تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836571064
فدرالی شدن یمن؛ مواضعِ بازیگران و پیامدها
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
فدرالی شدن یمن؛ مواضعِ بازیگران و پیامدها
مداخله بازیگران خارجی در تمام مدت 5 سال گذشته و تلاش آنها برای مدیریت بحران یمن سبب شد طرحهای درونی و نشأت گرفته از اجماع بازیگران داخلی یمن برای ساختار سیاسی آینده این کشور ارائه نشود.
مقدمه بحران کنونی در یمن را باید به سه دوره زمانی تقسیم کرد: سال 2011 تا به قدرت رسیدن منصورهادی در فوریه 2012، از به قدرت رسیدن عبدربه منصورهادی تا فرار وی به ریاض در مارس 2015، از حمله عربستان سعودی در مارس 2015 تاکنون. در این سه دوره، به علل مختلف از جمله مداخله بازیگران خارجی نظیر عربستان سعودی تنها در پایان دوره موقت دو ساله عبدربه منصورهادی یک طرح توسط کنفرانس گفتگوی ملی یمن درباره نظام سیاسی آینده این کشور ارائه شد. در این طرح، پیشنهاد شد یمن به شش اقلیم فدرالی تقسیم شود. با این حال، این طرح تا سپتامبر 2014 که توافقنامه آشتی ملی موسوم به توافقنامه 21 سپتامبر میان انصارالله و دولت موقت عبدربه منصورهادی امضاء شد، اجرایی نشد. اکنون که یمن شاهد جنگ عربستان سعودی و متحدانش، کنترل مناطق شمالی توسط انصارالله و طیف وابسته به علی عبدالله صالح، حضور دولت مستعفی در جنوب، و همچنین تقویت حضور تروریستهای القاعده و داعش در برخی استانهای جنوبی است، بار دیگر سناریو تقسیم یمن به شش اقلیم فدرالی مطرح شد. نوشتار پیشرو، ضمن ارائه آخرین آمارها از فاجعه انسانی در یمن، مواضع بازیگران اصلی درباره تقسیم یمن به شش اقلیم فدرالی و همچنین پیامدهای این طرح برای یمن را مورد بررسی قرار میدهد. آخرین وضعیت انسانی و میدانی در یمن عربستان سعودی از روز 26 مارس 2015 به ظاهر با مشارکت 9 کشور دیگر اما در عمل صرفا با همراهی امارات و قطر حمله به فقیرترین کشور عربی یعنی یمن را آغاز کرد. 26 ژانویه 2016، این حمله وارد یازدهمین ماه شده است. نتیجه جنگ نامتقارن عربستان علیه یمن، وقوع یک فاجعه انسانی در یمن بود. طبق اعلام وزارت بهداشت یمن در نتیجه این جنگ، بیش از 8 هزار نفر کشته و بیش از 28 هزار نفر زخمی شدند. صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) در آخرین گزارش خود در سال 2015 میلادی اعلام کرد که «دست کم 21.1 میلیون یمنی به کمک غذایی نیاز دارند که 9.9 میلیون نفر آن را کودکان تشکیل می دهند ، 15.2 میلیون نفر به خدمات بهداشتی پایه ای و 19.3 میلیون نفر نیز به آب بهداشتی دسترسی ندارند، 2.5 میلیون نفر که 31 درصد آنها کودکان هستند در داخل این کشور آواره شدند که بیش از نیم میلیون نفر در مدارس، ساختمان‌های متروک و دولتی، چادرها و اقامتگاههای موقت اسکان دارند.» (UNICEF, 29 December 2015) اکنون عربستان سعودی همچنان مناطق مختلف یمن بهخصوص مناطق شمالی را بمباران میکند، گروههای تروریستی القاعده و داعش در نتیجه ضعف مفرط دولت مستعفی که در جنوب یمن مستقر است، به پیشروی خود در مناطق جنوبی این کشور ادامه میدهند، نیروهای انصارالله به همراه ارتش یمن و طیف وابسته به علی عبدالله صالح نیز ضمن در اختیار داشتن کنترل مناطق شمالی این کشور، به مناطق مرزی یمن با عربستان سعودی حمله کرده و خسارات زیادی نیز به نیروهای