واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: پيشگيري از سرقت قبل از سفر عيد
سرقت از اماكن از جرائم پرشمار و پرهزينه و مستلزم برنامهاي ممتاز براي پيشگيري است. چندين رويكرد پيشگيري از جرم در خصوص سرقت از اماكن نيز در دسترس است
نویسنده : غلامحسين بياباني*
سرقت از اماكن از جرائم پرشمار و پرهزينه و مستلزم برنامهاي ممتاز براي پيشگيري است. چندين رويكرد پيشگيري از جرم در خصوص سرقت از اماكن نيز در دسترس است؛ پيشگيري كيفري با تأكيد بر مجازات به ويژه اثر بازدارنده آن، پيشگيري جامعهمدار با تأكيد بر رفع زمينههاي ارتكاب جرم و پيشگيري وضعي با تأكيد بر افزايش هزينه ارتكاب و تقويت آماج. مهمترين رويكرد اتخاذ شده در بيشتر برنامههاي امروزي پيشگيري از سرقت از اماكن، پيشگيري وضعي است كه عمده سازوكارهاي خود را بر مداخلات فيزيكي و طراحي ساختار شكلي اماكن و بناها متمركز كرده است.
استفاده از زنگ خطرها
استفاده از زنگخطر كمهزينه و كارآمدترين شيوهاي است كه هزينه ارتكاب جرم را بالا ميبرد. زنگ خطرها ميتوانند صدادار و بيصدا باشند. زنگ خطرهاي بيصدا مستقيماً به مراكز پليس يا ديگر مراكز امنيتي وصل هستند. اثر زنگ خطرها به دو شكل مهم نمايان ميشود:
اگر زنگ خطر مشهود و داراي علامت و در منظرِ مرتكب باشد، خطر ارتكاب جرم را در نگاه او بالا ميبرد و مانعِ شروع به سرقت ميشود.
اگر مشهود و در منظرِ مرتكب نباشد و در حين ارتكاب يا پس از سرقت به صدا درآيد، باعث ميشود اموال مسروقه را رها كند يا با اموال كمتري پا به فرار بگذارد.
در صورتي كه مكان سرقت در محلي با همسايگان حساس به پيرامون واقع شود، زنگخطرهايي كه در محل ارتكاب به صدا در ميآيند، اثربخشي بيشتري خواهند داشت و احتمال دستگيري را بالا ميبرند، اما اين اصل در خصوص محلاتي كه همسايگان اندكي دارد يا همسايگان نسبت به زنگخطر يا حتي سرقت از اماكن محل خود حساسيتي به خرج نميدهند، صرفاً ميتواند باعث توجه سارق و ايجاد فرصت فرار او شود. در چنين حالاتي، زنگخطر متصل به مراكز امنيتي مفيدتر خواهد بود. اين زنگ خطر به جاي محل سرقت، صرفاً براي نيروهاي امنيتي به صدا در ميآيد و باعث ميشود بدون متوجه شدن سارق، جهت دستگيري او آماده شوند. بهرغم اين پيشبيني و انتظاري كه از زنگخطرها ميرود، مطالعات اندكي در خصوص ميزان كارآمدي اين راهبرد صورت گرفته است.
نظارت محلي يا همسايهباني
اين راهبرد مبتني بر جلب مشاركت ساكنان محلات است. هدف اصلي بالا بردن حساسيت و دقت اهالي در رصد و هوشياري نسبت به امور مشكوك در محل زندگي است. اگرچه چنين ظرفيتي در جوامع سنتي وجود داشته و كماكان در برخي جوامع فعال است، اما جوامع مدرن مبتني بر همبستگي كمتر، از اين مزيت محرومند.
بهرغم محبوبيت و همهگيري، شواهد اندكي بر اثربخشي اين شيوه وجود دارد. اجراي چنين برنامههايي مستلزم تمايل و تعهد، هوشياري و همدلي ساكنان محلات است و اين لوازم صرفاً در محلات منتظم و جوامعي كه همبستگي محكمي بين افراد وجود دارد، يافت ميشود. از سوي ديگر، عمده سرقت از اماكن در محلاتي با ساكنان پردرآمد و مدرن يا محلات فقيرنشينِ در حال گذار ارتكاب مييابد؛ در هر دو شكل از محلات، شيوههاي سنتي همبستگي و دغدغههاي مشترك و علقههاي اجتماعي ضعيف است. روابط همسايگان در اين محلات صرفاً بر اساس ضرورتهاي اقتصادي يا مالي و كوتاهمدت است. بنابراين تمايل و تعهد به نظارت و كنترل همگاني وجود ندارد يا كمرنگ است.
