واضح آرشیو وب فارسی:موسسه بین المللی مطالعات دریای خزر: حفظ مشارکت کنونی میان ایران و روسیه، و حفظ و تقویت این مشارکت در حوزه های مختلف، نه تنها موجب تقویت دولت سوریه می شود، بلکه نفوذ ایران در منطقه را نیز افزایش خواهد داد و این چالش به مراتب بزرگی را برای دشمنان ایران و از جمله آمریکا مطرح خواهد کرد. اندیشکده آمریکن اینترپرایز در یادداشتی به قلم ماری داناوان به بررسی اثرات حضور جنگنده های روسیه در پایگاه هوایی همدان پرداخت. او مهم ترین اثر این اقدام را تقویت چشمگیر قدرت بازدارندگی ایران در برابر تمام دشمنان خود ــ از جمله ایالات متحده ــ و در نتیجه افزایش توانایی و جسارت ایران برای گسترش نفوذ خود در منطقه می داند. متن این یادداشت در ادامه آمده است: استفاده روسیه از پایگاه هوایی همدان در ایران ممکن است فعلاً به پایان رسیده باشد، اما همکاری نظامی روس ها و ایرانی ها به هیچ وجه تمام نشده است. اظهارات هر دو کشور حاکی از این بوده که ممکن است روسیه در آینده نیز از پایگاه هوایی شهید نوژه استفاده کند. این رویداد برای عملیات های نظامی روسیه در سوریه از اهمیت محدودی برخوردار است، زیرا روسیه اکنون در خود سوریه پایگاه هوایی دارد. اما می تواند به منظور توانایی ایران در جهت ایجاد بازدارندگی در برابر آمریکا و دشمنان آن در منطقه حائز اهمیت فراوانی باشد. حضور مکرر پرسنل و تجهیزات نظامی روسیه در تأسیسات نظامی ایران، لایه دیگری از پیچیدگی را به محاسبات هر کشوری که قصد حمله به ایران را داشته باشد اضافه می کند. این مسئله همبستگی نیروهای منطقه را بیش از پیش دچار تغییر کرده و ایران را در ماجراجویی های خود توانمند خواهد ساخت. حضور روسیه در تأسیسات نظامی ایران می تواند قابلیت های بازدارندگی ایران در برابر دشمنانش از جمله آمریکا را افزایش دهد. تا زمانی که هواپیماهای روسی در حریم هوایی ایران به پرواز درمی آیند و پرسنل و تجهیزات روسیه در خاک ایران حضور دارند، این ریسک وجود خواهد داشت که حملات نظامی به ایران به روس ها آسیب وارد کرده و موجب واکنش شدیدی از جانب مسکو شود. روس ها قبلاً از این رویکرد برای محدود کردن عملیات های هوایی آمریکا در سوریه استفاده کرده اند و این کار را صرفاً با انجام عملیات از پایگاه های هوایی سوریه و پرواز در حریم هوایی سوریه انجام می دهند. آنها آمریکا را وادار کرده اند الگوی عملیاتی خود را تغییر داده و تحرکات خود را با آنها هماهنگ کند و در عین حال، یک دفاع بازدارنده مستحکم به نمایندگی از رژیم بشار اسد به وجود آورده اند. این احتمال وجود دارد که حضور نظامی روسیه در ایران نیز چنین تأثیری داشته باشد. ارزش بازدارندگی حضور نظامی روسیه در ایران مستقیماً با فراوانی و میزان آن متناسب است. هرچه حضور هواپیماها و پرسنل روسی بیشتر باشد، احتمال اینکه یکی از دشمنان فرصتی مناسب برای حمله بیابد کمتر می شود. هرچه پایگاه هایی که روس ها در آنها اقدام به انجام عملیات می کنند بیشتر شود، یافتن مسیرهایی در جهت اهداف موردنظر برای اجتناب از برخورد احتمالی با هواپیماهای روس دشوارتر خواهد شد. مشاجره دیپلماتیک بین مسکو و تهران که به دنبال اعلام روسیه مبنی بر استفاده از این پایگاه درگرفت، برخی ناظران غربی را متقاعد کرده که ایران توانایی روسیه برای استفاده از پایگاه هایش را فسخ کرده است، اما این طور نیست. هر دو طرف با اعلام اینکه حضور نظامی روسیه می تواند در آینده نیز ادامه یابد، درها را برای عملیات های آینده روسیه از همدان قاطعانه باز گذاشتند. سرتیپ حسین دهقان وزیر دفاع ایران ابراز داشت که ایران «به روس ها اجازه خواهد داد تا هر زمان که لازم باشد از پایگاه هوایی [شهید] نوژه استفاده کنند.» لوان جاگاریان سفیر روسیه در ایران حتی به گسترش احتمالی این همکاری به دیگر تأسیسات ایرانی اشاره کرده گفت: «مسکو برای استفاده از زیرساخت های ایران از جمله پایگاه هوایی شهید نوژه، برای انجام حملات هوایی در آینده هیچ مانعی نمی بیند». این مشاجره در نتیجه اعلام بی مورد روسیه مبنی بر اینکه برای ایجاد یک پایگاه در ایران با تهران توافق کرده، ایجاد شد. چنین توافقی قانون اساسی ایران را که استقرار پایگاه های نظامی خارجی در خاک این کشور را ممنوع اعلام کرده، نقض می کند. حتی توافق کم اهمیت تری که به روسیه اجازه استفاده از تأسیسات ایران را بدهد ــ که البته ناقض متن قانون اساسی نیست ــ می تواند مستلزم موافقت مجلس ایران باشد. احتمالاً نگرانی از شبهات سیاسی داخلی و واکنش های شدید موجب شده که مقامات ایرانی وجود هرگونه توافقی را مکرراً تکذیب کنند. اگرچه هر دو طرف در جهت کاهش عواقب سیاسی این بحث تلاش می کنند، هیچ دلیلی وجود ندارد که گمان کنیم آنها موفق نخواهند شد. حضور نظامی مکرر روسیه در ایران برای قابلیت های بازدارندگی ایران در برابر آمریکا که به لحاظ تاریخی ضعیف بوده، رؤیایی است که به واقعیت خواهد پیوست. بازداشتن آمریکا مدت ها به عنوان یک هدف استراتژیک و ایدئولوژیک مهم برای جمهوری اسلامی مطرح بوده است. ایران خود را به عنوان رهبر یک جنبش منطقه ای به عنوان «جبهه مقاومت» تلقی می کند، جبهه ای که نظام جهانی سیاسی ــ اقتصادی به رهبری آمریکا و استثمار مورد ادعای کشورهای در حال توسعه توسط آمریکا را به چالش می کشد. مدت هاست که ایران دریافته که قدرت نظامی متعارف لازم برای ایجاد بازدارندگی کافی در برابر آمریکا را در اختیار ندارد و استراتژی و دکترین نظامی خود را بیشتر در جهت کاهش دادن برتری نظامی متعارف آمریکا ایجاد کرده است. حضور منظم هواپیماهای در سطح جهانی روسیه مانند جنگنده بمب افکن اس یوــ34 می تواند این قابلیت بازدارندگی را به طور قدرتمندی تقویت کند. البته روابط نظامی روسیه و ایران بدون مشکلات خاص خود نیست. عجله بی مورد روسیه برای اعلام استفاده خود از پایگاه همدان پیش از ایران ــ که ناامیدی ایرانی ها را به دنبال داشت ــ حاکی از مشکلات پیش روی دو کشوری است که به لحاظ تاریخی به عنوان دو هم پیمان برابر با هم تعامل نداشته اند. آنها در سوریه و منطقه همیشه با هم در توافق نبوده اند و تا اندازه ای بی اعتمادی بین دو طرف باقی مانده است. قوای نظامی ایران به دلیل تأخیر تقریباً یک دهه ای در تحویل سامانه پیشرفته دفاع هوایی اس ــ 300 آزرده خاطر است. برخی از ایرانی ها تا اندازه ای روسیه را به خاطر تلفات سنگینی که سپاه در ماه مه در نبرد جنوب حلب متحمل شد، مقصر می دانند. حفظ مشارکت کنونی هم برای مسکو و هم برای تهران چالش برانگیز خواهد بود، اگرچه خود این مشارکت احتمالاً پایدار مانده و تقویت خواهد شد، و این چالش به مراتب بزرگ تری را برای دشمنان ایران و از جمله آمریکا مطرح خواهد نمود. منبع: تسنیم
دوشنبه ، ۸شهریور۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: موسسه بین المللی مطالعات دریای خزر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 118]