واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
دستاوردهای کلان انقلاب اسلامی در سطوح ملی، منطقهای، جهانی و تاریخی
زمانی که مقام معظم رهبری از «گذر از پیچ تاریخی عظیم» یاد کردند، کمتر کسی از اندیشمندان و تحلیلگران توانستند جایگاه و موقعیت این پیچ تاریخی را تعریف و مشخص نمایند؛ درحالیکه حضرت ایشان در این مرحله یک نگاه تمدنسازی به تاریخ داشتند.
اشاره فرصتی پیش آمد تا با استاد ارجمند دکتر منوچهر محمدی درباره آخرین اثر ایشان در حوزه انقلاب اسلامی، گفتگویی داشته باشیم. اینک با تشکر و سپاس از استاد، مشروح گفتگوی ما با ایشان تقدیم شما فرهیختگان میشود. لطفاً به عنوان اولین سؤال، توضیحی مقدماتی در باره علل بروز و ظهور انقلاب اسلامی و فضایی که در آن انقلاب اسلامی پدید آمد، بفرمایید. انقلاب اسلامی در شرایطی رخ داد که با توجه به تحلیلهای موجود در جهان غرب، مطلقاً مساعد بروز و پیروزی انقلاب نبوده است. این شرایط عموماً باید بهگونهای مساعد باشد که نظام حاکم تضعیف شده و ضعف نظام حاکم، موجب تشویق انقلابیون برای موجسواری بوده و از شرایط مساعد بهرهبرداری لازم را بنمایند؛ درحالی که در ایران شرایط برای یک تحول انقلابی کاملاً برعکس و نامساعد بود. رژیم شاه چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ سیاسی و بینالمللی و حتی نظامی در مقایسه با گذشته خود و در مقایسه با شرایط انقلابهای بزرگ جهان مانند انقلاب فرانسه و روسیه، در اوج قدرت بود و کسی تصور نمیکرد که در چنین شرایطی تحولی انقلابی شکل گرفته و به پیروزی برسد. بنابراین علل بروز و ظهور انقلاب اسلامی را باید در جای دیگری جستجو کرد و به همین دلیل ایجاب میکرد که مسئله شکلگیری انقلاب اسلامی و پیروزی سریع آن با دست خالی، مورد تحلیلی خاص و جداگانه قرار گیرد و در آن عوامل غیرمادی همچون وجود ایمان و باور راسخ در میان تودههای انقلابی و خواست و اراده خداوند را دخالت داد. همین امر موجب گردید که اینجانب ابتدا کتاب «تحلیلی بر انقلاب اسلامی» را در یک چارچوب تئوریک جدید، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهم و سپس در تألیف جدید خود از صرف وقایعنگاری و ارائه مطالب تاریخی احتراز کنم. تألیف کتاب «دستاوردهای کلان انقلاب اسلامی در سطوح ملی، منطقهای، جهانی و تاریخی» با چه انگیزهای صورت گرفته است؟ بعد از گذشت بیش از سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی و اثراتی که این انقلاب در سطوح ملی، منطقهای، جهانی و تاریخی بر جای گذاشته است که قابل خدشه هم نبوده و در کلاسها و مقاطع مختلف تحصیلی نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، انگیزهای شد که اینجانب ورای بررسی دستاوردهای خود به مطالعه دستاوردهای کلان بپردازم و رهنمودهای اخیر مقام معظم رهبری که مطالعه انقلاب اسلامی، الزاماً باید بر پایه کلاننگری باشد نیز مؤید این نوع از مطالعات است. اساساً این کتاب در پاسخ به چه پرسش یا پرسشهایی تدوین شده است؟ این کتاب دقیقاً سعی میکند به دستاوردهایی بپردازد که مستقیماً منتج از پیروزی و تداوم انقلاب بوده است؛ چرا که بسیاری از دستاوردهای ملموس و پیشرفتهای انقلاب در ابعاد مختلف مانند افزایش سطح سواد، توسعه عمران و آبادی و... در عین حال که کاملاً برجسته میباشد، ولی هر کسی میتواند به آن خدشه آورد که ضرورتاً این دستاوردها بدون پیروزی انقلاب هم صورت بگیرد. ولی دستاوردهای کلانی که در این کتاب مطرح شده است، دقیقاً منتج از انقلاب اسلامی میباشد. به عنوان مثال تنها از درون انقلاب اسلامی امکان تشکیل نظام دینی جمهوری اسلامی وجود دارد که کارآمدی خود را نیز به اثبات رسانده است. چارچوب جدیدی که فکر میکنید در این کتاب ارائه شده است، چیست؟ در این کتاب در عین حالی که سطوح مختلف واقعیتهای به دست آمده از انقلاب در چارچوبههای تئوریک مدونی ارائه شده است، با استفاده از نظریه سطوح مختلف تحلیل، دستاوردهای کلان انقلاب اسلامی را فارغ از مرزهای ایران اسلامی، مورد بررسی قرار داده و نشان داده است که انقلاب اسلامی صرفاً محدود به سقوط رژیم شاه و تشکیل جمهوری اسلامی نبوده و دستاوردهای عظیمتری داشته است؛ بهگونهای که تاریخ تمدن بشری را هم تغییر داده است. البته به نظر میرسد سطوح بالاتری هم وجود داشته باشد که از آنها به عنوان ستون معرفتی یاد میشود که دیگر در توان این جانب برای ورود به آن سطوح نبوده و به اصطلاح «دست ما کوتاه و خرما بر نخیل». تفاوت این کتاب با سایر کتبی که در این حوزه تألیف شده است و به عبارت دیگر نوآوری عمده کتاب حاضر، چیست؟ جواب شما در این حوزه که تفاوت این کتاب با سایر کتبی که تألیف شده و یا حتی با کتابهایی که اینجانب تألیف کردهام، چه میباشد؟ باید گفت این تفاوت در کلاننگری به دستاوردهای انقلاب اسلامی میباشد. این نوع نگاه هم انسان را به آینده امیدوارتر میکند و هم مسئولیت ما را در حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی و ادای وظیفه، سنگینتر مینماید. جنابعالی برای جذابتر شدن ارائه مباحثی که در این کتاب آوردهاید، چه شیوههایی را به کار برده و یا پیشنهاد میکنید؟ اولاً در این کتاب از خُردنگری احتراز نموده و با یک نگاه کلان، به مسائل انقلاب پرداخته شده است و در عین حال با استفاده از نظریه سطوح مختلف تحلیل، تفکیکی میان دستاوردهای انقلاب در هر یک از سطوح، به روشنی قائل شدهایم. فکر میکنید کتاب«دستاوردهای کلان انقلاب اسلامی در سطوح ملی، منطقهای، جهانی و تاریخی» پاسخگوی چه دغدغههایی از دانشجویان و دانشگاهیان خواهد بود؟ این کتاب نه تنها پاسخگوی دغدغههای دانشجویان و دانشگاهیان در رابطه با آینده انقلاب و جهان خواهد بود، بلکه مسیر روشن و دقیقی پیشروی همه انقلابیون و جامعه جهانی قرار خواهد داد تا راه خود را در حمایت از انقلاب به شیوهای بهتر و امیدوارانهتر انتخاب نموده و پایدارتر و راسختر قدم بردارند. بخش اول کتاب به بیان دستاوردهای انقلاب اسلامی در سطح ملی اختصاص دارد؛ این دستاوردها کداماند؟ در سطح ملی دو دستاورد کلان مورد بررسی قرار گرفته و آن شکلگیری مردمسالاری دینی در ابعاد سیاسی و اجتماعی است؛ که در واقع تأسیس یک نظام دینی کارآمد در دنیای پستمدرن و شکلگیری جامعه ولایی در تقابل با جامعه مدنی سکولار میباشد که موجب گردیده است نهتنها نظام جمهوری اسلامی را در برخورد با طوفانها و بحرانهای عظیمی که در طول این سه دهه شاهد بودهایم، محفوظ داشته و قوام بخشد؛ بلکه تداوم انقلاب و انتقال روحیه انقلابی و ارزشهای مسلط انقلاب، به نسلهای بعدی را نیز درپی داشته باشد. در بیان دستاوردهای تاریخی انقلاب اسلامی، به سخنان مقام معظم رهبری که از انقلاب اسلامی به پیچ تاریخی یاد کردهاند نیز اشاره کرده و انقلاب اسلامی را پیچ سوم تاریخ دانستهاید. ممکن است در این خصوص نیز توضیح دهید؟ زمانی که مقام معظم رهبری از «گذر از پیچ تاریخی عظیم» یاد کردند، کمتر کسی از اندیشمندان و تحلیلگران توانستند جایگاه و موقعیت این پیچ تاریخی را تعریف و مشخص نمایند؛ درحالیکه حضرت ایشان در این مرحله یک نگاه تمدنسازی به تاریخ داشتند. بهعبارت دیگر ایشان این پیچ تاریخی در تمدن بشری را نقطه عطف تاریخ تمدن میدیدند، لذا با مروری بر سیر تاریخی مدون تمدن بشری، این جایگاه مشخص گردید و انقلاب اسلامی به عنوان پیچ سوم تاریخ مطرح گردید. در شرایطی که بعثت پیامبر اکرم؟ص؟ و ظهور اسلام پیچ اول و رنسانس در اروپا، پیچ دوم تاریخ شناخته شد. پیشنهاد جنابعالی برای تقویت دروس و کتابهایی که در حوزه انقلاب اسلامی تدوین میشود، چیست؟ من به همه همکاران عزیز دانشگاهی که در این حوزه قلمفرسایی میکنند، توصیه أکید میکنم که حتیالامکان همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند در تدوین کتب، شیوه کلاننگری را انتخاب نموده و از جزئیات وقایع و حوادث منجر به انقلاب و بعد از پیروزی، تنها در یک چارچوب تئوریک کلان استفاده کنند و به عبارت دیگر شیوه قیاسی و نه استقرایی را در تحلیلهای خود، مورد استفاده قرار دهند. استاد گرامی! از وقتی که در اختیار ما قرار دادید بسیار متشکریم. نام نویسنده: در گفتگو با دکتر منوچهر محمدی، نویسنده کتاب مصاحبه: محمدابراهیم نیکزاد. نشریه معارف 102 انتهای متن/
http://fna.ir/VGVCWX
94/11/29 - 05:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]