تور لحظه آخری
امروز : دوشنبه ، 9 مهر 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):هر بنده اى بر همان چيزى كه در درون داشته و با آن از دنيا رفته، برانگيخته مى شود...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819237459




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

نخستین زیستگاه بشر در شرق ایران/ قاینات سرزمین طلای سرخ جهان


واضح آرشیو وب فارسی:مهر: مهر گزارش می دهد؛
نخستین زیستگاه بشر در شرق ایران/ قاینات سرزمین طلای سرخ جهان

قاین


شناسهٔ خبر: 3585032 - جمعه ۶ فروردین ۱۳۹۵ - ۱۲:۰۴
استانها > خراسان جنوبی

بیرجند- قاینات سرزمین طلای سرخ ایران و جهان با بیش از ۱۷۰ اثر تاریخی و گردشگری آماده استقبال از مسافران نوروزی است. خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: شهرستان قاین با ۱۷ هزار و ۷۲۲ کیلومترمربع وسعت یکی از شهرهای کهن و تاریخی استان خراسان جنوبی است که به استناد متون تاریخی سابقه آن به‌پیش از اسلام می‌رسد. این شهرستان که به لحاظ جمعیت سومین شهرستان خراسان جنوبی است با زعفران مثال‌زدنی خود امروز شهره جهانی پیدا کرده است. بیشینه تاریخی این شهر در دوره ساسانی از اهمیت برخوردار بوده و در دوره اسلامی بزرگ‌ترین شهر قهستان بود که به دلیل اینکه در مسیر راه‌های مهم تجاری سیستان و کرمان و سواحل دریای عمان به سنگ بست بوده، در قرن چهارم هجری، مقدسی آن را دروازه عمان و بارانداز کرمان و انبار خراسان نامیده است.  این شهر در دوره اسلامی دارای بارویی با دروازه‌های مختلف بوده و خندقی بر گرداگرد آن احاطه داشته است که هنوز بخش اندکی از بقایای این خندق باقی است، کهن دژ نیز درون بارو قرار داشته و مسجد جامع و دارالاماره درون کهندژ بوده‌اند.  کاوش های باستان‌شناسی صورت گرفته در سال های اخیر که سرآغاز آن حفاری تپه شاهزاده حسین قاین بوده، منجر به کشف آثار و بقایای مسجد جامع قاین شد که حاکی از رونق و اعتبار این شهر در دوره سلجوقی است. مورخان بسیاری در کتب خویش از قائنات نام‌برده‌اند اصطخری در ۳۴۰ خورشیدی از قائن به‌عنوان مرکز قهستان نام‌برده و جیهانی در ۳۷۵ هجری از سه دروازه شهر به اسامی درکون، درکلاوج و درزقان استخر نام‌برده‌است.

مارکوپولوی ونیزی هوای قائن را در نهایت اعتدال دانسته و یاقوت حموی و عبدا... محمد بن احمد مقدسی آنجا را بندر خراسان و خزانه کرمان معرفی کرده‌اند قائن در جریان تندباد ایلغارهای تاریخی صدمه چندانی ندیده‌است. در عصر صفویه نیز به سال ۱۰۰۲ هجری شاه‌عباس صفوی از قائن دیدن کرد و سال‌ها بعد در زمان سلسله زندیه هنگامی که لطفعلی‌خان زند از کرمان گریخت و به قائن آمد در آنجا از وی پذیرائی شد. در اواخر دوره صفویه و با روی کار آمدن خاندان امیران خزیمه (علم)، بیرجند به‌تدریج جایگزین شهر قدیمی قاین شد. وجود رشته‌کوه‌هایی که دارای ساختار آهکی است، سبب به وجود آمدن تعداد فراوانی غار در مناطق مختلف شهرستان قائن شده که علاوه بر شگفتی‌های طبیعی که این غارها دارند وجود نشانه‌هایی از آثار تاریخی بخصوص وجود آثار معماری در بسیاری از غارها، آنها را به یکی از جاذبه‌های مهم تاریخی و گردشگری منطقه تبدیل کرده و از این نظر دارای استعدادهای بالقوه فراوانی است. آخرین بررسی‌ها در شهر قائن به شناسایی ۱۷۰ اثر منجر شده که تپه‌ها و محوطه‌های باستانی، قلعه‌ها، مساجد، مقابر و آرامگاه‌ها، خانه‌های تاریخی، درختان کهنسال، غارها، پناهگاه‌های سنگی و دژهای زیرزمینی از جمله آن‌ها است. همچنین این بررسی‌ها به شناسایی ۴۰ قلعه تاریخی در این شهر منجر شده که بیشتر این قلعه‌ها در زمان اسماعیلیان ساخته‌شده و کاربرد نظامی داشته‌اند. در این گزارش می‌توانید با بخشی از آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری قاین آشنا شوید.

