تور لحظه آخری
امروز : سه شنبه ، 10 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):به راستى كه دانش، مايه حيات دل‏ها، روشن كننده ديدگان كور و نيروبخش بدن‏هاى ناتوان ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819483194




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

هنوز کسی بحران آب را جدی نمی گیرد - اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران


واضح آرشیو وب فارسی:اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران: صحبت از کم آبی و سوءمدیریت منابع آبی که می شود همیشه یک پای ماجرا پرویز کردوانی، پدر علم کویرشناسی ایران و چهره ماندگار در زمینه جغرافیا است. کردوانی از جمله کارشناسانی است که هر مشکلی درباره آب و مدیریت آن را ریشه ای بیان می کند و البته خودش به تک تک آنها اعتقاد دارد و البته عمل می کند. اگر می گوید آب کم است و باید کم مصرف کرد، خودش پیش قدم صرفه جویی می شود. با او درباره کمبود آب و مشکلات سوءمدیریت آب در کشور گفت وگو کردیم. ایران دچار مسائل و مشکلات کم آبی شده است، این مشکلات ناشی از تغییرات اقلیمی است یا سوء مدیریت ها باعث بروز این مسائل شده است؟ انسان ها از سال 1850 که در واقع صنعت را شروع کردند، تولید گازهای گلخانه ای هم برای بشر به ارمغان آوردند. گاز گلخانه ای یعنی دی اکسید کربن و گاز متان. با انتشار این گازها، کره زمین گرم می شود و هوا نمی تواند بالا برود. کره زمین که گرم شد، بیشترین تاثیرش روی اقیانوس ها است. چرا که سه چهارم کره زمین آب است. به این ترتیب آب اقیانوس ها گرم می شود و بالا می رود. این تبخیرها الان بالای جو اشباع شده که به آن می گویند رودهای هوایی. این رودهایی هوایی در برخی موارد بارش ها یی مثل چند وقت پیش کشور ایجاد می کنند. اما در واقع گازهای آلوده و گلخانه ای الان به هوا رفته اند و تبدیل به فاضلاب تمدن صنعتی شده اند. همین موارد باعث شده که آب و هوای مناطق مختلف دچار دگرگونی شود. به طور مثال در مناطقی که بارش زیاد و مطلوب بود، بارندگی بیشتر شده و بالعکس در مناطقی که خشک و بارندگی کم بود، بارش هم کاهش پیدا کرده است. اما باید دقت کرد که از طرفی هم بعضی خشکسالی ها تنها مربوط به بارش نمی شود، ما نوعی از خشکسالی به نام خشکسالی آبی داریم. به طور مثال ممکن است بارش زیاد باشد، اما باز هم آب کم بیاید، به این علت که همین طور توسعه داده ایم و فکر تهیه آب آن نبوده ایم. همین طور دارند ساختمان سازی می کنند. بنابراین این بارندگی ها مشکلی را حل نمی کند. از طرفی هم زمانی که بارندگی اتفاق می افتد ما آمادگی جذب آن را نداریم. چه آمادگی ها یی؟ سازمان ها و ارگان ها ی مختلف هرکدام وظیفه مختص به خود را برعهده دارند. برای مثال وظیفه وزارت جهاد کشاورزی «آبخیزداری» است که باید در سراسر کشور انجام دهد. آبخیزداری یعنی بالای ارتفاعات، قله ها و مکان ها یی که بارندگی زیاد رخ می دهد، اقداماتی صورت گیرد تا آب به داخل کوه نفوذ کند و این آب همین طور در سطح راه نیفتد، چرا که روان شدن آب باران در سطح می تواند تبدیل به سیل شود و هدر رود. در مناطق پایین تر هم باید سدسازی صورت بگیرد. الان هم که متوجه شده اند سدسازی خوب است روی هر رودی سد می سازند. اما یک سری از سدها کارشناسی نشده و بعدا مشکل ایجاد می کند. از طرفی هم باید دقت کرد که سد به تنهایی بد نیست؛ این مدیریت غلط است که باعث می شود نتیجه ای غلط حاصل شود. بنابراین سدسازی اقدامی نامطلوب نیست؟ وقتی که جمعیت افزایش پیدا کرد، مسئولان کم کم به فکر ساخت سد افتادند. به هرحال، در تابستان در بعضی نقاط، بارندگی وجود ندارد. بنابراین اگر ذخیره ای وجود نداشته باشد در ماه ها ی گرم، آبی هم وجود نخواهد داشت. اما مسئله مهم در این میان این است که وقتی سدی ساخته و آبی ذخیره می شود، باید سهم باتلاق ها ، دریاچه ها و تالاب ها را آزاد کنند تا به مسیر همیشگی خودش برود. اما از وقتی سدها ساخته شد، تمام آب موجود تنها به صنعت و کشاورزی و شرب داده و محیط زیست فراموش شد و در نهایت دریاچه ها و تالاب ها خشک شدند. این در حالی است که می شد هم کشاورزی، صنعت و آب شرب داشت و هم تالاب ها و دریاچه ها را حفظ کرد. مشکل از چه زمانی شروع شد؟ زمان ها ی گذشته، قنات وجود داشت. در دهه 40 و زمان اصلاحات ارضی، برای کشاورزی چاه ها ی عمیق و نیمه عمیق حفر کردند. به این ترتیب کشاورزان در عرض 20 روز به آب رسیدند. رفته رفته قنات ها بیشتر و عمیق تر شد. اما در نهایت مشکل این بود که آب قنات محدود بود و همه جا هم نمی شد آن را حفر کرد. بعد از این مسائل به تکنولوژی و سدسازی رسیدند. اما بعد از آن گفته شد به توسعه برسیم و از وابستگی نجات پیدا کنیم. برای همین اول گفتند که کشاورزی کنید تا از این منظر به کشورهای دیگر وابسته نباشیم. به این ترتیب در نهایت سه تکنولوژی ما را به این روز انداخت. اولین مسیر، حفر چاه ها ی عمیق و قنات بود. چاه برای گسترش و توسعه کشاورزی. اما در این میان فقط سطح زیر کشت مطرح می شد و خبری از بهره وری نبود. چاه در این مرحله عامل و سمبل توسعه شد. در مرحله بعدی، جمعیت افزایش پیدا کرد و کشور به فکر صنعتی شدن افتاد. به شهرها گفته شد صنعتی شوند. این شد که الان شهری مثل اصفهان تا شعاع 50 کیلومتر صنعتی شده است. با توسعه کشاورزی و صنعت، شهرها هم بزرگ تر شدند. همه این توسعه ها نیازمند آب بود. برای تهیه آب مورد نیاز توسعه یافتگی، سدها ساخته شد. تا قبل از انقلاب تنها 13 سد در کشور ساخته شده بود. سومین تکنولوژی که وضعیت کشور را به این روز انداخت لوله کشی ها یی بود که آب سدها را به خانه می آورد. به این ترتیب شیر و شیلنگ را اختراع کردند. به این ترتیب آبی که قبلا به سختی و با گاری و گالن گالن به خانه ها می رسید، حالا با لوله و شیلنگ یعنی سمبل تمدن به راحتی سرازیر شد. در نهایت این شد که از این سه تکنولوژی به درستی استفاده نشد. مثل آدمی که وضع مالی اش خوب است و مدام ولخرجی می کند. او فکر نمی کند که یک روزی وضعش بد می شود تا بیاید به اندازه و درست خرج کند. مشکل دیگر کشور این بود که گفتند عدالت باید وجود داشته باشد و همه شهرها و روستاها به یک اندازه به توسعه برسند. این شد که در همه جا چاه زدند و سد ساختند. بعد ها گفتند که چرا آب هرز برود و به تالاب ها بریزد، باید از این آب