واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: تخريب محيط زيست و افزایش مهاجرت
در حال حاضر روند شهرنشيني در جهان در حال افزايش است به گونهاي كه بيش از نيمي از 7/3 ميليارد نفر جمعيت جهان در شهرها زندگي ميكنند كه...
نویسنده : بيژن سوراني
در حال حاضر روند شهرنشيني در جهان در حال افزايش است به گونهاي كه بيش از نيمي از 7/3 ميليارد نفر جمعيت جهان در شهرها زندگي ميكنند كه با سرعت گرفتن روند شهرنشيني كارشناسان پيشبيني كردهاند در قرن آينده بيش از 90 درصد جمعيت جهان شهرنشين شوند. اين روند در كشور ما هم از يك نرم جهاني پيروي ميكند و سرعت آن كمي بيشتر است.
در حال حاضر براساس تحقيقات و سرشماريهاي صورت گرفته بيش از 75 درصد جمعيت كشور ايران نيز ساكن شهرها شدهاند. علاوه بر جاذبههاي شهرنشيني كه اين روند را افزايش داده است تخريب محيط زيست به عنوان يك عامل اصلي پايدار زمينه كوچ و مهاجرت ساكنان آباديها و روستاها را به شهر فراهم آورده است. در كشور ما كلانشهرها با انواع و اقسام مسائل و معضلات شهري همچون آلودگي و آلايندگي هوا، آب، ترافيك، تراكم جمعيت، بافت فرسوده و حاشيهنشيني و مسائل و مشكلات آن كاهش ضريب سلامت شهري روبهرو است. با اين حال مهاجرت به شهرهاي كوچك و بزرگ همچنان به صورت مستقيم و غيرمستقيم در حال افزايش است. متأسفانه به دليل بيبرنامگي در توسعه بخشهاي مختلف همواره محيط زيست آسيبهاي فراواني متحمل شده است. آسيبهايي كه جبران برخي از آنها در شرايط كنوني و با گذشت سالها به راحتي امكانپذير نخواهد بود همچون تخريب جنگل و مراتع و حوزههاي آبخيز همچون رودخانهها و از بين رفتن گونههاي جانوري و گياهي.
در حقيقت محيط زيست شهري فشار ناشي از تخريب محيط زيست را تحميل ميكند چرا كه با تخريب هر يك از مؤلفههاي محيط زيست عملاً بحث جايگزيني نيز مطرح نميشود و اين امر سبب ميشود تا چرخه محيطزيست ناقص شود.
توسعه بيرويه مزارع كشاورزي و باغ در دل جنگلها و طبيعت بكر سبب شده است تا منابع آبي نتواند به صورت طبيعي سير چرخه خود را داشته باشد و اين امر زمينه كمبود آب را فراهم آورد و در كنار خشكساليهاي متمادي در دو دهه اخير بيشتر زمينهاي كشاورزي و باغها در روستاها و آباديها از بين برود. خالي شدن بيش از 35 هزار روستا به دليل نبود فصل مناسب كشت و كار و دامداري شهرهاي كوچك و متوسط را به شهرهاي روستايي تبديل كرده است تا آنجايي كه نه ميتوان به آن مراكز شهر گفت و نه ميتوان به آن روستا اطلاق كرد. بسياري از روستاهاي مولد به دليل بيتوجهي و نبود نظارت سيستمي و برنامهاي عملاً از چرخه توليدي خارج شدهاند و خود به چرخه مصرفكنندگان اضافه شدهاند. در حقيقت محيطزيست به نفع شهر و شهرنشيني به دلايل مختلف تخريب ميشود تا شهرنشینی توسعه و گسترش پيدا كند اما با اين روند مهاجرت نه تنها شهرها توسعه لازم و ضروري شهري را نگرفتهاند بلكه خود به عاملي تبديل شدهاند كه فشار را بر محيط زيست افزايش دهند، افزايش تقاضا در اين زمينه سبب شده است تا محيط زيست اطراف شهرها نيز براي جبران كمبودها و نيازهاي شهرنشينان به صورت جدي تخريب شود و فاضلابها و زبالههاي شهري خود عاملي براي تشديد تخريب محيط زيست همچون جنگلها، رودخانه و اراضي طبيعي شوند. در يك نگاه كلي ميتوان گفت تخريب محيط زيست و اكوسيستمها به دليل نبود برنامه جامع و چشمانداز عملياتي اين روند همچنان ادامه دارد و در نهايت با تخريب محيط زيست و اكوسيستمهاي فعال كشور گام به گام به فقر زيست محيطي نزديك ميشود؛ فقري كه به صورت مستقيم و غيرمستقيم هزينههاي بسيار و گاه جبرانناپذيري را به كشور و نسلهاي آينده وارد ميسازد.
در اين زمينه نبايد فراموش كرد توسعه و پيشرفت پايدار و دائم كشور از توسعه بخش روستايي و كشاورزي عبور ميكند و تا زماني كه به اهميت واقعي حفظ محيط زيست و نقش آن در زندگي پي نبريم و برنامههاي عملياتي و مستمر براي آن نداشته باشيم هم روستاهاي مولد را از دست خواهيم داد و هم منابع آن را و اين امر سبب ميشود تا سرعت مهاجرت افزايش يافته و شهرها و بافت شهري و زندگي شهري متراكمتر و فشرده و با استرس بيشتر همراه شود كه خود نيز عاملي براي تخريب محيط زيست و زيست شهري شود. چرخه معيوبي كه زمينه فقر اكوسيستمي و محيط زيستي را فراهم خواهد آورد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردين ۱۳۹۵ - ۱۹:۵۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 124]