محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830128260
جزیره زنان در ایران؛ رویا یا واقعیت؟
واضح آرشیو وب فارسی:وکیل ملت: وکیل ملت: پارک های بانوان که در جهت حضور بدون محدودیت زنان در فضای باز تدارک دیده شده بودند، این امکان را فراهم کردند که زنان بتوانند بدون حضور مردان ورزش و تفریح کنند.با گذر بیش از 30 سال از انقلاب اسلامی و ایجاد تغییرات بنیادین در قوانین مربوط به حضور زنان در جامعه، نزدیک به یک دهه است که سیاستگذاران حیطه فضاهای شهری تصمیم گرفته اند با هدف «توسعه سلامت زنان جامعه»، فضاهای عمومی کوچکی را برای زنان تدارک ببینند با این هدف که زنان بتوانند بدون نیاز به رعایت قوانین مربوط به پوشش زن ایرانی، در برخی فضاهای عمومی محصور شده تردد و فعالیت کنند. البته ایده شکل گیری این فضاها که از آن به عنوان «پارک بانوان» یاد می شود برای نخستین بار حدود 20 سال پیش، توسط دفتر امور زنان ریاست جمهوری مطرح بود ولی آن دوران این مبحث طرفداران قابل توجهی نیافته و پس از مدتی به فراموشی سپرده شده بود تا اینکه در ابتدای دهه 80، بار دیگر این موضوع مورد توجه قرار گرفته و این بار به صحنه عمل رسید. ماجرا از این قرار بود که عده ای از پزشکان دانشکده های علوم پزشکی در گزارش هایی که درباره سلامت زنان ایرانی به دفتر امور زنان ریاست جمهوری ارائه می کردند، درباره شیوع بیماری پوکی استخوان در میان زنان ایرانی هشدار دادند. در این گزارش ها ذکر شده بود شیوه رایج زندگی زنان ایرانی که آپارتمان نشینی و بی بهرگی از نور خورشید، نبودن امکانات اولیه رفاهی برای ورزش و تفریح را می توان از مهم ترین ویژگی های آن دانست منجر به تحمیل وسیع بیماری پوکی استخوان به زنان شده است و مقابله با این بیماری نیز مستلزم سیاستگذاری های کلان در راستای ایجاد تغییر در برخی شیوه های آسیب رسان زندگی زنان ایرانی است. همین گزارش های پزشکی در نهایت راهی را باز کردند که موضوع احداث فضاهای عمومی زنانه از جمله پارک زنان به قصد ایجاد فضایی برای تردد، ورزش و تفریح زنان با جدیت در دستور کار قرار بگیرند. اقدامی که به صحنه عمل رسید و طولی نکشید که شهرداری های بسیاری از شهرهای بزرگ کشور، با یافتن فضاهای مناسبی برای حصارکشی و ساختن محوطه ای باز برای زنان، احداث پارک های بانوان در شهرهای مختلف کشور را کلنگ زدند. پارک هایی که از همان ابتدای کار دوستان و دشمنان بسیاری پیدا کرد. پارک بانوان؛ خوب، بد، زشت پارک های بانوان که در جهت حضور بدون محدودیت زنان در فضای باز تدارک دیده شده بودند، این امکان را فراهم کردند که زنان بتوانند بدون حضور مردان ورزش و تفریح کنند و طبیعتاً این امکان مورد استقبال بسیاری قرار گرفت و تقاضای گسترش احداث این پارک ها در شهرهای کوچک نیز مطرح شد. موافقان ایجاد فضاهای عمومی زنانه، همواره استدلال می کرده اند که استفاده از فضای شهری حق همه شهروندان است، این در حالی است که سال های سال با وجود محدودیت هایی برای زنان ایرانی در فضاهای عمومی شهری، در حقوق زنان نسبت به استفاده از فضای شهری اجحاف شده است، بنابراین باید زنان ایرانی با جدیت به دنبال این باشند که فضاهای ویژه زنان در شهرها تدارک دیده شود و طبیعتاً یکی از فضاهایی که باید مورد توجه قرار بگیرد، فضاهای سبز و پارک ها هستند که می توانند فرصت هایی را برای تفریح، استراحت، ورزش و سلامتی در اختیار زنان قرار دهند. همچنین بسیاری از موافقان این طرح ایجاد چنین فضاهایی را در راستای