تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1850990826
اصول تربیت بر اساس انسان‌شناسی ابن‌عربی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
اصول تربیت بر اساس انسان‌شناسی ابن‌عربی
دیدگاه تربیتی ابن‌عربی که همان دیدگاه و نگرش قرآن است، درباره تعالی‌جویی انسان به سوی خدا، با توجه به توانایی‌ها و محدودیت‌های حاکم بر وی تبیین می‌شود و هرگز خارج از استعداد و آمادگی او تکلیفی بر او تحمیل نمیشود.
درآمد از آنجا که در همه حوزه‌های اصلی معرفت بشری، بررسی ابعاد وجودی انسان و ویژگی‌های او از مباحث بنیادی محسوب می‌شود، پس می‌توان گفت انسان‌شناسی خط مشترکی است که حوزه‌های مختلف علوم انسانی از جمله ادیان، فلسفه، اخلاق، تربیت، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی را به هم مربوط می‌سازد.[6] در اسلام وجود انسان به مثابه خزانه اصلی همه حقایق و حکمت‌هایی است که در طی زمان ظهور نموده است. این وجود که با عناوین دیگری چون «انسان کامل»، «خلیفه حق» و «مرآت تام» به آن اشاره می‌شود، اصل و حقیقت همه انبیا و چه بسا همه انسان‌هایی است که در طول زمان مظهر حقیقتی بوده‌اند و یا خواهند بود. اندیشمندان مسلمان، در پرتو تعالیم انسان‌ساز اسلام به موضوع انسان و کمال او و راه‌های وصول به سعادت او پرداخته‌اند و نظام‌های فکری را برای پاسخگویی، به سوالات مربوط به انسان و تربیت او بنا گذارده‌اند.[7] نظریات در باب جایگاه انسان برای نخستین بار در آثار ابن‌عربی به صورت جامع به ظهور رسیده و پس از وی توسط شاگردان و مروجان اندیشه‌هایش بسط و رواج یافت. انسان‌شناسی ابن‌عربی از آنجا که نوع نگرش هر محقق به ماهیت انسان تأثیر به‌سزایی بر دیدگاه‌های تربیتی او دارد، پیش از بررسی دیدگاه‌های ابن‌عربی در باب اصول تربیت، نخست گذری اجمالی به دیدگاه‌های وی در زمینه انسان‌شناسی خواهیم داشت. ویژگی‌هایی که ابن‌عربی از انسان ارایه کرده به قرار ذیل می‌باشد: 1. انسان موجودی الهی است که پیوند ناگسستنی با رب خود دارد. این انسان از دیدگاه ابن‌عربی چنین معرفی شده است: «انسان، ادل دلیلی بر موجد عالم، و اکمل آیات اعلای خدای علی اعلی است.»[8] لذا انسان از ابعاد مختلف چه بعد مادی و چه معنوی تکوین یافته است. به نظر ابن‌عربی انسان، موجودی جامع، حادثی ازلی، کلمه فاصله و جامعه است.[9] آدمی - که به لحاظ خاکی حادث است با عقلی که بدایت است نه نهایت و سقف وجود انسان - موجودی ازلی می‌شود. او برزخی میان حدوث و ازلیت و حکمه‌ای است که در عین حال که در مرز میان خاک و خدا نشسته، جامع همهٔ حقایق است.[10] بنابراین بدن طبیعی، نازلترین مرتبه از مراتب انسان و مبدأ سیر و حرکت این موجود متحرک به سوی کمال در اثر تربیت انسان کامل می‌باشد؛ و سفر انسان از منزل طبیعت آغاز می‌شود تا به جایی برسد که در وهم هیچ کس نیاید.[11] 2. در باب کرامت انسان معتقد است: الف) انسان دارای کرامت ذاتی نسبت به سایر مخلوقات است. این ویژگی(کرامت)، از نکاتی که وی پیرامون انسان مطرح ساخته، آشکار می‌گردد؛ که عبارتند از: انسان، عصاره خلقت است و جنبه‌ها و ابعاد و شئون مختلفی دارد[12] که در سایر مخلوقات به چشم نمی‌خورد. انسان برخلاف دیگر موجودات موجودی جامع است، نه موجودی تک بعدی یا دو بعدی.[13] جنبه ظاهری همین مادیات است که مشهود است و جنبه معنوی جنبه دیگری است که ماورای این عالم و در انسان است.