واضح آرشیو وب فارسی:کرد پرس: سرویس کردستان-کردستان بدون در نظر گرفتن مرزهای سیاسی و تنها به عنوان سرزمینی که کردها در آن زندگی می کنند در نیمه ی شرقی فلات آناتولی و غرب فلات ایران و شمال بین النهرین در منطقه ی اول تحقیقات اتنوموزیکولوژی قرار دارد. فرم های آوازی منحصر به خود به مانند: هوره، لاوک، حیران، بیت و ... که در برگیرنده ی چندین وجه فونکسیون( علل کاربرد و اهداف) موسیقی است. سازهای متنوع، غنای ریتم و ملودی و ... از دیگر ویژگی های موسیقی کردی است.کردپرس-موسیقی شناسی تطبیقی یا اتنوموزیکولوژی به عنوان بخشی از موسیقی شناسی سیستماتیک ( موزیکولوژی) تا کنون در ایران و کردستان ناشناخته باقی مانده است که شاید بیش از هر فرهنگ دیگری نیازمند این رشته ی دانشگاهی باشند. مفهموم اتنوموزیکولوژی ترکیبی است از دو کلمه ی " اتنو" و " موزیکولوژی". اتنو که از واژه ی یونانی " اتنوس " مشتق می شود، دارای معانی متفاوت است از قبیل گروه، جمعیت، ملت و.... اتنولوژی که فارسی آن مردم شناسی است، نیز از این لغت یونانی اشتاق می یابد. اتنوموزیکولوژی و اتنولوژی، با وجود رابطه ی درونی، نسبت به هم تمایز دارند: مردم شناسی در اصل تنها به مطالعه ی خصایص فرهنگی قبایل یا ملل بدوی اکتفا می کند و ملل متمدن یا فرهنگهای پیشرفته را مد نظر قرار نمی دهد، در حالی که اتنوموزیکولوژی می کوشد موسیقی همه ی فرهنگ ها را چه بدوی و چه پیشرفته بررسی نماید.در این بررسی تنها مبحثی که خارج از حیطه ی بحث قرار می گیرد، موسیقی جامعه ی مدنی اروپا ست حال آنکه موسیقی به اصطلاح محلی اروپا، بحشی از مباجث اتنوموزیکولوژی را تشکیل می دهد. در اروپا اتنوموزیکولوژی به بررسی موسیقی فرهنگهایی می پردازد که فرمهای ویژه و کاملا دورمانده و باقی مانده از خصوصیات کهن را در خود حفظ می کنند و با فرمهای موسیقیایی غیر اروپایی تشابه دارند.به دیدگاه دکتر محمد تقی مسعودیه (اتنوموزیکولوژیست ایرانی) اتنوموزیکولوژی عبارت است از:" مطالعه ی موسیقی در همه ی شئون فرهنگی، بدین معنا که هم شناخت موسیقی و هم شناخت مردم را در بردارد. موسیقی فقط ترکیبی از اصوات نیست بلکه سایر شئون فرهنگی که در ایجاد آن سهم بسزایی دارند در این شناخت از اهمیت ویژه ای برخوردارند. به عقیده ی یاپ کونست Jaap Kunst 1960-1891 اتنوموزیکولوژی عبارت است از: " بررسی سنتی و سازهای موسیقی کلیه فرهنگ ها از بدوی ترین تا پیشرفته ترین آن ها، علاوه بر این اتنوموزیکولوژی جامعه شناسی موسیقی و چگونگی تاثیر پذیری متقابل فرهنگ ها را در یکدیگر نیز تحقیق می کند. که مباحث اصلی آن عبارت اند از: الف-موسیقی فرهنگ های بدوی ب- موسیقی محلی یا بومی ج- موسیقی سنتی یا هنری فرهنگ های پیشرفته غیر غربی د- موسیقی مذهبی. اتنوموزیکولوژِی از لحاظ سیستماتیک این مباحث را دنبال می کند: 1- پیدایش یا مراحل ابتدایی تکامل موسیقی 2-رابطه ی موسیقی های غیر غربی در هرسطح فرهنگی با موسیقی غرب 3- سیستم های تنال ( نظم کلیه اصوات مورد استفاده در یک فرهنگ موسیقی) 4- موسیقی و اساطیر 5- سازها و سیستم آن ها. اتنوموزیکولوژی، موسیقی قلمرو بی اندازه و وسیعی از جهان را مورد مطالعه قرار می دهد. به عقیده ی فریتس باس ( (Frits Bose این قلمرو در زمینه ی موسیقی های بومی و سنتی از مغرب