عربستانی مستقر در این مناطق وارد میکنند. در این شرایط، بار دیگر از تمایل عربستان سعودی برای اجرایی کردن طرح تقسیم یمن به شش اقلیم فدرال مطرح شد. طرح تقسیم یمن به شش اقلیم فدرالی پنج سال از بحران یمن میگذرد. طی این مدت، تنها طرحی که برای ساختار سیاسی آینده یمن ارائه شد، فدرالی شدن این کشور بود. در واقع؛ مداخله بازیگران خارجی در تمام مدت 5 سال گذشته و تلاش آنها برای مدیریت بحران یمن سبب شد طرحهای درونی و نشأت گرفته از اجماع بازیگران داخلی یمن برای ساختار سیاسی آینده این کشور ارائه نشود. طرح فدرالی شدن یمن نیز ابتدا توسط عربستان سعودی طرح شد. فدرالی شدن یمن برونداد اصلی کنفرانس گفتگوی ملی یمن در اوایل سال 2014 میلادی نیز بود که تقسیم این کشور به شش منطقه فدرالی را پیشنهاد کرده بود. این شش منطقه فدرالی عبارت بودند از: اقلیم حضرموت به مرکزیت المکلا، اقلیم سبا به مرکزیت سبا، اقلیم عدن به مرکزیت عدن، اقلیم الجند به مرکزیت تعز، اقلیم ازال به مرکزیت صنعاء و اقلیم تهامه به مرکزیت حدیده. در واقع، از شش اقلیم یمن، دو اقلیم حضرموت و عدن در جنوب و چهار اقلیم سبا، الجند، ازال و تهامه در شمال هستند. مواضع بازیگران اصلی یمن درباره طرح فدرالی شدن سوال مهمی که وجود دارد، این است که دیدگاه بازیگران اصلی یمن درباره طرح تقسیم این کشور به شش منطقه فدرالی چیست؟ با توجه به اینکه مهمترین بازیگران داخلی بحران کنونی یمن شامل عبدربه منصورهادی و حامیان وی، انصارالله و طیف وابسته به علی عبدالله صالح و همچنین جنبش جنوبی حراک و مهمترین بازیگر خارجی این بحران نیز برخی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی هستند، مواضع هر یک از این بازیگران درباره طرح تقسیم یمن به شش اقلیم فدرالی را می توان بیان کرد. 1- موضع عبدربه منصورهادی و حامیان وی طرح تقسیم یمن به شش منطقه فدرالی، طرحی است که با حمایت دولت موقت عبدربه منصورهادی در سال 2014 در کنفرانس گفتگوی ملی یمن مورد تصویب قرار گرفت. پس از اینکه کنفرانس گفتگوی ملی یمن طرح تقسیم این کشور به شش اقلیم را به عبدربه منصورهادی تقدیم کرد، عبدربه منصورهادی در توصیف این طرح عنوان کرد که «چنین سیستمی می‌تواند باعث پایان دادن به انحصار ثروت، و توزیع عادلانه منابع کشور شود... سیستم فدرال، یمن را از کشوری فقیر به کشوری ثروتمند تبدیل خواهد کرد... سیستم فدرال، درمان بحران انحصار قدرت و ثروت، نیز راه حل مشکلات اقتصادی این روز‌های یمن است.» (جامنیوز، 18/10/1393) بنابراین، در صورتی که عبدربه منصورهادی با کمک حامیان منطقه‌ای و بین‌المللی خود در قدرت باقی بماند، این طرح مورد حمایت عبدربه منصورهادی و حامیان داخلی و خارجی آن بهخصوص عربستان سعودی، امارات و آمریکا قرار دارد. در شرایط کنونی نیز تحولات یمن بیانگر این است که عربستان سعودی و دولت مستعفی یمن درصدد هستند با اجرایی کردن طرح فدرالی شدن یمن، از یک سو؛ مناطق فدرالی را تحت کنترل دولت مستعفی یمن قرار دهند و از سوی دیگر میان مناطق فدرالی و انصارالله واگرایی سیاسی ایجاد کرده و انصارالله و طیف وابسته به علی عبدالله صالح را در انزوای سیاسی داخلی قرار دهند. 2- موضع انصارالله پس از مطرح شدن تقسیم یمن به شش منطقه فدرالی، انصارالله قویاً اعلام کرد که با این طرح موافقت نخواهد کرد. در طرح فدرالی