رونق فنآوري‌هاي نوين و بهانه‌اي براي كتاب نخواندن

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: يكي از ويژگي‌هاي عصر رسانه و ارتباطات؛ آميختگي دانش و اطلاعات است كه اين امر با انقلاب ديجيتال و تسهيل دسترسي افراد به فنآوري‌هاي نوين موجب برتري كاربردي رسانه هاي الكترونيك مبتني بر فضاي وب بر نوع سنتي آن شده است. اين تأثير تا بدان پايه پيش رفته كه به‌زعم برخي كارشناسان؛ رسانه هاي مكتوب تا چند سال آينده به كلي از دسترس خارج شده و انواع ديجيتال آن جايگزين مي شوند. اگرچه فراملي شدن جريان اطلاعات و تعاملي بودن آن از جمله مزاياي رسانه‌هاي جديد محسوب مي شود اما بي‌د‌قتي و سطحي‌نگري مطالعه آنلاين نمي‌تواند خود را به مطالعه دقيق، مفهومي و خلاصه برداري هاي مفيد كتاب هاي چاپي تحميل كند. امروزه؛ كليك، اينتر و سرچ به‌وسيله صفحه كليد رايانه از جستجو در برگه‌دان‌هاي موضوع، عنوان و نويسنده در كتابخانه ها آشناترند؛ روزگاري كتاب يار مهرباني بود كه برغم بي‌زباني، سخن هاي بسياري براي گفتن داشت اما اينترنت جملاتي سريع و گذرا را جايگزين پندهاي ماندگارش كرده است. يكي از دلايلي كه مخاطبان امروزي تن به استفاده از رسانه هاي الكترونيك مبتني بر فضاي وب داده و خود را به جريان سيال فنآوري اطلاعات سپرده اند؛ آساني فشردن دكمه و زل زدن به صفحه نمايشگر در مقايسه با خواندن كتاب‌هاي چاپي است. به بيان دقيق‌تر؛ فراگير شدن استفاده از رايانه علاوه بر اينكه كتاب را به رسانه اي غريب و تنها تبديل كرده، مهارت هاي خواندن را كه از جمله فوايد كتاب هاي چاپي مي باشد، از بين برده و نوعي تنبلي و رخوت را در جان هاي ما رسوخ داده است. از سوي ديگر بايد به خاطر داشته باشيم كه مطالعه آنلاين، برخي مهارت‌ها از جمله هماهنگي دست و چشم، پيشرفت تدريجي و مداوم علائم ديداري را كاهش مي دهد. همچنين توانايي خلاصه كردن واژگان، دسته بندي مطالب و تفكر منتقدانه را از خواننده سلب مي كند. به تعبير بهتر؛ خواندن از روي صفحات وب منجر به تبديل اطلاعات به داده‌هايي مي شود كه به سادگي از ذهن خواننده پاك شده و دريافت معني را از او مي گيرد. همچنين خوانندگان در مطالعه آنلاين توانايي تمركز خود را از دست مي دهند كه اين امر، به تدريج آنها را به سمتي سوق مي دهد كه تنها به نوشته هاي كوتاه و مطالب مختصر تمايل نشان داده و از مطالعه مطالبي نسبتاً طولاني گريزان مي شوند. در همين پيوند؛ يك كارشناس پارك علم و فناوري گيلان در گفت وگو با خبرنگار ايرنا اظهار داشت: بررسي ها نشان مي دهد استفاده از اينترنت آمار خريد كتاب را كاهش داده اما من معتقدم اين موضوع، به معناي كاهش مطالعه نيست. مجيد هاموني‌حقيقت دسترسي و دانلود آسان منابع خبري و كتاب را علت اصلي گرايش افراد به مطالعه از طريق اينترنت دانست و افزود: كتاب‌ها و مراجع اطلاع رساني از طريق اينترنت بسيار سريع تر و آسان تر از كتاب هاي چاپي در دسترس قشرهاي مختلف قرار مي‌گيرد. وي عدم رعايت حقوق ناشر را مهم‌ترين معضل استفاده از كتاب هاي اينترنتي دانست و خاطرنشان كرد: اين معضل در برخي كشورها با پرداخت حقوق ناشر رفع شده است. به گفته هاموني: پيگيري قانوني كساني كه بدون پرداخت حقوق مؤلف و ناشر از آثار آنها استفاده مي كنند، در كشور ما بسيار دشوار است . وي تشويق كودكان به خواندن كتاب را از جمله راهكارهاي استفاده از كتاب‌هاي چاپي عنوان و تصريح كرد: برپايي نمايشگاه هاي كتاب و حضور كودكان در اين نمايشگاه ها نقش مهمي در افزايش توجه به كتاب هاي چاپي دارد. باوجود اينكه كتاب از منابع ارزشمند آگاهي بخش است؛ سرعت دسترسي به منابع از طريق اينترنت تمايل استفاده به اين ابزار نوين را افزايش داده است . در همين رابطه؛ مسوول امور كتابخانه هاي گيلان در گفت وگو با خبرنگار ايرنا سرانه مطالعه كتاب در استان را 9 دقيقه ذكر و بيان كرد: سالانه يك‌ميليون و 300 هزار نفر به 74 كتابخانه استان مراجعه مي كنند. كوروش محمدي افزود: در حالي‌كه اينترنت اطلاعاتي بيشتر را با صرف زمان كمتر در اختيار جستجوگر قرار مي دهد، منابع مورد نياز در كتابخانه با صرف وقت بسيار و به تعداد محدودتري در مقايسه با اينترنت دريافت مي شود. وي همچنين امكان دسترسي به منابع در كتابخانه‌ها را محدودتر از اينترنت دانست و گفت: استفاده از منابع موجود در اينترنت به مهارت جستجوگر نيز بستگي دارد. با اين همه؛ به نظر مي رسد براي افزايش علاقه خوانندگان و پژوهشگران به استفاده از كتاب‌هاي چاپي به جاي نسخ هاي آنلاين، بايد علاوه بر تسهيل دسترسي مخاطبان به منابع مورد نياز، جاذبه هايي نيز ايجاد كنيم. جواد محقق يك كارشناسان حوزه كودك و نوجوان معتقد است: آموزش و پرورش مي تواند با آموزش صحيح، علاقمندي به مطالعه را در بچه ها افزايش دهد. وي سرانه اندك مطالعه در كشور به‌ويژه در مدارس را كمبود يا نبود كتابخانه نمي داند بلكه مي گويد: بايد عادت مطالعه را در دانش‌آموزان ايجاد كنيم و گرنه تجهيز كتابخانه‌ها چيزي را عوض نمي كند. به همين دليل است كه رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار اخير مسوولان كتابخانه هاي بزرگ و عمومي و جمعي از كتابداران سراسر كشور با ايشان، سابقه تاريخي ملت مسلمان ايران در توليد كتاب و كتابخواني را كهن عنوان مي كنند اما در عين حال شرايط كنوني توليد و نشر كتاب و آمارهاي مطالعه كتاب در كشور را راضي كننده نمي دانند و از مسوولان دستگاه هاي فرهنگي و مرتبط با موضوع كتاب و كتابخواني خواستند بازنگري جدي و حركتي جديد و فراگير براي ترويج كتابخواني و مطالعه كتاب هاي مفيد و سالم به‌ويژه در ميان نوجوانان و جوانان انجام دهند. معظم له همچنين افزودند: با وجود پيشرفت هاي اخير در وسايل ارتباط جمعي و ارتباطات جديد و نوظهور، كتاب هيچگاه منزوي نخواهد شد و هيچ ابزار پيشرفته ارتباطاتي و فرهنگي نمي تواند جايگزين كتاب شود. در هر حال؛ بايد تدابيري انديشيد كه استفاده از رسانه هاي الكترونيك مبتني بر فضاي وب با همه مزايايي كه دارند، موجب كاهش اقبال به خواندن كتاب و به طور اولي مطالعه عميق و مفهومي نشود.ك/4 م*ع/695/506

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 83]