جلوگیری از محرومیت اجتماعی زنان می دانند و معتقدند گرچه فضاهای ایجاد شده در دسترسی زنان به زندگی عمومی محدودیت ایجاد کرده است ولی به هر حال بستری را فراهم می کند برای اینکه بسیاری از زنان از امکانات تدارک دیده شده توسط دولت و شهرداری ها در فضاهای عمومی بهره مند شوند، به ویژه زنانی که به خاطر بسیاری از قیودات شخصی و عرفی اغلب خود را از بهره مندی از امکانات فضاهای عمومی محروم کرده اند. آنها معتقدند دولت و شهرداری ها باید در جهت ایجاد فضاهای مطلوب عمومی متنوع و متکثر برای زنان که تاثیر عمیقی بر حیات شهری و زندگی شهروندان دارند، اقدام کنند تا به این وسیله به نحوی با نابرابری های موجود میان زنان و مردان در امکان استفاده از فضاهای عمومی، مقابله کرده باشند. آنها در پاسخ به این مساله که احداث فضاهای عمومی برای حضور صرف زنان در آن، ممکن است به جنسیتی شدن برخی فضاهای شهری دامن بزند، پاسخ می دهند تفکیک فضایی بین جنس ها، یعنی جنسیتی کردن فضا، گاهی امری منطقی است. به خصوص در جوامعی که تفکیک بین زنان و مردان در اکثر شئون رعایت می شود، جنسیتی شدن فضا بر اساس فرهنگ حاکم بر این جوامع امری دور از ذهن نیست بلکه جنسیتی شدن یک فضا زمانی به عنوان مشکل مطرح می شود که یکی از دو جنس از یک فضای عمومی شده محروم شوند، در حالی که جنسیتی شدن برخی پارک ها در ایران امکان بهره بردن عده ای را که تاکنون از فضاهای عمومی محروم بوده اند فراهم کرده است. یکی از پژوهشگران حوزه جامعه شناسی شهری که تفکیک های جنسیتی فضایی را چندان به ضرر زنان نمی داند، دافین اسپین است. او در اثری که با عنوان «اهمیت فضاهای شهری جنسیتی در عرصه عمومی» منتشر کرده است، وجود فضاهای شهری زنانه را برای حضور زنان در شهر و زندگی شهری مهم تلقی کرده و استدلال کرده است این مکان ها از طریق ایجاد محیط های امن بیرون از خانه، که زنان در آن می توانند استقلال یابند و هویت خود را در خارج از چارچوب و فضای خانواده بازیابند، تحقق می یابد. همچنین بر اساس نظر اسپین، اگرچه اماکن مجزا شده اجباری، دسترسی زنان به زندگی عمومی را کاهش می دهد، تفکیک آگاهانه و اختیاری فضاها بر مبنای جنسیت در شهر باعث افزایش دسترسی زنان به فضاهای عمومی شده است. جدایی فضایی به ضرر زنان در مقابل مدافعان دوام و قوام ایجاد فضاهای عمومی مخصوص زنان عده ای نیز همواره با استدلال بر اینکه تفکیک های جنسیتی در فضاهای عمومی به شکاف های جنسیتی در این زمینه و بهره مندی بیشتر مردان از محیط های عمومی مطلوب دامن می زنند، با هرگونه تفکیک فضایی جنسیتی مخالف هستند و اجرای چنین سیاست هایی را برخلاف منافع زنان می دانند. همچنان که عده بسیاری از ابتدای مطرح شدن موضوع «تاسیس پارک بانوان»، با ایجاد چنین فضاهایی در شهر به شدت ابراز مخالفت کرده و خواهان توقف طرح های مربوط به ایجاد فضاهای عمومی زنانه شدند. بسیاری از آنها با تاکید بر اینکه فضاهای عمومی در ایران به اندازه کافی جنسیتی هستند و نباید بیش از این در جهت جنسیتی تر شدن این فضاها اقدامی صورت بگیرد، استدلال می کنند بررسی تاریخی جداسازی جنسیتی فضاهای عمومی نشان می دهد که همواره این جداسازی به ضرر منافع زنان تمام شده است، بنابراین با تاکید بر دوام سیاستگذاری هایی به جداسازی جنسیتی دامن می زنند و با انجام اقداماتی در جهت جداسازی بیشتر فضاهای زنانه و مردانه، به سمت تعمیق بیشتر محرومیت زنان از فضاهای عمومی و تصاحب بیشتر فضاهای عمومی مطلوب توسط مردان در حرکت خواهیم