واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه شهرآرا: دکتر علی اکبر کریمی یکی از چالش های مهم کنونی، چالش مصرف گرایی است. به تعبیر رهبر معظم انقلاب مصرف گرایی جامعه را از پای درمی آورد. در این نوشتار به نحوه سقوط امپراتوری ٢۵٠٠ساله شاهنشاهی می پردازیم.موضوع به طورجدی از سال١٣۵٣ هجری شمسی پس از شوک نفتی کلید خورد زمانی که بر اثر افزایش زیاد قیمت جهانی نفت و افزایش درآمدهای نفتیِ حکومت پهلوی، سیر فزاینده واردات و خوش گذرانی های شاه و درباریانش شکل تازه ای به خود گرفت. در واقع حرکت به سمت غربی شدن با تغییر الگوی مصرف درباریان و اشراف و سپس مردم معنا یافت و شاه که سودای غربی شدن را داشت از هر طریق بر این امر اصرار ورزید. همه این موارد در کنار اقتصاد ضعیف ایران، شرایط را برای سقوط اقتصاد پهلوی هموار کرد. اگر دوران بعد از انقلاب اسلامی را به ۵بازه زمانی دوره جنگ و دفاع مقدس، دوره بازسازی، دوره تنش زدایی و توسعه اقتصادی، دوره بازگشت به عدالت و دوره مذاکره با دنیا تقسیم کنیم، در هر یک از دوره های مذکور می توان روند تغییر و تحولات در مصرف گرایی جامعه ایرانی را رصد و تحلیل کرد. در دوره جنگ تحت تأثیر فضای به وجود آمده پس از پیروزی انقلاب اسلامی و نشاط عمومی و نزدیکی دل های مردم به یکدیگر،مصرف گرایی و تجمل گرایی به شدت مورد مذمت عرف جامعه و مخالف هنجارهای آن زمان بود و تحت حاکمیت فرهنگ ساده زیستی، هر فرد عادی یا مسئول اگر مخالف این مرام حرکت می کرد، از سوی جامعه طرد می شد. بنابراین این دوره را می توان دوره مقابله همه جانبه با مصرف گرایی و مظاهر آن نامید. در دوره بازسازی شرایط به کلی دگرگون شد و تحت انواع برنامه های تعدیل ساختاری در اقتصاد و گشوده شدن درهای تجارت آزاد به روی ایران، نسخه توسعه و جبران عقب ماندگی ها، به مصرف هرچه بیشتر خانواده ها تعبیر شد. عبارت های تأمل برانگیزی همچون «مانور تجمل» از سوی رئیس دولت وقت، به خوبی گویای تغییر رویکرد به پدیده مصرف گرایی بود. در دوره سوم که دوره توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با دنیا البته با تقدم توسعه سیاسی بر توسعه اقتصادی نام داشت، همان خط مشی های دولت قبل البته با اندکی ملایمت به کار گرفته شد. در این دوران به سبب آزادی های مدنی و سیاسی و البته اقتصادی، مصرف گرایی در کشور تثبیت شد. تأکیدات چندین و چندباره رهبر معظم انقلاب در این دوران بر جلوگیری از اسراف و لزوم داشتن انضباط اقتصادی در دولت، گواه نظریه فوق است. در دوره چهارم مردم ایران به فردی رأی دادند که با شعار عدالت خواهی، ساده زیستی، رشد مادی و معنوی و به طور کلی آرمان های انقلاب اسلامی وارد عرصه انتخابات شده بود.اما در ادامه نتوانست این روحیه را در بدنه دولت و سایر نهادهای زیرمجموعه خود نهادینه کند و هر چند شاید بتوان دوره اول ریاست جمهوری وی را دوره متزلزل کردن پایه های مصرف گرایی نامید اما در دوره دوم به کلی شرایط تغییر کرد و با نفوذ برخی در ارکان دولتی فسادهای اقتصادی یکی یکی خود را نشان دادند.اما در دوره پنجم شعار رئیس جمهور چرخیدن چرخ سانتریفیوژها با چرخیدن چرخ زندگی مردم بود. اما متاسفانه واردات خودروهای لوکس، واردات کالاهای مصرفی آمریکایی در پسابرجام و رفت وآمدهای هیئت های تجاری، اقتصادی و مالی کشورهای اروپایی به ایران به منظور تصاحب بازار بکر آن نشانه ای از بازگشت دوران مصرف گرایی در میان جامعه ایران است. در نهایت باید گفت در سی وهشتمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران، دوباره باید به آرمان های اصیل انقلاب بازگشت وگرنه جریان نفوذ از طریق اشاعه مصرف گرایی در درون جامعه نفتی ایران، به راحتی پایه های این انقلاب مردمی را سست کرده و رو به اضمحلال خواهد برد.
چهارشنبه ، ۲۱بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه شهرآرا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]