واضح آرشیو وب فارسی:آخرین نیوز: آیتالله سروش محلاتی: اگر رأی ایجابی نمیتوان داد، با رأی سلبی افراد معقول برگزینیم
یکی از نامزدهای رد صلاحیت شده مجلس خبرگان رهبری، از رد صلاحیت تنها 12 نفر در انتخابات مجلس خبرگان اول خبر داد.
آیت الله سروش محلاتی، استاد دروس خارج فقه حوزه علمیه قم روز گذشته، در سالن آمفی تأتر مرکزی دانشگاه صنعتی شریف، گفت: خبرگان نهادی برای تعیین رهبری و برای برکناری وی در شرایط خاصی است و این نهاد دارای دو ویژگی اساسی است ، یکی آن که اعضای آن خبره و کارشناس اند، و دیگر آن که توسط مردم انتخاب می شوند. به گزارش خبرآنلاین، وي افزود: در اصل یکصد و هفتم قانون اساسی تصریح شده که «تعیین رهبر به عهده خبرگان منتخب است.» ولی پرسش اساسی ای است که چه ضرورتی برای این انتخاب وجود دارد؟ و چه مانعی وجود دارد که فقها و علما خود به تشکیل مجلسی اقدام کنند و به تعیین رهبری و یا نظارت بر او، مبادرت بورزند؟ مگر اعتبار نظر خبره و کارش به انتخاب مردم مشروط است؟ و اگر اساسا این جنبه انتخاب و مشارکت مردم در شکل گیری مجلس خبرگان ضعیف شود، آیا به جایگاه این نهاد برای تعیین رهبر و به مشروعیت رهبری، خدشه ای وارد می شود؟ این استاد حوزه در پاسخ به سراغ اصل پنجم قانون اساسی مصوب سال 1357 رفت که پس از ذکر اوصاف و شرایط رهبری مثل فقاهت و عدالت و مدیریت، اضافه کرده بود «که اکثریت مردم او را به رهبری شناخته و پذیرفته باشند» و افزود: هنگام تصویب این اصل در مجلس تدوین قانون اساسی، شهید بهشتی توضیح داد با توجه به آوردن این قید، راه به دست گرفتن رهبری مشخص شده است و مفهوم این قید آن است که «کسی نمی تواند تحت عنوان فقیه عادل باتقوا، خودش را بر مردم تحمیل کند.» چه این که در مقدمه قانون اساسی هم ذکر شده است که «فقیه جامع الشرایطی که از طرف مردم به عنوان رهبر شناخته می شود» زمینه رهبری اش فراهم می شود. ایشان بر این اساس نتیجه گرفت که مجلس خبرگان علاوه بر آن که از جنبه کارشناس و خبره بودن، نظرشان اعتبار دارد، از جهت این که واسطه «قبول و پذیرش» رهبری از سوی مردم نیز می باشند، نقش مهمی در مشروعیت نظام دارند. آیت الله سروش محلاتي در ادامه به بررسی مبنای فقهی این موضوع پرداخت و با استناد به نامه حضرت امام به رئیس مجلس خبرگان گفت: امام در آنجا نفوذ حکم رهبری و اعتبار آن را به «منتخب مردم بودن» مترتب کرده اند، و پشتوانه آن را رأی مردم به خبرگان دانسته اند و فرموده اند: اگر مردم به خبرگان رای دادند تا مجتهد عادلی برای حکومتشان تعیین کنند، وقتی آن ها هم فردی را تعیین کردند، تا رهبری را بر عهده گیرد، قهری او مورد قبول مردم است، و این صورت او ولی منتخب مردم می شود و حکمش نافذ است.» وي این مبنای فقهی و حقوقی را در برابر دیدگاه کسانی معرفی کرد که برای رأی مردم تأثیری در اعتبار رهبری قائل نیستند و انتخابات خبرگان را از آن جهت که اختلافی در تعیین رهبری رخ ندهد و یا مردم دنیا ما را متهم به دیکتاتوری نکنند، می دانند، و به عنوان نمونه به قرائت بخشی از کتاب الولایه الالهیه از آیت الله مؤمن پرداخت که می گوید انتخابات خبرگان، برای همراهی با نظام های عرفی، و به جهت مصلحت سنجی امام خمینی بوده است، و الا نظر خبرگان، در اعتبار خود نیازی به رأی مردم ندارد. (الولایه الالهیه، ج3، ص514) آيت الله سروش محلاتي با ذکر نمونه های دیگر نتیجه گرفت، که از نظر عده ای از فقها انتخابات یک امر صوری است و یک شرط لازم برای مشروعیت به دست گرفتن قدرت و یا ناشی از حق مردم نیست. مثلا آیت الله مصباح در مقاله حکومت و مشروعیت (در فصلنامه کتاب نقد) گفته است "میزان مشارکت مردم در انتخابات خبرگان با مشروعیت ولی فقیه، هیچ گونه ارتباطی ندارد". بلکه ایشان حتی کاهش رأی را چندان در کاهش مقبولیت مؤثر نمی داند، چون می گوید: مردم در موقعیت های حساس مثل راهپیمایی های میلیونی و مراسم استقبال از سفر های ایشان، این حمایت را به نمایش می گذارند. این بدان معنی است که به جای اعتماد به مشارکت رسمی مردم در انتخابات، می توان به حضور مردم در اجتماعات، اعتماد کرد و نتیجه گرفت که سطح خوبی از مقبولیت وجود دارد. آیت الله سروش محلاتی که این گرایش را به معنی فاصله گرفتن از روح قانون اساسی و موجب تقلیل یافتن نقش مردم و فراهم آمدن بستری خطرناک می دانست، گفت در خبرگان اول در سال 1361، میزان مشارکت مردم 77% بود، و از مجموع 168ثبت نام کننده، فقط 12نفر به عنوان عدم صلاحیت حذف شدند. درحالی که در خبرگان دوم میزان مشارکت مردم به کمتر از نصف کاهش یافت و با حذف عده زیادی از داوطلبان (62نفر) فقط حدود 100 نفر به رقابت برای هشتاد کرسی پرداختند که نتیجه آن حضور حداقلی مردم با 37% مشارکت بود. بخش بعدی این سخنرانی به اقتضاءات «انتخابات» خبرگان اختصاص یافت و درحالی که سخنران محدودیت های موجود برای انتخابات را به نفع نظام نمی دانست، از عموم اهل فکر و اندیشه درخواست کرد که در انتخابات حضوری فعال داشته باشند و اگر در مواردی نمی توانند رأی ایجابی خود را به صندوق بیادازند، در مرحله بعد حداقل با رأی سلبی سعی کنند که افرادی معقول تر در خبرگان حضور یابند.
بالا -
سه شنبه, 27 بهمن 1394 ساعت 13:50
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آخرین نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]