واضح آرشیو وب فارسی:ناب نیوز: آینده نگری در همه ادیان وجود دارد، اما بحث از امکان و عدم امکان آینده نگری به جز از مسیر دین از زمره مباحث فلسفه محسوب می شود.به گزارش ناب نیوز به نقل از خبرگزاری فارس ، آینده نگری در همه ادیان وجود دارد، اما بحث از امکان و عدم امکان آینده نگری به جز از مسیر دین از زمره مباحث فلسفه محسوب می شود. هم دینداران به تبع اندیشه های ملهم از دین نگاهی به آینده داشته اند، هم فیلسوفان در اطراف آن تأمل کرده اند و هم امروزه علوم اجتماعی به ویژه جامعه شناسان تاریخی به نظریه پردازی در این باب پرداخته اند. در میان ادیان شاید نتوان دینی را یافت که آینده نگری و به نوعی پیش بینی آینده در آن یافت نشود. از اعتقاد به ظهور «مسیحا» در یهودیت، آینده نگری مثبت در مزامیر داوود، مفهوم «فارقلیط» به معنای نجات دهنده و اندیشه عروج مسیح به آسمان در مسیحیت، دوران های تاریخی و «سوشیانت یا سوشیانس» در زرتشت گرفته تا اعتقاد به «اوتارها» در بودیسم و مظاهیر برهمن، به نوعی همه موضوعاتی پیرامون فرجام اندیشی در ادیان ابراهیمی و غیر ابراهیمی بوده اند. *آینده نگری در بودا بودا، در فرمان های خود به آینده نگری بشر پرداخته است. بودا بر این باور است که در آینده انسان در دوره ای از زمان دچار نابسامانی و بحران می شود. انسان های بحران زده در جامعه، مردمانی استثمارگر، ستمگر و پوچ گرا خواهند بود. آنها بدی را عین خوبی می پندارند و هیچ تفاوتی بین خیر و شر قائل نیستند و تنها به امیال جنسی خویش ارج می نهند و به زندگی تجملاتی گرایش می یابند، کودکان دچار تغییراتی می شوند که برای والدین قابل درک نیست و این مسئله چیزی است که هیچ دین و آیینی خواستار آن نیست. پس از آن جامعه وارد دروانی تازه می شود، دورانی که انسان به رشد روحی بزرگی دست می یابد و در زبان پالی آن را METTRAL SRIARAYE می نامند. معنای این کلمه این است که در آینده جامعه ای متمدن، سرشار از آگاهی و در اوج کمال پدید خواهد آمد و هر انسانی که در این جامعه مدنی قرار گیرد، به طور کلی به فضای DHAMMA وارد می شود و تحول بزرگی در جامعه بشری به وجود می آید. این مرحله از تاریخ با یک انسان ظهور می کند. او بر شتر سفیدی سوار است و از صحرا می آید تعداد زیادی از یارانش که شمارشان به بیش از هزار نفر می رسد، او را همراهی می کنند. طبق گفته بودا، دین نه دیکتاتوری است و نه دموکراسی تمام عیار و نه از سنخ مکتب های جهل آمیز مادی گرا. بنابراین عدالت باید برای همه در جامعه رعایت شود، هیچ گونه بی عدالتی، ریاکاری و عمل خلافی در چنین جامعه ای از دید قانون پوشیده نمی ماند. *آینده نگری در اندیشه مسیحی در اندیشه تاریخی مسیحیت، آینده دوران روح القدس است. این اشاره به آینده یکی از ویژگی های اندیشه تاریخی مسیحیت در قرون وسطی است. اما چگونه می توان گفت در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد؟در پاسخ باید گفت از طریق مکاشفه یعنی آینده بخشی از تاریخ است که حضرت مسیح راجع به خدا برای انسان مکشوف کرده است. این مکاشفه نه تنها کلید فهم آنچه را که خدا در گذشته انجام داده در اختیار انسان قرار می دهد بلکه آنچه را هم که خدا بر آن است که در آینده انجام دهد، به انسان نشان می دهد. *آینده نگری در اندیشه اسلامی قرآن کریم از آینده بشر و تحولاتی که جامعه انسانی شاهد آنها خواهد بود، سخن می گوید و مجموعه توصیفاتی را به ما ارائه می کند که برای رهبری انسان در مسیر خود به سوی آینده ای بهتر می توان از آنها استفاده کرد. با این همه انسان در اجرای برنامه های خویش آزاد است و جامعه بشری مجموعه تنش های پیچیده و منافع متضاد است. خداوند در قرآن کریم می فرماید: وَ تِلْکَ الْأَیَّامُ نُداوِلُها بَیْنَ النَّاسِ؛ انسان مسلمان به صورت یقینی می داند که فرجام کار و عاقبت از آن پرهیزکاران و پیروزی با مومنان است و آنها هستند که سرانجام به توفیق دست می یابند. ولی هیچکس نمی تواند شرایط و زمان آن را تشخیص دهد. تمایز آینده نگری اسلام از آینده نگری ادیان دیگر، این است که اسلام، افزون بر معرفی کلی مهدویت به عنوان نماد آینده مثبت، به بیان جزئیات آن نیز پرداخته و با ارائه آموزه های روشن و معقول و نیز با تعریف صحیح و روشن از آینده نگری و آموزه مهدویت و از همه مهم تر، با مشخص کردن مصداق منجی و زنده و حاضر بودن او در این دنیا و نیز نظارت وی بر اعمال و گفتار انسان ها، اندیشه نگری را از مقام عقل نظری به جایگاه عقل عملی سوق داده و آن را برای بشر و جوامع بشری عملی و کاربردی کرده است. *آینده نگری فطری و مادی نوع آینده نگری ادیان فطری است. دیدگاه فطری بودن آینده نگری، خاستگاه آینده نگری را عقل و فطرت و اقتضاهای انسانی دانسته و دین و تعالیم دینی را عامل مشوق و تعیین کننده ویژگی و شاخصه های آن می داند. مقابل دیدگاه فطری بودن آینده نگری، دیدگاه کسانی مطرح است که آینده نگری مثبت را برخاسته از محرومیت ها، ناکامی ها و نابسامانی های انسان های شکست خورده می دانند که غالباً پیروان ادیان هستند. در واقع در نگاه این دسته از فیلسوفان تاریخ، خاستگاه نگرش مثبت به آینده، سرخوردگی ها و بحران های روحی و روانی جوامع مذهبی است. *آینده نگری فلسفی فیلسوفان تاریخ بر آن هستند که آینده تاریخ به سمت تکامل و کمال حرکت می کند، یعنی معتقدند تاریخ به سوی صلح، معنویت، حاکمیت مذهب و ارزش های اخلاقی و متعالی در حرکت است. در حالیکه فلسفه تاریخ ظرفیت علوم اجتماعی را در توسعه قوانین جهان شمول، از طریق کاربرد روش هایی مانند آزمایش رد می کند، اما تاکید دارد که از طریق اثبات قوانین توسعه تاریخی، پیش بینی جریان آینده تاریخ امکان پذیر است. *آینده نگری علمی پس از قرون وسطی، اولین نشانه های جدی توجه انسان به آینده در عصر روشنگری دیده می شود، عصری که انسان باور داشت علوم برای هر چیزی راه حلی خواهند یافت. قوانین نیوتن در مورد حرکت، درک و تحلیل بسیاری از پدیده ها را ممکن ساخته بود. در اثر رشد شتابان علوم در این دوره، متفکران عصر روشنگری واقعا به این نتیجه رسیده بودند که تنها زمان می خواهد تا همه قوانین و قواعد جامعه و محیط پیرامون بشر معلوم و آشکار شود. در همین دوران، برخلاف گذشته که بیشتر متفکران افق های کاملا روشنی از آینده تصویر می کردند تجسم های تیره تری از آینده نیز نضج یافت. آثار متفکران نظیر اچ.جی. ولز، جورج اورول و آلدوس هاکسلی از زمره چنین اندیشه هایی محسوب می شود و با چنین نمونه هایی است که به کلی آینده پژوهی راه خود را به ادبیات باز می کند. منبع: فلسفه نظری تاریخ؛ مفاهیم و نظریه ها اثر مجید کافی
یکشنبه ، ۹اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ناب نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 8]