بود. این موضوع بارها توسط بسیاری از پژوهشگران حوزه های جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است و همواره بسیاری از صاحب نظران و پژوهشگران این حوزه نیز تفکیک های جنسیتی فضاهای عمومی را در نهایت به ضرر زنان دانسته اند و معتقدند وقتی سیاستگذاری های کلان فرهنگی در کشور به جدایی جنسیتی فضاهای عمومی دامن می زند، در سوی دیگر با قدرت بیشتری سیاست هایی مبنی بر منع حضور زنان در بسیاری از فضاهای عمومی اتخاذ می شود. مثلاً همچنان که برای زنان پارک می سازند و آنها را به جای پارک های عمومی به حضور در پارک های خصوصی زنانه هدایت می کنند، از سوی دیگر با قدرت سیاست های مربوط به منع حضور زنان در برنامه های عمومی مفرحی مانند مسابقات ورزشی در ورزشگاه ها را پیگیری کرده و کماکان زنان را از حضور در چنین محافلی محروم می کنند. از زمان مطرح شدن موضوع احداث پارک های زنانه بسیاری از صاحب نظران حوزه زنان با انتقاد شدید از اجرای چنین برنامه هایی نسبت به استفاده از ادبیات فمینیستی برای توجیه ایجاد فضاهای عمومی تفکیک جنسیتی شده اعتراض و مطرح کرده اند که بسیاری از بانیان چنین طرح هایی علاوه بر اینکه اقداماتی برخلاف منافع زنان انجام می دهند بلکه سعی در این دارند اقدامات خود را در راستای منافع زنان جلوه دهند. در این زمینه آذر تشکر، پژوهشگر حوزه جامعه شناسی و مطالعات زنان، با انتقاد از جمله ای که یکی از مسوولان وقت دولت قبل در زمینه تفکیک جنسیتی دانشگاه ها به کار برده بود، اظهار کرده است: کامران دانشجو برای توجیه جداسازی جنسیتی در دانشگاه، گفته است ما می خواهیم خانم ها در دانشگاه ها راحت باشند یا برخی دیگر ادعا می کنند چون خانم ها دوست دارند در پارک ها محدودیت در نوع پوشش نداشته باشند، برای تامین حقوق آنها پارک های خاص زنان را ایجاد کرده ایم و به این ترتیب با استفاده از ادبیات فمینیسم، برنامه هایی را برای ایجاد محدودیت بیشتر زنان اجرا می کنند. تشکر همچنین احداث این پارک ها و مکان های خاص برای زنان را ایجاد نوعی «گتو» برای آنها می داند و معتقد است این اردوگاه ها که به صورت یک بخش شهری محصورشده درآمده اند و شبکه ای از نهادها و گروه های ویژه را شامل می شود در برگیرنده انزوای اجتماعی - اخلاقی برای یک گروه نشان دار- در اینجا زنان- است که در آن، شانس و فضای زندگی اعضای گروه نشانه دار به طور سیستماتیک مثله می شود. همچنین اغلب حامیان جداسازی فضاهای عمومی، در توجیه اقدامات خود بیان می کنند، تجربه حضور زنان در بسیاری از فضاهای عمومی مانند پارک ها نشان داده است، که آنها در موارد بسیاری مورد مزاحمت و بعضاً اذیت و آزار برخی افراد جنس مخالف خود قرار گرفته اند، این در حالی است که حضور در فضاهای صرفاً زنانه برای آنها امنیت ایجاد کرده و آنها را از آسیب دیدن از جنس مخالف مصون می دارد. در مقابل طرح چنین مساله ای بسیاری از مخالفان حضور زنان در پارک های بانوان این سوال را مطرح می کنند که چرا مسوولان امر به جای یافتن شیوه هایی برای فرهنگ سازی درست در جهت حضور زنان در اجتماع و بر قراری تعامل سازنده زنان با مردان، برای جلوگیری از بروز آسیب هایی مانند مزاحمت های مردانه به فکر محصور کردن زنان افتاده اند؟ و آیا حذف زنان از اجتماعاتی که مردان در آن حضور دارند، به منزله حل مشکلاتی است که مردان می توانند در فضاهای عمومی برای زنان ایجاد کنند؟ و آیا ایجاد فاصله عمیق تر میان زنان و مردان و تفکیک آنها حتی در فضاهای عمومی منجر به نا متعادل تر شدن بیش از پیش روابط زنان و مردان نخواهد شد؟ البته در مقابل بسیاری از صاحبان اندیشه موافقان احداث فضاهایی مانند پارک های زنان نیز استدلال می کنند که در خلاء احساس امنیت زنان در بسیاری از فضاهای شهری باید از ایجاد هر موقعیتی برای حضور فعالانه زنان در فضاهای عمومی حمایت کرد چون فرهنگ سازی برای حضور بی دردسر زنان در شهر یک شبه صورت نمی گیرد و با توجه به اینکه اکنون در بسیاری از شهرهای کشور تا رسیدن به یک شهر امن فاصله چشمگیری داریم و از سوی دیگر با توجه به وجود موانع قانونی برای فعالیت های آزادانه زنان (مانند ورزش و نوع پوشش) ساخت فضاهایی مانند پارک های بانوان امکانات زنان را گسترش داده و به ارتقای سطح فعالیت های آنان کمک می کند. چرا پارک؟ از بین همه فضاهای عمومی که در شهرها وجود دارد؛ از قبیل رستوران، پاساژ، کافه و... «پارک ها» یکی از فضاهایی بودند که برای تفکیک جنسیتی، در اولویت مسوولان قرار گرفتند. فارغ از بحث نیاز زنان به ورزش و بهره مندی از فضای آزاد، به نظر می رسد به طور کلی پارک ها در فضاهای شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار باشند. ایده شکل گیری پارک ها که امروزه ریه هایی برای تنفس هر شهر بزرگ صنعتی محسوب می شوند برای نخستین بار در اروپای صنعتی مطرح شد. به این ترتیب که وقتی انواع آلودگی های صنعتی، فضای شهری اروپا را به هم ریخت و از سوی دیگر توجه به اوقات فراغت شهروندان، به یکی از موضوعات مهم برنامه ریزان شهری تبدیل شد؛ برنامه ریزان شهری موضوع ایجاد فضاهای سبز محدود با عنوان پارک ها را مطرح کرده و این موضوع در دستور کار سیاستگذاران قرار گرفت. این فضاها که به عنوان فضای عمومی مورد استفاده شهروندان قرار می گرفتند در ابتدا با هدف کارکرد زیست محیطی و تفریحی احداث شدند ولی به مرور زمان کارکردهای گوناگون اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیک هم پیدا کردند که نقش آنها را در فضای شهری بیشتر برجسته کرد. در مباحث مربوط به زنان، معمولاً کارکردهای اجتماعی پارک که همان گذران اوقات فراغت، شکل گیری نهادهای مشارکتی، تعامل و همکاری و ارتقای بهداشت روانی و جسمی است بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. و اغلب انتقادات بسیاری هم که به احداث پارک های زنانه می شود از منظر همین کارکرد اجتماعی آن است، وقتی که قرار است حضور اجتماعی زنان در فضاهای عمومی محدود و محصور شود. نگاه عمومی به پارک زنان پارک های بانوان با هر هدفی که تاسیس شدند و هر تاثیری که در کوتاه مدت یا بلندمدت بر فضاهای عمومی کشور خواهند داشت، رضایت بسیاری از استفاده کنندگان خود را جلب کرده اند.نتایج بسیاری از تحقیقات میدانی که در زمینه رضایت زنان از پارک های بانوان انجام شده است، نشان می دهد بسیاری از زنان استفاده کننده از پارک های بانوان، از اینکه می توانند در فضایی بدون به زعم آنها «مزاحمت مردان»، ورزش کنند، استراحت کنند و ملزم به حفظ پوشش عمومی زنان ایرانی در جامعه نباشند، راضی به نظر می رسند. چندی پیش نشریه «زن در توسعه و سیاست»، یک پژوهش میدانی درباره استفاده کنندگان از پارک بانوان تبریز انجام داده بود، که نتایج آن نشان می داد استفاده کنندگان پارک بانوان شمس تبریز که بنابر این پژوهش اغلب تحصیل کرده و جوان -با میانگین سنی 26 سال و مدرک تحصیلی لیسانس- بوده اند؛ ایجاد چنین فضاهایی را به نفع خود قلمداد کرده و خواهان توسعه فضاهای عمومی زنانه بیشتری بوده اند. آنها همچنین مهم ترین دلایل رضایت خود از پارک بانوان تبریز را «طراحی مناسب فضای درونی پارک»، «سرزندگی و شادابی حاکم بر فضای پارک» و «احساس امنیت و آرامش روانی خود در پارک»، عنوان و اظهار کرده بودند که فضاهای عمومی ایجاد شده با عنوان «پارک بانوان»، امکان حضور بیشتر در فضاهای عمومی را برای آنها فراهم کرده است. گرچه نتایج نظرسنجی های عمومی از استفاده کنندگان پارک های بانوان نشان دهنده این است که استفاده کنندگان پارک ها از احداث این فضاهای عمومی راضی هستند ولی به طور کلی رصد این پارک ها نشان دهنده این است که این فضاهای زنانه چندان مورد استقبال قرار نگرفته و در اغلب ساعات روز خالی از جمعیت هستند. البته در اغلب مواقع برخی انجمن ها و نهادهایی که در زمینه امور مربوط به زنان فعال هستند و برخی برنامه ها و تفریحاتی را برای آنها تدارک دیده اند، مثل خانه فرهنگ شهرداری مناطق مختلف شهرهای کشور، در برنامه های روزانه خود بازدید و گردش روزانه در پارک زنان را گنجانده اند ولی به طور کلی حضور غیرسازمانی زنان در این پارک ها بسیار محدود است. با این همه هنوز هر چند وقت یک بار رسانه های جمعی از زدن کلنگ یا افتتاح پارک جدید بانوان در شهرهای مختلف کشور خبر می دهند که نشان از عزم جزم مسوولان فضاهای شهری برای ادامه ساخت فضاهای عمومی مخصوص زنان دارد. اقدامی که فارغ از بحث کارکردها و کژ کارکردهایش، جای طرح سوال را ایجاد کرده است که آیا با توجه به برخورد سرد زنان ایرانی با این فضاها، صرف هزینه های کلان برای ساخت چنین فضاهایی مقرون به صرفه است یا خیر؟ ایجاد فضاهای زنانه در دستور کار؟ اخیراً مباحثی مطرح می شود که به موجب آن به نظر می رسد مطالبات عده ای از طرفداران حضور آزادانه زنان در فضاهای عمومی، از حد احداث پارک زنان فراتر رود. چندی پیش محسن جلال پور؛ رئیس اتاق بازرگانی ایران، در اجلاس فصلی روسای اتاق های شهرستان ها که در جزیره کیش برگزار شده بود، پیشنهاد «تبدیل کردن جزیره هندورابی به مرکز گردشگری زنان» را مطرح کرد. او همچنین ابراز امیدواری کرده بود که همه زیرساخت ها و امکانات لازم برای حضور آزادانه زنان در این جزیره فراهم شود که این جزیره به محلی برای حضور گردشگران زن ایرانی تبدیل شود. گرچه پیشنهاد این موضوع توسط بخش خصوصی مطرح شده است و معلوم نیست که نهادهای حکومتی چقدر با اجرای چنین طرحی همراهی کنند و در واقع چنین طرحی اکنون تا عرصه عمل، فاصله بسیاری دارد ولی به هر حال طرح این مباحث را می توان آغازی دانست برای طلب حضور آزادانه زنان در فضاهای عمومی گسترده تری که می تواند شامل بازارها و خیابان های بدون مردان باشد. البته گفتنی است این مطالبات علاوه بر اینکه ممکن است در صحنه اجرا با مخالفت سرسخت اقشار مختلف جامعه از جمله گروه هایی از برابری خواهان جنسیتی گرفته تا حتی مردان- به عنوان جامعه محروم شده از فضاهای زنانه شده- روبه رو شوند، تجربه استقبال سرد زنان از پارک بانوان را هم پیش روی خود دارند و موضوعاتی مانند مشارکت اقتصادی پایین زنان در ایران و محرومیت بخش بزرگی از آنها از منابع اقتصادی نیز به یاری می آیند تا چشم انداز چندان روشنی، پیش روی ایجاد امکان و بستری برای تجارت، گردشگری و حتی صرف هزینه های بالا توسط زنان بدون مردان قرار نگیرد.
یکشنبه ، ۲اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: وکیل ملت]
[مشاهده در: www.vakilemelat.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]
-
گوناگون
پربازدیدترینها