محبوبترینها
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826039260
گفتگو با آذر منصوری در مورد مسیر سیاسی ایران در سال ۹۴؛ سال فراگیر شدن گفتمان اصلاح طلبی
واضح آرشیو وب فارسی:جهان اقتصاد: ویژه نامه نوروزی علیرضا خوشبخت- آذر منصوری این روزها از فعال ترین سیاستمداران اصلاح طلب به شمار می رود. حضور در سخنرانی ها و مراسم های سیاسی، مصاحبه های کوتاه و بلند با نشریات و پایگاه های خبری و البته حضور فعالانه در کار تشکیلاتی از او یک چهره سیاسی پرکار و تأثیرگذار ساخته است. منصوری معاون سیاسی دبیر کل جبهه مشارکت و عضو کنونی شورای مرکزی اتحاد ملت و از اعضای محوری این تشکل تازه تأسیس اصلاح طلب است. او عضو شورای مرکزی جمعیت زنان مسلمان نواندیش هم هست. تشکلی که در سال ۹۴ فعالیت های گسترده ای برای افزایش سهم زنان در فهرست های انتخاباتی اصلاح طلبان صورت داد. مصاحبه بلند پیش رو در روزهای پایانی بهمن ماه، در دفتر حزب اتحاد ملت ایران اسلامی صورت گرفت. در روزهایی که او هم مانند سایر سیاستمداران ارشد اصلاح طلب به شدت درگیر مبارزات انتخاباتی مجلس شورای اسلامی بود. علی رغم طولانی شدن این گفتگو، بسیاری از پرسش ها به خصوص پیرامون فعالیت های او و همراهانش در میان زنان اصلاح طلب فرصت مطرح شدن نیافت و به مجالی دیگر منجر شد. ارزیابی او از وضعیت کلی جناح های سیاسی کشور، موقعیت و جایگاه اصلاح طلبان در سپهر سیاسی کشور و البته نقش و موقعیت جریان «راست میانه» مهم ترین موضوعات گفتگویی است که در ادامه خواهید خواند. خیلی ممنون از وقتی که به من و به جهان اقتصاد دادید. موضوع مصاحبه ما مرور و ارزیابی کلی سپهر سیاسی ایران در سال ۱۳۹۴ و پیش بینی فضای کلی سال ۱۳۹۵ است. سؤال اولم خیلی کلی است و آن هم این که سال ۱۳۹۴ را برای نیروهای اصلاح طلب، اصول گرا و اعتدال گرا چطور ارزیابی می کنید. هرکدام از این نیروها در این سال در چه وضعیتی بودند، و چه کامیابی ها و ناکامی هایی داشتند؟ خانم منصوری: من هم تشکر می کنم از روزنامه جهان اقتصاد، و برای شما آرزوی موفقیت دارم. فکر می کنم اگر بخواهیم ارزیابی دقیقی از وضعیت هرکدام از این جریان ها در کشور داشته باشیم، باید نگاهی اجمالی به فعالیت و یا میزان حضور و اثرگذاری این جریان ها در سال قبل از آن داشته باشیم، یعنی ببینیم چه مسیری در سال ۹۳ طی شد، تا بتوانیم ارزیابی دقیق تری از سال ۹۴ داشته باشیم. به اعتقاد من آن چه که جریان سیاسی اصلاح طلب در سال ۹۴ پشت سر گذاشت، تداوم همان رویکردی بود که این جریان از سال ۱۳۹۲ در پیش گرفته بود، یعنی توجه به منافع ملی، توجه به دور کردن کشور از آسیب ها و بحران ها و به خصوص خطر داعشیسم و افراط گرایی، کمک به دولت، حمایت از دولت و درنهایت برنامه ریزی جدّی و منسجم برای انتخابات اسفند، هفتم اسفند. در همین راستا باتوجه به کاری که از سال ۹۲ شروع شده بود، شوراهایی که وظیفه آن ها انسجام بخشی مجموعه اصلاح طلبان بود، با همه فراز و فرودهایی که با آن مواجه بودند، و با همه سختی کار، درنهایت در سال ۹۴ نه تنها در تهران، بلکه تقریباً در همه حوزه های انتخابیه شکل گرفتند. شاید بتوانیم بگوییم که این شوراها که در قالب مجامع مشورتی و مجامع ائتلافی سازمان یافتند، قدرتمندترین، مؤثرترین و ممکن ترین سامانه ائتلافی بودند که اصلاح طلبان می توانستند ایجاد کنند. شکل گیری این سامانه، ضامن حرکت متحد و منسجم جریان اصلاح طلبی بود. یک تشکیلات قدرتمند و فراگیر در تک تک حوزه های انتخابیه که اصلاح طلبان در سایه این تشکیلات در سخت ترین شرایط، بهترین تصمیم را می گیرند. این کار در کنار کارهای دیگری که مجموعه ای از رسانه های اصلاح طلب و مجموعه ای از شخصیت های مؤثر در این جریان سیاسی انجام دادند، فضای عمومی را به نفع اصلاح طلبان دگرگون کرد. به اعتقاد من، امروز فراگیرترین جریان سیاسی که در سپهر سیاسی کشور به عنوان یک جریان قدرتمند می توان از آن نام برد، جریان سیاسی ای که گفتمان آن در فضای کشور غلبه دارد، جریان سیاسی اصلاح طلب هست. این جریان