تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835069779
بنایی شگفت انگیز در قلب میدان نقش جهان
واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: بنایی شگفت انگیز در قلب میدان نقش جهان
از کسبه میدان نقش جهان گرفته تا رهگذران و گردشگران، کمتر کسی نام «عصارخانه شاهی» را شنیده است؛ بنایی غریب که در همسایگی بازار قیصریه در بازار قنادها، ابتدای بازار مخلص، در پاساژ طلافروشی امین قرار گرفته است.عصارخانه شاهی اصفهان، یا همان كارخانه روغن‌كشی در دوره صفويه به دستور شاه عباس اول در قلب میدان نقش جهان بنا گرديده است . امروز اگر سرتاسر این سرزمین پهناور را بگردی به اندازه انگشتان دست نیز نمی توان عصارخانه به سامانی یافت، اما این صنعت در تاريخ ایران زمین سابقه ای دیرینه داشته است، تا جایی که گویا در زمان داریوش، پادشاه هخامنشی، کنجد جزو کالاهایی بوده که از ایران به مصر صادر می شده است، این صنعت در دوران صفویان، همچون دیگر صنایع و هنرها در این دوران به رونق چشمگیری چه از منظر صنعت و چه از منظر معماری دست می یابد. چنانکه با وجود بی مهری های بسیار، برخی از این آثار معماری پس از گذر سالیان و حوادث ناگوار همچنان بر جای مانده مانند عصار خانه شاهی اصفهان که این عصار خانه به عصار خانه شاه عباس نیز شهره است.
نویسنده : راضیه کشاورز
عصار خانه یعنی جایی که روغنگر از بذوری مانند کرچک و کنجد روغن می گرفته است، لغت عصار خانه به معنی عصاره گیری و فشردن و افشره کردن و جایی که روغن تهیه می شده است. لادن عبد متصدی امور هنری موزه عصارخانه شاهی اصفهان در گفتگو با"جوان" گفت: تاریخ ساخت این بنا مشخص نیست اما جز بازار قیصریه است که به سال 1021 هجری قمری به دستور شاه عباس کبیر ساخته و بنیان نهاده شده و درآمدش نیز وقف مسجد امام گردیده است. وی افزود: عصار خانه ها گاهی چند در ورودی داشتند، بنا به موارد استفاده، مثلا یک ورودی خاص خریداران که می بایست تمیز و پاکیزه باشد و در دیگر ویژه وارد کردن دانه های روغنی و عبور و مرور حیوانات و ورودی میهمانان و مشتریان ویژه ای همچون بازرگانان و تاجران و گاهی نیز ورودی مخصوص کارگران، از جمله ورودی های عصارخانه ها بوده است. عبد در خصوص مکانی که در قدیم عصارخانه داشته است، گفت: "تون" مکانی مخصوص بو دادن دانه های روغنی مانند کجد بوده است و "شتر خان" فضایی وسیع و بزرگ که بیشتر برای دو منظور استفاده می شده است یکی برای نگهداری از حیوانات حمال عصارخانه که سنگ های آسیاب را به حرکت در می آوردند و دیگر نقش باراندازی داشته تا بارهای وارد شده ابتدا در این قسمت وارد شوند و پس از آن به بخش های دیگر انتقال یابند. متصدی امور هنری موزه عصارخانه شاهی اصفهان گفت: "انبار غلات" انباری است که باید از دسترس حیوانات و جانوران موذی در امان باشد، درهای این بخش همواره بسته بوده و غلات از راه تنبوشه هایی که در دیوار قرار داشتند وارد و خارج می شده است. وی با اشاره به اینکه اتاق هایی هم در عصار خانه وجود داشته است که بیشتر مهمان خانه را شامل می شده جهت پذیرایی از مهمانان که عمده شان را بازرگانان و تاجران تشکیل می دادند، افزود: انبار های شرق تیر خانه در دو طبقه بنا شده و انبارهای طبقه بالا برای انبار و بو دادن دانه ها بوده است و انبارهای طبقه پایین برای آسیاب کردن دانه ها و نگهداری روغن استفاده می شده است. وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر مساحت عصارخانه 380 متر مربع است، گفت: در گذشته مساحت اصلی آن 1800 مترمربع بوده که اکنون جاهایی مانند شترخان، بارانداز و ورودی بازرگانان متاسفانه از بین رفته است و فقط یک تیر خانه و دو انبار تو در تو در بخش شرقی تیرخان، در دو طبقه باقی مانده است. مجسمه روند روغن گیری را به تصویر می کشند وی ادامه داد: با همکاری سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان 8 مجسمه ساخته شده است که در فضای عصار خانه قرار گرفته اند، یک شتر که سنگ آسیاب به آن متصل است تا نشان دهد در گذشته این سنگ توسط شتر چرخیده می شده است و 7مجسمه مرد که در جاهای مختلف به صورت نمادین قرار گرفته اند و به زودی 4 پیکر زن نیز اضافه می شود تا مجموعه عصار خانه شاهی کامل شود. وی افزود: مرحله اول در عصار خانه آسیاب کردن است که ابتدا دانه های روغنی پاک و تمیز می شد، محل بو دادن دانه و انباشتن دانه ها طبقه دوم عصارخانه بوده است. عبد ادامه داد: پس از بو دادن دانه ها، پوسته سختش گرفته می شد و بعد وارد مرحله آسیاب سنگی می شد که در قدیم از شتر نر و در بعضی جاها از گاو یا اسب برای این کار استفاده می شده است. وی همچنین افزود: حرکت شتر باعث می شده است نخستین مرحله ی ساییدن دانه های روغنی در این فضا انجام پذیرد و دانه های روغنی خام زیر این سنگ بارمالی نرم و آرد می شدند که به آن "رج" گفته می شد، قابل توجه است که در این کار چشمان شتر را می بستند تا در چرخش طولانی مدت اذیت نشود. متصدی امور هنری موزه عصارخانه شاهی افزود: سپس رج ها را به بخش دیگری منتقل و با آب آغشته می کردند که خمیری به دست می آمده با نام گُله، گُله های حاصل در این بخش را در سبد های ضخیمی به نام "کوپی" می ریختند تا به قسمت مهم عصارخانه یعنی تیرخانه ارسال شوند. ورودي عصارخانه در حال حاضر به وسيله دربي از سمت بازار بدون هشتي است، فضاي اصلي عصارخانه در يك طبقه با ارتفاعي حدود ۱۱ متر است كه اين فضا توسط سه فضاي گنبدي شكل ايجاد شده است وقسمت هاي جانبي آن داراي دو طبقه است؛ فضاي هشت ضلعي واقع در شرق بنا محل انبار كيسه هاي دانه هاي روغني و فضاي شمال محل نگهداري خمره هاي روغن بوده كه هنوز هم ديده مي شوند، در اين ساختمان با توجه به قرارگرفتن آن در كنار بناهاي ديگر بازار درب يا پنجره هاي ديده نمي شود . اين اثر تاريخي در قلب ميدان نقش جهان در بازار قنادي ها، ابتداي بازار مخلص، روبروي بازار مركزي طلا واقع شده است که در انتظار بازدید شهروندان اصفهانی و گردشگران داخلی و خارجی کشور است.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۷ فروردين ۱۳۹۵ - ۱۲:۵۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[مشاهده در: www.javanonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]
-
گوناگون
پربازدیدترینها