واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: دولت، مدیریت شهری و شهروندان
نویسنده : بيژن سوراني
براساس آخرين آمار اعلام شده حدود 58 ميليون نفر از جمعيت 78 ميليوني كشور در شهرها زندگي ميكنند و روز به روز هم بر سرعت شهرنشيني افزوده ميشود. در اين ميان شهرهاي بزرگ و كلانشهرها بيشتر جمعيت شهرنشين را در خود جاي دادهاند. همواره در كلانشهرها افزايش جمعيت با گسترش جغرافياي شهر همراه بوده است. حضور ميليوني جمعيت در شهرها از يك طرف و سرازير شدن جمعيت شناور از شهرهاي اقماري و ديگر شهرها سبب شده است تا شهرها با انبوه جمعيت و بافت متراكم روبهرو شوند. در حقيقت ارائه خدمات به شهروندان كلانشهرها با توجه به افزايش انتظارات آنان در همه حوزهها سبب شده است تا مسئولان شهري به توسعه شهر با فروش تراكم روي بياورند. فروش تراكم در همه بخشهاي مسكوني، تجاري و اداري سبب شده است تا بر تراكم بافت شهري افزوده شود. به واقع در دورههاي گذشته نگهداشت شهر بر فروش تراكم استوار بوده است تا آنجايي كه پيش از 70 درصد درآمد به صورت پايدار موقت از اين راه تأمين شده و ميشود ولي گسترش شهر در طول و عرض جغرافيايي و حتي عمودي نيز داراي محدوديتهاي بسياري است كه در حال حاضر اين موضوع يعني فروش تراكم كه زماني راهگشاي مسائل و مشكلات شهر بود حالا خود به اصليترين مشكل كلانشهرها تبديل شده است. هرگونه ايجاد فضاي ساخت و ساز جديد چندين برابر فضا و امكانات براي ارائه خدمات شهري به شهروندان را نياز دارد. به دليل كمبود فضا و اراضي شهري عملاً ديگر فروش تراكم نيازهاي شهري را نميتواند تأمين كند. براين اساس گام برداشتن در مسير تعريف درآمدهاي پايدار در كنار ساير درآمدها به عنوان اصليترين و اولويتدارترين راهكار در همه شهرهاي دنيا مدنظر قرار گرفته است. معمولاً درآمد پايدار از دو طريق در شهرهاي بزرگ تأمين ميشود؛ يكي از درون شهر و اجزاي آن يعني عوارض و مالياتي كه شهروندان به واسطه حضور و فعاليتهاي مختلف در شهرها ميپردازند كه در اين زمينه همواره مسئولان شهري اعلام كردهاند ميزان عوارض و مالياتي كه شهروندان براي فعاليتهاي شهري ميپردازند و در قبال آن خدمات دريافت ميكنند بسيار كم است و قيمت تمام شده خدمات بسيار بالاتر از سهم شهروندان است كه لازم است در اين زمينه ميزان سهم شهروندان در پرداخت عوارض شهري به سمت واقعي شدن سوق داده شود. در اين خصوص شهروندان هم انتظار دارند در قبال پرداخت انواع عوارض خدمات مطلوبتر و مناسبتري را دريافت كنند و از مشكلات آنان در بخشهاي مختلف شهري كاسته شود و نوع دوم از كسب درآمد پايدار مربوط به سهم دولت و دستگاههاي شهري و دولتي است كه از فضاها و خدمات شهري بيشترين استفاده را ميكنند. حضور اين دستگاهها نيز با ارائه خدمات و درآمدهاي بالا همراه است كه براين اساس لازم است تدابيري در نظر گرفته شود تا اينگونه دستگاهها سهم خود را از حضور در شهر و فعاليتهاي شهري بپردازند. سهم دولت نيز در بحث منابع درآمد پايدار شهري به ماليات ارزش افزوده، جرايم راهنمايي و رانندگي و ساير مسائل كلان ختم ميشودكه دولت در ارائه آن همواره كوتاهي كرده و يا با پرداخت نكردن سهم كامل خود مسئولان شهري را در ارائه خدمات به شهروندان به دردسر انداخته است كه ضروري است براساس قوانين پرداخت در اين زمينه شفافسازي و بهروزرساني شود. از سوي ديگر دولت نيز عهدهدار وظايف احداث و توسعه مسائل زيربنايي شهري است. براين اساس توسعه شبكه خطوط حمل و نقل شهري از جمله وظايف دولت است كه بايد در پرداخت سهم خود پيشگام باشد تا بتواند با توسعه زيرساختهاي شهري جلوي هرگونه خسارت را در اين زمينه بگيرد كه به طور مشخص ميشود به كاهش آلودگي هوا، حفظ محيط زيست شهري و كاستن از تبعات مصرف بيرويه سوخت به واسطه تكميل نشدن شبكه حمل و نقل عمومي اشاره كرد. گام برداشتن در مسير تأمين منابع درآمد پايدار در شهري مانند تهران با توجه به جايگاه ويژه منحصر به فرد آن بسيار پيچيده است. رشد منابع درآمد پايدار نيازمند همراهي مثلث دولت، مديريت شهري و شهروندان است و اگر در اين زمينه هر يك از اضلاع اين مثلث كمكاري و ناكارآمدي از خود بروز دهند درآمد پايدار در ايستگاه توقعات متوقف خواهد ماند. در حال حاضر كاهش صدور پروانه ساخت و ساز در پايتخت به عنوان يك فرصت و چالش مطرح است. چالش از آن جهت كه فروش شهر و تراكم بر مسائل و مشكلات شهري خواهد افزود و مسائل و معضلات موجود را مضاعف خواهد كرد اما كاهش فروش تراكم يك فرصت پيش روي مديران و مسئولان مديريت شهري و حتي دولتمردان است تا براي كسب منابع درآمد پايدار شهري به صورت جدي گامهاي استوار بردارند. در حقيقت فرصت پيش آمده ميتواند با اتكا به اقتصاد مقاومتي مسير را براي كسب درآمدهاي پايدار هموار سازد. هرچند گام برداشتن در اين مسير بسيار سخت است ولي در حال حاضر چارهاي جز حركت در اين مسير باقي نمانده است بنابراين لازم و ضروري است تا در برنامهريزي و افق چشماندازهاي طرح و پروژههاي شهري اين موضوع به صورت جديتر مدنظر قرار گيرد. حركت به سوی مديريت يكپارچه شهري با واگذاري وظايف دستگاههاي شهري به مديريت واحد شهري ميتواند شروع خوبي براي برنامهريزي براي جبران كاستي و ارتقاي زندگي شهري باشد. استفاده از سرمايهگذاري خارجي، گام برداشتن در جهت توسعه گردشگري و توريسم شهري، ظرفيتسازي براي كسب درآمدهاي پايدار از فضاهاي موجود شهري ميتواند اهرم ارتقا در زمينه كسب و درآمد منابع پايدار به حساب آيد و نبايد فراموش كرد كه اگر ارائه خدمات به شكل مطلوب صورت بگيرد و شهروندان احساس رضايت بكنند مشاركت آنان در توسعه درآمد منابع پايدار شهري معنادار خواهد شد و تمايل بيشتري براي همراهي در اين زمينه از خود نشان خواهند داد. با اين حال ضروري است در كسب درآمد پايدار از نظرات شهروندان نيز استفاده شود تا مديران شهري همراهي آنان را به عنوان يك سرمايه ارزشمند از دست ندهند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۸ بهمن ۱۳۹۴ - ۲۱:۴۸
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]