در طول حداقل یک دهه گذشته، فراز و فرودهای متعددی را پشت سر گذاشته است. شخصیت ها و نیروهای مؤثر این جریان با انواع محرومیت ها، محدودیت ها، هزینه کردن ها مواجه بوده اند. اما روی پای خودش ایستاده ، و به حرکت ادامه داده است. من فکر می کنم آبرویی که امروز جریان سیاسی اصلاح طلب کسب کرده، حتی در مقایسه با ادوار و دوره های گذشته حیات و حضورش پس از انقلاب اسلامی، بسیار بیشتر و قابل توجه است. چون در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲، اصلاح طلبان ثابت کردند که اولویت برای آن ها کشور و منافع ملی و مصالح کشور هست. خب، این حضور یکپارچه و منسجم قاعدتاً به خصوص اثر خودش را در یک بزنگاه مهم انتخابات به جای خواهدگذاشت. این حساس شدن و توجه افکار عمومی نسبت به اصلاح طلبان، قاعدتاً به این دلیل است که افکار عمومی بر مبنای اعتمادی که به این جریان سیاسی کرده بود، در پی آن بود که ببیند در این بزنگاه مهم و حساس با همه این محرومیت ها و رد صلاحیت ها و محدودیت هایی که این جریان در این انتخابات با آن مواجه بود، این مراجع تصمیم گیری تلاش شده بود به صورت دموکراتیک شکل بگیرد، درنهایت مواجهه اش با مسأله انتخابات چگونه خواهدبود. فارغ از نتیجه انتخابات، من نسبت به نتیجه کار اصلاح طلبان در این دوره خوش بین هستم، به دلیل این که ما چند دستاورد مهم را توانستیم با این انسجام و یکپارچگی برای اصلاح طلبان و کشور به دست بیاوریم، و این خود سرمایه ای برای اصلاح طلبان به شمار می رود. خوش بین هستم به دلیل این که یک سامانه انسجام بخشی مؤثر در کشور شکل گرفته. و خوش بین هستم چون به نظرم می رسد افکار عمومی امروز خیلی آگاه تر و هوشمندانه تر مسائل را رصد می کند. اما جریان سیاسی اصول گرا بعد از آغاز چنددسته شدنش که از اوایل دوره دوم ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد خیلی علنی و آشکار شد، امروز در یک نوع بلاتکلیفی به سر می برد. این جریان سیاسی امروز با صحنه ای در کشور مواجه است که اول باید به این پرسش پاسخ بدهد که در زمان حاکمیت یک دست جریان اصول گرایی یعنی زمانی که همه نهادهای قدرت دست اصول گرایان بودند، چه عملکردی داشته است. باید در قبال عملکرد خود پاسخ گو باشد. و به نظر می رسد که همین فقدان پاسخگویی و کارنامه ناموفق و مردود، عامل این چنددستگی و تفرق در مجموعه اصول گرایان شده است. به نظر من جریان اصول گرا امروز در بدنه جامعه از کم ترین اعتماد عمومی برخوردار است. ضمن این که از فقدان یک سامانه انسجام بخش به شدت رنج می برد. این جریان باید پاسخگوی همه بی تدبیری ها و فجایعی باشد که توسط دولت منتخب این جریان در کشور شکل گرفته، به همین دلیل هم فکر می کنم که تنها امکانی که برای این جناح وجود دارد، این هست که به سمت انتخاباتی حرکت کند، یا از انتخاباتی دفاع کند که خودش تنها بازیگر آن باشد. بنابراین طبیعی هم بود که غالب چهره های این جریان، چهره های مؤثر این جریان، از رد صلاحیت ها دفاع می کنند، یا در مقابلش موضع سکوت می گیرند. به دلیل این که ارزیابی آن ها از فضای عمومی کشور این است که از حداقل اقبال مردم برخوردار هستند. جریان اعتدال گرایان حامی دولت را من در سال ۹۴ به صورت یک جریان مستقل از اصلاح طلبان ارزیابی نمی کنم. به دلیل این که این جریان در فضای سیاسی کشور، در فضای عمومی کشور، به عنوان یک تشکیلات شناسنامه دار باهویت که بتواند به عنوان یک جریان در رقابت های انتخاباتی اثرگذاری داشته باشد، برای طیف وسیعی از افکار عمومی مطرح نیست. این جریان هنوز نتوانسته است گفتمان مستقلی تولید کند و علی رغم همه تلاش هایی که شد، سامانه ای یا شبکه ای یا تشکّلی را به صورت مستقل به لحاظ کمی و کیفی ایجاد نکرده است تا بتواند چه به لحاظ کمّی و چه کیفی از دامنه و نفوذ قابل توجهی برخوردار باشد. بنابراین، فکر می کنم عاقلانه ترین تصمیمی که گرفتند، این بود که خودشان را به عنوان یک جریان مستقل از اصلاح طلبان در این انتخابات معرفی نکنند. که البته شاید نقدی که به دولت های قبلی وارد