[14] هیچ موجودی مثل انسان نیست؛ اعجوبه‌ای است که از او هم یک موجود الهی، ملکوتی ساخته می‌شود و هم یک موجود جهنمی، شیطانی. موجودات دیگر چنین نیستند؛ این‌گونه نیست که بین فرد کامل و فرد جهنمی ناقص، این فاصله باشد.[15] ب) انسان مستعد کسب کرامت اکتسابی است. از نظر ابن‌عربی کرامت‌ها دو نوعند: 1. کرامت ظاهری، مادی و کونی 2. کرامت باطنی، معنوی و روحی. کرامت‌های ظاهری در عالم خارج اتفاق افتاده و با حواس انسانی قابل درک هستند؛ اما کرامت باطنی در نفس(روح) صوفی یا هر کس دیگری اتفاق می‌افتد و با حواس ظاهری نمی‌توان به آن پی برد.[16] و کرامت اکتسابی (یعنی علم) با حرکت و صیرورت در راه خدا و در سایه عبودیت و تقوا(یعنی عمل) به دست می‌آید. در تبیین این اصل می‌توان این عبارت ابن‌عربی را آورد که می‌فرماید: آنچه آدمی برای این سیر و سلوک لازم دارد بی کم و کاست برایش مهیا و آماده شده و در قالب «حکم» (جمع حکمت) بر قلوب پیامبران؟ص؟فرود آمده است. چون «اینکه انسان چه مقدار از این زاد و توشه بر گیرد و چگونه برای پیمودن این راه از آن استفاده کند، امری است مربوط به خود او و در اختیار او. اینجا وادی تلاش و نشاط و خلاقیت است... اگر عنایت نمی‌شد و انبیاء نمی‌آمدند اغلب و اکثر با آن تجرد حیوانی بار می‌آمدند. این است که طبق عنایت، انزال کتب و ارسال رسل و اولیا و اوصیا محقق شده تا وقتی آن تجرد ذاتی جوهری ـ که قهری و ذاتی است ـ انجام می‌گیرد در صورتی که انسان اعمال و افعال و کردارش را با دستورات شرعیه مطابق کرد و اعمال قلبیه و نیات خود را خالص نمود و این تجرد به آخر برسد و این کمال قهری ذاتی تمام شود و یک کمالات اکتسابیه از فضایل و معارف با این باشد و هیچ سیئاتی نداشته باشد و یک موجود مجرد عقلانی شود.»[17] 3. از دیدگاه ابن‌عربی، انسان دارای قدرت تصمیم‌گیری و اختیار است و هیچ یک از عوامل طبیعی، وراثتی و الهی، اراده انسان را مقهور خویش نساخته است، بلکه انسان را دارای آزادی فلسفی یا فطری دانسته که ذاتی انسان می‌باشد، ایشان آزادی را حق عالیه بشر دانسته و آن را «عطایی» از طرف خداوند می‌داند، نه اینکه از طرف عده‌ای از افراد به انسان داده شده باشد.[18] 4. فطرت انسانی با معرفتی نسبت به ربّ خویش سرشته شده است. ابن‌عربی در این زمینه معتقد است: «انسان دارای دو جهت حرکت فطری و نفسانیت است و تنها وقتی در جهت کشش‌های ربوبی که همان کشش‌های فطری است قرار بگیرد می‌تواند به تربیت کامل برسد. لذا به هر اندازه تجرد بیشتر باشد، بیشتر به ادراک اعیان مجرده نایل می‌گردد؛ به طوری که اگر مداومت داشته باشد، حقایق از نفس و قلب او طلوع می‌نماید و منظور همین است که با مبادی عالیه انس احادی حاصل شود نه اینکه فقط انسان مفهومی را درک کند. پس انبیا و مرسلین برای همین جهت است که بشر را به یک مبدا توجه داده و اعمالی را که کوتاه‌ترین راه به مقصود است، نشان داده‌اند.»[19] 5. انسان موجودی است که به جهت فطرت، عاشق کمال است و از نقص ناراحت می‌شود و به جهت نفس در نقص نیز کمال آن را طالب است. انسان هر چه را می‌خواهد فریفته کمال اوست و از هر چه ناراحت باشد از جهت نقص است. لذا انسان اگر از هر خوبی خوبتری پیدا کند به آن می‌گرود، اگر احتمال جمال خوبتری نسبت به جمال خوبی که طالب آن است بدهد به آن علاقمند می‌شود؛...