قلعه كوه قاين آرتاگوانا «قلعه کوه قاین دژی است تاریخی در سه کیلومتری جنوب قاین که بر فراز کوهی صعب‌العبور بنا شده است. این قلعه به‌عنوان دژ محکم دفاعی در برابر حملات مهاجمین گنجایش هزاران نفر سرباز داشته و ساکنین قلعه توانسته‌اند چندین قرن در مقابل یورش و حمله دشمنان مقاومت کنند. بر اساس روایت این بلخی که مورد تأیید ضمنی اکثر مورخان است نطفه انقلاب ایرانیان علیه تجاوزات و سلطه سلوکیان در قاین (قهستان) بسته شد. این دژ مشابهتی با قلعه آشیانه عقاب فیروزآباد مربوط به اوایل دوره ساسانی دارد. معماری و فرم طاق‌ها طاقچه‌ها و درگاه‌های به‌جا مانده قدمت آن را به دوره ساسانی تأیید می‌کنند اما برخی معتقدند که این قلعه از قلاع به یادگار مانده از دوره هخامنش است.  البته قاین بانام کاین در دوره ساسانی یکی از مناطق مهم لشکر خیز و امیرنشین این حکومت بوده است. آنچه مسلم است قلعه فعلی بر روی ویرانه‌های قلعه قدیمی ساخته‌شده و بنای فعلی در عصر سلجوقیان به دستور قاضی حسین قاینی که از جانب حسن صباح مأمور ترویج فرقه اسماعیلیه در قهستان و خراسان شده بود مرمت و بازسازی شد.  این قلعه در اواخر قرن پنجم هجری به‌عنوان مرکز فرماندهی و هدایت دیگر قلاع قهستان انتخاب شد و این دژ به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین قلاع خراسان جنوبی سال‌ها مرکز حکومت حکام ایالت قهستان بود. قلعه کوه قاین در محوطه‌ای وسیع به طول ۶۰۰ متر روی کوه احداث‌شده معماری قلعه با استفاده از پستی و بلندی‌های کوه از دو قسمت متمایز ساخته‌شده است یکی قسمت سربازان و جنگجویان و دیگر قسمت امیرنشین و فرماندهی این دژ از سمت جنوب و جنوب شرق به کوهستان و از سمت غرب و شمال به دشت قاین محدود شده است.  هم‌چنین وجود بیش از ۳۰ برج دیدبانی به استحکام، شکوه و عظمت بیشتر بنا کمک کرده است. قلعه کوه قائن در سال ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۴۸۰۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

مسجد جامع قاين این مسجد که در مرکز شهر قاین قرار دارد، بنایی بسیار قدیمی بوده که یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایرانی است و امروز باگذشت ۱۱۰۰ سال همچنان این بنا بلندترین عمارت قاین است. استقرار یکی از پایه‌های مسجد بر روی آتشکده ساسانیان گویای تاریخ کهن آن است. اغلب مورخان و جهانگردان در بیان و معرفی شهر قاین به مسجد جامع صراحتاً اشاراتی داشته‌اند.. از کتیبه‌های متعدد مسجد جامع می‌توان نتیجه گرفت که این بنا بارها بر اثر زلزله صدمه کلی دیده و مرمت شده است. در یکی از کتیبه‌های ایوان به سال ۷۹۶ هجری قمری نوشته‌شده این بنا به‌فرمان جمشید قارن از خاندان معروف قارن که در دوره امیر تیمور جهانگشا حاکم قاین و مدتی حاکم ساری و دامغان بود تعمیر و مرمت شد. لوحه‌ای به خط رقاع در داخل رواق پنجم در ضلع شمالی حیاط مسجد است و تاریخ آن اول رجب سال ۹۲۱ است. مضمون کلی آن مربوط به زمان فرمانروایی امیر سلطانی است که در (۹۱۹-۹۲۱) هجری از سوی شاه اسماعیل صفوی در قاین به این مقام منصوب شد. سنگ‌لوحی در سمت راست ورودی ایوان مسجد به ابعاد ۱۲۰*۵۰ سانتی‌متر و با خط بسیار زیبای رقاع که شاه سلیمان صفوی امر به بازسازی مسجد داد به تاریخ ۱۰۸۰ هجری قمری کرده است. در کاوش‌های شبستان شمالی به سال ۱۳۵۴ ستون‌های سنگی با درازا یک متر در یک متر از سنگ و لاشه و ملات و ساروج کشف‌شده که پایه‌های کنونی بر روی آنها بنا گردیده وجود یک ستون چهارقلو در شبستان مشابه ستون‌های مسجد جامع اصفهانی قدمتی از دوره سلجوقی را نشان می‌دهد.