بود، امروز هم به این دولت به نوعی وارد باشد، و شاید اگر آقای روحانی در دوره بعدی رئیس جمهور باشد، باید برای این قضیه هم فکری کند. که به هر ترتیب فرصت ریاست جمهوری، یک فرصت برای شخصیت ها هست، شخصیت هایی که اگر مدافع رقابت حزبی در کشور هستند، مدافع تقویت تحزب در کشور هستند، مدافع تداوم این رویکرد در ادامه حیات سیاسی کشور هستند، باید یک تشکیلات شناسنامه دار به ثبت برسانند، و این تشکیلات شناسنامه دار را در زمان حضورشان در قدرت، بتوانند ایجاد کنند. ایرادی که به مصدق هم وارد هست، ایرادی که به آقای خاتمی هم وارد هست. یعنی این فرصت، فرصتی هست که رئیس جمهور می تواند در رأس یک حزب قدرتمند در کشور ضمن داشتن جایگاه حقوقی جایگاه حقیقی خودش را هم در سطح جامعه تقویت کند. این مشکلات که در دروه های قبل بود، امروز هم وجود دارد؛ و همچنان کشور ما از فقدان احزاب مؤثر و فراگیر رنج می برد. البته به اعتقاد من، اصلاح طلبان در این زمینه توانستند از فضای موجود، از حداقل گشایش های سیاسی موجود استفاده کنند، احزاب خودشان را تقویت کنند، نیروهای خودشون را مجدداً بازیابی کنند، و به خصوص کاری که مجموعه اصلاح طلبان حداقل در طول این ۳، ۴سال اخیر انجام دادند و توانستند یک سامانه قدرتمند و یک تشکیلات سیاسی را ایجاد کنند که این تشکیلات امروز به صورت فراگیر و قدرتمند عمل می کند. به اعتقاد من این خیلی نکته مثبت و یک نقطه قوت هست. اشاره کردید که اصلاح طلبان توانستند یک سامانه فراگیر داشته باشند. یه تشکل فراگیر داشته باشند. ولی مشهود است که این سامانه صرفاً یک سامانه انتخاباتی است و با تشکیلات به معنای مرسومش متفاوت است، و روشن نیست که بتواند کار مداوم سیاسی انجام دهد، و به نظر می رسد که دورنمای فعالیت گرایش های مختلف اصلاح طلب در کنار هم فعلاً مبهم باقی خواهدماند. نکته دوم این که به تبع مختصات سیاست جناحی که افراد اهمیت خیلی زیادی دارند، اجماع اصلاح طلبان هم پیش از آن که بر مبنای مبانی گفتمانی یا ساختارهای تشکیلاتی حاصل شده باشد، ناشی از رهبری آقای خاتمی و هژمونی آقای خاتمی در جریان اصلاحات بوده است. این مخفی نبود که بین آن شورای راهبردی اصلاح طلبان و شورای هماهنگی اختلافاتی وجود داشت، و درنهایت آقای خاتمی به این اختلافات خاتمه داد. باتوجه به موارد پیش گفته، در طول سال ۹۴، اصلاح طلبان را در کار تشکیلاتی، نه صرفاً یک کار انتخاباتی، چقدر موفق دیدید؟ خانم منصوری: قاعدتاً این سامانه فعلاً یک کارکرد انتخاباتی دارد. اصلاً کارکرد احزاب ما فعلاً بیشتر انتخاباتی است. در بزنگاه انتخابات چراغی روشن می کنند، اما در مقاطع دیگر حتی کورسویی هم دیده نمی شود، و احزاب به حاشیه می روند. درحالی که اگر یک حزب بخواهد نقش مؤثری در ساختار سیاسی قدرت ایفا کند، فقط انتخابات تعیین کننده نیست. اصلاً مشارکت سیاسی معنایش فقط انتخابات نیست. مشارکت در انتخابات نازل ترین سطح مشارکت سیاسی است، که می تواند اتفاق بیفتد. اما در کشور ما معنای مشارکت سیاسی تنها مشارکت انتخاباتی شده است. گام های دیگری که باید برداشته شوند، برنامه هایی که قاعدتاً احزاب در مراحل دیگر باید داشته باشند، ندارند، از جمله کارهایی مثل آموزش نیروهای حزبی، تربیت مدیران، آموزش عمومی و ترویجی به جامعه برای توجه به کار سیاسی، توجه به مشارکت مؤثر و البته توجه به کارکرد احزاب. در آموزش عمومی کشور ما اصلاً مقوله احزاب مطرح نمی شوند. اما این سامانه قرار نیست متوقف بشود و به فعالیت خودش ادامه خواهدداد. چون حتی اگر تنها کارکرد انتخاباتی هم داشته باشد، این انتخابات آخرین انتخابات نبود. ما خوشبختانه در این کشور هر دوسال یک انتخابات برگزار می کنیم. این سامانه انسجام بخشی در همه انتخابات های دیگر هم کارکرد خواهدداشت، ضمن این که بودن این سامانه و ادامه فعالیت آن، خودش تنها سازوکار ممکنی است که می تواند رفتار نمایندگان را در مجلس آینده رصد کند، و می تواند فقدان پاسخگویی نمایندگان منتخب را جبران کند. متأسفانه احزاب آن قدر مؤثر نیستند که بتوانند این