محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829128197
گزارش برجام وزارت خارجه به مجلس (متن کامل)
واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: گزارش برجام وزارت خارجه به مجلس (متن کامل)
گزارش 41 صفحه ای اجرای سه ماهه دوم برجام، در پنج سرفصل به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ارائه شد.
به گزارش ایرنا، این گزارش که با امضای محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه به مجلس ارائه شده است، سرفصل هایی پنج گانه شامل فاصله زمانی 26 فروردین تا 26 تیر امسال را در بر می گیرد که عبارت است از: « امور مربوط به فعالیت های هسته ای» ، « از بین رفتن مبانی سیاسی و حقوقی تحریم ها » ، « رفع تحریم ها در عمل » ، « محدودیت های غیربرجامی » و « سایر مشکلات و چالش ها » .
متن کامل این گزارش را می خوانیم:
مقدمه:
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در تیرماه 1394 بین جمهوری اسلامی ایران و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد بهمراه آلمان، موسوم به 1+5 ، مورد توافق قرار گرفت، پس از تائید شورایعالی امنیت ملی، مجلس شورای اسلامی و نهایتا مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)، در تاریخ 26 دی ماه 1394 رسما به مرحله اجرا در آمد. تبصره یک قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» مصوب 21/7/1394 مجلس محترم شورای اسلامی مقرر می دارد «وزیر امور خارجه موظف است روند اجرای توافقنامه را هر سه ماه یک بار به کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش دهد.» گزارش حاضر، دومین گزارش سه ماهه روند اجرای برجام مربوط به فاصله زمانی 26 فروردین لغایت 26 تیرماه 1395 است.
آنچه مسلم است برجام در مسیر اجرا با موفقیت ها و چالش هایی مواجه بوده است. با رفع تحریم های مرتبط با هسته ای، که بخش عمده تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می داد، گشایش های قابل توجهی در حوزه های مختلف اقتصادی صورت گرفته است. چالش عمده در این خصوص زمانبر بودن بازگشت به شرایط پیش از تحریم است. البته با توجه به زمینه سازی های آمریکا و غرب برای اعمال تحریم ها از سال های میانی دهه 80 و مدت ها قبل از شروع مرحله آخر تحریم ها در سال 90، نیز شرایط روابط اقتصادی خارجی کشور نامناسب بوده و روابط اقتصادی و به ویژه بانکی ایران با غرب بسیار محدود بوده است. لذا بازگشت به شرایط نسبتا عادی اقتصادی و بانکی نه تنها وابسته به رفع مقررات تحریمی است که تاحدقابل توجهی حاصل شده است، بلکه نیازمند رفع شرایط روانی تحمیلی بر مؤسسات بانکی و پولی است که حتی قبل از وضع مقررات تحریمی حاکم بوده و مانع روابط اقتصادی بوده است. همچنین مشکلات و چالش هایی بر سر راه بهره گیری بهینه کشور از رفع این تحریم ها وجود دارد که عمدتا ناشی از محدودیت ها و موانع غیربرجامی است ولی تاثیرات اجتناب ناپذیر خود را بر انتفاع کشور از شرایط پسابرجام می گذارند.
گزارش حاضر از پنج بخش تشکیل یافته است:
- بخش نخست: امور مربوط به فعالیت های هسته ای
- بخش دوم: از بین رفتن مبانی سیاسی و حقوقی تحریم ها
- بخش سوم: رفع تحریم ها در عمل
- بخش چهارم: محدودیت های غیربرجامی
- بخش پنجم: سایر مشکلات و چالش ها
بخش نخست
امور مربوط به فعالیت های هسته ای
یک سال پس از نهایی شدن برجام و شش ماه پس از اجرایی شدن آن، امروز با قاطعیت می توان گفت که تلاش های شبانه روزی دانشمندان هسته ای کشور، و بیش از ده سال مقاومت مردم ایران، برای تحقق شعار «انرژی هسته ای حق مسلم ماست» به ثمر نشسته و این شعار بزرگ که برای آن مقاومت و ایثار زیادی صورت گرفته و خون شهدای گرانقدر هسته ای به پای آن رفته است، اکنون «محقق» شده است. «برنامه هسته ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران» با تمامی ابعاد مهم و حساس آن شامل چرخه سوخت، غنی سازی اورانیوم، تولید آب سنگین، راکتور آب سنگین، تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته و ... نه تنها بدون حتی یک روز توقف ادامه دارد، بلکه توسط همه کشورهای بزرگ و قدرتمند دنیا، و کل جامعه بین المللی، و در راس همه آنها شورای امنیت سازمان ملل متحد، «مورد شناسایی و احترام قرار گرفته است». علاوه بر این با آغاز همکاری های بین المللی، افق های نوینی در صنعت هسته ای جمهوری اسلامی ایران پدیدار گردیده و ابعاد جدیدی در برنامه هسته ای کشورمان ایجاد گردیده و در حال گسترش می باشد.
آخرین وضعیت در هر یک از عرصه های فنی هسته ای به شرح زیر به استحضار می رسد.
1. مدرن سازی راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (IR- 40)
• در خصوص بازطراحی و مدرن سازی راکتور آب سنگین اراک بر طبق برجام، کارگروهی متشکل از اعضای کشورهای 5+1 به ریاست مشترک آمریکا و چین تشکیل شده است که برای بازطراحی و سپس تکمیل رآکتور بر اساس طراحی جدید، با ایران همکاری و مشارکت می نماید. بازطراحی توسط متخصصین کشورمان در حال انجام است که متعاقبا توسط این کارگروه جهت تطابق با استانداردهای بین المللی در زمینه ایمنی مورد بازبینی قرار گرفته و سپس طراحی نهایی جهت به تأیید کمیسیون مشترک ارسال خواهد شد.
• به منظور مدرن سازی راکتور آب سنگین اراک طبق برنامه جامع اقدام مشترک، ضمن حفظ ماهیت آب سنگین به عنوان خنک کننده، کندکننده و بازتابنده، مخزن (calandria) جدیدی طراحی و جایگزین مخزن قبلی خواهد شد.
• برای بازطراحی قراردادی قطعی و مطمئن با یک شرکت ایرانی ذیصلاح بسته شده است که اطمینان لازم برای تکمیل پروژه را ایجاد می نماید. همچنین امضای قرارداد تجاری با کمپانی چینی نیز در دست پیگیری است. بخشی از چارچوب های اولیه طراحی برای طرف چینی ارسال شده و شرکت اتمی دولتی چین (CNNC) در حال بررسی آن است.
• کلیه قرص های سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعه های سوخت ساخته شده رآکتور قبلی تا زمان راه اندازی کامل رآکتور جدید حفظ و در انبار تحت نظارت آژانس قرار دارند.
