واضح آرشیو وب فارسی:ایران اکونا: در زمان نعمت زاده خط انتقال نفت نکا تکمیل شد، اما در زمان میرکاظمی روند مذکور متوقف شد و مشتری های ما از بازاریابی خارج شدند و به این ترتیب خط لوله باکو جایگزین ایران در بحث انتقال نفت شد و درآمدهای ناشی از این عملیات از دست رفت. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، از توقف عملیات تونل انتقال آب سبزکوه خبر داد، «معاونت محیط زیست انسانی سازمان حدود سه هفته پیش از این منطقه بازدید و گزار...تهاتر نفت در برابر فرآورده های نفتی به عنوان یکی از ابزارهای مناسب برای توسعه صادرات نفت ایران مطرح شده بود. در این میان اما ابزار دیگری که کشورمان پیش تر با استفاده از آن توانسته میزان صادرات خود را افزایش دهد سوآپ نفت است. بر اساس تعریف، سوآپ نفت دریافت مقدار مشخصی نفت از مرزهای شمالی (همسایگان ایران در دریای خزر) و انتقال همان میزان نفت از مرزهای جنوبی برای مشتریان کشور مذکور است. انتقال این میزان نفت با دریافت مقدار مشخصی عوارض به ازای هر بشکه امکان پذیر خواهد بود. بر اساس تجربه گذشته و در دولت نهم، کشورمان در ازای دریافت روزانه 50تا100هزار بشکه نفت از روسیه و انتقال آن به پالایشگاه تبریز به همین میزان نفت را از پایانه های نفتی جنوب کشور به مشتریان روسیه صادر می کرد و به ازای هر بشکه نفت رقمی حدود 1/ 1 دلار دریافت می کرد. این در حالی است که وزارت نفت از آمادگی سوآپ500هزار بشکه در روز خبر می دهد. سرزمین پهناور ایران در موقعیتی بسیار حساس، ممتاز و استراتژیک نه تنها در منطقه بلکه جهان قرار گرفته است به گونه ای که با داشتن مرزهای دریایی خزر و دریای عمان و خلیج فارس وضعیت مناسبی برای انتقال نفت، ترانزیت موثر و باصرفه از طریق کشورمان به بازارهای جهانی را دارا است. از سوی دیگر جاذبه ایران به عنوان بازار نهایی نفت آسیای مرکزی و هم مکانی برای ترانزیت آن به لحاظ ثبات و امنیتی که در کشور وجود دارد، سبب رغبت کشورهای حوزه خزر به سوآپ نفت و متعاقبا توجه ویژه به ایران شده است و سوژه جذابی برای سرمایه گذاری های خارجی نفتی بالقوه فراهم آورده است؛ موضوعی که در خلال سال های اخیر به فراموشی سپرده شده است. اما چه شد که عملیات سوآپ نفت ایران متوقف شد؟ با نگاهی به تاریخ این نوع عملیات نفتی باید گفت از آنجا که تولید نفت منطقه خزر میزان قابل توجهی نیست بنابراین برای کشورهای مذکور مقرون به صرفه نیست که روزانه این میزان را جمع آوری کرده و ماهانه صادر کنند، بنابراین تصمیم بر آن شد که نفت از همسایه ها خریداری شود. در زمان نعمت زاده خط انتقال نفت نکا تکمیل شد، اما در زمان میرکاظمی روند مذکور متوقف شد و مشتری های ما از بازاریابی خارج شدند و به این ترتیب خط لوله باکو جایگزین ایران در بحث انتقال نفت شد و درآمدهای ناشی از این عملیات از دست رفت. متاسفانه اشتباه اصلی کشور در زمینه نفت اطمینان بیش از حد دولت به اثر ذاتی نفت در معادلات بین المللی است. این موضوع که نفت قدرت بالایی در تصمیم سازی های بین المللی دارد حقیقتی آشکار است، اما نه در شرایط رکود جهانی و کاهش تقاضا در بازارهای دنیا. دقیقا سیاست های ایران در دوران رکود مشابه سیاست هایی بود که در زمان رونق اقتصادی دنیا اخذ می شد و اشکال کار زمانی است که چرخش سیاستی در زمینه ابزارهایی که در دست داریم، انجام نمی شود. این به آن معنا است که در زمان رکود باید این احتمال را که خروج نفت ایران از چرخه ضربه ای را به بازار جهانی نفت وارد نمی کند در نظر می گرفتیم.در این رابطه رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوالی درخصوص افزایش ظرفیت نفت و اینکه وزارت نفت چگونه می تواند از توان سوآپ برای هدایت بخشی از تولید خود به بازارها استفاده کند، اظهار کرد: ایران در دوره قبل از تحریم ها مشتریان بسیاری داشته که با شروع تحریم ها با آنها قطع رابطه کرده است. پس از لغو تحریم های غرب علیه ایران خیلی از مشتریان سابق و همچنین مشتریان جدید علاقه مند به ارتباط مجدد با ایران شده اند.