بسیاری معتقدند از قلعه کوه تا دژ مرکزی شهر و مسجد جامع یک تونل زیرزمینی وجود داشته و مورداستفاده بوده. احتمال دارد این معبر با مسیر کاریز جعفرآباد یکی باشد که در نزدیکی قلعه کوه معبرش مجزا می‌شود. مسجد جامع قاین دو هزار و ۴۷۰ مترمربع وسعت داشته که یک هزار و ۵۰ مترمربع آن زیر بنای ایوان، شبستان‌ها و حجره‌ها ویک هزار و ۲۰۰ مترمربع آن عرصه داخلی است. در اطراف حیاط حجره‌هایی به عمق ۲ متر قرار دارد از شاهکارهای معماری مسجد ایوان آن است که به طرز باشکوهی به زیبایی مسجد گوهرشاد با ارتفاع ۱۸ متر، عرض ۱۱ متر و طول ۲۲ متر ساخته‌شده است. سقف ایوان چهار تاق و سه ۳ گنبد دارد که به طرز زیبایی رنگ‌آمیزی و تزیین‌شده و معرق کاری‌هایش بسیار ظریف و زیباست نقاشی های ایوان به شیوه اصفهانی بوده و در دوره صفویان انجام‌شده و در زمان‌های بعد روی آنها را رنگ زده‌اند. دو شبستان در دو سمت ایوان علاوه بر این که در فصل زمستان استفاده خوبی دارند برای جلوگیری از رانش دیوارهای اطراف ایوان تأثیر بسزایی دارند. منبر چوبی بزرگ و نفیس مسجد مربوط به سال ۱۰۸۲ هجری است که از چوب چنار توسط استاد محمد واعظی کاخکی به طرز ماهرانه‌ای ساخته‌شده کتیبه آن با خط مسخ بر روی آن منبت‌کاری است «عمل استاد محمد مقیم بن استاد محمد ولی بن استاد حسن علی کاخکی فی شهور سنه اثنان وثمانون بعدالالف» در میان صحن مسجد پایابی مسقف جهت دسترسی به آب قنات جعفرآباد و به دستور صفشکن خان همزمان با حکومت شاه سلیمان صفوی احداث شد. لوحه‌ای به خط رقاع در داخل رواق پنجم در ضلع شمالی حیاط مسجد است و تاریخ آن اول رجب سال ۹۲۱ است. این کتیبه تا به حال خوانده‌نشده و برخی از واژه‌ها آسیب‌دیدهاست. مسجد جامع قاین به‌عنوان یک اثر مهم تاریخی و مذهبی و خصوصیات معماری با نبوغ به شماره ۲۹۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است. لازم است.

آرامگاه بوذجمهر در سه کیلومتری جنوب قاین، بر دامنه کوه ابوذر مقبره‌ای وجود دارد که متعلق به یکی از عرفای نامدار و شاعران قرن چهارم و پنجم هجری قمری بهنام بوذرجمهر قاینی است.  بنای مقبره بوذرجمهر در قرن شش و هفت هجری قمری به صورت چلیپایی و با معماری زیبایی ساخته‌شده است. بقعه آن چهار ایوانی است که گنبدی برفراز ایوان‌ها استوار است طاق ایوان‌ها به صورت کلیل اجراشده اما جرز اصلی طاق‌ها به صورت نیمه بیضی باز کارشده آن گاه با استفاده از پوشش کاذب به شکل کلیل درآمده است. برای تزئین داخلی بنا از گچ استفاده‌شده و نوع کاربندی پیشانی ایوان‌ها به شکل طاق‌نماهای جناقی است. تزئینات گچ کاری زیر گنبد نیز یکی از زیباترین بخش های این بنا محسوب می‌شود که لچکی های ۴ به ۸ آن مقرنس‌ها و گچ بری های خفیف و هنرمندانه‌ای دارد.  در این مکان اتاق های بسیار جالبی دیده می‌شود که یکی از آن‌ها گنبد زیبایی دارد که با سنگ کارشده است. مصالح اصلی به‌کار گرفته در ساخت این مقبره سنگ، گچ و آجر است و در پشت بقعه، صفحه‌ای ایجادشده که بناهای جنبی مقبره روی آن ساخته‌شده‌اند.  همچنین در کنار مقبره بوذرجمهر قاینی درخت کهنسال بنه ای دیده می‌شود که حداقل ۷۰۰ سال از عمر آن می‌گذرد. منطقه نمونه گردشگری بوذرجمهر حدود ۵۰۹ هکتار وسعت دارد که از سمت شرق و جنوب شرق به ارتفاعات کوه ابوذر و قلعه کوه از جنوب تا انتهای پارک جنگلی قهستان در ضلع شرق جاده قاین- بیرجند و همچنین جاده کمربندی گسترده شده است. حکیم بوذر جمهر قاینی سیاستمدار ادیب و عارف و شاعر اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری قمری است که در دربار سلطان مسعود غزنوی خدمت می‌کرده است. وی به زبان فارسی و عربی سخن می‌گفته و از وی اشعار و قصیده‌هایی به‌جای مانده که قصیده بهاریه او از شهرت خاصی برخوردار است. بوذر جمهر بعد از مرگ سلطان محمود تا زمان فروپاشی حکومت غزنویان در دربار سلطان مسعود غزنوی به سر برد و در اواخر حکومت غزنویان از غزنه که پایتخت بود به قاین آمد و پس از مدتی در گذشت. وادگان بزرگمهر، خانواده «نوری ابوذری» هستند که هم اکنون اکثراً ساکن همین شهر می‌باشند. پسوند خانوادگی «ابوذری» متعلق به این خانواده و برگرفته از نام بوذر جمهر است.