و این از جهت عشق ذاتی به کمال است که ذاتش، صرف عشق به کمال است و کمال مطلق خداست؛ پس انسان هر چه را طالب است به خاطر کمال، طالب است و محال است چیزی را به جهت نقصش خواسته باشد.[20] 6. نکته مهمی که ابن‌عربی به آن اشاره می‌کند ارتباط انسان کامل با افراد انسانی و به عبارت دیگر انسان فردی با انسان نوعی است؛ که ثمر این بحث در معرفت نفس و معرفت خداوند وضوح می‌یابد. ایشان می‌گوید: «انسان کامل عین نفس هر انسانی می‌باشد و هر فرد با او رابطه این همانی دارد و بسان رقیقه‌ای از آن حقیقت است. تایید کننده این معنا را می‌توان آیه شریفهٔ «النَّبِی أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ»[21] دانست که انسان کامل حتی از نفس مؤمنان به ایشان نزدیک‌تر است(همان‌گونه که خداوند از رگ گردن به انسان نزدیک‌تر است) تو گویی اساسأ نفس همه مؤمنان است. بر این اساس، انسان کامل هم عین نفس هر انسان است و هم نماینده و خلیفه و صورت نامه الهی است.»[22] اصول تربیتی ابن‌عربی آموزش و پرورش باید بر اصول معینی استوار گردد؛ اصولی که می‌تواند مبنای سیاست‌گذاری‌ها در نظام تعلیم و تربیت قرار گیرد. از این رو بر اساس آرای انسان‌شناسی ابن‌عربی به کشف اصولی پرداخته شده که به قرار ذیل است: 1. خدامحوری: یکی از عام‌ترین اصول گرفته شده از آرای ابن‌عربی است. به زعم ما ابن‌عربی این اصل را جوهره اساسی رفتار یک فرد دین‌دار می‌داند، که از این جنبه مهمترین اصل ایجاد تمایز تربیت دینی از دیگر رویکردهای تربیتی است. به طور مشخص مفهوم خدامحوری یعنی انجام و یا قصد انجام کلیه اعمال و رفتار انسان براساس ملاک و معیارهایی که خداوند به منظور کسب رضایت الهی برای آنها تعیین کرده است. جریان این امر در عمل تربیتی ناظر بر نحوه عملکرد مربی بر اساس آن ملاک‌هاست؛ بنابراین، گزینش برنامه‌های تربیتی باید به نحوی صورت پذیرد که انگیزهٔ رضایت خداوندی در متربی روز به روز فزونی یابد تا جایی که وی بدون کسب رضایت به هیچ عملی اقدام نکند. انتقال روحیه تعهد در متربی برای تطبیق اعمال با معیار و ملاک الهی بارزترین ثمره‌ای است که از این اصل حاصل می‌شود. مبانی اشتقاق اصل خدامحوری را می‌توان در دو بعد جهان‌بینی و انسان‌شناختی خلاصه کرد. بر اساس جهان‌بینی توحیدی، جهان از یک مشیّت حکیمانه پدید آمده است و نظام هستی بر اساس خیر بودن وجود و رسانیدن موجودات به کمالات شایسته آنها استوار است.[23] ابن‌عربی در این زمینه با ترسیم سیمای انسان در قالب این عبارات می‌گوید: «انسان خلیفه خداست؛ بر خلق او و بر صورت الهی آفریده شده است؛ متصرف در بلاد خداست و خلعت‌های اسماء و صفات خداوندی را در بر کرده و در گنجینه‌های ملک و ملکوت او نفوذ کرده است؛ روحش از حضرت الهیه بر او دمیده شده، ظاهرش نسخه‌ای از ملک و ملکوت و باطنش گنجینه‌های خدای لایموت است».[24] اینکه انسان آنچه در زندگی اتفاق می‌افتد از اتفاقات خوشایند تا ناخوشایند را تحت برنامه‌ای منظم و هدفمند و حکیمانه بداند؛ بی شک رنج و مصیبت را کاهش می‌دهد. اصل خدامحوری به این صورت در زندگی انسان تبلور می‌یابد. 2 . تعبدمداری: مفهوم واژه تعبد، حاکی از نوعی ارتباط انسان با خداست که مستلزم تواضع، خشوع و فروتنی در برابر او و پرهیز از طغیان، تکبر و گردنکشی از دستورها و احکام وی می‌باشد.[25] فطرت انسانی با معرفتی نسبت به ربّ خویش سرشته شده است. ابن‌عربی در این زمینه می‌فرماید: «انسان دارای دو جهت حرکت فطری و نفسانیت است؛ و تنها وقتی در جهت کشش‌های ربوبی که همان کشش‌های فطری است قرار بگیرد می‌تواند به تربیت کامل برسد».[26]و زمانی خود را در جهت کشش‌های ربوبی می‌بیند که به اطاعت متواضعانه در برابر اوامر الهی گردن نهد. بنابراین هدف از این اصل در برنامه تربیتی، ایجاد و پرورش روحیه تعبد در متربی است؛ به نحوی که در او حالتی حاکی از اطاعت متواضعانه در برابر اوامر الهی ایجاد کند. ثبات در اهداف کلی و پیروی از قوانین ماندگار الهی، انگیزش درونی ناشی از حضور خداوند نزد فرد و کسب عزت نفس از طریق اتکا به خداوند و استغنای درونی از دیگران، رهایی از احساس تنهایی و... بعضی از دستاوردهای تربیتی اصل تعبد مداری اند. 3. خودشناسی: خودشناسی که پایه تعلیم و تربیت صحیح است، به خداشناسی می‌انجامد. از دیدگاه دینی، خودسازی منوط به خداشناسی است و خداشناسی در پرتو خودشناسی قابل تبیین است. چنانچه ابن‌عربی معتقد است: راه شناخت حق شناخت خودمان است، کوشش در شناخت حق به صورت مطلق بی‌حاصل است ما باید به عمق نفوس خویش بازگشته حق را به صورت جلوه‌هایش ادراک کنیم.[27] انسان برای اینکه بتواند مراتب عالی را طی کند و به قله سعادت برسد، ابتدا باید توانایی‌ها و کمبود‌های خود را بشناسد. بنابراین، نزدیک‌ترین چیز به انسان و مهمترین اشیا برای وی، نفس اوست و آدمی پیش از تدبیر و تربیت دیگران، باید در پی اصلاح خویشتن باشد و برای این امر لازم است خود را بشناسد. 4. فطرت‌مداری: اصل فطرت‌مداری یعنی توجه به داشته‌ها و محتویاتی که در فطرت انسان است. ابن‌عربی در این مورد فرموده است: «به لحاظ اینکه انسان با فطرت الهی خلق شده، تربیت صحیح باید با توجه به فطرت و در هماهنگی با آن باشد، تا بتوان انسان را به جهت خیر و سعادت سوق داد؛ در غیر این صورت انسان از فطرت خود منحرف می‌شود و در جهت انحطاط و تباهی حرکت می‌کند. تربیت چنانکه با فطرت هماهنگی داشته باشد تحقق اهداف دنیایی و اخروی را ممکن می‌سازد. به عبارتی، تربیت هماهنگ با فطرت آن است که فرد هم به دنیا توجه کند و هم به آخرت؛ البته دنیا را به عنوان وسیله عبور بداند، زیرا دنیا با اینکه در اصل وجود خود خیر است اما به دلیل ناپایدار بودن نباید تمام مساعی تربیتی در جهت تامین آن باشد».[28] از این رو دست‌اندرکاران تربیتی در روند تربیت فراگیران باید با توجه به فطرت و در هماهنگی با آن حرکت کنند و بر اساس فطرت انسان قدم بردارند. 5. ارشاد و راهنمایی: از اصول دیگری که از آثار ابن‌عربی به دست می‌آید ارشاد و هدایت فراگیران در روند تربیت آنهاست. مربی در تربیت اسلامی به هیچ بهانه‌ای نباید از تربیت و هدایت متربی ملول شود و مسؤولیت خود را تمام شده تلقی کند؛ چون تربیت و هدایت، کاری خدایی است. خداوند متعال بنده خود را در هر وضعیتی تحت نظر دارد؛ هر قدر بنده راه گم کند باز خداوند طالب هدایت و تربیت اوست. مربی اسلامی نیز از تلاش برای ساختن و تأثیرگذاری بر روح و روان متربی لذت می‌برد واین کار را عبادت تلقی می‌کند. ابن‌عربی لازمه طی طریق در مسیر عرفان و رسیدن به اهداف مورد نظر را داشتن شیخ، و اطاعت از رهبری یک مرشد و تربیت شدن از سوی او می‌داند. وی در لزوم ارشاد و راهنمایی افراد، می‌فرماید: «صفای نفس و ارتباط با عوالم ماورای ماده و معارف وحیانی برای چنین انسان‌های کامل نظیر انبیا و اولیا میسر است و از همین‌جاست که ولایت آنها مسلم می‌شود که ناشی از جامعیت انسان کامل یا نبی و احاطه کامل او به همه مراتب و عوامل غیب و شهادت می‌باشد و لذا شهود او حق است و استعداد آن را دارد که معیار شهود‌های دیگر باشد. بنابراین لزوم وجود انسان کامل یا ولی برای هدایت و راهیابی انسان به کمال روشن می‌شود». [29] 6. متربی‌محوری: یکی از شاخصه‌های مهم در سنجش کارایی هر نظام تربیتی میزان واقع‌نگری و تاکید آن بر متربی است. تربیت در صورتی که بر مدار نیازها و ویژگی‌های انسان باشد، مستلزم هیچ‌گونه فشار و نادیده گرفتن واقعیت‌های موجود در او نیست؛ تربیتی که از او آغاز می‌گردد و در او سیر می‌کند و به او ختم می‌شود. تربیت در عین حال که انسان را به سوی خدا سوق می‌دهد، تامین کننده نیازهای اوست. شایان ذکر است که دیدگاه تربیتی ابن‌عربی که همان دیدگاه و نگرش قرآن است، درباره تعالی‌جویی انسان به سوی خدا، با توجه به توانایی‌ها و محدودیت‌های حاکم بر وی تبیین می‌شود و هرگز خارج از استعداد و آمادگی او تکلیفی بر او تحمیل نمیشود. از این رو با پذیرش اصل متربی محوری در تعلیم و تربیت، باید موارد زیر را مورد توجه قرار داد: 6-1) اصل توجه به اراده و آزادی: به عقیده ابن‌عربی، یکی از اهدافی که می‌تواند انسان را به مطلوب و مقصود خود برساند، ضرورت توجه به اراده جدی و تقویت آن است. به عقیده ایشان: «در امر تکوین و خلق، سه چیز وجود دارد: 1. ذات خداوند 2. اراده او 3. قول او. در انسان نیز این سه چیز وجود دارد و از این رو می‌تواند دست به تکوین و خلاقیت بزند»[30] و نیز می‌فرماید: «اراده و همت آدمی می‌تواند هر چیز را که بخواهد بدون کم و زیاد به وجود آورد».[31] ایشان معتقد است: انسان دارای قدرت تصمیم‌گیری و اختیار است و هیچ‌یک از عوامل طبیعی، وراثتی و الهی، اراده انسان را مقهور خویش نساخته است، بلکه انسان را دارای آزادی فلسفی یا فطری دانسته که ذاتی انسان می‌باشد. ایشان آزادی را حق عالیه بشر دانسته و آن را عطایی از طرف خداوند می‌داند، نه اینکه از طرف عده‌ای از افراد به انسان داده شده باشد.[32] از این رو در تعلیم و تربیت هم باید به این اصل توجه داشت چرا که فراگیران اراده و اختیار دارند. خیلی از مشکلات رفتاری آدم‌ها به افراط‌های مربیان مربوط می‌شود. اگر رفتاری بدون اقناع درونی به افراد تحمیل شود آنان پس از مدت کوتاهی پس خواهند داد و هرگز به رفتار قوی و ریشه‌دار تبدیل نمیشود. 6-2) اصل تکریم شخصیت: مهمترین اصل تربیت اسلامی، اصل کرامت انسانی است. توجه مربی ـ در امر تربیت ـ به این واقعیت که انسان در مقایسه با سایر موجودات از بهره‌های وجودی بیشتری برخوردار است و می‌تواند با بهره‌گیری درست از استعدادها و بهره‌های وجودی خود، کامل‌تر شود و از همه موجودات فراتر رود؛ این سنگ بنای تربیت است. از این روی مقام و منزلت انسان نزد ابن‌عربی جایگاهی بس والا دارد. 6-3) اصل تدریجی و مستمر بودن امر تربیت: تربیت باید هماهنگ با طاقت، توان و گنجایش افراد و به صورت تدریجی و آهسته صورت گیرد. منظور از پرورش تدریجی، هماهنگی روند تربیت با رشد تدریجی فرزندان است. والدین در تربیت و نگه‌داری فرزندان باید به تدریجی بودن ویژگی‌ها و توان‌مندی‌های آنها توجه داشته باشند؛ زیرا شخصیت انسان کم کم ساخته می‌شود و گفتار و رفتار به مرور در او اثر می‌گذارد و در عمق جانش نفوذ می‌کند. چنانچه انسان فقط با چند رفتار و کردار نیک، به شخصیت عالی دست نمی‌یابد، بلکه با تداوم، تکرار و به تدریج، شخصیت او قالب می‌خورد و شکل می‌گیرد. به