واضح آرشیو وب فارسی:فرهیختگان آنلاین: عملیاتی انتحاری بار دیگر ترکیه را در کانون توجهات جهانی قرار داد. یکشنبه شب آنکارا با انفجاری عظیم در نزدیکی اصلی ترین مراکز دولتی به خود لرزید که تا کنون حداقل 37 کشته و ده ها مجروح بر جای گذاشته است. این پرتلفات ترین حادثه تروریستی طی 5 ماه گذشته در ترکیه محسوب می شود. خبرآنلاین نوشت: درباره اینکه دقیقا چه گروهی مسئول این عملیات بوده هنوز گزارش های مستقلی منتشر نشده و فرد یا گروهی از جمله حزب کارگران کرد هم مسئولیت آن را به عهده نگرفته است اما مقامات ترک، حزب کردی موسوم به (پ.ک.ک) را مسئول این عملیات معرفی و دختری کرد به نام «سهیر ضمیر» دانشجوی دانشگاه «بلیک سیر» که در سال 2013 به حزب مذکور پیوسته را عامل این حادثه تروریستی اعلام کرده اند. اینکه حزب کارگران کرد واقعا مسئول این حادثه تروریستی بوده یا نه، به باور من در برابر مشکل رو به تزاید بحران های امنیتی و تاثیر آن بر ثبات سیاسی ترکیه، از اهمیت کمتری برخوردار است. چراکه عملیات یکشنبه شب و تهدیدهای مشابه چند ماهه اخیر، با نگاهی کاملا امنیتی و اطلاعاتی به وضوح نشان می دهد که رهبران ترکیه کم کم در حال از دست دادن کنترل امنیت داخلی هستند و گروه های مسلح حداقل یک قدم از نهادهای اطلاعاتی جلوترند. شرایط به وضوح نشان می دهد که مخالفان مسلح دولت بر خلاف گذشته که در کلونی های جغرافیایی خود اقداماتی را انجام می دادند، اکنون توانسته اند از مناطق شرقی و جنوبی به قلب کشور نفوذ کنند و توانایی دولت را به چالشی آشکار و غیر قابل کنترل بکشانند. یکی از نزدیک ترین مشاوران دمیرتاش رهبر حزب دمکراتیک خلق های ترکیه می گوید «آقای رئیس جمهور اینک باید پاسخگوی ناامنی هایی باشد که خود مسبب و مقصر اصلی آنهاست». به باور برخی ناظران سیاسی و امنیتی، تردید و نگرانی در باره توانایی های دولت که کشور را در آستانه یک آشوب سیاسی با رویکرد قومیتی قرار داده، آنجا بیشتر می شود که برخی منابع غربی در بروکسل اذعان کرده اند حداقل از اوایل سال 2013 و با اوج گرفتن همزمان بحران سوریه و ناامنی در مناطق کردنشین، در کنار هشدارهایی که به مقامات ترک داده بودند، همکاری های اطلاعاتی گسترده ای با این کشور به عمل آوردند. اما ظاهرا بی فایده، اردوغان راه خود را رفته است. زنجیره قطع نشده عملیات تروریستی چند ماهه اخیر که مشخصا با انفجار اوایل دسامبر سال گذشته مترو استانبول شروع شد و با موارد مشابه اواسط همین ماه در استانبول، 17 فوریه آنکارا و اینک انفجار انتحاری یکشنبه شب تداوم یافت، به خودی خود از یک شکست بزرگ در ساختار امنیتی ترکیه حکایت دارد. این ساختار، خوشبینانه شاید در حال فروپاشی نباشد اما شکاف عظیمی در دیوار آن مشاهده می شود که در تحلیل نهایی و در میان مدت می تواند اثرات به مراتب بدتری از وضعیت سوریه برای منطقه به ارمغان بیاورد. وجود خلاء و شکاف امنیتی در ترکیه (نه صرفا به دلیل ناتوانی در مقابله عملیاتی، بلکه بیشتر ناشی از درک وارونه حقایق و تحلیل معکوس اطلاعات) از دو جنبه موجب نگرانی است. نخست، تا آنجا که به شرایط داخلی ترکیه مربوط می شود اگر این ناتوانی عملیاتی ناشی از تحلیل وارونه و مغرورانه اطلاعات باشد که هست (موضوعی که آقای اردوغان تبحر و استعداد عجیبی در آن دارد)، باید بیش از پیش نگران ثبات تعیین کننده ترکیه بود. دوم، مشکل بی ثباتی و ایجاد کلونی های گسترده و فعال ضد امنیتی موضوعی نیست که ابعاد آن در مرزهای ترکیه محصور بماند. ترکیه بر خلاف دیگر متحدان ناتو ساختار اجتماعی و سیاسی متزلزل و پازلیکی دارد که آن را بالقوه آماده هرگونه بی ثباتی می کند. بسیار هم بعید است صرف عضویت در ناتو بتواند مصونیت داخلی برای این کشور فراهم کند. واقعیت آن است که عضویت در پیمان آتلانتیک شمالی برای ترکیه بیشتر مصونیت فرا مرزی ایجاد کرده که آن نیز تا حدی متزلزل شده است. وضعیت سوریه یا رویارویی آنکارا و مسکو را ببینید. صلاح الدین دمیرتاش رهبر دموکراتیک مخالفان پارلمانی در اشاره ای آشکار و بیانی نگران کننده معتقد است «در یک بحران احتمالی، ترکیه به یوگسلاوی سابق شبیه تر خواهد شد تا بلژیک یا حتی اسپانیا». درست به همین دلیل تصمیم گیری در باره ثبات و امنیت ترکیه را صرفا نمی توان به خود این کشور واگذار کرد. نه به معنای دخالت در امور داخلی این کشور که مثابه قانع کردن رهبران ترک به گسترش همکاری های سیاسی و امنیتی با متحدان غربی و نیز همسایگانش و همچنین بازتعریف روابط خود با اعراب محافظه کار. البته ارتباط با ایران از اهمیت ویژه ای برای ثبات منطقه برخوردار است. این کشور نمی تواند نسبت به آنچه در ترکیه می گذرد بی تفاوت باشد. تعامل و همکاری ایران در دوران پرزیدنت روحانی با جامعه بین المللی امکان غیر قابل تجدیدی برای توسعه همکاری با تهران به وجود آورده که باید از آن استفاده کرد اما لازم است ترک ها را نسبت به آن قانع کرد. برخی منابع دیپلماتیک مقیم تهران و آنکارا سفر اوایل این ماه داوود اوغلو به تهران را آغاز روانی این اقناع محدود توصیف کرده اند. البته نه تهران و نه آنکارا هیچ یک توضیح قانع کننده ای از مذاکرات احتمالی فوق امنیتی میان خود منتشر نکردند اما مشکل بتوان باور کرد میان طرفین در این زمینه گفت وگوهای غیرمتعارفی صورت نگرفته باشد، به خصوص زمانی که از جانب ترک ها موضوع به آقای اوغلو منتهی شود که محافل سیاسی مقیم ترکیه و پایتخت های اروپایی معتقدند اساسا پرونده های سیاسی و امنیتی ترکیه اختصاصا در دست اوست. گفته می شود در بسیاری از این موارد او با آقای اردوغان دچار چالش و اختلاف اساسی است. اروپا و ناتو نیز تاکنون نشان داده اند رغبت بیشتری برای مذاکره با او دارند تا آقای رئیس جمهور. در این میان با توجه به موقعیت ایران در منطقه و همکاری های این کشور با جامعه جهانی در دوران رئیس جمهور روحانی، چنانچه ترکیه خواهان همکاری امنیتی خاصی با ایران باشد، من فکر می کنم تهران باید از آن استقبال کند. شاید علی رغم همه بی تدبیری های ترک ها، اکنون زمان دست گرفتن و همراهی آنها از سوی ایران فرا رسیده باشد. این برای ایران تنها یک گزینه همکاری نیست بلکه یک ضرورت تمام عیار برای تامین امنیت استراتژیک و راهبردی خود است. فراموش نکنیم آنچه ممکن است در بلندمدت در انتظار ترکیه باشد، با آنچه اکنون در سوریه می بینیم خیلی متفاوت خواهد بود. گسترش ناامنی در قلب سیاسی، امنیتی و اقتصادی ترکیه را نباید به سادگی نگریست. انفجارها حاوی پیام های نگران کننده ای هستند.
جمعه ، ۲۸اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهیختگان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]