واضح آرشیو وب فارسی:خلیج فارس: خلیج فارس: از تهران تا سومین مسجد قدیمی ایران، حدود 5 ساعت راه است؛ مسجدی با تک مناره ای آجری و منبری منبت کاری شده به قدمت 700 سال که در ساخت آن حتی یک میخ هم به کار نرفته است. به گزارش«خلیج فارس» به نقل از ایسنا؛ نائین کمتر از دو ساعت از شهر اصفهان فاصله دارد، اما سفر به شهری با قدمتی نزدیک به سه هزار سال، می ارزد به خریدن رنج ساعت ها رانندگی در جاده های کویری. مسجد جامع نائین اولین اثر تاریخی شهر است که با مناره ای به ارتفاع 28 متر، رفیع ترین ساختمان شهر به نظر می آید. در کتاب های معماری اسلامی، مسجد "فهرج" کرمان نخستین مسجد قدیمی ایران به شمار می آید و پس از آن، "تاریخانه" دامغان است، مسجد نائین رتبه سوم را از حیث قدمت به خود اختصاص داده است. این مسجد که معماری مناطق مرکزی ایران در آن نمود عینی دارد، در قرون دوم تا چهارم هجری، تقریبا یک هزار تا یک هزار و 200 سال پیش ساخته شده است. گچ بری محراب و ستون های اطراف آن، ویژگی خاص این مسجد به شمار می آید که در ساخت آن از مسجد پیامبر (ص) در مدینه الگوبرداری شده است. گچ بری های مسجد جامع نائین را با گچ بری های مسجد سامره در عراق قابل مقایسه دانسته اند که از گچ بری های قبل از اسلام نیز تاثیر گرفته، به طوریکه موتیف ها و نقش مایه های به کار رفته در تزئینات این مسجد، در کاخ های پیش از اسلام هم مشاهده می شود، مانند گل های لوتوس (نیلوفر آبی یا سوسن شرقی) و گل های 12 پری که در اطراف طاق و ستون ها نقش بسته است، جز این سایر نقوش، گیاهی و هندسی و در اندازه هایی کوچک هستند. گچ بری های مسجد جامع نائین با قدمت هزار ساله ای که دارد تا حد زیادی از گزند تخریب در امان مانده است، آنچنان که مدیر میراث فرهنگی و گردشگری این شهر می گوید؛ جز استحکام بخشی، اقدام دیگری برای حفاظت از این ستون ها و محراب مسجد، صورت نگرفته است. با این حال در دیوارهای گچی مسجد، دست نوشته هایی حتی به نستعلیق دیده می شود که یادگار دست بشر امروز است. آثاری که آنقدر محکم بر دل دیوار حک شده که به گچ بری شباهت پیدا کرده. قدمت برخی از آن ها بیشتر از نیم قرن است. قدمت این مسجد در کتیبه ای کوفی بالای محراب، که به خط مُشَجر نوشته شده، کاملا مسجل است. در این کتیبه، آیاتی از سوره نمل و توبه نگارش شده است. در کنار محراب مسجد جامع نائین با آن گچ بری های ظریف، منبری دیده می شود که از نظر منبت کاری حائز اهمیت است، براساس کتیبه ای که سمت چپ این منبر نصب شده، قدمت آن به 700 سال می رسد. در ساخت این منبر که چوب آن ساج و عناب است، حتی یک میخ بکار نرفته و از تکنیک کام و زبانه یا چفت و بست استفاده شده است. در کتیبه نوشته شده: منبر توسط استاد "شاه محمود کرمانی" ساخته شده و ملک التجار نیز واقف آن بوده است. در کل فقط سه نمونه از این منبر وجود دارد، یکی در مسجد جامع نائین، دیگری در گوهرشاد مشهد و سومی در مسجد امویان دمشق سوریه است. در حیاط مسجد که با آجر کفپوش شده، سنگ های "آلاباستر"ی دیده می شود که حکم پنجره نور رسان را به زیرزمین مسجد دارد که گمان می رود، آن زیرزمین دستکند، نیایشگاهی مربوط به دوران پیش از اسلام باشد. از حیاط مسجد می توان به "پایاب" رسید، جایی که قنات از آن گذر می کرد. پایاب ها در قسمت زیرین بیشتر خانه های مرکز ایران، مخصوصا آنهایی که تمول مالی داشتند ساخته می شد، جایی که قنات از آن می گذشت. قنات در زندگی مردم این ناحیه، موضوعی بسیار مهم بود. مسجد جامع نائین روی آتشکده ای متروک مانده از دوران ساسانی ساخته شده، اما طبقه زیرین آن از یک دوره مذهبی تاریخی دیگر حکایت دارد. معماری زیرزمین مسجد جامع نائین گویای وجود نیایشگاهی پیش از زرتشت است، سالنی تاریک که سنگ های آلاباستر کار گذاشته در سقف، تنها منشاء تامین کننده نور آن است. تخمین زده می شود این قسمت بنا، حدود دو هزار سال قدمت داشته باشد. در بیرون مسجد، یکی از زیباترین مقرنس کاری های اوایل دوران اسلامی را نیز می توان شاهد بود. با پشت سر گذاشتن سومین مسجد قدیمی ایران، راه به بافت تاریخی نائین باز می شود، شهری با بادگیرهای نیمه مرمت شده، خانه ها و بازار سرپوشیده نیمه متروک، عمارت قاجاری پیرنیا که موزه مردم شناسی شده و محله قدیمی دکتر حسین فاطمی، یار مصدق.
یکشنبه ، ۲۳اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خلیج فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]