علامت گذاري اموال
در اين سازوكار به مالكان پيشنهاد ميشود نام يا شناسه خود را روي اموال گرانبهايي چون جواهرات و تجهيزات الكترونيك يادداشت كنند. در انگلستان اين روش به «ثبت كدپستي» مشهور شده است، زيرا به افراد توصيه ميشود كد پستي خود را روي اموال قيد كنند. شناسهها به نحو غيرقابل حذف و پاكنشدني روي اموال حك يا با جوهر نامرئي نوشته ميشود كه شناسايي اموال مسروقه را براي پليس ميسر ميكند، تعقيب سارقان يا خريداران اموال مسروقه و ادله اثبات را تسهيل ميكند.
علائم غلطانداز حضور در منزل
بيشتر مطالعات تبييني، حاكي از اين است كه عمده سارقان تمايل به سرقت از اماكني كه داراي سكنه هستند، ندارند يا لااقل از حضور يا حضور نداشتن ساكنان در آن، اطمينان ندارند. اكثر سارقان بيشتر موارد پيش از ورود به منزل، از راههاي مختلف نسبت به خالي بودن مكان اطمينان پيدا ميكنند. در سادهترين شكل، در منزل را به صدا درميآورند و در صورت پاسخ صاحبان، با سؤالي ايذايي سعي در رفع ترديد ميكنند. گاه از طرق مختلف به صدا درآوردن زنگ منزل و از اين طريق كسب اطلاع ميكنند يا از روزنامه يا تراكت يا آگهي استفاده ميكنند؛ به اين شكل كه برداشته نشدن اين اقلام از صندوق يا در منزل براي مدت قابل توجه را نشانهاي بر حضور نداشتن ساكنان تلقي ميكنند. خاموشي منزل، خاموشي وسايل سرمازا در فصل گرم يا بالعكس و... محركي براي سارقان است.
راهكار پيشنهادي اين است كه با طراحي علائم كاذب، به سارقان القا شود كه منزل يا مكان خالي از اشخاص نيست. علائمي مثل:
استفاده از تايمرهاي هوشمند براي روشن و خاموش كردن وسایل فوق در اوقات مشخص.
گماشتن يك فرد يا تقاضا از همسايگان براي حضور يا قدم زدن گهگاهي در مقابل منزل يا حياط.
برداشتن نامهها، روزنامهها و آگهيهاي تبليغاتي از صندوق پستي يا جلوگيري از ارسال آنها.
برنامههاي آگاهيبخش
اجرايي شدن بيشتر موارد ذكر شده، مبتني بر مداخله و جلب مشاركت شهروندان است و اين امر صرفاً در صورتي ميسر ميشود كه آگاهي عمومي نسبت به خطرات جرم و سازوكارهاي پيشگيرانه تقويت شود. بدون ايجاد چنين آگاهي و اقناع شهروندان نسبت به اقدام جمعي، نميتوان با فعاليت و طرحهاي رسمي يكطرفه پليس و نهادهاي ديگر به نتيجه رسيد. بنابراين تمام طرحهاي پيشگيري از سرقت از اماكن، به انضمام و در معيت يك برنامه يا كمپين آگاهيبخشي صورت گرفتهاند. تمركز اصلي اين برنامهها بر تقويت آگاهي از عوامل خطر در بزهديدگان بالقوه و آموزش سازوكارهاي پيشگيرانه به ايشان است. كمپين آگاهيبخشي يك كار رسانهاي و تبليغاتي تمام عيار است و بايد بر اساس اصول انتقال پيام و فعاليت حرفهاي رسانهاي صورت پذيرد. بنابراين يك فعاليت پليسي يا قضايي معمول نيست و بايد با جلب مشاركت متخصصان امور رسانهاي انجام شود.
* استاديار دانشگاه علوم انتظامي امين
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۶ اسفند ۱۳۹۴ - ۲۱:۳۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]