از طرفی با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ایران، نباید از این ظرفیت بالقوه غفلت کرد و از آن در راستای ارتقای جایگاه کشور در منطقه استفاده کرد. به گفته علی مروی یکی از سیاست های مهم اقتصاد مقاومتی هم این است که با گسترش همکاری با کشورهای منطقه و جهان آسیب پذیری اقتصاد کشور را کاهش دهیم که این مساله با فعال شدن مجدد سوآپ نفت، تا حد قابل قبولی محقق می شود.وی در ادامه افزود: البته یکی از بندهای مهم سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی این است که به جای نفت خام، فرآورده های نفتی به فروش برسانیم که در این جهت باید بتوانیم از طریق افزایش ظرفیت پالایشگاه های فعلی یا خرید سهم پالایشگاه های کشورهایی همچون هند و ساخت پالایشگاه های جدید تولید فرآورده های نفتی را بیشتر کنیم.وی درخصوص منافع مهمی که ایران از منظر سیاسی و اقتصادی در سال های گذشته با انجام عملیات سوآپ کسب کرده گفت: از منافع مهمی که می توان به آن اشاره کرد کاهش هزینه انتقال نفت از جنوب کشور به شمال کشور و تقویت روابط اقتصادی و سیاسی با شرکای نفتی است. از دیگر مزایای اجرای طرح سوآپ نفت خام، درآمدزایی برای شرکت ملی نفت ایران از طریق دریافت حق سوآپ است اما سوآپ مهم تر از منافع اقتصادی منافع استراتژیک و سیاسی نیز دارد و البته فرصت استفاده از نفت مرغوب دیگر کشورها را در اختیار ایران می گذارد و حالا ایران باید برای جلب نظر مشتریان جدید و ترمیم اعتماد از دست رفته اش از این فرصت استفاده کند و طرح هایی که پیش نیاز اجرای این مساله هستند را به جریان بیندازد.وی در ادامه گفت: اما در زمینه مبادله گاز، ظرفیت های خوبی در همسایگی ما وجود دارد که به دلیل عدم توانایی تولید ال ان جی و مسائل مربوط به تحریم، نتوانسته ایم در امر سوآپ و صادرات گاز پیشرفت قابل توجهی داشته باشیم.مروی ادامه داد: سوآپ نفت و فرآورده های نفتی امری است که سابقه چند ساله در دنیا دارد و می توان با الگو گرفتن از دیگران و تهیه فرمولی بر مبنای قیمت نفت، کیفیت محصول و سایر عوامل موثر به یک معادله برد-برد دست پیدا کرد.در این میان بررسی هانشان می دهند اجرای عملیات سوآپ نفت در مرزهای آبی شمالی کشور که مرکز اصلی آن بندر نکا است متوقف مانده است. از طرفی تصمیم مسوولان وزارت نفت در دوره گذشته مبنی بر توقف سوآپ به دلیل عدم سود دهی و در نتیجه به اصطلاح حفظ منافع ملی کشور مانع از طرح های توسعه ای در این بخش شده و برخی کارشناسان از فرسوده شدن تجهیزاتی خبر می دهند که در گذشته به منظور سوآپ نفت در نظر گرفته شده بود. با تمدید نشدن قراردادهای سوآپ نفت، 5 شرکت بین المللی سلکت انرژی تریدینگ، دراگون اویل امارات، ویتول سوئیس و کاسپین اویل و رولوپمنت ایرلند از همکاری با ایران دست کشیدند و حجم سوآپ نفت خام ایران به صفر رسید. مهم ترین خسارت های توقف این روند علاوه بر خسارات مادی ایران از جمله از دست رفتن سودی که می توانست از ادامه سوآپ نصیب کشور شود و البته محکومیت ایران در دادگاه لاهه و تکلیف به پرداخت جریمه ای 5/ 5 میلیون دلاری، خسارت های معنوی و ضربه به اعتبار بین المللی ایران نیز بوده است.حال با لغو تحریم های ایران و باز شدن درهای کشور، ایران باید در مسیری قدم بردارد تا با قیمت منطقی عملیات سوآپ نفت را از سر بگیرد. در این میان بیژن زنگنه که خود روزی سوآپ را در کشور آغاز کرده بود، از همان ماه های ابتدایی وزارت دوباره اش اعلام کرده بود که تصمیم دارد بار دیگر سوآپ نفت و گاز و فرآورده های نفتی را در کشور از سربگیرد، اما انجام این کار آن هم در حالی که فاصله ای سه سال و نیمه بین ایران و بازار سوآپ افتاده و رقبا جای ایران را گرفته اند کار آسانی نیست. منبع : دنیای اقتصاد
شنبه ، ۱۵اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایران اکونا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]