واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: احتمال سفر بدون بازگشت نخبگان در معاملههای پسابرجام
معاون تحقيقات و فناوري وزير بهداشت از دستيابي به رتبه نخست در توليد كمي و كيفي علم، در ميان كشورهاي منطقه و اسلامي خبر داد.
نویسنده : زهرا چيذري
معاون تحقيقات و فناوري وزير بهداشت از دستيابي به رتبه نخست در توليد كمي و كيفي علم، در ميان كشورهاي منطقه و اسلامي خبر داد. رسيدن به اين جايگاه در حالي است كه طبق برنامه پنجم توسعه قرار بود 3 درصد از توليد ناخالص ملي به امر پژوهش اختصاص يابد اما تنها 3/0 درصد يعني 1/0 آن محقق شد. لزوم توجه بيشتر به بودجه پژوهش و حمايت از پژوهشگران جوان كشورمان زماني جديتر ميشود كه با عنايت به برداشته شدن تحريمها درهاي كشورهاي اروپايي و امريكا بيش از پيش براي جذب نخبگان ايراني گشوده ميشود. هم اكنون نيز 30 درصد از فارغالتحصيلان رشتههاي داروسازي جذب كانادا ميشوند.
كاهش شتاب رشد علم موضوعي است كه مدتها بود در محافل علمي كشورمان مطرح ميشد. سياسي شدن فضاي دانشگاهها و دخالت جريانهاي سياسي در مديريت فضاي علمي دانشگاه و از آن مهمتر بودجه ناچيز تحقيقات و پژوهش مهمترين عواملي بود كه اين كاهش شتاب رشد علمي در كشور را موجب شده بود. روز گذشته اما رضا ملكزاده، معاون تحقيقات و فناوري وزير بهداشت در همايش سراسري معاونين تحقيقات و فناوري دانشگاههاي علوم پزشكي كشور از دستيابي ايران به رتبه نخست منطقه در توليد علم خبر داد. وي افزود:با وجود بودجه كم بخش تحقيقات، توانستهايم در توليد كمي و كيفي علم، به رتبه نخست در ميان كشورهاي منطقه و اسلامي دست يابيم و حتي در اين زمينه از تركيه و برخي كشورهاي ديگر جلوتر هستيم و اين مسئله براساس ارزشيابي اسكوپوس و ISI تعيين شده و اين موضوع نشانه تلاش محققان، دانشگاههاي علوم پزشكي و مراكز تحقيقاتي بوده است. ملكزاده اما پيش از اين درباره فرار مغزها سخن گفته بود؛موضوعي كه در دو سه سال اخير و با محدوديتهاي اروپا و امريكا براي پذيرش مهاجر موجب كاهش مهاجرت نخبگان شده بود اما پيش از آن نيمي از نخبگان از كشور خارج ميشدند. حالا و با برداشته شدن تحريمها درهاي كشورهاي غربي براي پذيرش نخبگان ايراني مانند قبل باز خواهد شد.
سفر بيبازگشت نخبگان به غرب
خردادماه امسال بود كه معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت به فرار مغزها از كشور اشاره كرد و گفت: بخش عمدهاي از مهاجرت مغزها مربوط ميشود به اين موضوع كه آنها نسبت به آينده خود احساس بهتري داشته باشند و زيرساختها را براي استفاده از تواناييهاي خود فراهم ببينند. به باور وي بسياري از اين افراد قصد مهاجرت ندارند اما شرايط كشور آنها را مجبور به مهاجرت ميكند.
به گفته ملكزاده ايران بالاترين تعداد دانشجويان PhD نسبت به جمعيت را در دنيا دارد و اكنون 56 هزار نفر در اين مقطع مشغول تحصيل هستند كه 6 هزار نفر آنها در علوم پزشكي تحصيل ميكنند. معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت تأكيد كرد: طي دو سال اخير كشورهاي اروپايي و امريكا محدوديتهايي براي پذيرش مهاجر قائل شدهاند كه اين امر موجب شده مهاجرت نخبگان كمتر شود اما بايد گفت تقريباً نيمي از نخبگان كشور قبل از اين دو سال از كشور خارج ميشدند. متأسفانه نيم ديگري كه در كشور باقي ميمانند به دليل نبود شرايط و زيرساختها نميتوانند پيشرفت كنند و نهايتاً به يك پزشك متخصص تبديل ميشوند.