موزه آب قاین موزه آب قاین به‌عنوان نخستین موزه آب خراسان جنوبی بوده که در محل بنای آب‌انبار بازار قاین در آبان‌ماه سال ۱۳۸۶ افتتاح شده است.  با توجه به پوشش و شواهد تاریخی موجود، بنای آب انبار مربوط به دوره‌ی تیموری است. در موزه‌ی آب قاین به‌غیراز اشیا و لوازم مربوط به حفر قنات، وسایل قدیمی نگهداری آب لوازم روشنایی قنات‌ها،‌ و لوازم تقسیم آب و غیره تعدادی تصویر مربوط به آب‌انبارها، بندها و سدهای قدیمی، قنات‌ها، آسیاب‌ها، پایاب‌ها و کلیه سازه‌های آبی محدوده قاینات وجود دارد. هم‌چنین در این موزه اطلاعاتی در خصوص سنت‌ها و مراسم مربوط به آب،‌‌های باران‌خواهی، ضرب‌المثل‌ها، اطلاعات مربوط به معماری سازه‌های آبی، شگفتی‌های قنات‌های قدیمی و تصاویری از وقف نامه‌های مربوط به آب به صورت تابلوهای زیبا به نمایش درآمدهاست. آب انبار بازار قاین به دلیل قرار گرفتن و در کوچه سنگی که بازار قدیم قاین در آن قرار دارد به این نام معروف شده است. بنای آب انبار دارای کلیه‌ی قسمت‌ها و مشخصات اصلی، آب انبارها است که پیشخوان آن با تاق پنج و هفت کند اجراشده و ۲۷ پله ورودی آب‌انبار را به‌پای شیر منتهی می‌سازد. مصالح به‌کاررفته برای ساخت پله‌ها آجر با ملات شفته و ساروج بوده است. مخزن آب انبار استوانه‌ای به عمق و قطر ۷ متر است که ظرفیت ذخیره‌سازی حدود ۳۰۰ مترمکعب آب را داشته است. استوانه مخزن تا پاکار با ملات ساروج پوشیده شده و پوشش مخزن به صورت پلکانی و با آجر و ملات گچ است. مخزن دارای یک آبگیر در ضلع غربی و یک سرریز در ضلع شرقی است و در گذشته از قنات کهناب قاین آبگیری می‌شده‌است. چهار دریچه در چهار طرف آب انبار کار تهویه و سردکردن آب را بر عهده داشته است. بنای آب انبار بازار قاین با شماره‌ی ۶۷۳۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌است.

