واضح آرشیو وب فارسی:قانون: گویا قرار نیست سایه شوم تخریب دست از سر آثار تاریخی ایرانیان بردارد؛ این روزها نوبت به کهن ترین موجود زنده ایران سرو4 هزار و500 ساله ابرکوه رسیده است؛ سروی که در سایه بی برنامگی و پروژه های سلیقه ای حال و روز خوشی ندارد.قانون - نجمه جمشیدی گویا قرار نیست سایه شوم تخریب دست از سر آثار تاریخی ایرانیان بردارد؛ این روزها نوبت به کهن ترین موجود زنده ایران سرو4 هزار و500 ساله ابرکوه رسیده است؛ سروی که در سایه بی برنامگی و پروژه های سلیقه ای حال و روز خوشی ندارد. ماجرا چه بود؛ « درفاصله 20 متری سرو ابرکوه با صلاحدید فرمانداری این شهرستان یک رستوران درحال احداث است این درحالی است که حریم این سرو 60 متر است و ساخت و ساز در فاصله 20 متری آن آسیب جدی به این درخت کهن وارد می کند. » این خبری بود که به سرعت در شبکه های اجتماعی منتشر شد و حاشیه های فراوانی را به دنبال داشت. دومین درخت کهنسال دنیا برخی از کارشناسان می گویند: سرو ابرکوه به عنوان دومین درخت کهنسال و ارگانیسم زنده جهان به نام «پارسیک» شناخته می شود. این سرو در قسمت جنوب غربی شهر ابرکوه واقع شده و شهرت و اهمیت تاریخی به این شهر داده است. این درخت 4 هزار و 500 ساله، بعد از قله سرفراز «دماوند» در تهران، دومین اثر طبیعی ایران است که در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است. تنه این درخت، قطری حدود 5/4 متر دارد که محیط تنه آن در روی زمین به 5/11 متر می رسد، همچنین شاخه های آن 85/1 متر قطر دارند و ارتفاع آن 35 متر و محیط آن 18 متر است. در اوایل سال 2010 میلادی، روزنامه چاینادیلی درگزارشی ویژه، نام10 درخت کهنسال دنیا را اعلام کرد که در میان آنها، «سرو ابرکوه» با بیش از4 هزار و 500 سال قدمت در استان یزد، در رده دوم این لیست به چشم می خورد و به عنوان دومین ارگانیسم زنده روی زمین معرفی شد. «مسوسلاه» در کوهستان های کالیفرنیای آمریکا، با سنی معادل 4هزار و 800 سال کهنسال ترین میراث طبیعی دنیا است. درختی به نام « آلرک» در پارک ملی شیلی با 3600 سال عمر در ردیف سوم و درخت سروی به نام «سناتور» با 3400 سال عمر در پارک ملی فلوریدا، در رده چهارم قرار دارند. چند سال پیش هم دانشمندان کشور ژاپن و روسیه پس از بازدید از «سرو ابرکوه» عمر آن را تا 8 هزار سال تخمین زدند اما الکساندر روف، دانشمند روسی عمر این درخت را بین 4هزار تا 4 هزار و500سال برآورد کرده است. جالب است بدانید که مارکوپولو در خاطرات سفرش به ایران می نویسد: «یکی از چند سروی که در ایران دیده ام سرو خوش بالای ابرکوه است که همچون آبشاری سبز از آسمان روی زمین تنیده ابرکوه فرو می آید و از هر طرف که وارد ابرکوه شوی سرو کهنسال و پرطراوت مانند چراغ دریایی سبزی ما را به بندر دریای کویر و خورشید تابان فرا می خواند.» حمدا... مستوفی هم در کتاب «نزهت القلوب» که در سال 740هجری قمری تالیف شده است، درباره این سرو آورده است :« آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگ تر است.» کاشت توسط زرتشت در اسطوره های ایرانی «سرو ابرکوه» را با عنوان «درخت زرتشت» یاد کرده اند و کاشت این سرو را به حضرت زرتشت نسبت می دهند و معتقدند که زرتشت، وقتی در اسفندماه به ابرکوه رسید، بذر سرو را در این دشت کاشت و به مردم این شهر نوید داد که درختی ماندگار در شهرشان خواهند داشت که تاریخ پادشاهان را از سر می گذراند و در کتب چنین آمده است.«زرتشت ، چون موسم اسپند به ابرکوه رسید، با دست خود بذر سرو بر این دشت فشاند و بر مردمان نوید داد که درختی در آن میان بماند تا ببیند درفش فرزندش بهرام، پادشاه صبح دم رستاخیز را.» کاشت توسط پسر نوح برخی دیگر از مورخان معتقدند نهال این درخت را «یافث» ، «پسر نوح نبی» پس از طوفان معروف، در محل فعلی غرس کرده است. یافِث در عهد عتیق به عنوان یکی از پسران نوح نامیده شده است. در میان مردم او به عنوان جوان ترین پسر نوح معروف شده ولی برخی متون او را پسر ارشد نوح می دانند. او و همسرش از جمله کسانی بودند که سوار کشتی نوح شده و نجات