در نظر گرفته شده برای یمن، همه ساکنان یمن از حق خودمختاری و تسلط بر تنگه راهبردی بابالمندب استفاده میکنند در حالی که حوثی‌های یمن هیچگونه حقی در این تقسیمبندی ندارند. (فرهادتوسکی، 21 بهمن 1392) در عین حال، این طرح بار دیگر حوثیها و شیعیان یمن را به دور از ساختار قدرت در این کشور نگه میدارد. موضع مخالف انصارالله درباره تقسیم یمن به شش منطقه فدرالی در ماههای اخیر نیز تکرار شد و این جنبش پرطرفدرار یمنی، این طرح را در تضاد با توافقنامه آشتی ملی سپتامبر 2014 میداند که می‌تواند زمینه تجزیه یمن را فراهم کند. به نظر میرسد در شرایط کنونی مواضع علی عبدالله صالح و حامیان وی به مواضع انصارالله در مسائل مهم یمن از جمله فدرالی شدن این کشور نزدیک باشد. 3- موضع جنبش حراک جنوبی به طور کلی؛ جنبش حراک جنوبی درباره تقسیم یمن به شش اقلیم فدرالی دیدگاه مشروطی دارد. این جنبش معتقد است اگر نظام فدرالیسم و تمرکززدایی در یمن به درستی و به شکل واقعی انجام شود و مناطق فدرال در امور داخی خود استقلال واقعی داشته باشند با این طرح موافق است اما اگر این طرح صرفاً برای بازسازی حاکمیت، گذار از بحران کنونی و احیای روال گذشته در یمن باشد که جنوبیها متحمل تبعیض بسیاری شدند، با این طرح مخالف است. حراک جنوبی امروزه به بخش‌های مختلفی تبدیل شده است. طیفی با عبدربه منصورهادی همراه هستند، طیفی هم چنان نزدیک به انصارلله و طیفی دیگر فی مابین دو سوی این دو بازیگر اصلی قرار گرفته اند. لذا نمی توان به طور کلی در مورد حراکی ها سخن از موافقت یا مخالفت با شش اقلیمی بیان نمود. 4- مواضع شورای همکاری خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی شواهد آشکاری وجود دارد مبنی بر اینکه کنفرانس گفتگوی ملی یمن، طرح تقسیم این کشور به شش اقلیم فدرالی را با موافقت عربستان سعودی ارائه داد. یکی از این شواهد آشکار این است که عبدربه منصورهادی زمانی که طرح تقسیم یمن به شش اقلیم فدرالی مطرح شد، رئیس جمهور موقت یمن بود و عبدربه منصورهادی نیز با مدیریت عربستان سعودی در سال 2012 در انتخابات نمایشی تک نامزدی به قدرت رسید و پس از آن نیز تحت حمایت سعودیها قرار داشت. بنابراین ، عربستان سعودی با فدرالی شدن یمن مخالف نبود و امروز نیز با این طرح مخالف نیست. با این حال، موضوع مهم این است که عربستان سعودی از فدرالی شدن یمن سه هدف مهم دارد. نخست اینکه؛ سعودیها و متحدانش در شورای همکاری خلیج فارس از طریق فدرالی شدن نظام سیاسی در یمن به دنبال این هستند که یک دولت ضعیفی که با مناطق فدرالی شکاف دارد، در این کشور روی کار بیاید تا این دولت همچنان به عربستان و متحدانش وابسته باشد. دوم اینکه؛ با توجه به ساختار قومی و قبیلهای که در این کشور وجود دارد، فدرالی شدن یمن سبب میشود در صورتی که دولت مرکزی یمن با عربستان سعودی چالش پیدا کند، سعودیها بتوانند از طریق مناطق فدرالی بر دولت مرکزی یمن اعمال فشار کنند؛ مطابق شرایطی که اکنون میان دولت مرکزی عراق و منطقه فدرالی کردستان این کشور وجود دارد. سوم اینکه؛ عربستان سعودی و متحدانش از طریق این طرح همچنان تلاش میکنند شیعیان یمنی در این کشور در حاشیه باقی بمانند. پیامدهای طرح فدرالی شدن یمن تحولات عراق پس از سقوط صدام نشان داد که طرحهایی که خواستار فدرالی شدن کشورهای عربی هستند، در عمل