کار را انجام دهند. اگر مؤثر بودند، به عنوان مثال نماینده حزب اسلامی کار که به شورای شهر راه پیدا کرد، این اثرگذاری و این الزام مانع از آن می شد که برود در شورای شهر و برخلاف رویه و رویکرد حزب عمل کند. ولی این سامانه قدرتمند می تواند در آینده چنین ظرفیتی داشته باشد. در سال ۹۴ این مسیر مثبت بوده، ضمن این که الان با توجه به فضایی که شکل گرفته است، این سؤال وجود دارد که این افرادی که الان مورد انتخاب شما قرار گرفتند، به عنوان کاندیدای شما معرفی می شوند چه ضمانتی وجود دارد که در مجلس به گونه ای دیگر عمل نکنند. اینجا این سامانه ظرفیت پاسخگویی و پیگیری را دارد، و در فضای جدید سامانه باید کارکردهای جدید خودش را پیدا کند. ضمن این که نقش محوری شخصیت ها فقط مختص کشور ما نیست. نقش شخصیت ها در خود احزاب هم به اعتقاد من قابل انکار نیست. نقش شخصیت ها در طول تحولات تاریخی هم قابل انکار نیست. در بسیاری موارد این شخصیت ها بودند که جریان سازی کرده اند. آقای خاتمی هم یکی از همین شخصیت ها است. من فکر می کنم امروز به آقای خاتمی به عنوان یک نهاد نگاه می شود. نهادی که نقش او در حد رهبر یک حزب فراگیر نانوشته در این کشور می تواند مؤثر باشد. یک نکته مهم در مورد کار تشکیلاتی احزاب در طول سال ۹۴، احیای خانه احزاب بود. فارغ از نوع عملکردی که نهاد دارد، بودن خانه احزاب به مراتب بهتر از نبودن آن هست. به نوعی احزاب با فضایی مواجه شدند که در آن در حال بازیابی تشکیلات خود هستند. می شود این طور ارزیابی کرد که در طی اتفاقاتی که در چند سال در این کشور افتاده و فضائی که امروز در کشور با آن مواجه هستیم، احزاب در حال حرکت به سمت تولید برنامه و درواقع مشخص شدن مواضع تئوریک خودشان هستند، و این که چه رویکردی دارند و درمقابل مسائل مهم مملکتی چه مواضعی دارند. حداقل اتفاقی که درمورد احزاب افتاده، این است که در اثر فضای ایجادشده و گشایش نسبی ایجادشده در دولت یازدهم، توجه احزاب به کار تشکیلاتی، توسعه تشکیلاتی و پرورش نیرو هم بیشتر شده، و با این رویکرد برای توسعه کمی و کیفی تلاش می کنند. واقعیت این است که اگر اصلاح طلبان بخواهند در درون جمهوری اسلامی فعالیت سیاسی بکنند، که ظاهراً برنامه دقیقاً همین هست، یکی از الزاماتشان بازسازی اعتماد با حاکمیت و با نهادهای قدرت است. اعتمادی که ظاهراً به شدت خدشه دار شده است. سال ۹۴ از این جهت چطور بود؟ آیا به نظر شما تحولی اتفاق افتاده، و اعتمادی جلب شده، یا اقدامی در این زمینه صورت گرفته است؟ کلاً چه چشم اندازی در این مورد وجود دارد؟ خانم منصوری: این واقعیت اصلاً قابل انکار نیست که فاصله ای بین جریان سیاسی اصلاح طلب و ساختار و ارکان قدرت در کشور ما ایجاد شده است. نمود بارزش هم این هست که رهبر این جریان با این محدودیت ها و محرومیت ها مواجه هست، و بخشی از قدرت به شدت دنبال محدود کردن آقای خاتمی در فضای عمومی و رسانه ای کشور است. فکر می کنم که اصلاح طلبان حتی شخص آقای خاتمی برای این ترمیم این فاصله بیشترین تلاش را داشته اند، چه به لحاظ گفتمانی چه به لحاظ رفتاری که این مجموعه در فضای سیاسی کشور داشته است. اما قاعدتاً ترمیم این شکاف کار بسیار سخت و دشواری خواهدبود، ضمن این که بالاخره بعضی از احزاب نوپایی هم که شکل گرفتند، با این رویکرد وارد فضای سیاسی کشور شدند؛ اما به نظر نمی رسد که توانسته باشند موفقیتی در این ارتباط کسب کنند. مشخصاً دیدید که نوع مواجهه ای که با آن ها در فضای انتخابات صورت گرفت، هیچ تفاوتی با دیگر گروه ها و احزاب اصلاح طلب نداشت. شاید یکی از دلایلی که من فکر می کردم که ممکن ترین و مقدورترین دولت بعد از انتخابات ۸۸، دولتی اعتدالی می تواند باشد که رئیس جمهورش هم شخص اعتدال گرایی مثل آقای روحانی باشد، همین بود که دکتر روحانی با توجه به پیشینه ای که دارد، و با توجه به رویکردی که دارد، می تواند این فاصله را ترمیم کند. این رویکردی که در سیاست خارجی به کار گرفته شد، قاعدتاً امتدادش در سیاست داخلی می تواند به ترمیم این فاصله منجر