2. کارخانه آب سنگین اراک
• فعالیت های تولیدی کارخانه آب سنگین اراک کماکان ادامه دارد. با توجه به توافق صورت گرفته و رفع تحریم ها در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک، امکان فروش آب سنگین فراهم شده است. میزان ذخایر آب سنگین کشورمان تا 130 تن با لحاظ نمودن دو برابر مقدار مورد نیاز کشورمان حفظ گردیده است. زمان نیاز اصلی به آب سنگین، زمان بهره برداری از رآکتور جدید می باشد که حدودا 5 سال آتی خواهد بود.
• در حال حاضر تولید سالانه کارخانه آب سنگین به حدود 25 تن رسیده و این در حالی است که نیاز کشور در موارد غیر از رآکتور برای هر سال کمتر از یک تن می باشد. لذا اقدام عاقلانه، یافتن بازارهای معتبر بین المللی و فروش مازاد این محصول است. تا تاریخ این گزارش 32 تن از آب سنگین مازاد کشور توسط یک خریدار آمریکایی ابتیاع گردیده است که پس از واریز تقریبا کل وجه معامله به حساب سازمان انرژی اتمی نزد بانک تجارت، در بندر سوهار واقع در کشور عمان به خریدار تحویل گردید. مذاکره به منظور فروش آب سنگین به چند کشور دیگر از جمله روسیه در دست پیگیری است.
3. غنی سازی اورانیوم
• غنی سازی در کارخانه غنی سازی نطنز با تعداد 5060 سانترفیوژ در قالب 30 آبشار ادامه دارد. سانتریفیوژهای مازاد برای جایگزینی سانتریفیوژهای مستهلک حسب ضرورت و استفاده در زمان مقتضی جمع آوری و انبار شده اند. لازم به ذکر است که بخش عمده ای از سانتریفیوژهای جمع آوری شده قبل از برجام نیز در حال غنی سازی نبودند.4. تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته• برنامه تحقیق و توسعه در حوزه تست مکانیکی بر روی ماشین های IR-2m، IR-4، IR-5، IR-6، IR-6s، IR-7، و IR-8 مطابق برجام ادامه دارد.• آزمایش با گاز اورانیوم بر روی تک ماشین IR-4، زنجیره ده تایی IR-4، تک ماشین IR-5 و زنجیره حدودا ده تایی سانتریفیوژ IR-6 ادامه دارد.
• آزمایش با گاز اورانیوم بر روی ماشین IR-8 بلافاصله پس از حصول اطمینان از آمادگی فنی دستگاه آغاز خواهد شد.
• تهیه الیاف کربن (از جمله مواد اولیه مورد نیاز برای تولید سانتریفیوژهای پیشرفته) در دست پیگیری است. نظارت بر این مواد در چارچوب فرمایش مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) که همواره مدنظر سازمان انرژی اتمی ایران بوده است صورت می گیرد.5. ذخایر• ذخایر حاصل از فعالیت های غنی سازی اورانیوم تا سقف 67/3 درصد و موجودی ذخایر اورانیوم کشور (یا معادل آن در سایر اشکال) تا میزان 300 کیلوگرم حفظ شده است.• ذخایر کیک زرد کشور با ورود 200 تن از روسیه و قزاقستان افزایش قابل توجهی پیدا کرده است.
6. تاسیسات فردو• زیر ساخت ها، تجهیزات و تاسیسات کارخانه فردو در یک بال آن کاملا حفظ شده است. تعداد 1044 سانتریفیوژ در قالب شش آبشار در این بال وجود دارد که دو آبشار در حال چرخش می باشند.• در راستای تبدیل فردو به «مرکز تحقیقات هسته ای» و استفاده بهینه از این تاسیسات، مذاکرات فنی و تخصصی به منظور تحقیق و توسعه، و نهایتا تولید ایزوتوپ های پایدار در تاسیسات فردو با طرف روسی در حال پیگیری و انجام است که با روند مطلوب و منطقی در حال پیشرفت می باشد.7. انتقال سوخت• در اجرای بند 57 ضمیمه یک برجام مبنی بر پذیرش داوطلبانه کاهش ذخایر اورانیوم غنی شده موجود در اشکال شمیایی UF6 و UO2، و بر اساس شروط ذکر شده در نامه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)، سازمان انرژی اتمی ایران پس از چند دور مذاکره با کشور روسیه، از بین گزینه های در اختیار، گزینه تبادل با اورانیوم طبیعی را انتخاب نمود. بر اساس توافق سازمان انرژی اتمی ایران با طرف روسی، علاوه بر معادل اورانیوم طبیعی موجود در ذخایر اورانیوم غنی شده (مطابق نص صریح برجام)، مابإزای هزینه فرآوری کیک زرد (تبدیل کیک زرد به UF6 طبیعی) و هزینه غنی سازی صورت گرفته نیز کیک زرد مازاد بر معادل دریافت شد.• لازم به تاکید است تا پیش از برجام، بر اساس قطعنامه های موجود شورای امنیت سازمان ملل متحد، واردات اورانیوم طبیعی (کیک زرد) به ایران ممنوع بوده است.• بخشی از این ترکیبات منتقل شده به کشور روسیه، مطابق با نیاز سازمان انرژی اتمی ایران و بر اساس تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر مصرف شدن محموله قبلی جهت مصرف در ساخت سوخت به کشور عودت داده خواهد شد. در حال حاضر عودت 5 کیلو سوخت 20% ار محموله منتقل شده به روسیه در برنامه است و کار حمل آن به کشور در اسرع وقت در دست پیگیری است.
8. اقدامات شفاف ساز
• با اجرایی شدن برجام در روز 26/10/1394، پروتکل الحاقی نیز به طور موقت اجرایی گردید. بر این اساس می بایست «اظهارنامه های ابتدایی» حداکثر تا 180 روز پس از اجرایی شدن پروتکل الحاقی (تا 23/04/1395) به آژانس ارسال گردد. این اظهارنامه ها شامل موارد زیر می باشد که با همکاری وزارتخانه ها و نهادهای مرتبط تهیه شده است و در مرحله نهایی بررسی پیش از ارسال می باشد (لازم به ذکر است که «برنامه بلندمدت غنی سازی و تحقیق و توسعه ی غنی سازی ایران» پیش از این برای آژانس ارسال و ثبت شده است):
- اظهارنامه های فعالیت های تحقیق و توسعه دولتی؛
- اظهارنامه های 8 سایت هسته ای کشور؛
- اظهارنامه های فعالیت های ساخت یا تولید موضوع ضمیمه 1 پروتکل الحاقی؛
- اظهارنامه های فعالیت های معادن و کارخانجات تغلیظ؛
- اظهارنامه های اطلاعات نگهداری مواد چشمه؛
- اظهارنامه های اطلاعات تکمیلی مواد هسته ای معاف شده از پادمان؛
- اظهارنامه های برنامه ده ساله آتی؛
- اظهارنامه های فعالیت های جاری تحقیق و توسعه غیردولتی.
• طراحی دقیق برای رفع هرگونه نگرانی و اطمینان از تأیید انجام تعهدات هسته ای کشورمان در فرآیند راستی آزمائی نهایی توسط آژانس صورت گرفت. در نتیجه می توان گفت که در طول شش ماه گذشته آژانس در مجموع به وظایف خود در نظارت و راستی آزمایی به خوبی عمل کرده و مورد خاصی از زیاده خواهی یا کارشکنی گزارش نشده است. برخی سوءتفاهمات اجرایی از طریق مذاکره و تفاهم حل و فصل شده و برخی دیگر نیز، که ناشی از اختلاف برداشت بین ایران و 1+5 است و به آژانس به عنوان مجری مربوط نمی شود، در سطح کمیسیون مشترک در حال پیگیری است.
• بر اساس مقررات پروتکل الحاقی در خصوص «دسترسی های تکمیلی»، آژانس تاکنون درخواست دسترسی تکمیلی به هشت مکان را در سایت های هسته ای (سایت های اصفهان، تهران و نطنز) نموده که بدون مواجه شدن با موارد غیر عادی انجام گردیده است.
• با فراهم شدن امکان دسترسی به اطلاعات از طریق تجهیزات الکترونیک (بدون هیچ گونه انتقال آنلاین داده ها به خارج تاسیسات) و تعیین محل مشخص در سایت ها برای بازرسان، عبور و مرور غیرضروری بازرسان به دیگر محل ها در تاسیسات هسته ای کاهش یافته است و نظارت بیشتری بر فعالیت های بازرسان اعمال می گردد.9. ابعاد احتمالی نظامی (PMD)
• متعاقب تلاش ها و همکاری های نزدیک وزارت امورخارجه، وزارت دفاع و سازمان انرژی اتمی در خصوص موضوع بی اساس «ابعاد احتمالی نظامی»، و در پی اجرائی شدن نقشه راه و روشن سازی ابهامات پیرامون موضوعات گذشته و حال برنامه هسته ای ایران، شورای حکام آژانس در بند 9 آخرین قطعنامه خود به تاریخ 15 دسامبر 2015، به صراحت برطرف شدن ملاحظات شورای حکام در این خصوص را اذعان و پرونده ابعاد احتمالی نظامی را مختومه کرد.
• با بسته شدن موضوع ابعاد احتمالی نظامی، عدم صحت اتهامات و ادعاهای آمریکا و دیگر کشورهای غربی، از جمله در خصوص توسعه کلاهک هسته ای برای موشک توسط ایران، به اثبات رسیده و یکی از بزرگ ترین و طولانی ترین چالش های بین ایران و آژانس، که سال ها وقت و سرمایه زیادی را از کشور صرف اثبات غیر واقعی بودن این اتهامات کرده بود، برطرف گردید. در طول شش ماه پس از اجرایی شدن برجام، به جز تلاش ناکام یک رسانه صهیونیستی، هیچ نشانه دیگری از تلاش رسمی یا غیررسمی برای بازگشایی این پرونده مشاهده نشده است.10. همکاری های بین المللی هسته ای
پیش از اجرائی شدن برجام، با توجه به شماری از قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد و شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، هرگونه همکاری صلح آمیز هسته ای با جمهوری اسلامی ایران ممنوع بوده و حتی نمایندگان کشورمان با محدودیت های متعددی برای حضور در جلسات فنی روبرو بودند. با اجرائی شدن برجام و برداشته شدن این محدویت ها به تدریج همکاری های دوجانبه، بین المللی و یا در قالب آژانس بین المللی انرژی اتمی آغاز و از جمله امکان حضور نمایندگان کشورمان در مجامع علمی و تحقیقاتی، و همکاری با دانشگاه ها، سازمان ها و نهادهای ذیربط فراهم گردیده است. در مجموع روند رو به پیشی مشاهده می شود که دستاوردهای بلندمدتی برای کشورمان در پی خواهد داشت. از جمله می توان موارد ذیل را عنوان نمود:
بین المللی
• آژانس بین المللی انرژی اتمی: علاوه بر تغییر رویکرد در گزارش های مدیر کل که عمدتاً روند مثبتی را در پیش گرفته، بر خلاف سال های قبل که مشکل بودجه مطرح می گردید، در جلسه سالجاری با چنین مشکلی مواجه نبودیم. این روند مثبت در موضوعات فنی نیز مشاهده می گردد، کما اینکه پس از اجرای برجام امکان بازنگری در فعالیت های مرتبط با پروژه های ملی (در قالب TC) که پیش از اجرای برجام از سوی آژانس مورد موافقت قرار نگرفته بود، فراهم شده است.
• حضور رابط ملی ایران در همکاری های فنی با آژانس بین المللی انرژی اتمی (NLO) و معاون رابط ملی (NLA) در نشست رابطین ملی: در چند سال گذشته به دلیل تحریم ها از ایران برای حضور در این نشست دعوت به عمل نمی آمد که در سالجاری این امر محقق گردید.
• پروژه های فنی: پیش از اجرای برجام از 46 مورد از این پروژه ها، ایران مجاز به شرکت در 31 پروژه بود که در 7 مورد به صورت موردی و بر حسب نوع فعالیت مجوز حضور داده می شد و در 8 پروژه هم از ایران دعوت به عمل نمی آمد. پس از اجرای برجام ایران نمایندگان سازمان برای شرکت در کلیه 46 پروژه دعوت شده اند.
• رفع محدودیت های اعمال شده برای شرکت نمایندگان کشورمان در نشست های چهار کمیته استاندارد ایمنی: در برخی موارد پیش از اجرای برجام، کارشناسان کشور در این چهار کمیته که شامل NUSSC (کمیته استانداردهای ایمنی هسته ای)، WASSC (کمیته استانداردهای ایمنی پسماند)، RASSC (کمیته استانداردهای ایمنی پرتوی) و TRANSSC (کمیته استانداردهای ایمنی حمل و نقل) می باشند، امکان حضور نداشتند. لیکن پس از برجام با رفع محدودیت ها نمایندگان سازمان انرژی اتمی ایران در کلیه جلسات کمیته های چهارگانه مشارکت موثر دارند.
منطقه ای و بین منطقه ای:
• اتحادیه اروپا: جلسات و مذاکرات متعددی میان کارشناسان این اتحادیه و جمهوری اسلامی ایران در بروکسل و تهران برای اجرایی نمودن طرح های همکاری در حوزه ایمنی هسته ای برگزار گردید و طرح های پیشنهادی در حوزه ایمنی هسته ای در حال تکمیل می باشد. در پی سفر کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا به ایران و انتشار بیانیه مشترک همکاری در زمینه انرژی هسته ای دو طرف برای ارتقای همکاری ابراز تمایل نموده و گام های اولیه برای تعیین چارچوب همکاری و محورهای مورد علاقه طرفین برداشته شده است. همچنین بنا به دعوت اتحادیه اروپا، کارشناسان حوزه نیروگاهی کشور در دوره تخصصی مرتبط با تست استرس نیروگاه های هسته ای در بروکسل شرکت نمودند.
