واضح آرشیو وب فارسی:تحلیل ایران: از نظر قرآن کتابت و قرائت را خدا اعجازی به پیغمبر (ص) آموخته است. «در پیامبر شدن ما تو را قاری و خواننده خواهیم کرد؛ سنُقرئک فلا تَنسی». به گزارش تحلیل ایران ، به مناسبت عید مبعث خاتم النبیین (ص)،گفتگویی با استاد ابوالفضل بهرام پور مفسر قرآن کریم، شده است که ماحصل آن تقدیم می شود؛ * قرآن چه ویژگی هایی را برای پیامبر خاتم (ص) عنوان می کند؟ یک ویژگی که هر پیامبر باید داشته باشد عمومی است، منتها پیامبر اسلام (ص) اختصاصات ذاتی هم دارند. هر پیغمبری باید انسان های صالح، برگزیده، انتخاب شده خدا و با حساب و کتاب باشد تا به عنوان پیامبر مطرح شود که تحت عنوان معصوم، اخلاق، سابقه و... مطرح می شود که عمومیت هر پیامبر است. نگاه کنید شما دبیری که می خواهید به مدرسه بفرستید یا مدیر کنید، باید ویژگی های اخلاقی و تربیتی داشته باشد، زیرا امانت مردم را به دست او می سپارید، اما کسانی پیدا می شوند که در این ویژگی ها کاملاً استثنایی هستند، یک اختصاصاتی دارند که بقیه ندارند. پیغمبر اسلام (ص) «اِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ» است؛ یعنی دارای اخلاق حسنه خیلی بزرگی است. رسول اکرم (ص) خصوصیات اخلاقی زیادی داشتند و از آنجایی که آخرین پیامبر هست، باید معلوماتی که می گیرد، ظرفیت کلان داشته باشد که این وحی را دریافت کند و این امتیازات را پیامبر اسلام (ص) داشته است. * با توجه به اینکه مطرح می شود پیامبر(ص) از ابتدا دارای اخلاق نیکو و رفتار پسندیده بوده است، آیا حکایت از این دارد که ایشان از ابتدا می دانسته که قرار است به پیامبری مبعوث شود؟ نه! حضرت (ص) باید از کجا می دانسته است؟ ایشان فقط در کودکی و جوانی بسیار پاک بوده و مطابق آیین ابراهیمی عمل کرده است. * روایت آیات سوره علق از ماجرای مبعث را بیان می کنید؟ «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ» اولین جمله هایی است که بر پیامبر (ص) نازل شده است. اولین پیام بعثت دعوت مردم به علم است، «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ»؛ یعنی امروز دنیا فهمیده است حرف اول را علم و قلم می زند و با آن دعوت شروع شده است. * با توجه به اینکه قرآن از عالم ملکوت به عالم ماده ورود کرده، محتوای قرآن چگونه بر پیامبر نازل شده است؟ قرآن به دو صورت بر رسول خاتم (ص) نازل شده است که تحت عنوان نزول دفعی و تدریجی یاد می شود. مراد از نزول دفعی، نزول تمام قرآن به قلب مبارک پیامبر (ص) در شب قدر است و مراد از نزول تدریجی هم نازل شدن قرآن ظرف 23 سال بر شخص پیامبر اکرم (ص) است. در نزول دفعی قرآن، پیغمبر (ص) به تبلیغ آن مأمور نشده تا بگوییم که بعثت در همان شب بوده است، بلکه محتوای کلی قرآن در شب قدر بر قلب پاک آن بزرگوار نازل شد و در نهایت به طور رسمی پیامبر (ص) با وحی اولین آیات سوره «علق»، آن هم با الفاظ تعیین شده از جانب خدا، به رسالت و پیام رسانی مبعوث و مأمور ابلاغ وحی به مردم شد. مفسران شیعه یک بیان زیبای علمی و منطقی دارند (دو نزول دفعی و تدریجی قرآن هم این موضوع را تأیید می کند)؛ جبرئیل در نزول دفعی که در شب قدر واقع شد، تمام محتوای قرآن را یکجا و به طور مستقیم بر قلب پاک پیامبر (ص) نازل کرد، اما این محتوا فاقد لفظ بود. برای مثال، شما جریان اصحاب کهف را به صورت فیلم می بینید و آنگاه مفهوم آن در ذهن شما وارد می شود، اما هنوز به صورت لفظ در نیامده است، پس محتوای این تاریخ، بدون لفظ در نفس شما حاضر است. بلاتشبیه در مورد قرآن نیز محتوای کل آن در شب قدر بر قلب پیامبر (ص) نازل شد، اما به او گفتند که نباید کسی با خبر شود، ما به موقع خواهیم گفت که آن مطالب نازل شده را برای دیگران بیان کنی! ماه رمضان که تمام شد، پس از چند ماه در 27 رجب که پیامبر (ص) مبعوث شد به او گفته شد: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ». نکته ای که باید به آن توجه داشت، این است که نزول کتاب آسمانی برای همه پیامبران یکجا بوده است، اما برای پیامبر ما قرآن یک بار یکجا نازل شده و بار دوم به تدریج و به مدت 23 سال صورت گرفته است. در نزول دفعی یک کار نورانی روی پیامبر (ص) انجام گرفت، چون تا خود پیامبر نورانی نشود، نمی تواند نورانی کند، بنابراین اول باید پیامبر(ص) را برای خودش مبعوث کند، بعد برای دیگران، بنابر این پیامبر اسلام اول برای خودش مبعوث شد (بعثت درونی در ماه رمضان) و بعد برای هدایت مردم به پیامبری برگزیده شد (بعثت بیرونی در 27 رجب). خلاصه اینکه محتوای قرآن در نزول دفعی، بدون لفظ بر قلب پیامبر (ص) نازل شد، اما نزول تدریجی که شروع شد، خدا آن مفاهیم و محتوا را با الفاظ مخصوص و در قالب کلمات قرآن نازل کرد، معنای درست آیه فقط برای شیعه قابل فهم است. کسانی که به یک نزول قائل هستند و می گویند در رمضان نزول قرآن شروع شده است، آنها نمی توانند این دو آیه را به درستی معنا کنند، آنجا که فرمود: «وَلَا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِن قَبْلِ أَن یُقْضَى إِلَیْکَ وَحْیُهُ»؛ ای پیامبر! قبل از آنکه وحی جبرئیل بر تو تمام شود، به قرائت آن پیشی نگیر. در جای دیگر فرمود: زبان خود را با عجله برای قرائت وحی نگردان، چرا که بر ماست جمع و قرائت آن. پس چون ما آن را قرائت کردیم، از قرائت ما پیروی کن. این آیات نشان می دهد که وقتی جبرئیل آیات را بر پیامبر (ص) قرائت می کند، پیامبر (ص) از جبرئیل در جمله هایی جلو می زده و این حکایت از آن دارد که پیامبر (ص) قبلاً از محتوای وحی اطلاع داشته وگرنه جلو زدن او بر گفتار جبرئیل مفهوم نخواهد داشت. زیرا پیامبر اکرم (ص) آموزه هایی غیر از قرآن دارد و آن آموزه های غیر قرآنی به احادیث قدسی معروف است، بنابراین هم حدیث قدسی آموخته های خدا به پیغمبر (ص) است، هم قرآن کریم آموخته های خدا به پیغمبر (ص). با این فرق که حدیث قدسی را خداوند در معراج به پیغمبر (ص) آموخته است و آن را با هر لفظ و انشائی به مردم بخواهد بگوید مجاز است، خداوند به پیامبر(ص) می گوید: قرآن حدیث قدسی نیست که محتوا را بگیرد و با هر انشائی بخواهد مطرح کند، اگر این گونه اتفاق نمی افتاد الان 300 نوع قرآن داشتیم، بنابراین خداوند خطاب به پیامبر (ص) گفت: با همین انشائی که من می گویم انشاء کن، زیرا قرآن از سوی ماست. * قرآن بحث امّی بودن پیامبر را چگونه مطرح می کند؟ در قرآن خطاب به پیامبر (ص) بیان می کند که تو قبل از این بلد نبودی بنویسی، خواندن نمی توانستی، همه مردم می دانند تو درس نخوانده ای و خواندن و قرائت نمی دانی، بناراین از نظر قرآن کتابت و قرائت را خدا اعجازی به پیغمبر (ص) آموخته است. «در پیامبر شدن ما تو را قاری و خواننده خواهیم کرد؛ سنُقرئک فلا تَنسی». *در قرآن هدف رسالت پیامبران به صورت عام مطرح می شود، آیا درباره پیامبر خاتم(ص) به صورت خاص دلیلی را اشاره کرده است؟ خدای تعالی معنی ندارد که بچه ها را به آموزش و پرورش بفرستد و ادعا کند که خروجی اش لیسانس و دانشمند است و معلم و متخصص نفرستد، بلکه خدای تعالی انسان ها را آفریده و به این عالم فرستاده است و برای آنها برنامه ریزی کرده و سپس قرآن را فرستاده است. در یک آیه دارد که می فرماید: «لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ کِتاباً فِیهِ ذِکْرُکُمْ أَفَلا تَعْقِلُونَ»؛ ای پیامبر! به اینها بگو که ما کتاب فرستادیم که یادنامه شما آدمیان باشد که چه باید بکنید و چه نباید بکنید، چرا این طوری هستید، چرا شاد نیستید، چرا سرتان کلاه می رود...، این ذکرنامه شما پیش ماست و درمانتان هم، پیش ماست، بنابراین این ذکرنامه و پیامبر را برای این نزد شما فرستادیم. * به عنوان آخرین سؤال، جبرئیل بر پیامبر (ص) در شب مبعث به چه صورت ظاهر شده است؟ جبرئیل که یک موجود ملکوتی است، وقتی بر پیامبر(ص) وارد می شود، با ملکوت پیغمبر(ص) ارتباط برقرار می کرد و وحی را بر حضرت (ص) نازل می کرد، منتها بشر خیلی دقیق نمی تواند شکل ساختاری جبرئیل را بداند، ولی بالاخره جبرئیل یک موجود ملکوتی فوق است که معلم الانبیاء است و برای هر نبی فرهنگ را او آورده است. منبع: مشرق
چهارشنبه ، ۱۵اردیبهشت۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تحلیل ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]