واضح آرشیو وب فارسی:برترین ها: حمید دیهیم؛ رئیس انجمن اقتصاددانان ایران در روزنامه آرمان نوشت: آمار ۱۰ سال اخیر از تعداد افرادی که مدت بیکاری آنها یک سال یا بیشتر به طول انجامیده، نشان میدهد این نرخ در یک دهه اخیر در کل کشور تقریبا ثابت مانده است، اما در روستاها روند صعودی دارد. ابتدا باید به دنبال پاسخ سوال «بیکار کیست؟» باشیم.
بر اساس تعریف سازمان ملل بیکار کسی است که در جستوجوی کار است، اما کار پیدا نمیکند. به عبارت دیگر فرض کنید یک فارغالتحصیل دانشگاهی یک سال به دنبال کار باشد و پیدا نکند، نا امید شده و دیگر به دنبال کار نمیرود. این فرد جزو بیکاران کشور به حساب نمیآید. بنابراین تعریف بیکار با تعریفی که مردم دارند، تفاوت دارد. هیچ کشوری نمیتواند نرخ بیکاری صفر داشته باشد. حتی اگر به یک نفر ۱۰ شغل پیشنهاد شود، بازهم عدهای به علتهای مختلف کار نمیکنند.
به این وضعیت بیکاری طبیعی میگویند که معمولا دو درصد است. البته این موضوع به زمانی مربوط میشود که در کشورهای پیشرفته تنها مردها مشغول به کار بودند و مشارکت زنان در بازار کار کم بود. در حال حاضر چهار تا پنج درصد نرخ بیکاری به بیکاری طبیعی(Natural unemployment) مربوط میشود. بنابراین کشوری که شش درصد بیکاری دارد، نرخ بیکاری واقعی آن نزدیک به یک درصد است و چهار تا پنج درصد این نرخ به بیکاری طبیعی تعلق دارد.
مفهومی دیگر با عنوان بیکاری پنهان(under employment) وجود دارد، به این معنا که در یک روستا برای یک کار سه نفر مشغول هستند، در حالی که یک نفر میتواند آن کار را انجام دهد. به طور کلی، بیکاری پنهان بیشتر در روستاها پدید میآید. البته در شهرهای بزرگ نیز میتوانیم این مفهوم را جستوجو کنیم. به عنوان مثال، اگر ظرفیت کارخانهای۱۰۰ کارگر یا کارمند است، سه برابر یا بیشتر از این ظرفیت استخدام صورت میگیرد.
در نتیجه اگر تعداد زیادی از این کارکنان را اخراج کنند، تولید با مشکل مواجه نمیشود. راهحل در وضعیت فعلی در سیاستهای پولی کشورمان است. توجه داشته باشید که بسیاری از کارخانههای ما زیر ظرفیت کار میکنند و سرمایه در گردش سرمایهگذاران با مشکل مواجه است. بانکها نیز به تبع این مساله پولی ندارند تا به کارخانهها وام دهند. حال در چنین وضعیتی که تولید نابسامان است و بانکها نیز منابع ندارند و بیشتر به دولت داده میشود، چه باید کرد؟
ما مفهومی به نام نرخ تنزیل مجدد در اقتصاد میشناسیم که در ایران به آن خرید دین میگویند. در کشورهای پیشرفته وام مسکن به شهروندان اعطا میشود که بین ۳۰ تا ۳۵ سال است. اگر بانک در چنین شرایطی منتظر بماند که بازپرداخت وامهایی که داده است به خوبی انجام شود تا بتواند به افراد جدیدی وام دهد، زمان زیادی میگیرد. بنابراین در این هنگام بانک اسناد را به بانک مرکزی ارائه میدهد و وقتی اسناد با خطکشهای بانک مرکزی سازگاری داشته باشد، بانک مرکزی به آنها وام میدهد و بانک مرکزی اسناد بانکها را تنزیل میکند. به این اقدام نرخ تنزیل مجدد میگویند.
ما در ایران این اقدام را در نظر داریم، اما از طرفی نرخ سود بسیار بالاست و عملا صرف نمیکند کسی بتواند بهره بالای ۲۰ درصد را متقبل شود. بنابراین تولیدکنندههای ما قادر به دریافت وام و سرمایهگذاری و تولید نیست. در گذشته بانک مرکزی این اقدام را انجام میداد. اگر نرخ تنزیل یا خرید دین به خوبی اجرا شود بیکاری بلندمدت نیز ریشه کن میشود.
۲۵ مهر ۱۳۹۵ - ۰۹:۲۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: برترین ها]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]