• شرکت AF: با علاقمندی این شرکت که کنسرسیومی از کشورهای سوئیس، سوئد و چک است، مذاکرات برای همکاری به ویژه در حوزه طراحی نیروگاهی در برنامه قرار گرفته است. پیش نویس اولیه قرارداد بازنگری مدارک طراحی مفهومی رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک در همکاری با این شرکت نیز تنظیم شده است.
• پروژه بین المللی ITER در فرانسه: با توجه به علاقمندی ایران برای عضویت در این پروژه، رئیس محترم سازمان انرژی اتمی ایران سفری به فرانسه داشته و امضای یادداشت تفاهم همکاری در این زمینه و دیگر موارد با طرف مقابل در دست اقدام است. در این راستا، ملاقاتی میان مسئولین این پروژه با نمایندگان کشورمان در وین صورت گرفته و رئیس محترم سازمان انرژی اتمی ایران به اتفاق معاون محترم فناوری رئیس جمهور و هیات همراه بازدیدی از این پروژه در فرانسه داشتند که مقرر شد موضوع همکاری ایران در طول سفر هیأتی از ITER به ایران مورد بررسی واقع گردد.• پروژه FAIR از دیگر پروژه های مطرح بین المللی است که در کشور آلمان قرار دارد و مذاکرات اولیه برای جلب نظر طرف های درگیر برای عضویت و مشارکت ایران در این پروژه مهم آغاز گردیده است.دوجانبه
• ژاپن: در پی سفر هیأت ژاپنی به تهران و بازدید از نیروگاه اتمی بوشهر، سفر رئیس محترم سازمان انرژی اتمی ایران و دو نوبت سفر کارشناسان کشورمان به این کشور، مذاکرات و ملاقات های متعددی با مسئولین نظام ایمنی هسته ای ژاپن صورت پذیرفت. برای آغاز همکاری و با بازدید هیأت کشورمان از مرکز آموزشی و پاسخ به وضعیت های اضطراری هسته ای ژاپن، مقرر شد 10 نفر از کارشناسان نظام ایمنی هسته ای کشورمان با تقبل کلیه هزینه ها توسط طرف ژاپنی به آن کشور عزیمت نمایند. همچنین مذاکرات در خصوص ارتقای همکاری ها در حوزه ایمنی هسته ای با مشارکت در تجهیز مرکز مجهز ایمنی هسته ای مطابق بند 3 برجام و برگزاری همایش ایمنی هسته ای در تهران در جریان است.
• سوئیس: پس از دیدارهای متقابل مسئولین نظام های ایمنی هسته ای دو کشور ایران و سوئیس در پی ابراز تمایل این کشور به همکاری، پیش نویس یادداشت تفاهم همکاری مبادله و نهایی گردیده و مقرر است در حاشیه اجلاس کنفرانس عمومی در وین در مهر ماه سالجاری اسناد امضاء و مبادله شوند.
• اسپانیا: مذاکرات مختلف در تهران و مادرید با هدف ارتقای سطح همکاری های صلح آمیز هسته ای به ویژه ایمنی هسته ای صورت گرفته و در دست پیگیری است.
• روسیه: بررسی های فنی و ارزیابی های لرزه نگاری در خصوص احداث دو واحد نیروگاه برق هسته ای هزار مگاواتی در تأسیسات نیروگاهی بوشهر به پایان رسیده و تأمین اعتبار برای آغاز اجرای قرارداد در دست پیگیری قرار دارد. لازم به ذکر است همکاری های کشورمان با روسیه در خصوص همکاری در زمینه ایزوتوپ های پایدار نیز در دست پیگیری است.
• مجارستان: به دعوت وزیر امور خارجه این کشور، در سفر رئیس محترم سازمان انرژی اتمی ایران به مجارستان مذاکرات اولیه در زمینه طراحی و ساخت رآکتورهای کوچک انجام پذیرفته و مورد استقبال طرف مقابل قرار گرفته است. متن سند یادداشت تفاهم همکاری نیز نهایی شده و به زودی امضا خواهد شد.
• کره جنوبی: طی سفر وزیر صنایع کشور کره جنوبی، زمینه های همکاری از جمله ساخت واحدهای جدید و تأمین اعتبار نیروگاه های اتمی توسط کره جنوبی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. مذاکرات دو طرف در این خصوص در دست پیگیری می باشد.
• فرانسه: در پی مذاکرات صورت گرفته میان معاون رییس دفتر رئیس جمهور و رئیس شرکت EDF فرانسه در حاشیه سفر رئیس محترم جمهور به فرانسه، از مدیران شرکت های EDF و AREVA دعوت به عمل آمد. مذاکرات اولیه کارشناسی میان هیأت های ایرانی و فرانسوی به منظور یافتن زمینه های مشترک همکاری صورت گرفته و مراتب در دست پیگیری است.
• جمهوری چک: بنا به دعوت وزیر امور خارجه این کشور، هیأتی از سازمان انرژی اتمی ایران به ریاست جناب آقای دکتر صالحی به این کشور سفر نموده و زمینه های مشترک همکاری دو طرف در دست بررسی و اقدام است. هیأتی از چک به زودی از تهران بازدید خواهد نمود.
• جمهوری اسلواک: در پی سفر رئیس محترم سازمان انرژی اتمی ایران به کشور اسلواک، پیگیری موضوعات مورد علاقه طرفین به منظور همکاری در دستورکار قرار دارد. هیأت اسلواک به زودی از سازمان انرژی اتمی ایران بازدید خواهد داشت.
• برزیل: با هماهنگی های صورت گرفته هیأتی کارشناسی از سازمان انرژی اتمی ایران از آزمایشگاه های استاندارد اولیه در زمینه دوزیمتری چشمه های براکی تراپی در برزیل بازدید نمودند.
بخش دوم
از بین رفتن مبانی سیاسی و حقوقی تحریم ها
همانگونه که در گزارش قبلی نیز به استحضار رسید، برچیده شدن و از بین رفتن مبانی سیاسی و حقوقی تحریم های مرتبط با هسته ای، یا به اصطلاح زیرساخت تحریم ها، قدم اول و لازمه اصلی برای برداشته شدن تحریم ها در عمل است و لذا اهمیت خاصی دارد؛ چرا که تمامی قطعنامه ها، قوانین و مقرراتی که تحریم ها به واسطه آنها وضع شده اند را از بین می برد. این زیرساخت ها عبارت بودند از:
• به لحاظ سیاسی موضوع ابعاد احتمالی نظامی (PMD) که مبنای همه اتهامات به ایران بوده و مشروعیت سیاسی و روانی برای اعمال تحریم ها را ایجاد می کرد، اکنون بی اعتبار شده و به تاریخ پیوسته است. مدیرکل آژانس در گزارش خود اتهامات وارده به ایران را در حد یک رشته مطالعات اولیه و غیرمستمر ارزیابی کرد. شورای حکام آژانس هم متعاقبا طی قطعنامه ای موضوع را رسما مختومه ساخت.