روستای بیهود بیهود، روستایی است با قدمتی حدود دو هزار و ۵۰۰ ساله که در زمان‌های قدیم دارای نایب‌الحکومه بوده است. سند دقیقی درباره قدمت بیهود وجود ندارد، اما با توجه به امامزاده‌ها، گورهای مختلف در گوشه و کنار آبادی و هم‌چنین نظر به بناها و گورهای فرورفته در زیرزمین می‌توان حدس زد که این منطقه قبل از اسلام هم مسکونی بوده است و مردم آن زرتشتی بوده‌اند.  قلعه‌های بیهود در این محل دارای چندین قلعه بوده بهنام‌های قلعه خند، قلعه محله رضوان، قلعه علی‌شاه بزبیشه، قلعه سرچشمه گریمنج، قلعه نو. روستای بیهود مرکز پیشکوه است که از طرف شمال به روستای گریمنج و اسلام‌آباد، از طرف جنوب به شهرک هاشمیه، از طرف مغرب به روستای نوغاب و شندان غرب متصل است و از طرف مشرق به روستای خونیک تجن می‌رسد.  این روستا در میان حصاری از کوه‌های نسبتاً بلند قرار گرفته است، به‌طوری که انسان بعد از این‌که فاصله دید خود را از محیط روستا و زمین‌های زیرکشت آن بالاتر ببرد، خود را در محیطی بسته احساس می‌کند که چشمش آنچه را می‌بیند کوه است. از دیگر آثار و جاذبه‌های گردشگری شهرستان قاین می‌توان خانه‌های قدیمی قارنی، حقیقی، موسوی، صمدی، قلعه سده، رباط چاهک، امام‌زاده زیددرداخل شهر قاین، امام‌زاده زیدالنار در روستای آفریزدر ۶۰ کیلومتری غرب قاین، امام‌زاده عبدالله کارشک در بخش نیمبلوک قاین، غار فارسیان در ۶۰ کیلومتری قاین و در روستای ثغوری و..... اشاره کرد. بازدید سالانه ۵۰ هزار نفر از جاذبه‌های گردشگری قاین رئیس اداره میراث فرهنگی قاین در گفت و گو با خبرنگار مهر از شناسایی ۱۵۰ اثر تاریخی در این شهرستان خبر داد و گفت: از این تعداد بیش از ۷۰ اثر در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. شاهرخ عباسی، بناهای تاریخی، قلعه‌های قدیمی، درختان کهنسال و دشت های گردشگری از جمله دشت شقایق اسفدن، روستای بین آباد، بسکاباد را از جمله جاذبه‌های گردشگری این شهرستان عنوان کرد و گفت: با توجه به اینکه این شهر در مسیر جاده اصلی تردد زائران بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) قرار دارد سالانه بیش از ۱۰۰ هزار نفر از این مسیر در حال تردد هستند که بیش از ۵۰ هزار نفر آن‌ها از جاذبه‌ها و اماکن تاریخی شهرستان قاین بازدید می‌کنند. وی با بیان اینکه امسال برای استقبال از مسافران نوروزی پنج هزار نقشه راهنمای مسافر پیش بینی شده است، بیان کرد: همچنین امسال حدود دو هزار کتابچه راهنمایی مسافر تهیه‌شده که جاذبه‌های گردشگری شهرستان در آن معرفی شده است. وی با اشاره به تدارک ۳۰ کلاس درس برای اسکان مسافران نوروزی عنوان داشت: همچنین این شهر دارای یک مهمان پذیر با پنج سوئیت، مهمانسرا، کمپ های موقت است که آماده اسکان مسافران است. عباسی به اقدامات انجام‌شده برای آمادگی بناهای تاریخی و جاذبه‌های گردشگری شهرستان برای استقبال از مسافران نوروزی اشاره کرد و افزود: برای رفاه حال مسافران مناطقی که بیشتر مورد بازدید قرار می‌گیرد و منطقه نمونه گردشگری و قلعه کوه قاین نقاط آسیب‌دیده را مرمت و مشکل روشنایی آن را مرتفع کرده‌ایم. وی ادامه داد: همچنین در منطقه نمونه گردشگری آن چهار مورد آلاچیق احداث و محوطه‌سازی آن انجام‌شده است. عباسی از راه‌اندازی چهار بازارچه نوروزی برای عرضه و فروش صنایع‌دستی شهرستان خبر داد و گفت: این بازارچه‌ها در ورودی روستای روم، حاشیه پارک منابع طبیعی و شهر خضری به روی گردشگران بازخواهد بود. تعطیلات نوروز امسال فرصت خوبی است که با سفر به قاین به موزه‌ها رفته و با بخشی از تاریخ ۳۰ هزارساله این سرزمین آشنا شوید. صنایع‌دستی شامل جاجیم‌بافی، سفره آردی، حوله بافی پلاس بافی و پخل بافی ...شهرستان قاین نیز زبانزد عام و خاص بوده و می‌تواند بهترین سوغاتی برای دوستان شما در کنار زرشک و زعفران که از محصولات استراتژیک این شهرستان است باشد.









این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن