واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: جامعه عشايري در معرض خطر قرار دارد
عشاير در دهههاي گذشته بخشي از جمعيت كشور را تشكيل داده و در اقتصاد برخي استانها نقش بسزايي ايفا مي کنند. در حال حاضر جمعيت عشاير و کوچ نشين به دليل وجود برخي مشکلات به يکجانشيني روي آروده اند. آمارهاي مختلف نشان ميدهد كه 150 سال قبل، عشاير 37 درصد جمعيت ايران را تشكيل ميدادند و در سال 45 به 9 درصد رسيد. اين ميزان هر سال كمتر از قبل شد و هماكنون بر اساس آخرين آمارها، جمعيت عشاير به 1.6 درصد از جمعيت 75 ميليوني ايران رسيده است. جمعیت فعال عشایری در دهههای 30 و 40 حدود سه برابر جمعیت فعلی آن بوده است. در كشور ما به دليل آب و هواي متنوع اين نوع زندگي رايج بوده و اين خيل جمعيت رفته رفته به زندگي ثابت در شهرها و روستاها روي آوردند و در اكثر استانهايي كه داراي جمعيت عشايرهستند، زنگ خطر به صدا در آمده است.
نویسنده : فرزانه فريدوني
در سالهاي اخير اكثر استانهايي كه جمعيت عشايري دارند با مشكل كاهش جمعيت مواجه بودهاند. در گذشته اين جمعيت اهميت زيادي داشتند و بسياري از برنامه ريزيها در استانها براي اين دسته از افراد انجام مي شد. اما امروز مسئله يکجا نشيني و امتناع از کوچ باعث شده كه مسئولان در اين مورد ابراز نگراني كنند و براي اين مشكل دنبال راه چاره باشند.در نگاه كلي مسئولان، کاهش جمعیت عشایری زنگ خطری برای کشور است و جوامع عشایری ، جوامعی موثر در کل دنیا هستند. در واقع این جوامع سرمایههایی هستند که اگر آسیب دیده و یا از بین بروند، کل جوامع کشوری در معرض آسیب و خطر قرار میگیرند. ماندگاری و حفظ جامعه عشایری می تواند به ماندگاری کل کشور و حفظ سرمایهها در کشور کمک کند.اين جوامع در حال حاضر بيشتر از نظر اقتصادي مشكل دارند و بايد از طريق دولت، سازمانها و نهادهاي مختلف حمايت شوند. يكي از راه حل هايي كه مسئولان وزارت جهاد كشاورزي براي عشاير در نظر گرفتند، صندوقهای اعتباری خرد است كه در بحث اشتغال و کارآفرینی یک ظرفیت محسوب مي شود. این صندوقها ابزاری برای تجمیع سرمایه و توانمندیهای اقتصادی و اجتماعی است تا وضعیت جوامع عشایری بهبود و ارتقاء یابد. مسلما اگر به طور ثابت حمایت از عشایر را در زمينه توانمندسازی انها داشته باشیم، این جامعه در حوزههای مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بهبود پيدا ميكند.سمنان يكي از استانهايي است كه در دسته بندي عشاير شمال شرق كشور سهم عمدهاي دارد و در آخرين اظهارنظر مدیر امور عشایری استان سمنان، جمعيت عشايري اين منطقه به يك سوم کاهش یافته است. طبق گفته جدیدی بیتردید در چند دهه گذشته خشکسالیهای پیاپی، افزایش سطح توقعها و تغییرات فرهنگی و... کمکم تأثیراتی بر زیست عشایری گذاشته است که در جمعیت آن و نوع نگرش به زندگی تأثیراتی داشته است. در واقع با حمایت و پشتیبانی و تسهیلاتی که برای فعالان این بخش پیشبینی شده است، برخی عشایر نیز که پیش از آن مهاجرت کرده بودند دوباره به فعالیتهای عشایری رو آوردند.كاهش چشمگير در شمال و جنوب ايرانكاهش جمعيت عشاير در همه مناطق كشور به يك نسبت وجود دارد و فرقي ندارد. در شمال اردبيل يكي از استاهايي است كه با توجه منطقه جغرافيايي ويژه عشاير و كوچ نشيني رونق دارد اما اين ميزان رو به كاهش است. در خردادماه امسال فرماندار خلخال اعلام كرد: بی توجهیهای 20 سال گذشته به جمعیت عشایری موجب کاهش جمعیت عشایری و خالی شدن روستاهای عشایرنشین و کوچنده این شهرستان شده است.علی نظری گفت: جمعیت یک هزار و 200 خانواری عشایر خلخال در حالی که کمترین درصد جمعیت شهرستان را به خود اختصاص داده اما بیشترین سهم تولیدات دامی منطقه را داشته و با برخورداری از کمترین امکانات زندگی بالاترین میزان بهره وری تولید منطقه را دارند.وی افزود: عشایر خلخال با در اختیار داشتن بیش از 42 هزار واحد دامی سالانه 900 تن شیر ، 360 تن گوشت قرمز و 38 تن پشم تولید می کنند و در حفظ صنایع دستی سنتی و باارزش منطقه نیز نقش مهم و ارزنده ای ایفا می کنند.با توجه به مشکلات فراروی عشایر خلخال، مسئولان اين منطقه برای حل این مسائل تلاش دارند و براي حفظ اين جمعيت اقداماتي انجام داده اند تا اين جمعيت بيش از اين كاهش نداشته باشد.وضعيت جمعيت عشاير در جنوب كشور نيز نگران كننده است، خوزستان از جمله استانهايي است كه هر ساله میزبان جمعیت عشایری از استانهای کرمانشاه، همدان، لرستان، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد است. جامعه عشایری اين استان نيز در درازمدت به دلیل بزرگ شدن جامعه شهری و روستایی و کاهش زمینهای چرای دام در حال کوچک شدن است و بايد براي برطرف شدن آن راه حلي در نظر گرفت.معاون سیاسی اجتماعی استاندار خوزستان در اين خصوص معتقد است باید در نوع زندگی و شیوه حمایت از جمعیت عشایری اصلاحاتی صورت بگیرد چرا که عشایر رفته به سمت یکجانشینی روی میآورند.فرج الله خیبر گفت: با توجه به جمعیت 130 هزار نفری عشایر در استان، مدیران دستگاههای اجرایی باید علاوه بر وظایف سازمانی، شخصی را به عنوان مسئول رسیدگی به امور عشایر انتخاب کنند.جمعيت پير عشاير كهگيلويه و بويراحمد کهگیلویه و بویراحمد 70 هزار نفر جمعیت عشایر در قالب 11 هزارو 400 خانوار دارد كه طبق گفته مسئولان اين استان، جمعيت عشاير اين منطقه هم رو به كاهش است. بر اساس امار تعداد خانوارهای عشایری کهگیلویه و بویراحمد در سال 66 بیش از 17 هزار خانوار با 113 هزار نفر جمعیت بوده كه بر اساس آخرین سرشماری به 11 هزار و 120 خانوار با 70 هزار نفر جمعیت کاهش یافته است.افزایش میانگین سنی عشایر به بیش از 40 سال از دیگر مشكلات جامعه عشایری کهگیلویه و بویراحمد است كه با پیر شدن عشایر منطقه و بیرغبتی جوانان برای زندگی عشایری در سالهای آینده زندگی عشایری در استان به سمت نابودی میرود. 32 در صد از جمعیت قشلاقی این استان معادل 23 هزار نفر بزرگسال و پیر هستند و حدود 13 درصد از جمعیت عشایر قشلاقی کهگیلویه و بویراحمد بالای 50 سال سن دارند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۴ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۲:۱۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]