سبب افزایش تنشهای درونی در این کشورها شده، در راستای منافع گروههای خاص و بازیگران خارجی قرار دارد و در عمل نیز تهدید بالقوهای برای تجزیه این کشورها محسوب میشود. این شرایط در عراق کنونی آشکارا وجود دارد. میتوان گفت؛ طرح فدرالی شدن یمن نیز در این راستا قرار دارد. اگرچه طرح تقسیم یمن به شش منطقه فدرالی، برونداد کنفرانس گفتگوی ملی یمن بود اما واقعیت این است که ترکیب اعضای کنفرانس گفتگوی ملی یمن و همچنین هدایت آن توسط دولت موقت عبدربه منصورهادی بیانگر این است که این طرح، از سوی بازیگران خارجی نظیر عربستان سعودی و آمریکا برای آینده یمن دیکته شد که برخی از مهمترین پیامدهای آن برای یمن عبارت است از: 1- افزایش خطر تجزیه یمن با توجه به اختلافهای جدیای که میان یمن شمالی و جنوبی وجود دارد و همچنین با توجه به سابقه تاریخی دو کشور یمن شمالی و جنوبی و قدرتطلبیای که برخی گروههای یمن جنوبی دارند و بر این باور هستند که در نتیجه اتحاد دو یمن در سال 1990، نقش یمن جنوبی در ساختار قدرت یمن متحد کاهش یافته است، طرح فدرالی شدن یمن نهتنها نمیتواند بیثباتی سیاسی در این کشور را سامان دهد بلکه می‌تواند آشکارا بسترهای تجزیه این کشور را فراهم کند. از سوی دیگر، اکنون بخش‌های مهمی از استانهای جنوبی یمن در اشغال گروههای تروریستی از جمله القاعده و داعش قرار دارد. حمله عربستان سعودی به یمن همانگونه که «فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در روز ششم ماه می 2015 در سخنرانی برای دانشجویان در پکن، پایتخت چین، گفت «درها را به روی قدرتگیری القاعده در این کشور باز کرده است...» و «القاعده در حال تلاش برای پر کردن خلأ به وجود آمده در یمن است.» (عمادی، 30 آبان 1394) با قدرتگیری القاعده در جنوب یمن، عبدربه منصورهادی، رئیس جمهوری مستعفی یمن چندی پیش در مقابل خروج تروریستها از استان جنوبی عدن، پیشنهاد واگذاری استان حضرموت به القاعده و داعش را مطرح کرد. با توجه به اینکه گروههای تروریستی در مناطق جنوبی یمن حضور فعالی دارند و این حضور در نتیجه حمله عربستان سعودی به این کشور تقویت نیز شده است، در صورت اجرایی شدن تشکیل شش اقلیم در یمن، مناطق جنوبی شاهد آغاز دوره جدیدی از ناامنی و بیثباتی خواهند بود. بنابراین میتوان گفت تقسیم یمن به مناطق فدرالی بهخصوص می‌تواند زمینه کنترل دولت مرکزی آینده این کشور بر مناطق جنوبی را کاهش دهد و زمینه افزایش خشونت، بیثباتی و همچنین تجزیه این مناطق از جمهوری عربی یمن را فراهم کند. 2- افزایش اختلافهای قومی و قبیلهای در یمن یکی از مهمترین پیامدهای طرح فدرالی شدن یمن، افزایش اختلافهای قومی و قبیلهای در این کشور است زیرا اساس تقسیمبندی در این طرح بر مبنای تمایلات قومی و قبیلهای قرار گرفته است. برای مثال، میتوان به مخالفت مسئولان محلی استان «ذمار» در پیوستن به اقلیم «ازال» اشاره کرد. مسئولات محلی استان «ذمار» معتقد هستند با اقلیم «سبا» در مقایسه با اقلیم «ازال» قرابت اجتماعی، جغرافیایی و اقتصادی بیشتری دارند. 