شود. برجام داخلی که اخیرا آقای روحانی به آن اشاره کرده اند، درگیر شدن در همین گفتگو ها و اعتمادسازی است، که به گمان من، دولت آقای روحانی یک ظرفیت خیلی جدی در این ارتباط است. قاعدتاً وقتی که اصلاح طلبان پذیرفتند که در ساختاری به نام جمهوری اسلامی ایران فعالیت کنند و تلاش کنند که این نظام حفظ شود و اصلاحات در آن رخ دهد، یکی از الزاماتش همین اعتمادسازی ها است. گفته می شود که اصلاح طلبان یک بال نظام هستند. این بال نظام نمی تواند جدای از نظام و گسسته از آن باشد، بلکه باید به آن پیوسته باشد. ما باید این مسأله را بپذیریم و این موضوع را حل کنیم. اگر قرار باشد که اصلاحات ادامه داشته باشد، باید مسیر خود را در چارچوب قانون اساسی طی کند. اساساً این در گفتمان اصلاح طلبی هم وجود دارد. باید در این ارتباط تلاش شود. ما تعارف که نداریم، به قول معروف شترسواری که دولا دولا نمی شود. اگر قرار باشد که این اتفاق بیفتد، اصلاحات باید بتواند این گفتمان را به پیش برده، و به لایه های مختلف در کشور تسری دهد. یکی از اتفاقاتی که در این چندسال افتاده ، همین بوده و من فکر می کنم امروز این گفتمان غلبه دارد. وقتی که شخصی به نام آقای روحانی که اعتدال گرا است، وقتی به عنوان رئیس جمهور در قدرت قرار می گیرد، عملکردش اگر بیشتر از یک دولت اصلاح طلب نباشد، در راستای انجام اقدامات اصلاحی، کمتر از آن نیست. این که طیفی از جریان اصول گرا امروز به گفتمان اصلاح طلبی نزدیک شدند، به اعتقاد من نشان از غلبه این گفتمان دارد. برای این که این گفتمان غلبه بیشتری داشته باشد، باید نهایت دقت و مراقبت صورت بگیرد. تأکید براین اصل که اصلاحات باید در قالب ساختار حقیقی و حقوقی این کشور صورت بگیرد، می تواند در این اعتماد سازی ها بسیار مؤثر باشد. به نظر من در این انتخابات اتفاقاً اصلاح طلبان بیشترین تلاش را برای بازیابی این اعتماد ازدست رفته صورت دادند. باوجود همه محدودیت ها و رد صلاحیت ها و مشکلاتی که ایجاد شد، اصلاح طلبان بر لزوم مشارکت حداکثری تأکید کردند. این مشارکت حداکثری برای چیست؟ طبعاً برای کشور است و اولین دستاوردش هم برای نظام و کشور است. مراجعی که در این جریان بسیار اثرگذار هستند، باید تلاش کنند که این گفتگوها دربگیرد، و ما هم امیدواریم که با غلبه بیشتر این گفتمان، بخشی از این خلأ اعتماد پر شود و دولت هم بتواند در ادامه فعالیتش برجام داخلی را هم در کشور به سرانجام برساند. خوشبخت : دولت دکتر روحانی در سال ۹۴ چقدر توانسته جایگاه خود را در ساختار قدرت تحکیم کرده، و با سایر نهادهای قدرتمند اعتمادسازی کند؟ به نظر می رسد در این زمینه نوعی شکاف دیده می شود. از یک طرف در سیاست خارجی دولت روحانی از پشتوانه های لازم برخوردار است. تا آن جا که بسیاری از خطوط قرمز راست افراطی را رد کرد، و توافق هسته ای به نتیجه رسید. درحالی که در برخی از تصمیمات داخلی مثلاً در مورد گشایش فضای سیاسی یا فضای فرهنگی این طور نیست. یعنی نمی تواند تسلطی را که در فضای سیاست خارجی دارد، به فضای سیاست داخلی هم تسری دهد. ارزیابی شما در این حوزه چیست؟ آیا وضعیت سال ۹۴ همان تداوم فضای ۹۳ بود، یا این که دولت بیشتر تحکیم شد؟ و اگر تحکیم شد چه روندهایی طی شد و چه فرآیندهایی به این تحکیم کمک کرد؟ خانم منصوری: من فکر می کنم بحث سیاست خارجی و بحث سیاست داخلی درعین حال که در تلازم با یکدیگر هستند، تفاوت های خیلی جدی باهم دارند. گفتمانی که در انتخابات سال ۹۲ غلبه داشت، روی سیاست خارجی متمرکز شده بود، نه سیاست داخلی، و همین هم باعث شد که آقای روحانی بعد از روی کار آمدنش با توجه به تأثیرات منفی پرونده هسته ای، و رفتن پرونده ایران به شورای امنیت و تحریم هایی که بعد از آن دوچندان شد، این مسأله را به عنوان اولویت خودش در نظر بگیرد، و برای حل این مشکل تلاش کند. نکته ای که من بارها روی آن تأکید کرده ام، این است که یک فرصت در اختیار دولت آقای روحانی قرار گرفته، برای این که بتواند مطالبه موجود در جامعه را به رأس قدرت وصل کند. موضوع سیاست خارجی و انرژی هسته ای به طور جدی مطالبه مردم بود. بعد از ۸سال بی تدبیری و تنش زایی و تحریم و تورم و همه مسائلی که مردم با آن ها مواجه بودند، یعنی شب می خوابیدند برای فردا امیدی نداشتند، این مطالبه آن قدر جدی و پررنگ شد که به یک گفتمان غالب مبدل شد، گفتمانی که دولت و آقای روحانی توانست آن را به رأس قدرت متصل کند و باوجود مخالفت طیف افراطی به انجام برساند. من معتقدم طیف افراطی هیچ وقت موافق برجام و توافقی که صورت گرفت، نبوده و نخواهدبود. در ادامه هم حداکثر تلاش خود را خواهدکرد برای این که برجام را به صورت جدی زمین بزند. یکی از دلایلی هم که اصلاح طلبان به بحث خیلی جدی پرداختند، لزوم تداوم یافتن و موفقیت برجام بود. این رویکرد اگر بتواند در سیاست داخلی هم استمرار پیدا کند، آقای روحانی می تواند گشایش هایی که همچنان پشت در مانده اند و قفل هایی که کلیدش آن ها را باز نکرده، را هم چاره کند. یکی از دلایل توجه من به آقای روحانی، (من ایشان را قبل از ریاست جمهوری از نزدیک نمی شناختم و از نزدیک ندیده بودم، فقط یک دورنمایی از ایشان داشتم، دیدگاه هایشان را می شناختم) همین بود که ایشان این مطالبات را به رأس قدرت وصل کند. ایشان اگر می خواهد این روند را ادامه دهد، و گره هایی را که ۳ سال پیش با دست باز می شد و الان با دندان هم باز نمی شود، باز کند، باید همین مسیر را طی کند. این یعنی این مطالبات را به رأس قدرت متصل کند. راه کار هم البته چانه زنی است، گفتگو، تعامل و اعتمادسازی است. این شکاف نباید ایجاد بشود. دولت در این مورد باید به شدت مراقبت کند. افراطیون در زمان آقای خاتمی یکی از کارهایی که به طور جدی در دستور کار قرار دادند، ایجاد چنین فاصله ای بود. در حال حاضر هم به شدت در حال تلاش برای ایجاد چنین فاصله ای هستند. دولت یازدهم به با نتیجه رساندن برجام توانسته است جایگاه خود را در افکار عمومی تحکیم بخشد ولی باید از این ظرفیت برای پر کردن این فاصله و شکاف که عده ای در پی تعمیق آن هستند، استفاده کند. در مجموع دولت آقای روحانی در سال ۹۴ با توجه به توفیقی که در مورد برجام داشت و تأثیری که برجام در حوزه اقتصادی داشت، توانست خودش را تاحدودی تحکیم کند. اما اگر این روند در سیاست خارجی متوقف شود و به سیاست داخلی تسری پیدا نکند، ممکن هست که سال ۹۵ به سال سخت تری برای دولت آقای روحانی تبدیل شود. چون می دانید که شرط اصلی خروج کشور از رکود ایجاد گشایش در سایر حوزه های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی هم هست و اساساً این حوزه ها کاملا با یکدیگر مرتبط هستند. یکی از مسائلی که می تواند در کمک به این روند بسیار مؤثر باشد، برگزاری این انتخابات و توجه دولت به حفظ نهاد انتخابات بود، که به نظر من دولت آقای روحانی خیلی خوب در این زمینه عمل کرد، حداقل بیشتر از حد انتظار من. این مسأله می تواند در بیشتر کردن قدرت آقای روحانی برای چانه زنی های بیش تر برای گشایش های سیاسی بعدی، برای گشایش های اقتصادی، برای خارج کردن کشور از رکود بسیار مؤثر باشد. من فکر می کنم حداقل توفیقی که این دولت در سال ۱۳۹۴ داشته است، این بوده که افراطیون در کشور آن چنان در نزد افکار عمومی تنزّل پیدا کردند که با توسل به نهادهای دیگر و رفتارهای غیرقانونی درصدد ضربه زدن به این دولت هستند. این ایستادگی دولت نقطه قوت آن است، اما دولت باید مراقبت کند که این موجب شکاف با رأس حاکمیت نشود. در رابطه با راست میانه یعنی جریان اصول گرایی که امروز حول فراکسیون رهروان ولایت مجلس و با محوریت شخص علی لاریجانی، شکل گرفته است، موضع اصلاح طلبان چیست؟ به خصوص آن که به نظر می رسد این جریان راست میانه، باآن که ممکن است سرمایه اجتماعی وسیعی نداشته باشد، یعنی از محبوبیت مردمی چندانی برخوردار نباشد، اما سرمایه سیاسی مهمی دارد که مهم ترین عنصر آن برخورداری از اعتماد بخش های مهمی از حاکمیت و نظام است. شما زایش این جریان راست میانه را چگونه ارزیابی می کنید؟ به نظر شما این روند زایش راست میانه تا کجا ممکن است پیش برود و آیا ما با یک جریان اصولگرای جدید در کشور مواجه خواهیم بود؟ در این صورت نوع تعامل اصلاح طلبان با این جریان باید چگونه باشد؟ منصوری: به اعتقاد من چون این جریان در قالب احزاب شناسنامه دار و مؤثر و فراگیر فعالیت نمی کند، روند حرکت آن بستگی به شخصیت های مؤثر جریان دارد که چه رویکردی دنبال کنند. بخشی از اصلاح طلبان اعتقاد دارند که ما باید با راست میانه وارد تعامل شویم، در مواردی که اشتراک داریم باهم کار کنیم، درخصوص وجوه اشتراکی که بین ما وجود دارد، وارد گفتگو بشویم. البته لازم است که به این نکته اشاره کنم که درست است که اصلاح طلبان در زمینه های اقتصادی و سیاست خارجی با راست میانه اشتراک نظرهایی داشتیم و داریم، و این کاملاً در موضوع رأی اعتمادی که به وزرای دولت داده شد، مشهود بود. درواقع رویکرد راست میانه نسبت به مسائل اقتصادی، سیاست خارجی، سیاست داخلی در چینش نمایندگان و تعداد آراء کاملاً مشخص بود. اما باید به این نکته هم توجه داشت که هر جریان سیاسی با مختصات و مشخصاتی شناخته می شود، که آن را از سایر جریان ها مجزا می کند. درمورد اصلاح طلبان و راست میانه، آن چه این تمایز را ایجاد می کند، مسائل سیاست داخلی و مسائل فرهنگی است. مثلاً در مجلس نهم شاهد این بودیم که جریان راست میانه مثلاً در یک موضوعی مثل پدیده ساپورت پوش ها وزیر کشور را به مجلس می کشانند، حتی بحث استیضاح را هم مطرح می کنند. در این مورد بین اصلاح طلبان و جریان راست میانه به صورت جدی اختلاف وجود دارد. در مجموع من فکر می کنم که اشتراکات بین اصلاح طلبان و راست میانه به اندازه ای هست که جریان اصلاح طلب با راست میانه وارد گفتگوی جدی شود. در حوزه هایی مثل سیاست داخلی این گفتگو معنا پیدا می کند. در حال حاضر کارهایی به صورت منفرد در این زمینه انجام شده است، اما به نظر من، باید به صورت جدی و به صورت جریانی چنین کاری را سامان داد. مثلاً در مورد آقای مطهری به عنوان یک نماینده شاخص مؤثر با تکیه بر اصولی که ایشان به آن اعتقاد دارد، در دو دوره ای که در مجلس حضور داشته، از این اصول و از حقوق مردم دفاع کرده است. شاید تمایز آقای مطهری با سایر بخش های راست میانه این باشد که ایشان در مسائل سیاست داخلی هم با اصلاح طلبان همراه است، و به صورت عمده در مسائل فرهنگی با اصلاح طلبان اختلاف نظر دارد. خانم منصوری: بله. مطهری را به عنوان یک نمونه مثال زدم .که یکی از دلایلی که بخشی از اصلاح طلبان از آقای مطهری پرهیز می کنند، همین تفاوت های دیدگاه های فرهنگی است. در مورد حجاب، در مورد رویکردی که ایشان نسبت به مسائل فرهنگی دارد. این یک لایه است. لایه های بعدی در سیاست داخلی، در بخش گشایش ها، آزادی مطبوعات، بحث آزادی زندانیان، جرم سیاسی در این زمینه ها امکان گفتگو با راست میانه وجود دارد. ما از این ظرفیت برای گفتگو استفاده نکردیم. گفتگویی که می تواند در نهایت منجر به پر کردن شکاف شود، منجر به اعتمادسازی شود، ضمن این که این به هیچ وجه نافی رقابت این جریان ها با یکدیگر نیست. قاعدتاً آن جریان نمایندگان خودش را دارد و تلاش می کند نمایندگان خود را در هر انتخاباتی به نهادهای انتخابی بفرستد، تا بتواند در ساختار قدرت اثرگذار باشد. طبعاً اصلاح طلبان هم به دنبال پیروزی در هر انتخاباتی هستند، تا نیروهای خود را به این نهادها بفرستند. اما توجه به این که همه این جریان ها پذیرفته اند که در قالب این ساختار می خواهند به تقویت نظام، به تقویت منافع ملی با همان رویکرد منافع ملی کمک کنند، این گفتگوها باید به خصوص در مقاطعی به غیر از بزنگاه های انتخابات که بحث رقابت خیلی جدی تر می شود، رفتاری است که باید به صورت خیلی جدی موردتوجه اصلاح طلبان قرار بگیرد. ما برای این گفتگوها و کم کردن فاصله ها و اختلاف نظرها نه تنها مسأله کم نداریم، بلکه اشتراکات متعددی داریم. به عنوان مثال می توانیم راجع به مسأله فقر و کاهش فقر صحبت بکنیم، راجع مسأله خاتمه دادن به فساد اقتصادی سیستماتیک صحبت بکنیم، راجع به اعتیاد صحبت بکنیم، راجع به محیط