واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: سرزندگی حلقه گم شده در ازدحام
الهام نهاوندی
کد خبر: ۵۹۱۶۷۲
تاریخ انتشار: ۰۳ خرداد ۱۳۹۵ - ۲۲:۰۲ - 23 May 2016
هنگامی که صحبت از سرزندگی در فضای شهری به میان می آید اولین مفهومی که در ذهن متبادر می گردد حضور گسترده مردم در فضای شهری می باشد.اگر بخواهیم با این تعریف فضاهایی سرزنده در تهران را نام ببیریم شاید میدان امام حسین یا میدان تجریش جزو فضاهای سرزنده هستند چون در این مکانها در هر ساعتی از روز جمعیت زیادی موج می زند.از طرفی بر اساس گزارشاتی که مدیر عامل کیفیت هوای تهران منتشر نموده است مناطق ۶، ۱۰ ، ۱۱ ، ۷ و ۱۲ شلوغ ترین مناطق پايتخت هستند . آیا این شلوغی به معنای سرزندگی و حیات است؟ یا این حضور جمعیت به معنای آلودگی های زیست محیطی و صوتی ، ازدحام , هرج و مرج و بی نظمی نیست؟

حضور گسترده مردم و استفاده آنها از برخی فضاهای شهری
در حقیقت این شلوغی و حضور تهی از کیفیت مردم در فضا به جای اینکه به سرزندگی منجر گردد باعث تسریع افول فضاهای شهری به عنوان یک بستر فعالیت گردیده است. یا به قول دکتر بحرینی گویی" انسان در زندانی قرار گرفته که امکان بیرون آمدن ندارد و آن وقتی هم که بیرون است انگار در یک زندان جمعی است که نمیتواند خلوت خودش را داشته باشد" .بنابراین پر واضح است که حضور مردم در فضا تنها ، گام اول ، سرزنده سازی یک فضای شهری است و اگر فقط این مولفه برای سرزنده سازی مورد توجه قرار گیرد نه تنها اثر مثبتی نداشته ، بلکه از کیفیت فضای شهری می کاهد.
در ادبیات سرزندگی تعاریف مختلفی برای سرزندگی ارایه گردیده است که حلقه مشترک همه آنها همین حضور مردم در یک فضای شهری است.اما همانطور که اشاره گردید این حضور شرط لازم برای سرزندگی و حیات است و اما کافی نیست. برای اینکه فضای سرزنده ای داشته باشیم باید به عوامل زیادی توجه کنیم .یک فضای سرزنده از لحاظ زیست محیطی پاک و از لحاظ اجتماعی سالم است.در یک فضای سرزنده انواع گروههای اجتماعی( دانشگاهی، بازاری، پیر، جوان، زن، مرد، فقیر و غنی ) در طیف وسیعی از شبانه روز حضور دارند و از این حضور لذت می برند.به عبارت دیگر این حضور تهی از کیفیت نخواهد بود.
اگر به سطوح بالاتری از هرم سرزندگی توجه گردد مولفه هایی نظیر هویت شهر ، جذابیت جهانی، دوستانه بودن، رونق اقتصادی، گوناگونی ، فشردگی، کاربری مختلط، در اولویت بودن حمل و نقل عمومی، پیاده مداری، نفوذ پذیری، حسن شهرت،وحدت محلات با وجود کثرت، عدم شب مردگی، غنای حسی،امنیت، تعادل بیولوژیکی و . . . رخ نمون می کنند. به طور مثال در طرحی که برای میدان ویرجینیا در شهر آرلینگتون ایالت متحده در نظر گرفته شده بود مولفه های کلیدی برای سرزنده سازی این فضای شهری نظیر کاربری مختلط و حمل و نقل عمومی مورد توجه قرار گرفته است.

شهر دوبلین در کشور ایرلند جزو شهرهای سرزنده دنیا
از بین فضاهای شهری سرزنده موفق ایران می توان به میدان نقش جهان اشاره کرد که ملاحظه می گردد در این میدان حضور مردم آگاهانه، همراه با لذت است، این فضا دارای جذابیت جهانی است و تعداد زیادی گردشگر از آن استفاده می کنند. با توجه به تعدد دسترسی ها و نوع بافت یک فضای شهری نفوذ پذیر است و انتخابهای زیادی به کاربر فضا می دهد. دارای حسن شهرت و هویت است . . . و در کل زندگی در این مکان در جاری است. در مورد شهرها یا مکان های سرزنده دنیا هم ماجرا به همین منوال است و عوامل زیادی دست در دست هم می دهند تا جریان حیات شهری برقرار باشد.

میدان نقش جهان واقع در شهر اصفهان نمونه یک فضای سرزنده در ایران
به طور کلی علی رغم تصور اولیه، سرزندگی تنها با شلوغی معنا پیدا نمی کند بلکه عوامل بسیاری نظیر عواملی که ذکر شد باید گرد هم آورده شود تا این حضور ، آگاهانه ، مثبت و اختیاری باشد و این چنین کیفیتی است که شهر های مارا به سوی سرزندگی فرا می خواند.
[email protected]


این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]