یافتند. سرو ابرکوه، نماد ایرانیان «نماد سرو به عنوان یکی از نمادهای مهم در ایران باستان شناخته می شود. در نگاره ها و آثار باستانی مانند حجاری های دوره هخامنشی در تخت جمشید، نماد درخت و به طور خاص، سرو آورده شده است. در فرهنگ ایرانیان قدیم آمده است : سرو به دلیل آن که درختی همیشه سبز است، همواره در ایران اهمیت خاصی داشته است و سرو کهنسال ابرقو نیز که آن را سرو زرتشت می نامند، نمادی از همین امر به شمار می رود. ساخت رستوران در حریم 20 متری ساخت رستوران یا محوطه سازی در حریم 20 متری سرو ابرکوه موجب نگرانی بسیاری از فعالان میراث فرهنگی کشور شده است. مسعود آجیلیان فعال میراث فرهنگی دراین باره به «قانون» می گوید: «تعریف حریم آثار تاریخی در کشور ما متفاوت است و بسیاری از قوانین آن بی اطلاع هستند. برخی براین باورند که فاصله 2 متری درخت، حریم آن محسوب نمی شود درحالی که تا فاصله 50 متری آن ریشه های درخت گسترانده می شود.» کارگاهی که به گفته مسئولان برای محوطه سازی و به گفته فعالان میراث و برخی از رسانه ها برای احداث رستوران است؛ در آن مصالحی همچون سیمان، آهک، فلز و ... استفاده می شود که حیات این درخت را تهدید می کند. آجیلیان با اشاره به اینکه میراث فرهنگی این پروژه را برای توسعه زیرساخت های گردشگری انجام می دهد اما توسعه زیرساخت ها به بهای تخریب درخت عاقلانه نیست، می گوید:« به دلیل درک ناقصی که از مفهوم حریم وجود دارد این اتفاق رخ داده است. شنیده ها حاکی از آن است که می خواهند یک رستوران برای گردشگران احداث کنند اما حتی اگر به گفته مسئولان میراث محوطه سازی هم بخواهند انجام دهند، به دلیل اینکه ریشه های درخت از نزولات جوی تغذیه می کنند؛ کف سازی این محوطه مانع رسیدن نزولات جوی به ریشه ها وباعث از بین رفتن آنها می شود. تمامی این اتفاقات درحالی می افتد که سرو کهنسال ابرکوه سال گذشته به دلیل گرما و آلودگی دچار بیماری شد و به توجه و مراقبت بیشتری نیازمند است. » محوطه سازی بر اساس مصوبه درحالی که فعالان میراث فرهنگی به دلیل استقرار کارگاه مصالح ساختمانی نگران وضعیت سرو ابرکوه هستند؛ مسئولان میراث فرهنگی یزد اجرای پروژه محوطه سازی را مطابق طرح مصوب می دانند. محسن ذاکری نیا معاون میراث فرهنگی یزد به «قانون» در پاسخ به این پرسش که آیا ساخت و ساز در حریم 20 متری درخت قانونی است و طبق چه مجوزی انجام می شود، می گوید: «این مجموعه درحال حاضر توسط هیات امنایی متشکل از اداره میراث فرهنگی، فرمانداری، شهرداری و یک سمن میراث فرهنگی اداره می شود. درخصوص این پروژه یکسری جوسازی توسط برخی افراد با اهداف خاص انجام شده است. براساس طرح مصوب اجرای قلوه سنگ و کف سازی در محوطه سرو انجام شده است. این اقدام در شعاع بیش از 20 متر بوده و هیچ گونه دخل و تصرفی در حریم سرو اتفاق نیفتاده و آسیبی نیز به آن وارد نشده است.» سیاه نمایی در عکس ها ذاکری نیا درباره عکس های منتشر شده در شبکه های اجتماعی که در آنها گویا به فاصله بسیار کم با سرو، دیواری ساخته شده، می گوید:« عکس ها را به نحوی انداخته اند که به نظر می رسد در فاصله کمی از سرو این کار انجام شده درحالی که در شعاع 50 متری آن محوطه سازی انجام شده و هیچ گونه پی در حریم سرو برای این پروژه کنده نشده است. همچنین شائبه های ساخت رستوران نیز کذب است و هیچ مجوزی مبنی بر ساخت رستوران در محوطه سرو ابرکوه صادر نشده است. به تازگی کارشناسان میراث فرهنگی از سرو ابرکوه بازدیدی داشته و اعلام کرده اند که سرو هیچ مشکلی ندارد. » پروژه هرچه که باشد رستوران یا محوطه سازی؛ دو مسئله نگران کننده وجود دارد، اولی درخصوص پوشاندن کف محوطه با مصالحی مانند سیمان و آجر و آسیب به ریشه های این سرو 4 هزار و 500 ساله است. دومی عدم استفاده از معماری اصیل خشت و گل کویر ایران و تکرار اتفاقات اشتباه گذشته مانند ساخت حوضی است که هیچ ارتباطی با معماری کویر ندارد.
دوشنبه ، ۳۱خرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: قانون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 32]