واضح آرشیو وب فارسی:الف: مستند «پدر خوانده» و تشبیه ایران کنونی به شوروی در حال فروپاشی!
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۵۵
فواد ایزدی: این اتفاق در شوروی افتاد. آنجا نیز یک سیستم فکری حاکم بود که در ادامه برخی چهره های سیاسی در مورد آن مردد شدند و احساس کردند که باید کدخدایی آمریکا را به رسمیت بشناسند./ هرمیداس باوند: تشبیه جمهوری اسلامی ایران به شوروی یک قیاس مع الفارق است.سوء مدیریت و فشار تحریم در ایران دو گزینه را پیش روی ایران گذاشت. یکی از آنها استمرار روند گذشته و افزایش تحریم ها که با احتمال بعید برخورد نظامی نیز همراه بود و دیگری تعامل با کشورهای عضو دائم شورای امنیت و آلمان که نمایندگان سازمان مستند اخیر گروه تلویزیونی «ثریا» با عنوان «پدرخوانده» از طریق شبکه های مختلف رسانه ملی از جمله شبکه یک به روی آنتن رفت. جدا از موضوع محوری این مستند که اشاراتی پیچیده به ارتباط چندین ساله خاندانی با نام راکفلرها آمریکایی با برخی مقامات و چهره های سیاسی ایرانی دارد، در این مستند تلاش شده است تا با تشبیه وضعیت سیاسی ایران کنونی به شوروی نتایج مشخصی را به بیننده عرضه کند.نقش محوری موضوع تمایل به آمریکا در نخبگان سیاسی شوروی سابق و ایران کنونی و آسیب های آن، همچنین موضوع تشبیه وضعیت سیاسی ایران و شوروی به ویژه در سیاست خارجی در مستند اخیر ثریا سبب شد تا «تابناک» این موضوع را با دو جریان فکری موافق مورد بررسی قرار دهد.دکتر فواد ایزدی عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در این رابطه با اشاره به محتوای برنامه مستند ثریا و تلاش این برنامه برای تشبیه شرایط ایران با اتحاد جماهیر شوروی به «تابناک» گفت: «این موضوع فقط تحلیل برنامه ثریا نیست، بلکه تحلیل بخش عمده ای از کسانی است که در این رابطه مطالعه دارند. آنهایی که در این رابطه مطالعه دارند، معتقد هستند، یک طیف فکری مربوط به امام خمینی (ره) وجود دارد که تاکنون نیز استمرار داشته ولی در این میان عده ای به دنبال اصلاح آن هستند. موقعی که نخبگان سیاسی از اصلاحات اسم می برند، منظورشان اصلاح ترافیک شهر تهران یا کاهش نرخ بهره بانکی نیست. آنها هدفشان این است که بگویند آن تفکری که منجر به پیروزی انقلاب اسلامی و استمرار آن شد را باید با توجه به نیازهای طرف مقابل اصلاح کرد.»ایزدی ادامه داد: « این اتفاق در شوروی افتاد. آنجا نیز یک سیستم فکری حاکم بود که در ادامه برخی چهره های سیاسی در مورد آن مردد شدند و احساس کردند که باید کدخدایی آمریکا را به رسمیت بشناسند. این موضوع منجر به محدود شدن قدرت و در نهایت فروپاشی شوروی شد. زمانی که در جوامع غربی چهره های سیاسی می بینند که رئیس جمهور ایران نیز آمریکا را کدخدا می بیند، ناخودآگاه یاد گورباچف می افتند و نمی توان به این واقعیت خرده گرفت.»این استاد دانشگاه در مورد قیاس شوروی با ایران نیز گفت: « این را قبول دارم که سیستم حکومتی ایران و ویژگی های آن دقیقآ شبیه شوروی سابق نیست. ولی شباهت آن است که در هر دو یک ایدئولوژی ثابت و حاکم وجود داشت که در ادامه عده ای از چهره های سیاسی نسبت به آن مردد شدند. در حال حاضر مثلاً در ایران برخی می گویند، انقلاب اسلامی خوب است ولی اسلام انقلابی خوب نیست. باید گفت، اینگونه تفکرها زمینه را ایجاد می کند تا بلایی که بر سر آقای گورباچف آوردند، بر سر ایران هم بیاورند.»عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در پایان گفت: « اگر شما به کشورهای استقلال یافته از شوروی سفر کنید، می بینید هر چیزی که آنجا درست کار می کند برای زمان شوروی است. رهبران شوروی اگرچه مستبد و آدم کش بودند ولی آن منطقه را به یک ابر قدرت تبدیل کردند. مشکل اصلی شوروی این نبود که اقتصادش ضعیف شد، بلکه مشکل تغییر باورهای نخبگان سیاسی بود. چرا که همان اقتصاد نیمه جان هم امکان ادامه حیات داشت. آنچیزی که مشکل ایجاد کرد و باعث فروپاشی شوروی شد، آن بود که فکر افراد تغییر کرد.»صحبت های تأییدی دکتر ایزدی در حمایت از محتوای برنامه ثریا سبب شد تا «تابناک» در این رابطه به نظرات مخالفان نیز رجوع کند. در همین رابطه دکتر یدالله کریمی پور عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران به «تابناک» گفت: « هیچ تردیدی وجود ندارد که اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی از درون فروپاشید و این فروپاشی از سال ۱۹۶۰ آغاز شده بود. البته در این میان جریان ها و مناسبات جهانی نیز بر آن بی تأثیر نبود.»کریمی پور در مورد امکان تشبیه شرایط فعلی ایران با شوروی سابق گفت: «ساخت، بافت و در کل سیستم جمهوری اسلامی ایران با شوروی سابق بسیار متفاوت است. در عین حال باید دقت کرد که فضای سیاسی حاکم بر نظام بین الملل نیز به کلی تغییر کرده است.»این استاد دانشگاه در ادامه با انتقاد از افرادی که اینگونه تشبیه ها را انجام می دهند گفت: «در یک نتیجه گرایی کلی می توانم بگویم اینگونه اندیشیدن ها نتیجه ای جز فرو رفتن در گرادبی هولناک را در بر ندارد.»عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران در پایان و در رابطه با جریان فکری که معتقد است ایدئولوژی انقلاب سیاسی ایران در جریان مناسبات جدید با دنیای غرب تهدید می شود اضافه کرد: « فضای مدیریت سیاسی جهانی و الگوهای سیاسی حاکم بر آن تداعی کننده یک مسابقه جهانی است. در مسابقه نباید از رقیب ترسید. اجازه بدهیم اندیشه انقلاب اسلامی و الگوی مدیریت سیاسی ما در این مسابقه جهانی شرکت کند.»دکتر هرمیداس باوند متخصص و کارشناس روابط بین الملل نیز در رابطه با امکان تشبیه ایران با شوروی به «تابناک» گفت: «تشبیه جمهوری اسلامی ایران به شوروی یک قیاس مع الفارق است. در آن زمان نظام دو قطبی و رقابت های تسلیحاتی میان آمریکا و شوروی وجود داشت و ایدئولوژی حاکم بر شوروی با واقعیت ها و نیازهای زمانی تطابق نداشت. برای مثال در آن زمان جمعیت جمهوری های وابسته به شوروی نسبت به روس ها به شدت در حال افزایش بود و این موضوع سبب این نگرانی شده بود که در ادامه و به دلیل برهم خوردن تناسب جمعیتی حفظ حکومت برای رهبران شوروی تنها از طریق اقدامات پلیسی و امنیتی ممکن باشد.»عضو هیئت موسس انجمن علوم سیاسی ایران در و در رابطه با دلایل تمایل ایران به تعامل با غرب گفت: « سوء مدیریت و فشار تحریم در ایران دو گزینه را پیش روی ایران گذاشت. یکی از آنها استمرار روند گذشته و افزایش تحریم ها که با احتمال بعید برخورد نظامی نیز همراه بود و دیگری تعامل با کشورهای عضو دائم شورای امنیت و آلمان که نمایندگان سازمان ملل متحد بودند.»هیرمداس باوند اضافه کرد: « در موضوع برجام ایران با آمریکا تعامل نکرد و با نمایندگان سازمان ملل تعامل کرد. لذا بنده با تشبیه ایران با شوروی مخالف هستم چرا که اساساً شرایط سیاسی حاکم و شرایط زمانی این دو قابل قیاس نیست.»با توجه به آنچه آمد به نظر می رسد اگرچه همانند شرایط شوروی سابق، نشانه هایی از تمایل به دنیای غرب و علاقه به سازش با آمریکا در داخل ایران دیده می شود و از آن سو نیز مقامات سیاسی آمریکا رسماً از برنامه هایی سخن می گویند که پایه های انقلاب اسلامی را نشانه رفته است اما اعمال هرگونه مقایسه هدفمند، تجویز نسخه مشترک و نتیجه گیری مشابه برای ایران نمی تواند کار صحیحی باشد. چرا که شرایط سیاسی شوروی سابق، ایدئولوژی حاکم بر آن، سطح رقابت بین المللی آن بازیگر سیاسی، بافت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری های وابسته به آن و... تحت هیچ شرایطی با جمهوری اسلامی ایران شباهت ندارد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: الف]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]