واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تقویت «شانگهای» در گرو عضویت دائم ایران پکن - ایرنا - بروز تحولات مختلف در جهان معاصر باعث شده تا اهمیت همکاری میان کشورها جهت مقابله با تهدیدهای مختلف افزایش یابد و جهانی شدن بسیاری از موضوعات سبب شود نقش ائتلاف ها وسازمانهای منطقه ای همچون«سازمان شانگهای» از اهمیت قابل توجهی برخوردار گردد.
به همین جهت در دهه گذشته بسیاری از ائتلاف ها و سازمان ها فعال و تقویت شدند و از این پس بود که کشورها، خواسته ها و منافع خود را در چارچوب مجموعه ای از کشورهای «همسو» دنبال می کنند.جمهوری اسلامی ایران از سال 2005 به عضویت ناظر سازمان همکاری های شانگهای درآمد که خود این سازمان درسال 2001 توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان پایه گذاری شد.اگر چه در آغاز شکل گیری این سازمان با توجه به ابهام در راهبردها و اهداف آن، آینده روشنی از سوی کارشناسان برای این سازمان متصور نبود اما این سازمان در سال های گذشته از نظر اهمیت امنیتی و اقتصادی رشد چشمگیری یافت و توانست برای یکه تازیهای آمریکا و همچنین ناتو در منطقه چالشی جدی به حساب آید.اینک اما ظرفیت های سازمان همکاری شانگهای وهمچنین توانمندی های آن، با دارا بودن بیش از یک سوم جمعیت جهان و توانمندی های اقتصادی قابل توجه، نوید یک ائتلاف بالقوه توانمند را می دهد.به باور بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان بین المللی، ایران به عنوان یک بازیگر مهم در تحولات منطقه ای نقش آفرینی مثبت و تاثیرگذاری دارد و به همین خاطر شرایط برای تغییر وضعیت از «عضو ناظر» به «عضو دائم» در نشست پیش روی سران که سوم تیر ماه در شهر تاشکند، پایتخت ازبکستان گشایش می یابد، از هر حیث فراهم است.جمهوری اسلامی ایران نیز از ابتدای تاسیس سازمان همکاری شانگهای همواره پیگیر فعالیت ها ونقش سازنده اعضای این سازمان به عنوان یک مجموعه موثر در رویدادها و حوادث سیاسی و اقتصادی جهان بود و همزمان برای الحاق دائم در این سازمان تلاش می کرد و آن را مد نظر داشت ، چرا که بر این باور است که عضویت دائم در سازمان شانگهای می تواند مزایای قابل توجهی علاوه بر خود، برای سایر اعضا نیز به همراه داشته باشد.این در حالیست که عضویت ایران در این سازمان با استقبال سایر کشورها از جمله روسیه و چین نیز همراه است و آنان و البته سایر اعضا نیز هر ساله با نزدیک شدن به زمان تشکیل اجلاس سران کشورهای عضوسازمان همکاری شانگهای، موضوع حضور جمهوری اسلامی ایران در این سازمان را مورد توجه قرار می دهند.«نورسلطان نظربایف» رئیس جمهوری قزاقستان روز جمعه گذشته در روسیه اعلام کرد که هند و پاکستان در نشست ماه جاری سازمان همکاری های شانگهای به عنوان عضو رسمی حضور خواهند یافت و ایران نیز در مرحله بعد به این سازمان می پیوندد.اوایل ماه جاری بود که فرستاده رئیس جمهوری روسیه هم در سازمان همکاری شانگهای اعلام کرد که«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه این کشور قصد دارد موضوع عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای را در نشست آینده وزیران امور خارجه این سازمان مطرح کند.وی تاکید کرد که این درک عمومی وجود دارد که ایران نامزد واقعی برای پیوستن به سازمان همکاری شانگهای به عنوان یکی از اعضای کامل این سازمان است و با توجه به اینکه تحریم ها لغو شده است، ما هیچ مانعی در این زمینه نمی بینیم.با توجه به سخنان مطرح شده می توان اینگونه نتیجه گرفت که امروز بیشتر اعضای این سازمان به این باور رسیده اند که حضور کشورمان در سازمان شانگهای به نفع همه است چرا که ایران کشوری با ظرفیت است که 80 میلیون جمعیت دارد.مسکو خواهان نظام چند قطبی با بازیگران بزرگ جهانی همچون چین و ایران است وبه شدت باانحصارگری در عرصه مناسبات بین المللی که شیوه معمول غرب است، مخالف می ورزد. ضمن آنکه اعضای سازمان شانگهای بویژه چین و روسیه تحت هیچ عنوان تاب تحمل و دیدن برتری جویی و سلطه طلبی آمریکا را در منطقه اوراسیا ندارند.به همین خاطر همانطور که فرستاده رئیس جمهوری روسیه در سازمان همکاری شانگهای اعلام کرد، روسیه به دنبال تحکیم روابط و پیوندهای خود با کشورهای قدرتمندی مثل چین و ایران است و سازمان همکاری شانگهای نیز ابزاری برای توسعه این روابط و پیوندهای مشارکتی محسوب می شود که سودمندی های دوجانبه و چند جانبه دارد.