واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۵ - ۰۴:۱۴
در زمانی که نگرانیها از تروریسم هستهای در حال افزایش است و برخی رهبران جهان در مورد احتمال استفاده داعش از مواد رادیواکتیو برای ساخت بمبهای کثیف هشدار میدهند، نباید تلاشهای کشورهای شرق آسیا مثل چین، ژاپن و کره جنوبی را برای بازفرآوری سوخت هستهای که در واقع موجب افزایش خطر تروریسم هستهای میشود، نادیده گرفت. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، پایگاه خبری گلوبال ریسک اینسایتس در گزارشی با نام «سیاستهای کشورهای شرق آسیا در زمینه تولید پلوتونیوم، تهدیدی برای ثبات منطقه محسوب میشود»، نوشت: تنها نتیجهای که میتوان از نشست امنیت هستهای در سال 2016 که در اوایل این ماه به پایان رسید گرفت، این است که تهدید ناشی از تروریسم هستهای در حال افزایش است و تلاشهای بینالمللی برای انجام اقدامات ایمنی هستهای باید تقویت شوند. کشورهای حاضر در این نشست شامل چین، ژاپن و کره جنوبی همگی به اولویت قرار دادن امنیت هستهای متعهد هستند. با این حال، این سه کشور به تدریج فعالیتهای خود را در آن چه که هنوز رقابت هستهای قلمداد نمیشود بلکه نام آن رقابت در شرق آسیا برای تولید پلوتونیوم است، افزایش دادهاند. هیچ نشانهای در این باره وجود ندارد که ژاپن یا کره جنوبی در تلاش برای ایجاد یک زرادخانه اتمی هستند و تمایل این سه کشور برای بازفرآوری پلوتونیوم تنها در زمینه انرژی هستهای است. اما آن چه که مورد توجه است، تهدیدهای ناشی از مواد هستهای است که گروههای تروریستی مشتاق دستیابی به آنها هستند و همچنین این موضوع که ذخیره این مواد تنها سبب ایجاد یا تشدید تنش و ناآرامیها در سطح بینالمللی میشود. از بسیاری جهات، این روند به سبب تغییرات قابل توجه در تلاشهای سئول، توکیو و پکن برای دستیابی به این انرژی ادامه یافته است. ممکن است علت این موضوع حتی در نتیجه توسعه فزاینده برنامه هستهای کره شمالی باشد. قطع نظر از علل موجود در ورای تلاشهای این سه کشور در زمینه انرژی هستهای، سیاستهای چین، ژاپن و کره جنوبی در زمینه پلوتونیوم خطراتی امنیتی هم در سطح منطقهیی و هم در سطح جهانی دارد. توجیه عمومی مقامات این سه کشور در شرق آسیا یکسان است: روند بازفرآوری سوخت هستهای روندی مطلوب است زیرا از پلوتونیوم با درجه بالا میتوان به عنوان یک منبع قدرت در نیروگاههای انرژی هستهای استفاده کرد. اما پلوتونیوم در عین حال یک ماده شکافتپذیر است که قابلیت استفاده برای ساخت سلاح هستهای را دارد و قطع نظر از ایزوتوپهای آن یا درجه آن، برای تروریسم رادیولوژیکال (تروریسمی که از سلاحهای پرتوزا استفاده میکند) استفاده کرد. در حالی که چین، ژاپن و کره جنوبی در تلاش برای تولید حجم بیشتری از این نوع پلوتونیوم هستند، اما هر یک از این کشورها در مراحل مختلفی از این روند قرار دارند. در میان این سه کشور، ژاپن، تنها کشوری است که در واقع بازفرآوری هستهای در سطح گسترده انجام میدهد. در نتیجهی این تلاشها، توکیو یازده تن از پلوتونیوم در سطح ساخت سلاح هستهای را در داخل تولید کرده است و همچنین سی و شش متریک تن را از طریق امضای توافقنامههایی با فرانسه و انگلیس در خارج از این کشور نگهداری میکند. آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده است که هشت کیلوگرم از پلوتونیوم ژاپن برای تولید یک سلاح هستهای کافی است. به همین دلیل، ژاپن نمونهای در این باره محسوب میشود که چرا روند بازفرآوری سبب بروز خطرات غیرضروری امنیتی میشود. شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن اخیرا با آمریکا بر سر انتقال 331 کیلوگرم پلوتونیوم همکاری کرده است. با توجه به زیاد بودن حجم ذخایر ژاپن، این اقدام سبب کاهش خطر تروریسم هستهای، ناشی از وجود حجم زیادی از پلوتونیوم در سطح تولید سلاح هستهای، نمیشود. موضوع نگران کنندهتر این است که ژاپن قصد دارد نیروگاه بازفرآوری خود را در سال 2018 فعال کند که قادر به تولید هشت تن پلوتونیوم اضافی در سال است. اما جاهطلبیهای چین در زمینه بازفرآوری پلوتونیوم هم اکنون جزو برنامهریزیهای کلان این کشور است. اخیرا، چین از طرحهایی برای تسریع روند احداث نخستین تأسیسات بازفرآوری خود با وجود انتقادات مکرر از برنامه ژاپن خبر داد. قرار است روند ساخت این کارخانه که پیشبینی میشود هشت تن پلوتونیوم در سال تولید کند، در سال 2020 آغاز و این کارخانه در سال 2030 فعالیت خود را آغاز کند. حتی با آن که چین یک کشور دارای سلاح هستهای محسوب میشود، اما ذخیره کنونی این کشور به صورت قابل توجهی کمتر از ذخایر ژاپن است اما تسریع این برنامه خطرات را در زمینه تروریسم هستهای افزایش میدهد و همچنین ظرفیت این کشور را برای تولید تسلیحات هستهای تقویت می کند. این اقدام همچنین نشان میدهد تلاشهای ژاپن در زمینه بازفرآوری سبب تشدید تنشهای منطقهیی و همچنین سبب تشدید سیاستهای هستهای در شرق آسیا شده است. اما سومین قدرت مهم در شرق آسیا، کره جنوبی نام دارد که در روند بازفرآوری هستهای مشارکت ندارد و همچنان برنامهای برای این کار ندارد، اما این کشور نیز ممکن است در تلاش برای چنین کاری باشد. چندین سال است که سئول، به صورت فزایندهای از آمریکا میخواهد مجوز آغاز فرآوری هستهای را تحت توافقنامه هستهای آمریکا و کره جنوبی آغاز کند. کره جنوبی اعلام کرده است بازفرآوری گامی مهم و ضروری در مدیریت زبالههای صنعتی نیروگاه هستهای محسوب میشود. در حالی که ممکن است هدف اصلی کره جنوبی در همین راستا باشد، اما واضح است که تمایل کره جنوبی به بازفرآوری با آزمایشهای هستهای کره شمالی همزمان شده است. زمانی که کره شمالی دومین آزمایش هستهای خود را در سال 2009 انجام داد، حزب مخالف کره جنوبی خواستار بازفرآوری پلوتونیوم شد. پس از آزمایش اخیر پیونگ یانگ در ماه ژانویه، درخواستها برای بازفرآوری بار دیگر افزایش یافت و این بار مقامات حزب حاکم چنین درخواستهایی را مطرح کردند. افزایش تمایل کره جنوبی به روند بازفرآوری هستهای نه تنها سبب افزایش خطر تروریسم هستهای میشود بلکه خطر اشاعه تسلیحات هستهای را در پی دارد. افزایش تلاش کشورهای شرق آسیا برای بازفرآوری پلوتونیوم سبب افزایش خطر دستیابی بازیگران غیردولتی به مواد هستهای خطرناک میشود. گفته میشود نفوذ داعش و گروههای افراطی مشابه که در تلاش برای دستیابی به مواد رادیولوژیکال (پرتوزا) هستند، در شرق آسیا همچنان پایین است و اقدامات امنیتی هستهای در منطقه در حال بهبود هستند. خطر، بزرگتر از بازخوردها نسبت به این موضوع است. بدین معنا که زمانی که یک کشور تلاشهای خود را برای بازفرآوری هستهای افزایش میدهد دیگر کشورها نیز از این اقدام دنبالهروی میکنند. چین، ژاپن و کره جنوبی در مناقشات دیرینه ژئوپلتیکی مشارکت دارند و پیگیری این سیاستها - قطع نظر از اهداف موجود در ورای این اقدامات - تنها سبب تسهیل فضای نگرانی و بیثباتی میشود. با آن که ممکن است اشاعه هستهای در حال حاضر هدف این کشورها نباشد، اما بازفرآوری پلوتونیوم در شرق آسیا میتواند سبب به راه افتادن رقابت در این منطقه شود. کشورهایی که در مناطقی در جهان واقع شدهاند که اقدامات تروریستی در آنجا جریان دارد، مثل ترکیه و مصر و در تلاش برای توسعه برنامههای انرژی هستهای خود هستند ممکن است توجیههایی برای انجام بازفرآوری هستهای بیابند. به همین ترتیب، ایران میتواند از مجوز بینالمللی برای تولید پلوتونیوم در شرق آسیا به عنوان پوششی برای اقدامات خود در زمینه رقابت اتمی در آینده استفاده کند. این گونه برنامهها همچنین سبب پیچیده شدن بحثهای چند جانبه با کره شمالی در زمینه خلع سلاح هستهای میشود. انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 104]