رتبه نخست ارجاع به مقالات
در همايش ديروز اما ملكزاده خبرهاي خوشي هم داشت. به گفته وي تا سال گذشته بودجه پژوهشي كشور كمتر از نيم درصد بود كه خوشبختانه در بودجه سال آينده دولت يك درصد بودجه را به حوزه پژوهش اختصاص داده كه اميدواريم درمجلس نيز تصويب شود. ملكزاده با اشاره به رتبه برتر ايران در سال ۲۰۱۵ از نظر توليد علم و به عبارتي شامل تعداد و همچنين ارجاع به مقالات دانشمندان ايراني در سطح منطقه و كشورهاي اسلامي، اظهار داشت: رتبه ايران حتي از تركيه و رژيم اشغالگر قدس نيز بالاتر بود. وي افزود: علاوه بر جايگاه نخست ايران در حوزه تعداد مقالات، كيفيت آنها نيز بسيار مطلوب بود كه توانست باعث كسب رتبه برتر ايران در حوزه ارجاع و استناد به مقالات نيز شود.
دستيابي به فناوري با درهاي باز ممكن است
وزير بهداشت در اين همايش با تأكيد بر اينكه دستيابي به فناوري با بسته بودن درهاي كشور، ممكن نيست، افزود: باعث تعجب است كه گاهي در رسانهها برخي افراد، فناوري و سرمايهگذاري خارجي در كشور را معادل نفوذ و وابستگي ميدانند.
هاشمي تصريح كرد: ضروري است تا با توجه به فضاي پسابرجام از تجربيات بينالمللي نهايت استفاده را كنيم و از سوي ديگر دانشگاههاي علوم پزشكي نيز اعتبارات ويژهاي براي رفت و آمد و تعامل با كشورهاي پيشرفته در نظر بگيرند.
به باور وي ممكن است درحوزه كلان اداره جهان، سياستهاي ظالمانه حاكم باشد اما در حوزه علم چنين چيزي وجود ندارد و در سراسر دنيا ميبينيم كه انسانهاي بسيار ارزشمند و شايسته و علاقهمند به بشر در حوزه علم فعاليت ميكنند كه شايد همكيش ما نباشند ولي زندگي خود را برخلاف سياستمداران، در راه خدمت به بشريت صرف كردهاند.
هاشمي خاطرنشان كرد: توليد علم تنها به افزايش مقالات علمي منحصر نميشود و در صورت عدم توجه به آموزش، درمان و همچنين شركتهاي دانشبنيان، لطمه خواهند خورد.
وزير بهداشت تبديل مراكز تحقيقاتي به شركتهاي دانشبنيان را باعث نگراني دانست و اظهار داشت: به عنوان نمونه بسياري از مراكز ميتوانستند به كشف محصولات جديد و توليد آن در خارج از مجموعه و در نهايت خلق ثروت براي كشور و پژوهشهاي آينده بپردازند اما شاهد چنين اتفاقي نبوديم.
فرصت و تهديد در كنار هم
همه چيز بستگي به هوشمندي و برنامهريزي مسئولان دارد؛ برجام و برداشته شدن تحريمها بيترديد يك فرصت براي تبادلات علمي و دستيابي به فناوريهاي نوين در علوم مختلف از جمله پزشكي است اما در كنار اين فرصت تهديدهايي هم وجود دارد؛ تهديدهايي مانند باز شدن درهاي كشور و تبديل ايران به بازار محصولات كمپانيهاي چندمليتي يا سفر بيبازگشت نخبگان به جاي تعاملات علمي.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۸ بهمن ۱۳۹۴ - ۲۰:۳۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]