واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: برنامه ششم خواب دانشگاه نسل سوم را تعبير نميكند
طولاني شدن عمر دانشگاههاي نسل دوم در كشور از طرفي و نيروي انساني كه منتظرند تا شخص سومي شغل ايجاد و آنها را استخدام كند از سوي ديگر بازار كار كشور را گرفتار بيماري واگيرداري كرده...
نویسنده : نفیسه ابراهیمزاده انتظام
طولاني شدن عمر دانشگاههاي نسل دوم در كشور از طرفي و نيروي انساني كه منتظرند تا شخص سومي شغل ايجاد و آنها را استخدام كند از سوي ديگر بازار كار كشور را گرفتار بيماري واگيرداري كرده كه به تشخيص صاحبنظران تنها راه علاج آن تحقق دانشگاههاي نسل سوم است. در عين حال اگرچه طي ماههاي اخير مسئولان وزارت علوم ارتقاي دانشگاههاي كشور به نسل سوم در برنامه ششم توسعه را يكي از اهداف اين وزارتخانه عنوان كردهاند با اين وجود ميان بندهاي مربوط به لايحه پيشنهادي برنامه ششم توسعه و تحقق دانشگاههاي نسل سوم فاصله زيادي مشاهده ميشود.
توجه برنامه سوم توسعه به كارآفريني، به تصويب طرح توسعه كارآفريني در دانشگاههاي كشور منجر شد. در ابتدا دانشگاهها آموزش محور بودند كه آنها را دانشگاههاي نسل اول مينامند. هدف اين دانشگاهها، آموزش و تربيت نيروي انساني متخصص بود. در اواخر قرن 19 دانشگاههاي پژوهش محور، به عنوان نسل دوم دانشگاهها معرفي شدند و نقش اصلي اين دانشگاهها در پژوهش و توليد علم پر رنگتر بود. در نيمه دوم قرن بيستم دانشگاههاي كارآفرين به عنوان نسل سوم با هدف تربيت نيروي انساني كارآفرين و ارتباط با صنعت پا به عرضه ظهور گذاشتند.
دانشگاه نسل سوم در قبال امتيازاتي كه از جامعه ميگيرد به آن خدمت ارائه ميكند و نظريهپردازان اين حوزه اين را به عنوان ارزش دانشگاههاي نسل سوم تلقي ميكنند.
دانشگاه نسل سوم كدام دانشگاه است؟
دانشگاه كارآفرين تحقق رؤياي ارتباط مؤثر صنعت و دانشگاه است و ويژگي عمده آن اين است كه دانش توليد شده خود را براي استفاده و كاربرد به بخشهاي اقتصادي و صنعتي جامعه تزريق ميكند. علاوه بر اينكه ايجاد مراكز رشد و پاركهاي فناوري، آموزش مهارتهاي شغلي و مديريتي، توليد دانش براي استفاده در بخشهاي اقتصادي، حمايت آموزشي، مالي و بازاريابي از كارآفرينان، استقبال از ايدههاي جديد و خلاق، خلق مشاغل جديد، توسعه صنايع و فناوريهاي جديد مبتني بر پژوهشهاي دانشگاهي و توسعه روحيه كارآفريني در اين دانشجويان از ديگر مشخصههاي دانشگاه نسل سوم يا دانشگاه كارآفرين است.
از سوي ديگر بر اساس مطالعات جهاني براي تبديل يك دانشگاه به دانشگاه كارآفرين سه مرحله وجود دارد. در مرحله ابتدايي مؤسسه دانشگاهي، ديدگاهي راهبردي براي خود اتخاذ كرده و توانايي تنظيم و تعيين اولويتهاي خود را كسب ميكند. در مرحله دوم مؤسسه دانشگاهي نقش فعالي را در تجاريسازي داراييهاي فكري حاصل از فعاليتهاي اساتيد و دانشجويان خود پيدا ميكند. در مرحله سوم مؤسسه دانشگاهي نقش پيشرويي را در بهبود محيط نوآوري محلي خود از طريق همكاري با صنعت و دولت ايفا ميكند.
