکه آیا جهان آغازی داشته است؟
در قرن ۵ میلادی، یک دانشمند رومی به نام "ماکروبیوس” نوشت: «مردم در مورد اینکه اول مرغ آمد یا تخم مرغ مزاح میکنند، اما این سوال باید مورد توجه قرار گیرد.»
چند صد سال بعد، تاریخدان طبیعی ایتالیایی به نام «اولیسس آلدروواندی» به این موضوع پرداخت و نشان داد که آن سوال در سال ۱۶۰۰ میلادی نیز همچنان مطرح بود: «من به این سوال که حالا بیهوده و بیفایده است پاسخ میدهم؛ اینکه اول مرغ بود یا تخم مرغ. در کتابهای مقدس آمده که اول مرغ وجود داشته است. این کتابها به ما میآموزند که حیوانات در ابتدای هستی خلق شدهاند؛ بنابراین باید گفت که نخستین مرغ از تخم مرغ پدید نیامده است، بلکه از هیچ به وجود آمده است.»
۲۵ مهر ۱۳۹۵ - ۱۴:۵۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: برترین ها]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]