زیست صحبت بکنیم. این ها همه نقاط اشتراک بین دو جریان می تواندباشد. این اشتراکات به اعتقاد من می تواند آن اختلاف نظرها را هم به حداقل برساند. شاید به نظر برسد که من خیلی آرمان گرایانه به این مسأله نگاه می کنم. ولی فکر می کنم اگر به این گفتگوها به عنوان یک راهبرد برای آینده اصلاح طلبان نگاه کنیم، باتوجه به این که در مقطعی آقای روحانی هم به دنبال راه اندازی چنین گفتگوهایی بود، می تواند راهبردی مهم و مؤثر باشد. ** این چیزی که شما می فرمایید، با آن چه در عمل اتفاق می افتد، فاصله و اختلاف زیادی دارد. آن چه که در عمل در بسیاری رویکردها و عملکردهای اصلاح طلبان مشاهده می شود، یک رویکرد هویتی به سیاست است. رویکرد هویتی به سیاست که درمقابل رویکرد عمل گرایانه به سیاست به کار می برم. منظورم از رویکرد عمل گرایانه رویکردی است که در آن عامل و هویت عامل اهمیت چندانی ندارد، و به جای آن بر عمل و نتیجه عمل تأکید می شود. نکته دیگر در مورد این رویکرد هویتی این است که متأسفانه بسیار پیشینه گرا است. یعنی از این نکته غفلت می کند که هویت امری سیال و پویاست، به صورت عمده روی مسأله پیشینه افراد و گروه ها به عنوان فاکتور اصلی هویتی تمرکز می کند. در میان اصلاح طلبان به خصوص در میان بدنه جوان آن ها در بسیاری موارد چنین نگاهی رواج دارد که به راست میانه به عنوان یک جریان بدلی نگاه می شود. نظر شما در این مورد چیست؟ منصوری: فقدان توجه به عمل گرایی سیاسی به اعتقاد من مشکلی است که طبقه روشن فکر ما همیشه از آن رنج برده است. اما فکر می کنم که نسل جدید در پرتو تجربه های پیشین، در حال حرکت به سمت رویکردهای بیشتر عمل گرایانه است. یعنی به شیوه هایی متوسل شود که این شیوه ها بتواند آن ها را در کار سیاسی به نتایجی که مدنظر دارند، برساند. چنین امری البته خالی از چالش نیست. یک چالش نگاه نوستالژیک ما است. بالاخره هویتی هست که این هویت گفتمانی در دهه های اخیر برایش ساخته شده است. البته این گفتمان نه تنها بازتولید نشده، بلکه در میان طیف خاصی از نیروها محدود مانده است. منظور من البته کلیت گفتمان اصلاح طلبی نیست، بلکه نگاهی است که به عنوان مثال معتقد است اگر در انتخاباتی اصلاح طلبان در یک حوزه انتخابیه که رقابت بین راست افراطی و راست میانه است، از راست میانه حمایت کنند، هویت آن ها مخدوش خواهدشد. درحالی که اتفاقاً من فکر می کنم اصلاح طلبان با تکیه بر هویت خودشان، امروز این نگاه عملگرایانه را پیدا کرده اند. اصلاح طلبان در سال ۹۲ از یک کاندیدای اصول گرا حمایت کردند، آیا این حمایت باعث شد که هویت اصلاح طلبی زیر سؤال برود؟ به اعتقاد من، خیر. این هویت و گفتمان اصلاح طلبی مانند گذشته درحال بازتولیدشدن در جامعه است. البته ما باید به مسأله ای که شما به آن اشاره کردید، به عنوان یک چالش یا یک مسأله نگاه کنیم و حداقل در مجموعه خودمان به یک اتفاق نظر در این ارتباط برسیم. عرصه سیاست در کشور ما، و حتی در سایر جوامع همین طور است. ورود به این عرصه الزامش هنر بازی کردن در این فضا است. این هنر که به نوعی بازی کنید که بتوانید به نتیجه برسید. این نتیجه ممکن است تنها حداقل های مطلوب شما باشد، ولی شما را یک گام به پیش می برد و مانع از درجا زدن می شود. من فکر می کنم این کار نیاز به گفتگو دارد؛ نیاز به آموزش دارد؛ نیاز به شناخت تجربه های دیگر احزاب دنیا دارد، که در مقاطعی احزاب کشورهای مختلف جهان به گونه ای عمل کرده اند که مثلاً از حضور یک افراطی، یک محافظه کار تندرو در رأس قدرت جلوگیری کنند. این یک امر متداول و مرسوم در جوامع بسیار دموکراتیک جهان هم هست. سیار ممنونم خانم منصوری، سؤالات متعدد دیگری هم از شما داریم، اما به فرصت های دیگر موکول می کنیم. جهان اقتصاد برای شما و کل جریان اصلاح طلبی سال خوبی را آرزو می کند.
چهارشنبه ، ۲۶اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جهان اقتصاد]
[مشاهده در: www.jahaneghtesad.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 51]
-
گوناگون
پربازدیدترینها