• به لحاظ حقوقی تمامی اسناد تحریمی شامل قطعنامه ها و قوانین و مقرراتی که تحریم های مرتبط با هسته ای به واسطه آنها وضع شده بودند، از بین رفته یا اصلاح شده اند:
- لغو هفت قطعنامه الزام آور شورای امنیت و انحلال کمیته تحریم و پانل کارشناسی مربوطه،
- لغو 12 قطعنامه و 5 تصمیم آژانس بین المللی انرژی اتمی که نه تنها مبنای تحریم های شورای امنیت بود، بلکه مستقیما مبنای ممنوعیت همکاری های هسته ای با ایران بود،
- لغو یا اصلاح 5 فرمان اجرایی رئیس جمهور آمریکا، و توقف اجرای قوانین تحریمی مرتبط با هسته ای کنگره آمریکا شامل تمامی تحریم های ثانویه،
- خروج نام بیش از 700 شخص حقیقی و حقوقی یا هواپیما و کشتی از فهرست تحریم های آمریکا،
- صدور مجوزهای کلی لازم برای فروش هواپیمای غیرنظامی و قطعات و خدمات آن به ایران، صادرات فرش و اقلام غذایی از ایران و رفع موانع فعالیت شرکت های تابعه شرکت های آمریکایی با ایران،
- تصویب قوانین جدید یا اصلاح قوانین گذشته توسط شورای وزیران اتحادیه اروپا به منظور لغو تحریم های اروپایی،
- خروج 447 شخص حقیقی و حقوقی ایرانی از لیست تحریم های اتحادیه اروپا،
- لغو تحریم های ملی سایر کشورها نظیر کانادا، استرالیا، ژاپن، کره جنوبی، سوئیس، نروژ، فرانسه، برزیل، پاکستان و ...،
- صدور دستورالعمل ها و راهنماهای رفع تحریم ها، و درج آنها در سایت خزانه داری آمریکا و سایت اتحادیه اروپایی
• به لحاظ روانی، فضای سیاسی و روانی پیرامون هر کشوری مسلما تاثیرات تعیین کننده ای بر نوع همکاری های اقتصادی سایر کشورها دارد.
- در طول یک سال گذشته از زمان نهایی شدن مذاکرات در تیر ماه 1394 تاکنون، فضای سیاسی بین المللی در رابطه با کشورمان به شدت مثبت شده و تغییر کاملا محسوس و معناداری پیدا کرده است. تصویر جمهوری اسلامی ایران در صحنه بین المللی اکنون به تصویر یک بازیگر خردمند و منطقی، در عین حال قدرتمند و تاثیرگذار، و البته پایبند به اصول و مبانی اعتقادی خود تبدیل شده است. از تبعات این تغییر فضا، سفرهای متعدد هیئت های عالی رتبه سیاسی، اقتصادی، شرکت ها و اشخاص به جمهوری اسلامی ایران بوده است که به نوبه خود به تغییر هرچه مثبت تر فضا کمک کرده است.
- این سفرها شامل عزیمت حدود 20 رئیس کشور، 17 نخست وزیر، معاون رئیس جمهور و رئیس مجلس، بیش از 40 وزیر خارجه، 80 وزیر اقتصادی، قریب به 350 هیات اقتصادی و بازرگانی چند ده و حتی چند صد نفره بوده که انعقاد صدها یادداشت تفاهم، موافقتنامه و قرارداد را به دنبال داشته است.
- فضای بین المللی جدید فرصت های قابل توجهی را در برابر کشورمان قرار داده است: تنوع در انتخاب منابع و شرکای تجاری، برقراری رقابت که منجر به کاهش قیمت ها و هزینه ها می گردد، دسترسی به فن آوری های نوین و افزایش دانش حرفه ای از طریق دست یافتن به پیشنهادها و گزینه های متنوع، حذف دلال ها و واسطه ها به جهت امکان برقراری رابطه مستقیم با منابع تولید کالا و خدمات، تحقق استقلال در تصمیم گیری و انتخاب بهینه، و ...
بخش سوم
رفع تحریم ها در عمل
در طول سه ماه گذشته (26 فروردین لغایت 26 تیرماه 1395) در کلیه حوزه هایی که تحریم های هسته ای برقرار بوده است گشایش های قابل توجهی صورت گرفته و روند بازگشت شرایط به وضعیت عادی به صورت مستمر ادامه دارد. موارد زیر کلیاتی از آخرین وضعیت در حوزه های مختلف است. بدیهی است گزارش مشروح توسط وزارتخانه ها و نهادهای ذیربط عنداللزوم تقدیم خواهد شد.
الف: حوزه مالی، بانکی و بیمه
• آزادی وجوه مسدود شده: از مهم ترین شاخصه های رفع تحریم ها دسترسی بانک مرکزی به وجوه مسدود شده خود در زمان تحریم ها می باشد. در حال حاضر بخش عمده ای از وجوه مسدود شده بانک مرکزی در دسترس آن بانک قرار دارد. شایان ذکر است که انتقال و یا تبدیلات ارزی کماکان با محدودیت هایی مواجه بوده و لیکن در مجموع بانک مرکزی هم اکنون قادر به مدیریت کلان منابع مالی خود در خارج از کشور می باشد. با عنایت به امکان بهره مندی از ارزهای مختلف در خارج از کشور، تخصیص ارز در مرکز مبادلات ارزی بانک مرکزی به روز شده و نوبت چهار ماهه قبل از برجام از بین رفته است. در نتیجه در حال حاضر متقاضیان ارزی (برای واردات یا هر مقصود دیگر) که قادر به ارائه اسناد مثبته و پرداخت معادل ریالی ارز درخواستی خود به بانک مرکزی باشند، در سریع ترین زمان ممکن ارز مورد نیاز خود را در خارج از کشور دریافت خواهند نمود. بر این اساس پرداخت های نقدی کاهش چشمگیری داشته است.
• ارتباطات بانکی: برقراری ارتباطات بانکی در حال گسترش می باشد. البته بانک های کوچک تر با رغبت بیشتری وارد تعامل شده ولی بانک های بزرگ تر برقراری روابط بانکی را منوط به انجام بررسی های بیشتر نموده اند. با توجه به بسط روابط کارگزاری طی ماه های گذشته، مبالغ قابل توجهی ارز بین کارگزاران خارجی بانک مرکزی جابجا شده است.
o حساب های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نزد دیگر بانک های مرکزی به خصوص در حوزه اروپا در حال بازگشایی و فعالیت مجدد است. هم اکنون حساب های بانک مرکزی نزد بانک های مرکزی کشورهای اتریش و ایتالیا فعال شده و انتقالات ارزی از طریق بانک های فوق در حال انجام می باشد. با سایر بانک ها مذاکرات ادامه دارد.
o در حوزه یورو در حال حاضر بانک های BCP سوئیس، هالک بانک ترکیه، EIH آلمان، UNICREDIT ایتالیا و برخی بانک های کوچکتر مانند BMCE اسپانیا، KBC بلژیک، دی ساندریو ایتالیا و BACB انگلیس تعاملات بانکی با بانک مرکزی را آغاز نموده اند.
o در حوزه ین ژاپن کلیه بانک های ژاپنی همکاری کامل دارند.
o در حوزه دلار آمریکا به دلیل تحریم های اولیه آن کشور امکان تبادل وجود ندارد.
