تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805265610
مبادلات فرهنگی ـ فلاحتی ایران و هند
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: با اینکه هزاران هندی در اصفهان و دیگر بلاد ایران عصر صفوی بود و باش داشتند، می بینیم که زبان هندی در بین زبانهای مزبور مطرح نیست. دلیلش هم مشخص است، زیرا در هندِ عصرِ تیموریان فارسی زبان رایج بود و هندیها، چون وطن مألوف خود، به فارسی سخن می گفتند؛ اما نکتة مایة حیرت و تأسف یکی آنکه در بین انبوه هندیان مقیم ایران شخصیت های برجسته ای در زمینه های مختلف علوم و فنون وجود نداشت و هیچ یک از آنان به مدارجی نرسیدند. همچنین صاحب تألیف یا آثار هنری و معماری و غیر آن نبودند و نمی توان باغ و بوستانها یا آثاری از آنها در زمینه امور فلاحت و باغبانی در ایران سراغ گرفت. علت این امر نیز باید فرهنگ پایین و اشتغال آنان به اموری برای ارتزاق همچون پیله وری یا فالگیری و اشاعة جفر و جادو و غیر آن باشد. حال اگر با مهاجران ایرانی که به هند رفتند، درصدد مقایسه برآییم، می بینیم که ایرانیان در اشاعه فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی و از جمله در انتقال فرهنگ باغبانی، کشاورزی، آبیاری ایران و دانشهای بومی در دورة تیموریان هند چه نقشی درخشان، ماندگار و قابل تحسین داشته اند. علل مهاجرت انبوه نخبگان ایرانی در رشته های مختلف مستلزم بررسی های دقیق و مستند جداگانه است. با نگاهی به فهرست دانشمندان، معماران، هنرمندان، شاعران و غیر آن از روی تاریخ مهاجرتشان درمی یابیم که اکثر آنان بعد از شاه عباس (حکومت: 995ـ 1037ق)، مخصوصاً در عصر سلطان بی رحم و خونریز یعنی شاه صفی (1037 تا 1105ق) که جنایات هولناکش (کشتن بهترین سرداران، حاکمان، دانشمندان و حتی زنده به گور کردن، مادرش) مایة ننگ و خجالت است،122 و همچنین در دورة جهل و ننگ پادشاه خرافی و کم خرد، یعنی شاه سلطان حسین (1105ـ 1135ق) بسیاری از نخبگان ایرانی به هند رفتند؛ با فتنة افغان و سقوط اصفهان این گونه مهاجرت ها به هند بالا گرفت، جماعاتی نیز به عثمانی مهاجرت کوچیدند، حتی دو پسر شاه سلطان حسین (سام میرزا و صفی میرزا) و یکی از دخترانش از ایران گریختند و به دربار عثمانی پناهیدند و بعداً پسران زندانی شدند و سرنوشت رقت باری داشتند.123 آثار طبی و داروشناسی قدیم خلیفگان و سلاطین حاکم بر قلمروهای جهان اسلام، علاوه بر توجه بلیغ و دقیق به آشپزخانة دربار، در تهیة خوراکهای مقوی، دلپذیر و متنوع به منظور کسب لذت بیشتر، و نیز تقویت قوای جسمی و جنسی خود، و خیل کنیزکان زیبارویشان مبذول می داشتند. افزون بر این برای تحریک و توان بخشی به نیروهای شهوانی خود، پزشکان و داروشناسانی در خدمت داشتند تا به نسخه ها و توصیه های آنان بتوانند به عیش و نوشهای شورانگیز پرداخته، در کامجویی های حرمسرا تلذذ بیشتری داشته باشند. در آثار و نوشته های طب و داروشناسی قدیم علاوه بر معرفی مفردات (گیاهی، جانوری و معدنی) با خواص محرک و باه انگیز، دستورالعمل ها و نسخه های بی شماری در باب چگونگی تهیة این داروهای ترکیبی (در ذیل عناوین: معاجین، مفرحات، سفوف، لعوق، حبوب، اقراص، فلونیا، جدوار، برش و برشعثا و غیرآن) برای تقویت این قوا مندرج است. در برخی از این نسخه ها افیون نیز به منظور تسکین آلام یا ایجاد کیف و نشأه (نشئه: سرخوشی) نقش دارد؛ اما به تدریج ترکیبات افیون دار بیشتر با اقبال سلاطین و بزرگان مواجه شده و جایی در منابع طب و داروشناسی باز کرده است. در عصر تیموریان مصرف افیون و ترکیبات کیف آور رواج بیشتری پیدا کرد و مخصوصاً در بین دربار سلاطین گورکانی هند، و مقارن با آنان در دربار صفویان در ایران، استفاده از این گونه مواد و ترکیبات اوج می گیرد، به طوری که مباحثی از کتب طب و داروشناسی به شرح خواص، خصوصیات و چگونگی تهیه و عمل آوری این گونه مواد و ترکیبات اختصاص یافته است! تألیفات این دوره به فارسی در عهد گورکانیان هند به مراتب بیشتر از این گونه آثار در ایران عهد صفوی است و صدها دانشمند و حکیم ایرانی و هندی در این باب تخصصی داشتند و آثار متعددی از خود بر جای گذاشتند. در این دوره بسیاری از فرهیختگان، دانشمندان و شاعران نیز به این گونه مواد معتاد شدند. ابداعاتی در تنوع بخشیدن و تأثیر هرچه بیشتر این گونه ترکیبات انجام گرفت.124 انواع این گونه مواد و ترکیبات در منابع طب و داروشناسان عصر صفوی و تیموریان هند و چگونگی تهیة هر یک از آنها مندرج است،125 و نمونه هایی از انواع آن، با مواد و ترکیبات کمیاب و گرانقیمت در فرمان شاه تهماسب آمده است؛ وقتی در سال 945ق همایون پادشاه گورکانی هند به دربار ایران پناهید، تهماسب فرمانی به حاکمان شهرهای مسیر همایون ـ چون هرات، خواف، باخرز و مشهد و غیره ـ صادر می کند که استقبال باشکوهی از او به عمل آورند و در تعقیب این فرمان دهها قطار شتر با انواع ملزومات، جامه، فرش، مقادیری انبوه مواد غذایی و دارویی برای پذیرایی از همایون (در مسیر سفرش به اصفهان) می فرستد، از جمله این مواد انواع مفرحات و ترکیبات بسیار محرک و مقوی نیروهای جسمانی و برانگیزانندة قوة باه و برخی از مواد نشأه آور و مخدر قوی بوده که در منابع ایرانی و هندی آن روزگار شرح مبسوط این پذیرایی پرهزینه و پرطمطراق و نیز انواع مواد غذایی، مخدر و مُبّهی مندرج است. هزینة دربار گورکانیان و صفویان بابت تهیة مواد دارویی تقویت کنندة قوای شهوانی و ترکیبات کیف آور مخدر، ارقام معتنابهی را در بر می گرفته، به خصوص که مواد کانی و گوهرهای گرانبها (چون یاقوت، مروارید و طلا) و مواد حیوانی کمیاب و ارزشمندی (چون سقنقور و جند بیدستر) و گیاهی (چون افیون و زعفران) از اجزای آنها به حساب می آمده است. در عصر آنان و در استمرارش در ایران دورة قاجاریه، استفاده از افیون، شراب با آمیخته ای از مواد کیف آور و نشأه انگیز، در بین درباریان و طبقاتی از مردم مرفه کم و بیش رایج بود. شراب و تریاک از ایران به هند می رفت و چون زعفران محصول کشمیر تکافوی مصرف هندیان به شدت معتاد به ادویه را نمی کرد، مقادیر معتنابهی زعفران از ایران به هند صادر می شد. آمارهای بازرگانی ایران نشان می دهد که هند تا قبل از استقلال، عمده ترین مشتری زعفران ایران بوده است.126 یکی از علل انحطاط و سقوط سلسلة گورکانی در هند و صفویان در ایران، گرفتاری آنان به تریاک بوده است؛ گو اینکه سیریل الگود می گوید: «یکی از مهمترین علل سقوط سلسلة صفویه این است که پادشاهان اواخر این دوره اغلب دائم الخمر بودند و از اطرافیان خود نیز می خواستند که در این میگساری دائمی با ایشان هم پیاله شوند!»127 این استدلال در مورد برخی از شاهان گورکانی هند نیز صدق می کند، و آن طور که جهانگیر در خاطرات خود می گوید، همواره پیاله همراه داشته و از میگساران قهار بوده و بارها از میگساری های خود سخن گفته است. درباریان و امرای لشکر نیز اگر دائم الخمر نبودند، سر و سرّی با پیاله و ساغر داشتد؛ مثلاً ظفرخان احسن تربتی می گوید: به کشمیر و کابل شبابم گذشت به عیش و طرب یا شرابم گذشت به کشمیر فصل بهار و خزان گهی لاله چیدم، گهی زعفران128 ادامه دارد پی نوشتها: 122. اولئاریوس، اصفهان خونین شاه صفی، ص723 تا 739، گوشه هایی از جنایات جنون آمیز شاه صفی را نقل کرده است. 123. لین پل، همان کتاب، ص564. 124. ابریشمی، زعفران از دیرباز، ص462. 125. همان، ص463 تا 468 انواعی از این گونه مواد که در ترکیب آنها زعفران وارد است نقل شده. 126. ابریشمی، شناخت زعفران ایران، تهران، توس، 1366، ص259، 260، همو، زعفران از دیرباز، ص665. 127. سیریل الگود، طب در دورة صفویه، ترجمة محسن جاویدان، تهران، دانشگاه تهران، 1357، ص46. 128. ابریشمی، زعفران ایران، ص460.
شنبه ، ۸اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]
-
گوناگون
پربازدیدترینها