ضمن آنکه باید گفت، امروز اعضای این سازمان بزرگ پی برده اند که ایران علاوه بر دارا بودن جایگاه ژئوپلتیکی ارزشمند در منطقه، ظرفیت های بسیار بالایی دارد و موقعیت جغرافیایی آن بسیار تاثیرگذار است.از نکات دیگری که می توان به عنوان علاقمندی اعضای به عضویت دائم ایران در این سازمان اشاره کرد، گسترش تروریسم و افراط گرایی به عنوان یک معضل سیاسی و امنیتی و نفوذ آن در حوزه کشورهای عضو شانگهای است که در این صورت آنها را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای پیشرو در مبارزه با افراط گرایی و تروریسم منطقه ای است، حضورش می تواند همراه با ارائه تجارب ارزنده به همه کشورهای عضو باشد؛ تجاربی که می تواند آن را با کشورهای عضو شانگهای در میان بگذارد تا آنان نیز از راهکارهای ارائه شده از سوی جمهوری اسلامی ایران در جهت تقویت امنیت و ثبات منطقه ای استفاده کنند.از ویژگی های دیگراین عضویت می توان به ظرفیت کنونی و موقعیت جعرافیایی ایران اشاره کرد که با نیمی از اعضای سازمان همکاری شانگهای مرز آبی و خاکی دارد و می تواند علاوه بر تعامل و گسترس روابط میان طرفین، منافع اقتصادی زیادی را نیز برای همه به ارمغان آورد.ایران چهارمین تولید کننده نفت و دارنده دومین ذخایر گازی جهان است وعلاوه بر داشتن رتبه دهم درصنعت گردشگری، بزرگترین و بیشترین میزان صنایع در حوزه خاورمیانه و شمال آفریقا را به خود اختصاص داده است. ضمن آنکه رتبه چهارم دنیا به لحاظ تنوع تولیدات محصولات کشاورزی نیز به ایران اختصاص دارد و به دلیل موقعیت ژئوپلتیکی خاص می تواند نقش مهمی در مبادلات اقتصادی و گسترش همکاریهای کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای ایفا کند.با مروری اجمالی بر روند تحولات این سازمان، می توان به این نتیجه رسید که سازمان همکاری شانگهای ترکیبی از اهداف سیاسی، امنیتی و اقتصادی را به صورت همزمان تعقیب می کند و حضور کشورهایی همچون ایران می تواند یاری رسان این سازمان در پیشبرد اهداف آتی آن باشد.وجود چنین اهدافی است که باعث می شود تا اعضای رسمی سازمان همکاری شانگهای نتوانند از نقش مهم جمهوری اسلامی ایران غافل شده و در عضوگیری رسمی تهران در این سازمان بیش از این تعلل کنند.از سوی دیگر کشور چین نیز اعلام کرده که یکی از اصلی ترین ارکان اجرایی جاده ابریشم نوین، «ایران» است و بسیاری از طرح های مربوط به این برنامه با همکاری مشترک ایران اجرا خواهد شد و از این طریق است که جاده ابریشم به جز ایران به کشورهای آسیای مرکزی مرتبط می شود.چین بارها و به صراحت در کنار روسیه حمایت خود را از ورود ایران به این سازمان اعلام کرده است و در بیانیه مشترکی که به دنبال دیدار رئیسان جمهوری ایران و چین در تهران منتشر شد آمده است که پکن قاطعانه از عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای حمایت می کند.بنابر این هر چقدر به تعداد اعضای رسمی و ناظر و شریکان گفت و گو در این سازمان افزوده شود راه برای تحقق اهداف و قدرتمندتر شدن سازمان هموار می شود و در کنار قدرتمند تر شدن چین و روسیه و بالا رفتن قدرت چانه زنی آنها در برابر غرب، منطقه نیز از امنیت بالاتری برخوردار می شود و هر یک از اعضای جدید نیز مسئولیت های مختلفی را بر عهده خواهند گرفت.به همین خاطر انتظار می رود که هند و پاکستان نیز که عضو ناظر بودند و براساس برنامه توسعه سازمان همکاری شانگهای صاحب کرسی عضویت رسمی در نشست تاشکند خواهند شد، در آینده نزدیک نیز ایران هم به عنوان عضو رسمی این تشکل تبدیل شود.برای سازمان همکاری شانگهای برخی از اعضا با اهمیت تلقی می شوند و به همین دلیل است که پس از ورود رسمی پاکستان و هند دو قدرت هسته ای دنیا که با یکدیگر منازعات فراوانی هم دارند و حساسیت ها در باره مناقشات آنها بالاست باید مورد ایران نیز در شانزدهمین دوره اجلاس سران به طور جدی به بحث گذاشته شود.شانزدهمین نشست سران سازمان همکاری شانگهای 23 و 24 ژوئن (سوم و چهارم تیر) با حضور سران کشورهای عضو و ناظر و نمایندگان دیگر سازمان های منطقه ای و بین المللی در تاشکند برگزار می شود.آساق**1597**1590
02/04/1395
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]