تا مشرق در چند منطقه ی وسیع محدود است. بر اساس این دیدگاه، کردستان بدون در نظر گرفتن مرزهای سیاسی و تنها به عنوان سرزمینی که کردها در آن زندگی می کنند در نیمه ی شرقی فلات آناتولی و غرب فلات ایران و شمال بین النهرین در منطقه ی اول تحقیقات اتنوموزیکولوژی قرار دارد. بررسی موسیقی های غیر غربی اکثرا به وسیله ی محقیقن اروپایی صورت پذیرفته است که این تحقیقات در بسیاری از موارد موسیقی های غیر اروپایی را بر اساس دیدگاه غربی مورد تحلیل قرار می دهند که نتیجتا عاری از نقص نیستند. بی شک تحقیق در زمینه ی این موسیقی ها زمانی می تواند مثمر ثمر واقع شود که توسط محققین همان فرهنگ انجام شود که موسیقی کردی نیز از این حیث خارج نیست. به دیدگاه محققین، موسیقی کردی از کهن ترین و غنی ترین موسیقی های مشرق زمین به شمار می آید. فرم های آوازی منحصر به خود به مانند: هوره، لاوک، حیران، بیت و ... که در برگیرنده ی چندین وجه فونکسیون( علل کاربرد و اهداف) موسیقی است. سازهای متنوع، غنای ریتم و ملودی و ... از دیگر ویژگی های موسیقی کردی است. بررسی تمامی بخش های فونکسیون و ریشه شناسی موسیقی کردی مستلزم شرایط و امکانات ثقیلی است. در این برهه ی زمانی آن چیز که مهم است و بباید هشدار داد و اذهان عمومی و فرهنگی مسئول را آگاه ساخت آن است که متاسفانه اتنوموزیکولوژی در کردستان به هدف ثبت و حفظ موسیقی کردی در زمینه های ترانسکرپیسون (آوانگاری)، ترمینولوژی (سیستماتیک کردن آن موسیقی) سازشناسی و ریشه شناسی موسیقی (اتیموموزیکولوژی) بسیار نحیف و سرگردان گام برمی دارد. در سال های اخیر در باب ترانسکریپسیون کتاب " فوَرم و په یژه کانی موزیکی کوردی" به تحقیق آقای سلاح رئوف (آهنگساز و نوازنده کُرد مقیم هلند) در سال 2009 و در زمینه ی ملودی نگاری چندین کتاب از محققان مختلف به چاپ رسیده اند. این آثار از جنبه ی آنکه مقدمه ای بسیار خوب برای آغاز این روند به شمار می آیند جای دلخوشی و مسرت اند اما متاسفانه کم و بیش نقصان های جدی دارند. تحقیقات اتنوموزیکولوژیکی مستلزم زمان و اعتبارات مالی و اتنوموزیکولوژیست های خبره از همان فرهنگ است اما در حال حاضر به علت تهاجم فرهنگ های غالب و بیگانه در سال های اخیر زمان را بسیار اندک و این مقوله را بیش از پیش ضروری می کند. از طرفی عدم آگاهی و بعضا اهداف پشت پرده ی برخی از بانیان فرهنگی و اقتصادی از این مقوله ، تامین اعتبارات مالی برای انجام پروژه های این بحث را بر دوش محققان نهاده است. عدم تحصیلات آکادمیک و تخصص در این رشته و یا عدم شناخت از موسیقی کردی در تحصیل کردگان آشکار و آسیب های جدی وارد آورده است. به راستی در صورت ادامه یاقتن این روند باید شاهد از بین رفتن برخی از فرمها، تغییرات بنیادین در امپروویزاسیون ( بداهه سرایی) و فراموش شدن بسیاری از ملودی ها و در نتیجه پدید آمدن شکلی دیگر از موسیقی کردی باشیم. منابع: 1-Josef Kuckertz , Einführung in die musikethnologie (1972 2 - Jaap Kunst , Etnomusicolog y ( The Hague : Najhoff, 1959) 3-Fritz Bose, Musikalische V ölkerkunde ( Freiburg Atlantis, 1953)
سه شنبه ، ۲۷بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: کرد پرس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]