واضح آرشیو وب فارسی:آخرین نیوز: ايران، عربستان و مسائل خاورميانه
به گزارش آخرین نیوز، احمد شيرزاد، استاد دانشگاه در مطلبی با عنوان " ايران، عربستان و مسائل خاورميانه" نوشت: شرايط فعلي خاورميانه به شكلي است كه بحرانهاي مختلفي جهان اسلام را در برگرفته است و متاسفانه چشمانداز مايوسكنندهاي از منطقه خاورميانه وجود دارد وكمتر كشوري درخاورميانه از فضاي امن برخوردار است. البته ايران در بين اين كشورها از امنيت بالايي برخورداراست هر چند امنيتي كه در فضاي داخلي ايران وجود دارد در روابط خارجي ايران با كشورهاي منطقه وجود ندارد حتي تركيه كه در بين كشورهاي منطقه امن بود امروز دچار گرفتاريهاي زيادي شده، تركيه ميتوانست مانند اهرمي براي ترقي جهان اسلام عمل كند ولي اين كشور نيز چشمانداز مثبتي ندارد و تحولات سياسي داخلي آن نگرانكننده است. بحران سوريه ويمن باعث صف كشي كشورهاي اسلامي مقابل هم شده است البته عراق نيز مشكل قابل ملاحظهاي براي جهان اسلام است. بحران يمن و سوريه بحرانهاي جدي هستند كه تا اين دو حل نشود خاورميانه روي آرامش به خود نخواهد ديد. درعين حال مساله تروريسم و افراط گرايي مانند داعش و طالبان به معضلات جهان اسلام تبديل شده است كه تنها وحدت ميان كشورهاي جهان اسلام ميتواند منطقه را از اين بحرانها خارج كند. البته نبايد به غربيها اميد بست تا مشكلات منطقه خاور ميانه حل شود ممكن است دخالت آنها در مواردي تاثيرگذاري مثبت و منفي داشته باشد ولي به يقين آنها به تنهايي نخواهند توانست بحرانها را حل كنند. در مساله سوريه بارها مشاهده شد كه سفير سازمان ملل در بحرانهاي سوريه تغيير كرده است و شخصيتهاي برجسته نيز نتوانستند در بحران سوريه نقش ايفا كنند. البته در مقطعي در بين كشورهاي غربي اين اميد به وجود آمد كه شايد ايران بتواند لنگرگاهي براي حل بحران سوريه باشد و حل و فصل پرونده هستهاي اين اميد را در بين قدرتهاي جهان تقويت كرد كه به ايران نقش ويژهاي براي حل مساله سوريه بدهد اما اتفاقات داخلي و خارجي مشكلاتي به وجود آورد و ايران نتوانست از جايگاه شايسته خود براي حل و فصل مشکلات جهان اسلام استفاده كند. اگر ايران مي توانست به بحرانهاي روابط خارجي خود فائق بيايد امروز ميتوانست نقش اساسيتری در تحولات منطقه داشته باشد. اكنون چون مساله عربستان اين روزها تبديل به اخبار داغ منطقه پس از سفر اوباما به رياض شده است، بنابراين تحولات عربستان را بايد در نظر داشت. در عربستان جابهجاييهايي كه در كاخ سلطنتي صورت گرفته که متاسفانه به نوعي يك نوع بازگشت به ارتجاع را دامن زد و نقش عربستان را در منطقه كه در مقاطعي مثبت و سازنده ارزيابي ميشد و به صورت يك طرف منازعات منطقهای بسيار تقليل داد. گرچه گاهي عربستان ژست رهبري جهان اسلام را در منطقه ميگيرد اما در شرايط موجود و با توجه به مواضعي كه از سوي دولتمردان عربستان شاهديم هرگز نميتواند چنين ژستي با رفتارهاي جانبگرايانه عربستان قابل توجيه باشد. به هر حال پادشاه جديد عربستان و تيم جوان حكومتي و ماجراجوي وي نه تنها كمكي به حل و فصل بحران منطقه نكردند بلكه به آن دامن زدند. به هر روي از زواياي ديد آنها ما نميتوانيم در تحولات قدرت كشورهاي ديگر بهويژه در كشورهاي تاثيرگذار مانند تركيه، عربستان و مصر نقشي ايفا كنيم و از سويي تمايل مان به عدم دخالت در مسائل كشورهاي منطقه است. اما در عين حال گمان ميرود هنوز هم ايران در شرايطي قرار دارد كه در فضاي پرتنش منطقه به شكل يك لنگرگاه ثبات عمل كرده و نقش سازندهاي را در بحران هاي منطقهاي ايفا كند. اين كار نياز به يك بازنگري در مجموعه سياست هايمان در مساله سياست خارجه هم دارد. بديهي است كه تنها سياست خارجي نميتواند در اين مساله نقش ايفا كند. اين مساله در سطح شوراي عالی امنيت ملي و در سطح سران نظام ميتواند مورد حل و فصل قرار بگيرد. در حال حاضر جهت گيري سياست خارجه ايران به حفظ حوزه هاي محدود نفوذ مان مانند لبنان و سوريه و تا حدي نيز يمن و عراق است اما به نظر ايران ميتواند افق ديد بسيار فراتر از اين نيز داشته باشد. ايران ميتواند حوزه نفوذ گستردهتري داشته باشد گرچه مناطق مذكور ميتواند به عنوان حوزه مورد نفوذ و حياتي جمهوري اسلامي به جهان معرفي شوند اما مفهوم اين سخن به معناي دخالت نيست بلكه بدين مفهوم است كه ما ميتوانيم با ايفاي يك نقش سياسي مثبت و يك نقش ديپلماتيك ويژه در منطقه و جهان اسلام به همگرايي جهان اسلام كمك كنيم. ايفاي چنين نقشي زماني ممكن است كه بتوانيم با عربستان به عنوان اصليترين رقيب منطقه مشكلات مان را تقليل دهيم و بعد به سمت و سوي حل و فصل آن گام برداريم. بنابراين ايفاي يك نقش استراتژيك در خاورميانه به وسيله ايران بدون حل و فصل مسائل منطقه با عربستان سخت وپیچیده است.
شنبه, 04 ارديبهشت 1395 ساعت 07:23
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آخرین نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]