واضح آرشیو وب فارسی:ناصرون: سفرهٔ "هفت سین" منحصر به نوروز نیست و بعضی این سفره یا مشابهش را برای مراسم ازدواج یا شب چله تهیه می کنند.به گزارش "ناصرون "، "هفت سین" سفره ای است که ایرانیان هنگام نوروز می آرایند. این سفره ممکن است روی زمین یا روی میز گذاشته شود. اعضای خانواده معمولاً لحظهٔ تحویل سال را در کنار سفرهٔ "هفت سین" می گذرانند. بعضی ها نیز سفره را تا مدت سیزده روز پس از نوروز نگاه می دارند و در پایان این دوره، در روز سیزده نوروز، سبزه را به آب می دهند. سفرهٔ "هفت سین" منحصر به نوروز نیست و بعضی این سفره یا مشابهش را برای مراسم ازدواج یا شب چله تهیه می کنند. به گفتهٔ دانشنامهٔ ایرانیکا، ملت های دیگری که با ایرانیان فرهنگ و سنت های مشترک دارند (مانند افغانان، تاجیکان، و ارمنیان) این سفره را حاضر نمی کنند و این سفره حتی بین کردها و زرتشتیان (که هر دو معمولاً از حافظان سنت های باستانی ایرانی بوده اند) نیز معمول نبوده است، هر چند اخیراً سفرهٔ "هفت سین" در میان زرتشتیان شهرنشین معمول شده است. بنا بر اطلاعات دانشنامهٔ ایرانیکا تاریخچهٔ این رسم مبهم است و "هفت سین" احتمالاً رسم کهنی نیست. در یک دوبیتی که به طور واضحی معاصر است ریشه این سنت را از زمان کیانیان و در اصل به صورت هفت شین بیان می کند (روز نوروز در زمان کیان/می نهادند مردم ایران/شهد و شیر و شراب و شکر ناب/شمع و شمشاد و شایه اندر خوان). ایدهٔ «هفت شین» توسط بعضی ایرانیان پشتیبانی می شود که از جمله می گویند شراب به دلیل باورهای اسلامی تر، جایش را به سرکه داده است و هفت شین به هفت سین تبدیل شده است. این نظریه به دلیل این که نام اجزاء را به عربی می آورد و از اجزای ویژه ای چون سمنو نام نمی برد رد شده است. در بعضی ریشه یابی های دیگر، هفت سین را به هفت «سینی» ربط داده اند، یا اصلش را «هفت میم» دانسته اند، یا آن را از ریشهٔ "هفت چین" به معنی هفت چیدنی نامیده اند که این ریشه یابی نیز از سوی محققین جدی گرفته نمی شود. اما اگر عناصر دیگر سفره را هم در نظر بگیریم، می توان آسان تر سفرهٔ نوروزی را (منهای "هفت" ش و "سین" ش) به سنت ها و باورهای ایرانی متصل کرد. امشاسپندان و نمادهایشان در این سفره حضور دارند (شیر به نشانهٔ وهومن، سپند و بیدمشک به نشانهٔ سپندارمذ، ظرف آب و سمنو به نشانهٔ آناهیتا، و ...). مثلاً سمنو را که تقویت کنندهٔ قوای جنسی شمرده می شده تنها به این دلیل نباید نشانهٔ آناهیتا دانست، بلکه می توان به این نکات نیز توجه کرد که در مراسم آیینی تهیهٔ سمنوی نوروزی، فقط زنان باید حضور داشته باشند و مردان راهی به آن ندارند. یا این که در تغییرات جدیدتر آیین سمنوپزان، سمنو به فاطمهٔ زهرا تقدیم می شود که نه تنها جایگزین ایزدبانوهای زن در آیین های شیعی است، بلکه حتی در نام ("زهرا") به سیارهٔ ناهید که نماد دیگری از آناهیتاست اشاره دارد. دیگر این که در آیین نوروزی ساسانیان، عدد «هفت» اهمیت داشته است. مثلاً در کتاب المحاسن و الاضداد به عربی، منسوب به جاحظ آمده است که ساسانیان در نوروز هفت دانه را بر هفت ستون می کاشتند یا نانی می پختند از هفت غلهٔ مختلف؛ ولی «هفت سین» را پدیدهٔ پیوسته ای بازمانده از دوران پیش از اسلام دانستن، در حالی که اشاره ای به آن در دوران اسلامی (چه در میان فارس ها و مسلمانان و چه در میان کردها و زرتشتیان) تا قرن بیستم میلادی باقی نیست، ادعایی بی مدرک است. در مجموع، هر چند عناصر سفرهٔ نوروزی باستانی و معنادار هستند و ریشه در سنت های ایرانی دارند، مشخصاً ایدهٔ "هفت" جزء آغازشونده با "سین" جدید است و احتمالاً در قرن بیستم میلادی به کمک رسانه های جمعی پا گرفته و فراگیر شده است. سفره "هفت سین" از جلوه های اصیل نوروز خصوصاً در میان خانواده های ایرانی است. در گذشته بر حاشیه سفره قلمکار ایرانی با قلم خوانا شعری با مضمون زیر نوشته می شد: ادیم زمین سفره عالم اوست بر این خوان یغما چه دشمن چه دوست به این معنی که نعمت ها برای دوست و دشمن گسترده است. مطالبی در خصوص "هفت سین" یکی از سنن و رسوم ایرانی گفته شد. اگر کمی دقت کنیم دیگر نوروز و نو شدن حال و هوای قدیم را ندارد و تغییرات محسوسی پیدا کرده است. قدیم ترها دلخوشی، یکرنگی، صمیمیت، دوستی بیشتر بود و مردم برای معاشرت با یکدیگر یکسال منتظر نمی ماندند تا نوروز شود و بهانه ای فراهم آید که معاشرت داشته باشند. چیدن سفره "هفت سین" در قدیم بسیار ساده و معمولی بود و افراد به قصد اینکه سنت را اجرا کنند سفره "هفت سین" را پهن می کردند اما امروزه "چشم و هم چشمی" و "پز دادن" چاشنی بسیاری از زندگی ها شده است. برخی از خانواده ها فقط به دنبال این هستند که از گران ترین و لوکس ترین ظروف برای چیدن سفره "هفت سی" استفاده کنند و آنقدر در "چشم و هم چشمی" غرق شدند که اصل موضوع و ماجرا را کاملا فراموش کردند و نمی دانند چیدن سفره "هفت سین" یک سنت ایرانی است. برخی هم بر این تصور هستند که با زندگی مدرن و لوکس دیگر سفره "هفت سین" پهن نکنند بلکه باید میز هفت سین داشته باشند! ومی خواهند رسوم و سنت قدیمی ایرانی را با زندگی جدید هماهنگ کنند که می شود ترکیبی از سنت و مدرنیته و خود این افراد نمی دانند سنت را دوست دارند یا مدرنیه را! در برخی از خانواده ها که فرزندسالاری حکمفرما است سنت و مدرنیته دچار تضد می شود و چون فرزند در تضاد است نمی داند چه راهی را انتخاب کند. از طرفی می خواهد از زندگی مدرن خود دور نشود از طرفی هم ادعا دارد در حفظ آئین و آداب گذشته! اگر افراد بدانند که می توانند در طول زندگی مدرن امروزی چند روزی را با سنت قدیمی سپری کنند هیچ اتفاق خاصی رخ نمی دهد فقط سنت در جای خود و مدرنیته هم در جای خود قرار می گیرد و دوگانگی و تضاد از بین می رود. //ایران خبر
شنبه ، ۱۵اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ناصرون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 52]