• تبدیلات ارزی:
- بانک های کشور کره جنوبی به دلیل وابستگی ارز خود به دلار امریکا در حال مذاکره با خزانه داری امریکا برای کسب مجوز لازم جهت تبدیل ذخیر ارزی «وون» متعلق به بانک مرکزی به ارزهای دیگر در صورت درخواست طرف ایرانی می باشند.
- بانک های کشور ژاپن هنوز آماده تبدیل منابع ینی بانک مرکزی به یورو و انتقال آن به خارج از ژاپن نمی باشند و در حال مذاکره با مقامات آمریکایی و اروپایی برای یافتن راه حل هستند. این امر درحال حاضر از طریق انتقال منابع ینی به بانک BCP سوئیس و تبدیل آن به یورو انجام می شود.
- در مورد تبدیل سایر ارزها به صورت مورد به مورد، یا تبدیلات انجام می شود و یا بانک های کشور مربوطه در حال رایزنی با خزانه داری امریکا می باشند.
• شعب بانک های ایرانی در خارج از کشور: غیر از بانک صادرات که هنوز به بهانه های غیرهسته ای در فهرست تحریم ها قرار دارد، شعب بانک های ملی، تجارت، سپه و ملت در دوبی، لندن، پاریس، استانبول، هامبورگ و سئول فعال شده و نقش قابل توجهی در نقل و انتقالات ارزی ایفا می نمایند. شایان ذکر است که شعب مستقر درکشورهای اروپایی از طریق اتصال به TARGET II به سیستم تسویه اروپا دسترسی یافته اند.
• سوئیفت: اتصالات بانکی و پیام رسانی مالی بین تمام بانک های کشور به جز بانک های تحریمی با بانک های کارگزار در کشورهای اتریش، اسپانیا، اسلواکی، اکراین، آلمان، انگلستان، ایتالیا، بحرین، بلژیک، بنگلادش، چین، روسیه، ترکیه، ژاپن، سوئد، فرانسه، کره جنوبی، مالزی، نپال، هلند و هند به صورت دوسویه برقرار گردیده است.
• برقراری روابط کارگزاری: روابط کارگزاری شبکه بانکی کشور با بانک های خارجی در حال افزایش می باشد. تا تاریخ 13/4/1395 تعداد 472 رابطه کارگزاری با بانکهای خارجی در کشورهای اتریش، اردن، ارمنستان، اسپانیا، استرالیا، اسلواکی، اکراین، آلمان، امارات، اندونزی، انگلستان، ایتالیا، ایرلند، بحرین، بلغارستان، بنگلادش، پاکستان، تاجیکستان، تایوان، ترکمنستان، ترکیه، چک، اندونزی، چین، بلژیک، دانمارک، روسیه، رومانی، ژاپن، سریلانکا، سوئد، سوئیس، عمان، فرانسه، فنلاند، قبرس، قزاقستان، کره جنوبی، کوبا، لهستان، مالزی، نروژ، هلند، هند و یونان برقرار شده است. برقراری روابط کارگزاری بین دو بانک مقدمه و لازمه شروع تعاملات بانکی می باشد.
• گشایش اعتبارات اسنادی: تاتاریخ 13/4/1395 تعداد 5863 اعتبار اسنادی توسط بانک های مختلف کشور گشایش شده است. نکته قابل توجه در این میان کاهش نقش واسطه ای دوبی در خریدهای خارجی و تبعاً کاهش هزینه های تمام شده کالاهای وارداتی از جمله هزینه های تبادلات بانکی می باشد.
• عواید نفتی: تعداد 12 حساب بانکی در آلمان، ایتالیا، ژاپن، ترکیه، امارات، سوئیس، چین و نیز شعب خارجی سه بانک ایرانی، برای واریز وجوه حاصل از صادرات محموله های نفتی معرفی شده و فعال می باشند. توافق با یک بانک بزرگ اروپایی نیز حاصل شده و این بانک به زودی در خصوص پرداخت تعهدات نفتی شرکت های اروپایی به نفع ذینفع های ایرانی وارد عمل خواهد شد.
• تسویه مطالبات نفتی: عمده مطالبات تسویه شده و یا در حال مذاکره می باشد . به عنوان مثال:
- تسویه مطالبات با اینوک امارات و دریافت بیش از 5 میلیارد دلار،
- تسویه مطالبات با کمپانی شل و دریافت حدود 2 میلیارد دلار،
- تسویه مطالبات نفتی با هند و توافق دریافت بیش از 6 میلیارد یورو مطالبات معوقه در یک روند سه ماهه. در این خصوص تاکنون حدود 858/1 میلیارد یورو در بانک های هالک ترکیه و EIH هامبورگ دریافت شده است.
- مطالبات بابت معوقات نفتی از شرکت های یونانی در مجموع 800 میلیون دلار بوده است که با توافق به عمل آمده درخصوص نحوه تسویه، تاکنون 132 میلیون دلار وصول شده است.
- موارد دیگر در حال مذاکره می باشد.
• تامین منابع مالی و گشایش خطوط اعتباری: با موسسات مالی کشورهای مختلف مذاکره شده و در موارد زیر توافق حاصل شده است: ژاپن 10 میلیارد دلار، کره جنوبی 13 میلیارد یورو (دو فقره 8 و 5 میلیارد یورو)، روسیه 2/2 میلیارد یورو، ایتالیا 6 میلیارد یورو (دو فقره2 و 4 میلیارد یورو)، اتریش 5 میلیارد یورو، آلمان 5 میلیارد یورو، چین بیش از 20 میلیارد یورو (بانک ICBC چین 15 میلیارد یورو و بانک توسعه چین CDB حداقل 5 میلیارد دلار، ضمنا مذاکرات با اگزیم بانک در جریان است )، ترکیه 5/3 میلیارد یورو، نروژ 1 میلیارد یورو، صندوق توسعه صادرات هند 300 میلیون دلار و اگزیم بانک هلند بدون سقف. در مجموع توافق برای دسترسی به بیش از 60 میلیارد دلار منابع مالی صورت گرفته است (شامل موارد وزارت نفت نمی شود). مذاکره در خصوص جزئیات فنی و ضمانتنامه های مربوطه ادامه دارد. همچنین مذاکرات مقدماتی برای گشایش خطوط اعتباری با موسسات ذیربط در کشورهای دانمارک، آلمان، انگلستان و سوئد در جریان است.
• بیمه های صادراتی: اختلافات مالی ناشی از تحریم ها با تمامی موسسات بیمه صادرات نظیر هرمس آلمان، ساچه ایتالیا، کوفاس فرانسه، OKB اتریش و ... حل و فصل شده، و لذا یکی از موانع اصلی ارتقای روابط اقتصادی میان ایران و کشورهای اروپایی مرتفع گردیده و ارتباطات کاری مجدداً برقرار شده است. این امر فضای مناسبی برای گسترش همکاری و ارتقاء مبادلات اقتصادی و تجاری با این کشورها فراهم نموده است. بر اساس مذاکرات انجام شده هرمس سقف پوشش خود را فعلا تا حد قبل از تحریم ها یعنی 6 میلیارد یورو افزایش خواهد داد.
• رتبه بندی ریسک: سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در تاریخ 9 تیر 1395 پس از نزدیک به یک دهه، ریسک تعامل مالی با ایران را از 7 (بالاترین ریسک) به 6 کاهش داد. در پی این اقدام هزینه های تامین مالی، با و بدون استفاده از اعتبار خریدار، به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
• جلب سرمایه خارجی: در این حوزه اقدامات قابل توجهی صورت گرفته است:
- در سه ماه گذشته تعداد 36 درخواست سرمایه گذاری به ارزش تقریبی 6/3 میلیارد دلار به دبیرخانه هیات سرمایه گذاری خارجی واصل شده که در مرحله بررسی کارشناسی و طرح در هیات سرمایه گذاری خارجی است. طی همین مدت در جلسات هیات سرمایه گذاری، مجموعا حدود 50 طرح سرمایه گذاری به ارزش تقریبی 4/1 میلیارد دلار مطرح و بررسی شده و هماهنگی های لازم از سوی سازمان سرمایه گذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران جهت اخذ 150 مجوز مرتبط با سرمایه گذاری در سایر دستگاهها صورت گرفته است.
- در همین فاصله حدودا پنج ماهه، «موافقت نامه تشویق و حمایت متقابل از سرمایه گذاری» با هفت کشور ژاپن، سنگاپور، روسیه، عراق، اسلواکی، چک و مکزیک به امضا رسیده و موافقتنامه با 12 کشور دیگر در دست مذاکره است. قابل توجه است که در طول تمامی سال های قبل از برجام و پیش از انقلاب در مجموع با 60 کشور چنین موافقتنامه ای مذاکره و امضا شده بود.
- طی سه ماهه اخیر، یادداشت تفاهم تشکیل کارگروه مشترک سرمایه گذاری با 5 کشور امضاء و مذاکره برای امضای یادداشت تفاهم مذکور با 5 کشور دیگر در دست اقدام است.
- همچنین طی همین مدت، موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف با دو کشور مجارستان و قبرس به امضاء رسیده و مذاکره جهت امضای موافقتنامه همکاری های اقتصادی با 7 کشور اروپایی در جریان است.
• بیمه:
- با برداشته شدن تحریم های بیمه ای، مذاکره با بسیاری از کارگزاران و بیمه گران اتکایی بین المللی در بازار بیمه اروپا علی الخصوص انگلستان، فرانسه، آلمان و سوییس، همچنین بازار بیمه شرق آسیا به ویژه ژاپن و کره جنوبی آغاز شده است.
- تاکنون بخشی از ریسک های نفت و انرژی، هواپیما و قراردادهای اتکایی توسط برخی از بیمه گران اتکایی اروپایی پذیرفته شده است.
- در حال حاضر تعداد 18 فروند از 73 فروند شناورهای شرکت ملی نفتکش از پوشش اضطراری ارائه شده توسط بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران خارج شده و پوشش کلوب های بین المللیIG را اخذ نموده اند.
- بیمه ایران درصد کمی از یک ایرلاین را به لویدز و بیمه گران اتکایی اروپا واگذار نموده است.
- مؤسسه بیمه متقابل کیش که یک کلوب پی اند آی ایرانی است که در دوران تحریم ها تشکیل شده، برای تردد به بنادر اروپایی مجوزهای لازم را از کشورهای ایتالیا، اسپانیا و بلژیک، و اخیرا پاناما دریافت نموده است.
- مشکل تردد شناورها با بیمه پی اند آی موسسه کیش به بنادر اروپایی و آسیایی با اخذ مجوز و تأیید این کلوب برای مدت 6 ماه تا زمان انقضاء مجوز، رفع شده است.
- بیمه نفتکش ها: برای بیمه نفتکش های ایرانی در ابتدا مشکلاتی به خاطر شرکت های آمریکایی عضو کلوب پی اند آی وجود داشت که با مجوز خاص اوفک مشکل عمدتا حل گردید. درحال حاضر با ورود مجموعه شرکت های بیمه اتکایی اروپایی، خلاء ناشی از عدم حضور بیمه های امریکایی در کلوپ پی اند آی جبران شده و هم اکنون پوشش های بیمه ای مناسبی تا بیش از یک میلیارد دلار به نفتکش های ایرانی داده می شود و بدین لحاظ مشکل حادی برای بیمه نفتکش ها وجود ندارد.
- بیمه کشتیرانی: مشکلات بیمه ای و بیمه اتکایی شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی مرتفع شده و کشتی های شرکت مزبور هم اکنون تا 580 میلیون دلار پوشش بیمه ای دریافت می کنند که حتی بیش از حد مورد نیاز است.
ب: حوزه نفت، گاز و پتروشیمی
• صادرات نفت: مشتریان گذشته نفت خام ایران به تدریج در حال بازیابی هستند و مشتریان جدید نیز به تدریج اضافه می شوند. به اعتراف رسانه های خارجی عملکرد ایران در این زمینه فوق العاده بوده است. صادرات نفت خام از 970 هزار بشکه در روز در پنج ماهه نخست سال 1392 به حدود 2 میلیون بشکه در روز در خرداد ماه سال 1395 افزایش یافته است. فروش نفت به شرق آسیا دو برابر شده و بازار نفت خام ایران در اروپا در حال احیا می باشد. بعد از توتال اکنون شل هم اولین محموله خود (130 هزار تن) را برداشت نمود.
• صادرات میعانات گازی: از 230 هزار بشکه در روز در پنج ماهه نخست سال 1392 به 450 هزار بشکه در خردادماه 1395 افزایش یافته است.
• تولید نفت: ظرف پنج ماه گذشته تولید نفت به میزان قبل از تحریم ها (سه میلیون و هشتصد هزار بشکه) رسیده است.
• اکتشاف و توسعه: مذاکره با شرکت های معتبر بین المللی (اروپایی، چینی و اخیرا روسی) برای انعقاد قراردادهای توسعه، اکتشاف و سرمایه گزاری، به ویژه برای توسعه میادین مشترک، در حال انجام می باشد. اطلاعات لازم برای پروژه هایی با ارزش 5 تا 6 میلیارد دلار ارائه شده و شرکت ها در حال بررسی می باشند. چنین مذاکراتی معمولا طولانی و زمان بر هستند. با نهایی شدن مدل قراردادهای نفتی (IPC) ده پروژه جدید توسعه معرفی خواهد شد.