فتيله عزم دولت هنوز در نفت ميسوزد
در آموزش عالي كشور ما اما عمر دانشگاههاي نسل دوم بيش از اندازه طولاني شده و قصد ندارد توسعه آموزش عالي را به نسل بعد تفويض كند. دانشگاه هايي كه با پول نفت تغذيه ميشوند و در بهترين حالت در مرزهاي دانش مقاله توليد ميكنند و اين شاخصه رشد علمي را تا حد امكان بالا ميبرند.
اين در حالي است كه حسين سالارآملي، قائممقام وزير علوم در امور بينالملل از دو سال پيش تاكنون حداقل سه دانشگاه كشور را آماده نسل سومي شدن ميداند. وي همچنين ارتقاي دانشگاههاي كشور به نسل سوم در برنامه ششم توسعه را يكي از اهداف وزارت علوم، تحقيقات و فناوري عنوان ميكند اما برنامه ششمي كه اين مقام مسئول در ارتقاي دانشگاههاي كشور به آن اميدوار است، با داشتن حداقل ماده و تبصره در حوزه آموزش عالي و كليگويي در اين بخش نشان ميدهد هيچ برنامهاي براي تحقق دانشگاههاي نسل سوم ندارد. مضاف بر اينكه طبق لايحه پيشنهادي، منابع درآمدي دولت در سالهاي اين برنامه را فروش نفت و مشتقات آن، خصوصيسازي و واگذاريها و ماليات تأمين ميكنند. به بيان ديگر نه تنها راهبردهاي تحقق دانشگاه نسل سوم در برنامه ششم پيشنهادي دولت حتي در حد ذكر موارد و مرور نيامده بلكه هيچ مسئوليت اقتصادي نيز به وضوح به عهده دانشگاهها گذاشته نشده است. به بيان ديگر دولت همچنان دانشگاههاي كشور را در پنج سال آينده (در صورت عدم تمديد برنامه پنج ساله پنجم) به چشم دانشگاههاي نسل دوم نگاه ميكند.
هیچ برنامهای به دانشگاه نسل سوم نميرسد
هر چند تبصره 23 لايحه برنامه ششم تا حدودي تلخي بيتوجهي به نقشآفريني دانشگاهها در اقتصاد را كم ميكند. به موجب اين تبصره و بند 2 آن به منظور ارتقاي علمي و رقابت بين دانشگاههاي كشور و تنظيم رابطه متقابل تحصيل با اشتغال در داخل كشور و تعاملات بينالمللي به دولت اجازه داده ميشود در طي برنامه ششم توسعه نسبت به موارد زير اقدام كند.
الف- تشخيص صلاحيت تخصصي فارغالتحصيلان جديد از طريق برگزاري آزمونهاي صلاحيت تخصصي سراسري توسط سازمان سنجش آموزش كشور با همكاري نظام صنفي مربوط، نهادهاي علمي غيردولتي براي متقاضيان استخدام در مشاغل تخصصي و اعمال نتايج آن در نظام سطحبندي مؤسسات آموزش عالي. به منظور تضمين بهرهبرداري از نتايج اين آزمونها، سازمان مديريت و برنامهريزي كشور مكلف است نظام استخدام و ارتقاي كاركنان دولت و رتبهبندي مشاوران و پيمانكاران را بر مبناي استفاده از نتايج آزمونهاي صلاحيت تخصصي مورد بازنگري قرار دهد.
ب- مشاركت با دانشگاههاي معتبر بينالمللي براي ايجاد شعب يا ايجاد واحدهاي آموزش عالي خارجي در داخل كشور.
با اين وجود ميتوان گفت برنامه پيشنهادي ششم توسعه، حداقل در بخش آموزش عالي به اجرائيات و كليتها اكتفا كرده و به جاي يك برنامه كاربردي يك فانتزي براي خالي نبودن عريضه است! اين احتمال را اظهارنظر برخي مبني بر منسوخ شدن اين نوع برنامهنويسي در دنيا تقويت ميكند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۹:۵۸
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 98]