زعم ابن‌عربی انسان از نازلترین مرتبه حرکتش آغاز و به عالی‌ترین مراتب انسانیت می‌رسد. از منظر ایشان انسان موجودی مادی و روحی است که به لحاظ بعد مادی، به تدریج علم را فرا می‌گیرد و در مسیر تربیت رشد پیدا می‌کند. چون تحصیل علم و تربیت امری تدریجی است برای تحقق بخشیدن به آثار آن باید استمرار داشته باشد، تا به شخصیت و شاکله وجودی انسان شکل دهد؛ از این رو به عقیده ابن‌عربی چون تربیت امری تدریجی است باید طبقه بچه و جوان، را کم کم تربیت کنیم و این تربیت باید استمرار پیدا کند.[33] بنابراین، این نکته پیوسته باید مورد توجه معلمان، مربیان، اولیا و مسئولان آموزش و پرورش قرار گیرد و بر این اساس، باید برنامه‌های تربیتی را متناسب با هر یک از این مراحل و اقتضائات خاص آن مرحله تدارک دهند و نحوه برخورد با مسائل و تفسیر آنها نیز به تناسب صورت گیرد؛ به گونه‌ای که هیچ یک از این مراحل دچار خلل نشده، مشخصات همان مرحله به صورت متعالی انجام پذیرد؛ مثلا کودک در مرحله خاصی فقط عینیات را درک می‌کند و درک مفاهیم انتزاعی برای او مشکل است که این تدابیر تربیتی خاص خود را می‌طلبد. پی‌نوشت‌ها: 6. رزم‌جو، حسین؛ انسان آرمانی و کامل، ص 15. 7. اعرافی، علیرضا؛ آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن، ج1، ص2. [8] . ابن‌عربی، محیی الدین ؛ رسائل ابن‌عربی، ص56. [9] . همان، ص65. [10] . عفیفی، ابو العلاء؛ شرحی بر فصوص الحکم، ص 50. [11] . همان، ج 2، ص 225. [12] . همان، ج 1، ص 233 و 234. [13] . همان، ج2، ص154. [14] . همان، ج7، ص225. [15] . همان، ج13، ص130. [16] . الوداغ، سلیمان؛ ابن‌عربی، ص114. [17] . امام خمینی؟ق؟، تقریرات فلسفه، ص182 و 183. [18] . ابن‌عربی، محمد بن علی؛ فصوص الحکم، ص120 ـ 125. [19] . امام خمینی؟ق؟، تقریرات فلسفه، ج3، ص497. [20] . همان، ج3، ص338 ـ 341. [21] . احزاب: آیه 6. [22] . ابن‌عربی، محیی الدین؛ الفتوحات المکیه، ج6، ص172. [23] . مطهری، مرتضی؛ مجموعه آثار،ج2، ص83. [24] . خوارزمی، تاج الدین حسین؛ شرح فصوص الحکم، ص15. [25] . ابن فارسی، احمد؛ معجم مقائیس اللغه، ص206. [26] . امام خمینی؟ق؟، تقریرات فلسفه، ج3، ص497. [27] . رحیمیان، سعید؛ خطوط برجسته انسان شناسی ابن‌عربی، ص11 تا 44. [28] . خوارزمی، تاج الدین حسین؛ شرح فصوص الحکم، ص442. [29] . جمشیدی، محبوبه؛ تحلیل و تبیین اندیشه‌های انسان‌شناسی ابن‌عربی و دلالت‌های تربیتی آن، ص117. [30] . ابن‌عربی، محیی الدین؛ فتوحات مکیه ج12،ص13، تحقیق و تقدیم عثمان یحیی.ج 14، ص 224. [31] . همان. [32] . ابن‌عربی، محمد بن علی؛ فصوص الحکم، ص120 ـ 125. [33] . ابن‌عربی، محیی الدین؛ فتوحات مکیه ج7، ص112. نام نویسنده: نویسندگان: محمد حسین حیدری،[ استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان.] رضاعلی نوروزی،[ استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان.] حسنعلی بختیار نصرآبادی،[ استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان.] کمال نصرتی هشی،[دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم وتربیت، دانشگاه اصفهان.] و محبوبه جمشیدی.[کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، دانشگاه اصفهان. ] نشریه معارف 102 انتهای متن/
http://fna.ir/6CHA1F
94/11/29 - 06:45
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]
-
گوناگون
پربازدیدترینها