• بیمه نفتکش ها: حمل عمده نفت ایران توسط ابرنفتکش های اروپایی و ژاپنی صورت می گیرد که مشکلی برای بیمه ندارند. هند، کره و چین از نفتکش های ایران استفاده می کنند. چنانچه پیش از این توضیح داده شد کلیه مشکلات بیمه و بیمه اتکایی نفتکش ها مرتفع شده و از این بابت مانعی بر سر راه صادرات نفت، میعانات گازی و فراورده های نفتی وجود ندارد.
• وجوه نفتی: بخش عمده ای از وجوه حاصل از فروش و صادرات نفت در دسترس و قابل نقل و انتقال است. حساب های بانکی متعلق به شرکت نفت اجرای این مهم را به عهده دارند.
• تجهیزات توقیف شده: تمام تجهیزات توقیف شده شرکت های تابعه صنعت نفت، شامل کمپرسورهای تبریدی، کمپرسورهای تثبیت میعانات گازی، الکترو کمپرسورها، مبدل های حراراتی و ... همه آزاد شده اند و عموما وارد ایران شده اند.
• وجوه توقیف شده: چنانچه پیش از این توضیح داده شد عمده مطالبات تسویه و به حساب بانک مرکزی واریز یا منظور شده است یا در حال مذاکره می باشد.
• کاهش هزینه ها: با توجه به امکان دسترسی به تامین کننده گان اصلی، حضور شرکت های مختلف و برداشته شدن انحصارها، قیمت های خدمات اصلی و پر هزینه مورد نیاز صنعت نفت مانند دکل حفاری حدود 50 درصد کاهش را نسبت به دوره قبل از رفع تحریم ها تجربه کرده است. همچنین دسترسی بدون واسطه و مستقیم به شرکت های اصلی ارائه دهنده خدمات و کالا، و شرکت های صاحب فن آوری، امکان خرید کالا با کیفیت و استاندارد بالا و در نتیجه افزایش سرعت طرح ها و کاهش هزینه ها میسر شده است.
• پتروشیمی:
o صادرات محصولات: بعد از اجرایی شدن برجام صادرات محصولات پتروشیمی کشور رشد 30 الی 37 درصد داشته است. میزان علاقمندی کشورهای اروپایی و آسیایی به محصولات پتروشیمی کشورمان قابل توجه است.
o تکنولوژی و فاینانس: پس از اجرایی شدن برجام، حضور گسترده شرکت های صاحب نام در زمینه لیسانس و تکنولوژی از کشورهای مختلف اروپایی، ژاپن، کره جنوبی، روسیه، چین، سنگاپور، ترکیه، هندوستان و ... با هدف مشارکت در سرمایه گذاری پروژه های صنعت پتروشیمی ایران بسیار چشمگیر بوده است به طوری که انعقاد 3 فقره تفاهم نامه همکاری با شرکت های توتال فرانسه، میتسویی ژاپن و سرکوبه اسپانیا جهت انجام سرمایه گذاری و تامین منابع مالی طرح های پتروشیمی از جمله نتایج مذاکرات بوده است. همچنین شرکت لینده آلمان و میتسویی ژاپن جهت مشارکت در سرمایه گذاری پروژه های دماوند به صورت BOO پیشنهادات خود را ارائه داده اند. در عین حال فرایند خروج تجهیزات و کالاهای صنعتی از کشورهای خارجی به ایران نیز تسهیل گردیده است.
ج: حوزه حمل و نقل
حمل و نقل دریایی:
- ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت های کشتیرانی و نفتکش از تحریم ها خارج شده و امکان احیای فعالیت های عادی خود را بازیافته اند. نظر به اهمیت این دو شرکت در ادامه جزئیات بیشتری از فعالیت های آنها ارائه خواهد گردید.
- فعالیت مجدد خطوط و شرکت های حمل و نقل بین المللی در بنادر ایران شروع شده و تاکنون حداقل 18 شرکت به همکاری با ایران بازگشته اند.
- با شرکت های ایتالیایی جهت انتقال دانش فنی مکانیزه نمودن بنادر از طریق تأسیس شرکت مشترک با 51% سهم طرف ایرانی توافق شده است.
- فعالیت منظم خطوط بیش از 13 شرکت کشتیرانی بین المللی در بنادر کشور به ویژه بندر شهید رجایی از سرگرفته شده است.
- خدمات صدور گواهینامه های قانونی برای کشتی ها توسط مؤسسات رده بندی بین المللی (IACS) و بیمه های حفاظت و غرامت بین المللی (IG P&I) مجدداً برقرار گردیده است.
- 9 شرکت معتبر بین المللی پیمانکار عملیات بندری از 8 کشور جهان (چین، سنگاپور، دانمارک، فرانسه، کره جنوبی، سوئیس، آلمان و فیلیپین) سرمایه گذاری در بنادر ایران را درخواست نموده اند.
آخرین وضعیت شرکت ملی کشتیرانی جمهوری اسلامی
پس از اجرایی شدن برجام، تحریم های تحمیلی بر ناوگان و کشتیرانی های ایرانی که مانع تردد آنها به بسیاری از بنادر جهان می شدند، لغو گردیده اند. این موانع شامل محدویت های بیمه ای و همچنین امتناع مؤسسات معتبر عضو انجمن بین المللی مؤسسات رده بندی (IACS) به ارائه خدمات به شناورهای ایرانی و صدور گواهینامه های فنی که لازمه فعالیت بین المللی است، می گردید. در حال حاضر مؤسسات یاد شده خدمات خود را به مالکان و کشتی های ایرانی ارائه نموده اند و امکان اخذ پوشش های بیمه ای، شامل بیمه بدنه و ماشین آلات و بیمه های حمایت و غرامت (P&I) نیز فراهم آمده است و لذا برای تردد ناوگان ایرانی به بنادر جهان محدودیت های گذشته رفع شده اند. بر همین اساس، هم اکنون برای اجاره کنندگان شناورهای تجاری ایرانی و صاحبان کالا در سطح بین المللی محدودیتی وجود ندارد و خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران مجدداً احیاء شده اند. اهم موارد رفع محدودیت ها به شرح ذیل می باشند:
• پوشش گروه کلوپ های بین المللی (International Group) بیمه های حمایت و غرامت تا سقف 580 میلیون دلار و جهت مبالغ بالاتر از آن، تا 70 میلیون یورو در هر حادثه و همچنین پوشش کامل خسارات ناشی از آلودگی نفتی، برداشت لاشه کشتی ها با صدور ضمانت های Blue Card اخذ می گردند. ناوگان ملی کشتیرانی جمهوری اسلامی تاکنون خساراتی بالاتر از مبالغ فوق متحمل نشده است.
• محدودیت های تحمیلی از طرف مؤسسات رده بندی بین المللی مرتفع گردید به طوری که مؤسسات رده بندی بین المللی از جمله (انگلستان) LR، (آلمان و نروژ) DNVGL، (فرانسه) BV، (کره جنوبی) KR، (ژاپن) NK، (ایتالیا) RINA، جهت همکاری با کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی نموده و همکاری می نمایند.
�
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 49]
-
گوناگون
پربازدیدترینها