3- افزایش نفوذ عربستان سعودی در یمن فدرالی عربستان سعودی، یمن را حیات خلوت خود میداند که این نگرش بیش از هر چیز از مجاورت جغرافیایی دو کشور نشأت میگیرد. یمن و عربستان سعودی 1458 کیلومتر مرز مشترک دارند. آل سعود از زمانی که بحران در یمن آغاز شد ابتدا تلاش کرد علی عبدالله صالح را در قدرت حفظ کند اما پافشاری مردم برای برکناری صالح از قدرت، سبب شد آل سعود با ارائه یک طرح نمایشی در قالب شورای همکاری خلیج فارس زمینه برگزاری انتخاباتی تک نامزدی را فراهم کند و عبدربه منصورهادی را پس از 18 سال که معاون صالح بود، به جای علی عبدالله صالح در رأس قدرت یمن بنشاند. آل سعود با این رفتارها و همچنین با حمایت گستردهای که پس از به قدرت رسیدن عبدربه منصورهادی از وی به عمل آورد که نشانه آشکار آن تهاجم به یمن از مارس 2015 تاکنون به بهانه بازگردان مشروعیت به این کشور است، نشان داد که حفظ و یا حتی گسترش نفوذ در یمن برای عربستان حائز اهمیت بسیاری است. با توجه به اینکه در تقسیمات فدرالی در نظر گرفته شده، تنها حوثی‌های یمن هستند که به تنگه راهبردی بابالمندب دسترسی ندارند، مشخص میشود که آل سعود همچنان تلاش میکند با دور نگه داشتن شیعیان یمنی از قدرت و مناطق راهبردی این کشور، نفوذ خود در یمن را حفظ و حتی تقویت کند. این هدف سعودیها در تناقض با یکی از اهداف اصلی انقلاب مردم یمن و بهخصوص تحمل جنگ نامتقارنی است که سعودیها از 26 مارس 2015 تاکنون بر مردم فقیر یمن تحمیل کردند. نتیجه جنگ عربستان سعودی علیه یمن از روز 26 ژانویه 2016 وارد یازدهمین ماه شده است. در حالی که گروههای سیاسی یمنی با نظارت سازمان ملل متحد قرار است دور بعدی مذاکرات خود را برگزار کنند، اما، هنوز طرح مشخصی برای ساختار سیاسی یمن وجود ندارد. تنها طرحی که در این زمنیه وجود دارد، مربطو به طرح کنفرانس گفتگوی ملی یمن مبنی بر تقسیم این کشور به شش اقلیم فدرالی است که در ژانویه 2015 ارائه شد. شواهد میدانی کنونی در یمن نیز گویای این است که اجرای این طرح در راستای منافع سعودیها و متحدانشان قرار دارد. زیرا با توجه به اینکه در طرح تقسیم یمن به شش اقلیمی گرایشهای قومی و قبیلهای مبنای تقسیم قرار گرفته است و اختلافات قومی و قبیلهای نیز در یمن یک تهدید جدی محسوب میشود، دولت مرکزی که در نتیجه این طرح در یمن روی کار آید دولتی ضعیف و وابسته خواهد بود. از این رو، سعودیها و متحدانش از این طرح حمایت خواهند کرد. با این حال، شواهد سیاسی در یمن و اینکه حوثیها متضرر اصلی در طرح تقسیم یمن به شش اقلیم فدرالی خواهند بود، و جنبش جنوب یمن نیز نگران این است که این طرح صرفاً برای بازسازی حاکمیت باشد و به شکل جدی و واقعی نیز اجرا نشود، به نظر میرسد سعودیها و متحدان یمنی و غیریمنی آن توان اجرایی کردن این طرح را نداشته باشند. فهرست منابع 1- جامنیوز، (18/10/1393)، از سوی رئیس جمهور یمن: طرح نظام فدرالی برای یمن و مخالفت حوثیها. 2- عمادی سید رضی، (30 آبان 1394)، برآورد وضعیت جنوب یمن و چالشهای تشکیل دولت موقت، اندیشکده تبیین. 3- فرهادتوسکی فرزاد، (21 بهمن 1392)، اهداف پشت پرده تقسیم یمن به 6 اقلیم فدرال/ محرومیت شیعیان حوثی از حقوق ملی. خبرگزاری مهر. 4- UNICEF, (29 December 2015), Unicef Yemen Crisis Situation Report, http://www.unicef.org/mena/UNICEF_Yemen_Humanitarian_SitRep_16_-_29_December_2015%281%29.pdf نویسنده: دکتر سیدرضی عمادی: کارشناس جهان عرب پایگاه تبیین انتهای متن
http://fna.ir/NAK4BT
94/11/17 - 02:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]
-
گوناگون
پربازدیدترینها