هم برای کشاورزی و صنعت استفاده کرد. با گذشت از این مرحله به فکر اولویت بندی افتادند و آب شرب شهری، صنعت و کشاورزی ترتیب این اولویت ها شدند. به این ترتیب باز هم اثری از سهم باتلاق ها و تالاب ها دیده نمی شد. همه این مسیرها ادامه پیدا کرد تا دیدند چاه ها هرروز عمیق تر می شود. برای حل آن دشت ها ی ممنوعه اعلام کردند. البته این دشت ها ی ممنوعه تنها برای کشاورزی ممنوع بود. جاهایی که قرار بود آب به شهر و مصرف شرب برسد، ممنوعیتی در کار نیست. به این ترتیب تمام کاسه ها سر کشاورز شکست، وگرنه او که تقصیرکار نبود. مسئولان به او گفته بودند توسعه بده و چاه بزن. آن زمان فقط غرق توسعه بودند و به آینده فکر نمی کردند. محدودیت کشاورزان هرروز بیشتر شد. اما کانال کشی ها هرروز ادامه پیدا کرد. آب را از شهری گرفتند و به شهری دیگر دادند. مثلا آب کارون و خوزستان را گرفتند و به اصفهان و شهرهای آن دادند. من پیش تر هم گفته بودم که اگر می خواهید شهری را نابود کنید، حتما به آن منطقه آب انتقال دهید. چرا که شهری که به آن آب منتقل می شود، مشکلش حل نمی شود که هیچ، تشنه تر هم می شود. شهری هم که آبش گرفته شده، نابود می شود. از آنجایی هم که کشاورزی در اولویت سوم آب دهی بود، مهاجرت از روستا به شهرها رخ داد. به این ترتیب تولیدکننده به مصرف کننده تبدیل شد. یکی از عواملی که هم که الان محصولات مختلف را وارد می کنیم، همین مسئله است. با اینکه شما در صحبت ها یتان از اولویت شهر و صنعت می گویید، اما مسئولان همیشه از مصرف 90درصدی آب در کشاورزی شکایت دارند. آنها دروغ می گویند. با توجه به مشکلات پیش آمده سدسازی به داد کم آبی نرسید؟ مسئولان در هر دوره ای حرفی متفاوت می زدند. مسئولان فعلی می گویند دولت قبلی بیهوده سدهای بزرگ ساخته است. در حالی که سدهای باید بزرگ ساخته شود. برای اینکه اگر مثل اوایل امسال، یک مرتبه سیلی اتفاق افتاد، مجبور نشوند آب پشت سد را رها کنند و آب از بین برود. در واقعیت سد مفید است. زمانی که رودها طغیان کنند، سد مانع ایجاد سیل می شود. به این ترتیب آب ذخیره می شود. البته که عده ای استدلال می کنند آب پشت سد تبخیر می شود. اما این استدلال اشتباه است. همچنین سدها، آب ها ی زیرزمینی را غنی می کنند. از همین سدها برق تولید می شود. اگر سد کرج نبود، کرج آب نداشت. اما سد اهمیت و مسائل خاص خودش را دارد. طرفداران افراطی محیط زیست هم که معتقدند باید سدها را خراب کرد. آنها استدلال می کنند که آمریکا سدهایش را خراب کرده است. پس چه مسئله ای باعث می شود که سدها مشکل ایجاد کنند؟ هر سدی مثل انسان یک عمری دارد. عمرش هم به گل و لایی است که در کف آن رسوب می کند. پس هرچقدر زمان می گذرد، گل و لای بیشتری جمع می شود و امکان ذخیره آب کمتر می شود. بنابراین اگر سیل بیاید امکان خطرش بیشتر است. سدهای ایران به خصوص سدهای تهران پر از رسوب است که پاکسازی هم نشده است. همچنین 30 متر از بالای سد همیشه باید خالی نگه داشته شود تا زمان بارندگی زیاد گنجایش حفظ سیلاب را داشته باشد. بنابراین این مدیریت سد است که مشکل ایجاد می کند. با توجه به این صحبت، سرریزسدها در ماه گذشته، به دلیل وجود منابع زیاد آب نبوده است، بلکه در واقع تقریبا نیمی از این سدها با رسوب پر شده اند. علاوه برمسائل کم آبی، شاید یکی از پرچالش ترین مشکلات آب کشور در خشک شدن دریاچه ارومیه خلاصه شود. به نظر شما دریاچه ارومیه احیا می شود؟ به اعتقاد من دیگر امکان احیا ندارد. مسئولان چند سال پیش به زور چاه زدند و سد ساختند تا اطراف دریاچه ارومیه توسعه پیدا کند. با این توسعه ها آب کم آمد. چرا که شهرها توسعه پیدا کردند و چون اولویت با شهر بود، صنعت و کشاورزی بی نصیب ماند. البته مسئولان چند سالی است که می گویند آب کم است، در حالی که 20، 30 سالی می شود که باتلاق ها و تالاب ها خشک شده اند. به همین دلیل هم مسئولانی که قبلا می گفتند توسعه دهید، الان می گویند صرفه جویی کنید. تهدید هم می کنند که اگر صرفه جویی نکنید، آب را قطع می کنیم. الان چاه ها ی غیرمجاز هم بسته می شود. اما این چاه اگر در شهر باشد، مشکلی ندارد، تنها روستا است که حق ندارد چاه داشته باشد. بعد این مشکلات ایجاد صنایع بزرگ مثل فولاد و پتروشیمی کنار رودها هم مشکل را بحرانی تر کرد. این صنایع آب بیشتری را مصرف می کنند. الان هم که گفته می شود می خواهند از خلیج فارس به 13 استان آب برسانند. یعنی می خواهند حدود 700 کیلومتر آب را از جنوب به مرکز کشور بکشند. یعنی آب از بندرعباس بیاورند اول به سیرجان برسانند برای گل گهر، از سیرجان همین کانال ادامه پیدا کند بیاید به سد، مثل سرچشمه رفسنجان و بعد از آنجا بیاید به چادرملوی یزد. زمانی هم گفته می شد که آب خزر را به سمنان بیاورند. اما این طرح فراموش شد. این مسئله بیشتر جنبه سیاسی دارد چرا که اگر قرار بر انتقال آب باشد، اولویت با آب مازندران است. چرا؟ چون شوری آب اقیانوس 5/3 درصد و خلیج فارس 4 درصد است و مازندران 1/1 درصد است. مسیر انتقال آب از جنوب به مرکز 700 کیلومتر و از دریای مازندران 110 کیلومتر است. البته عده ای معتقدند که انتقال آب خزر به سمنان باعث شوری بیشتر آب دریاچه و از بین رفتن ماهی ها و خشک شدن دریاچه می شود. اما این استدلال اشتباه است. چرا که 85 درصد آب دریای خزر از رود ولگا تامین می شود. به این ترتیب دریاچه هیچ وقت خشک نمی شود. از طرفی هم قره بوغاز مانند کلیه عمل می کند و شوری دریاچه را می گیرد. کارخانه ها ی نمک کنار دریاچه در کشورهای ساحلی هم شوری آن را می گیرد. از طرفی هم خلیج فارس نسبت به دریای خزر کوچک تر است. اما چرا مسئولان این موارد را نادیده می گیرند مشخص نیست. برای صرفه جویی در آب چه اقداماتی باید انجام داد؟ وضع آب مملکت طوری است که باید تمام فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و دینی براساس آب باشد. یعنی صنایعی که آب زیاد بخواهد ایجاد نشود، محصولی که آب زیاد مصرف کند تولید نشود، فضای سبزی که آب زیاد بخواهد درست نشود، حتی در مهمانی هایی هم که می رویم، با خانواده ای معاشرت کنیم که آب کمتر مصرف می کنند. [صفحه چاپ]


شنبه ، ۱۵خرداد۱۳۹۵


[مشاهده متن کامل خبر]





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران]
[مشاهده در: www.tccim.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن