تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1849865548
تعمیم‌پذیری و چالش‌های آن در تحقیقات کیفی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
تعمیم‌پذیری و چالش‌های آن در تحقیقات کیفی
داعیة تعمیم‌پذیری متعادل این است که آنچه در یک مکان یا زمان صادق است بر زمان و مکان دیگری هم صدق می‌کند.
چکیده تحقیق تجربی متضمن تعمیم‌پذیری است، اما تعمیم‌پذیری صرفاً به تعمیم‌های آماری محدود نمی‌شود. به هر روی، تعمیم‌پذیری گام نهایی در فرایند تحقیقات کمّی و کیفی است. در خصوص نوع و شیوة تعمیم‌پذیری در تحقیقات کیفی، دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. یکی از رویکردها «تعمیم‌پذیری طبیعت‌گرایانه» است؛ فرایندی که طی آن تعمیم‌پذیری بر مبنای شباهت صورت می‌گیرد؛ شباهتی که با دیگر افراد، محیط‌ها، زمان‌ها و زمینه‌ها وجود دارد. یکی دیگر از انواع تعمیم‌پذیری که به تحقیقات کیفی مربوط می‌شود، تعمیم‌پذیری ارتباطی است. در این‌باره، سؤال این است که چه کسی تصمیم می‌گیرد که نتایج تحقیق قابل تعمیم می‌باشد. در این زمینه، ممکن است محقق و خوانندة تحقیق با یکدیگر تعامل داشته باشند. نوع دیگری از تعمیم‌پذیری، که در اینجا بیشتر مورد تأکید است، «تعمیم‌پذیری متعادل» است. این تعمیم‌پذیری در مقابل «تعمیم‌پذیری تام» قرار دارد. ویلیامز معتقد است: این نوع تعمیم‌پذیری در تحقیقات کیفی بیشتر صورت می‌گیرد. ازاینرو، می‌توان گفت: این نوع تعمیم‌پذیری اجتناب‌ناپذیر است. داعیة تعمیم‌پذیری متعادل این است که آنچه در یک مکان یا زمان صادق است بر زمان و مکان دیگری هم صدق می‌کند. این نوع تعمیم‌پذیری در پی آن نیست که گزاره‌های جامعه‌شناختی را به یک دورة طولانی یا فرهنگ‌های دیگر تعمیم دهد. ازاینرو، محقق بر اساس موارد خاصی که موجود است، دست به استنتاج می‌زند تا ویژگی‌های جامعه بزرگ‌تر را درک نماید. ازاینرو، تعمیم‌دادن اجتناب‌ناپذیر، مطلوب و ممکن است. کلیدواژه‌ها: تعمیم‌پذیری، تحقیق، تحلیل‌پذیری، ارتباط. مقدّمه تحقیق تجربی متضمن مسئلة تعمیم پذیری Generalization است. هدف در اینجا، بیان این مسئله است که تعمیم آماری تنها شکل تعمیم پذیری نیست و این گونه تعمیم پذیری برای همة موقعیت ها مناسب نیست (اسمالینگ، 2003، ص53). در تحقیق کیفی، داعیه های تعمیم پذیری کمتر مشهود است (پاین و ویلیامز، 2005، ص 206). در فرهنگ لغات، تعمیم یک اصل، گزاره یا ایده ای است که کاربرد عمومی داشته باشد. واژة تعمیم پذیری دارای کاربرد روزمره است. با این حال، هنگامی که این واژه در تحقیقات علمی به کار گرفته می شود، به شدت مناقشه انگیز می گردد. بیشتر محققان کیفی معتقدند: هدف تحقیق تفسیری دستیابی به تعمیم های آماری نیست، بلکه استدلال می کنند که هدف، دستیابی به بینش هایی دربارة فرایندهای اجتماعی، آموزشی و خانوادگی و نیز فعالیت هایی است که در درون یک مکان یا زمینة خاص صورت می گیرد (کانلی، 1998، ص123). به عبارت دیگر، این محققان مدعی اند که محققان کیفی پدیده ها را در محیط طبیعی شان مطالعه می کنند و می کوشند به درک و تفسیر آن از طریق معنایی بپردازند که افراد مورد تحقیق به پدیده ها نسبت می دهند (دنزین و لینکلن، 2000). در طرح های تحقیقات کیفی، معمولاً از روش های عمیق تر و گسترده تری برای گردآوری و تحلیل داده ها استفاده می شود؛ ازجمله مصاحبه های عمیق، پرسش نامه های باز، تحقیق میدانی طولانی مدت همراه با یادداشت های میدانی و تحلیل تفسیری اسناد. اما چنین شیوه ای صرفاً امکان بررسی تعداد معدودی از موضوعات یا نمونه های کوچک را فراهم می کند. اما آیا می توان به نتیجه گیری های کلی تری از داده ها نیز دست یافت؟ آیا نتایج چنین مطالعه ای را می توان دربارة خود مطالعه یا جمعیتی که سؤال تحقیق معطوف به آن است به کار گرفت؟ آیا در خصوص نمونه های کوچک می توان خصلت یا روابطی را پیدا کرد که بر سایر نمونه ها نیز قابل کاربرد باشد؟ این گونه سؤالات به تعمیم پذیری مربوط می شود (میرینگ، 2007، ص3-1). در گام نخست، برای آنکه تعریف ساده ای از اصطلاح تعمیم پذیری ارائه دهیم، معانی ذیل را برای آن ذکر می کنیم: الف. استنتاج صورت بندی های کلی و قوانین علمی از داده های مربوط به واقعیات خاص؛ ب. گسترش اعتبار صورت بندی ها؛ ج. تعمیم پیش فرض ها به افراد، موقعیت ها یا زمینه ها؛ د. افزایش سطح انتزاع در گزاره ها. تعمیم پذیری یک گام نهایی در فرایند تحقیق کیفی است که فلیک (2005) نیز آن را در الگوی فرایند تحقیق کیفی خود نشان داده است. او بر ضرورت تعریف اهداف تعمیم پذیری (برای مثال، مقایسة گروه بندی ها، سن، جنس و داده ها) تأکید کرده است (فلیک، 2005، ص142). اما شیوه های انضمامی و عینی تعمیم پذیری چیست؟ فارنبرگ بر ضرورت تعمیم پذیری تأکید می کند، اما آن دسته از مطالعات کیفی را که به گونه ای شتاب زده به تعمیم نتایج می پردازند، مورد نقد قرار می دهد (فارنبرگ، 2003، ص5-3). به نظر می رسد شیوة تعمیم پذیری که سنگ بنای همة کارهای علمی است، ویژگی اساسی دانش علمی به منزله هدف علم نیز تلقی می شود. ما معمولاً می کوشیم به استنتاج صورت بندی های کلی تر بپردازیم که بتوان به وضعیت های آینده تعمیم داد. صورت بندی گزاره های عام از طریق انتزاع امکان پذیر است. این نتیجه گیری را استقرا می نامند. صورت بندی کلی را می توان با صورت بندی های کلی که قبلاً ارائه شده است، پیوند زد و به یک شبکه از گزاره ها، یعنی یک نظریه دست یافت. مزیت این نظریه در آن است که می توان آن را در خصوص وضعیت های جدیدی به کاربرد که ما مجبور نیستیم آن را مجدداً بررسی کنیم. این نتیجه گیری قیاسی نامیده می شود. به نظر می رسد چنین شیوه ای بسیار سودمند باشد؛ بدین معنا که آن در مرکز کار علمی قرار دارد، اما انتقادات و مخالفت های قابل ملاحظه ای هم در این زمینه وجود دارد. مبانی نظری تعمیم پذیری استیک (1997) اصطلاح تعمیم پذیری طبیعت گرایانه را مطرح کرده است. منظور وی از تعمیم پذیری فرایندی است که طی آن تعمیم پذیری بر مبنای شباهت صورت می گیرد؛ یعنی شباهتی که با دیگر افراد، محیط ها، زمان ها و زمینه ها وجود دارد (استیک، 1997، ص؟). یین (Yee) نیز تعمیم پذیری در تحقیقات کیفی را ممکن می داند. او چنین تعمیم پذیری را نمایانگر منطق تکرار (Repitition logic) می داند؛ شبیه چیزی است که در تحقیقات آزمایشی صورت می گیرد. برخی از محققان کیفی معتقدند: در مطالعات کیفی دو نوع تعمیم پذیری وجود دارد: یکی تعمیم پذیری تحلیل (Anlytic) و دیگری تعمیم مورد به مورد (Case to Case) است (میلز و هیوبرمن، 1994). تعمیم پذیری تحلیلی در خصوص نظریه های گسترده به کار برده می شود، بر این اساس که چگونه نمونه های انتخاب شده با برساخته های کلی انطباق پیدا می کند (کورتس و دیگران، 2000، ص 1002). درنتیجه، این نوع تعمیم پذیری را مکسول تعمیم پذیری درونی می نامد که نمایانگر تعمیم پذیری ها در درون محیط یا گروه مورد مطالعه است (مکسول، 1996). تعمیم دهی مورد به مورد مستلزم تعمیم دادن از یک مورد به مورد مشابه است .(فایرستون، 1993، ص17؛ کندی، 1979، ص662). این دو نوع تعمیم پذیری در تحقیقات کیفی به همراه تعمیم پذیری تحلیلی معمولاً از بیشترین عمومیت در تحقیقات کیفی برخوردارند. دری و یچر واسینگر و ساوک(2005، ص2) میان تعمیم پذیری کارکردی (جست و جوی وجوه مشترک میان مشاهدات که بیشتر جنبة کمی دارند) و تعمیم پذیری مقوله ای (ایجاد طبقات و دسته های همگن که بیشتر جنبة کیفی دارند) تمایز قایل می شوند. (دری و میچر و اسینگر و ساوک، 2005) فلیک نیز میان تعمیم پذیری عددی و تعمیم پذیری نظری تمایز قایل می شود، اما همة نویسندگان مزبور بر تعمیم پذیری تأکید کرده اند. دربارة تعمیم پذیری، دیدگاه های مختلفی وجود دارد که به تشریح این دیدگاه ها می پردازیم: از دیدگاه سازه گرایان، همة پدیده ها محدود به زمان و مکان هستند. ازاین رو، تنها می توان به بازسازی دیدگاه های ذهنی افراد در موقعیت های خاص مبادرت ورزید. ازاین رو، هدف دانش صرفاً می تواند توسعة یک مجموعة تفریدی (Ideographic) از دانش باشد. این دیدگاه فقط به توافق هایی توجه می کند که معطوف به زمان و مکان خاصی باشد. ازاین رو، دنزین معتقد است: رویکرد تفسیرگرایی تعمیم پذیری را به مثابة یک هدف نفی می کند؛ زیرا تعامل هایی انسانی و پدیده های زیستی جهان همیشه دارای معانی چندگانه ای است که منجر به عدم تعین های ذاتی در حیات جهان می شود و این مانع تعمیم پذیری می گردد. دیدگاه عقل گرایی انتقادی استدلال منطقی اش این است که ارائة شواهد استقرایی از گزاره های کلی امکان پذیر نیست (پوپر، 1959). به نظر او، ما اگر هزاران قوی سفید را مشاهده کنیم، باز نمی توان نتیجه گرفت که همة قوها سفید هستند؛ زیرا در آینده ممکن است یک قوی سیاه پیدا شود. در این صورت، فقط گزاره هایی که به زمان و مکان محدود نیستد (گزاره های کلی) به لحاظ علمی سودمند هستند. همین نشان می دهد که چرا پوپر برنامة خود دربارة ابطال پذیری را فقط با استنتاج های قیاسی بسط و گسترش داد. او امیدوار بود که پس از ابطال، همة سفسطه ها، فقط گزاره های حقیقی باقی بماند. او این دیدگاه را عقل گرایی انتقادی می نامد که امروزه آن را پساپوزیتیویسم می نامند که در تحقیقات کیفی نیز به کار گرفته می شود (دنزین و لینکلن، 2003). انواع تعمیم پذیری اکنون به بررسی انواع تعمیم پذیری می پردازیم. ابتدا دیدگاه های نظری مهم تر را بررسی می کنیم. تعمیم پذیری ارتباطی، تعمیم پذیری مثالواره ای و تعمیم پذیری متعادل از این جمله است. سپس انواع تعمیم پذیری به صورت دقیق و جزئی تر بیان می گردد که شامل هشت نوع تعمیم پذیری می گردد؛ 1. تعمیم پذیری ارتباطی سؤال در خصوص تعمیم پذیری این است که چه کسی تصمیم می گیرد که نتایج تحقیق قابل تعمیم است؟ آیا در این باره، محقق یا خواننده تصمیم گیری می کند؟ به لحاظ اجتماعی نوعی تعمیم پذیری وجود دارد که تعمیم پذیری ارتباطی نامیده می شود. در این گونه، تعمیم پذیری، محقق و خوانندة گزارش ممکن است با یکدیگر تعامل داشته باشند، یا نداشته باشند. اگر آنها با یکدیگر تعاملی نداشته باشند، ممکن است محقق به خواننده کمک کند. گزارش می تواند به خواننده کمک کند تا به این سؤال پاسخ دهد که نتایج تحقیق در خصوص یک موقعیت معین، چه معنایی می دهد، درحالی که خواننده با آن موقعیت آشنایی ندارد. تعمیم پذیری ارتباطی تا حدی از طریق استدلال مقایسه ای تأیید و حمایت می شود. در این زمینه، خوانندة گزارشِ تحقیق بیش از محقق درک می کند که نتایج تحقیق تا چه حد قابل تعمیم به سایر افراد، موقعیت ها، نمونه ها و نظایر آن است. در این شکل از تعمیم پذیری، دو تغییر عمده قابل تشخیص است: نخست تعمیم پذیری دریافتی Receptive و دیگری تعمیم پذیری پاسخ گویانه (Responsive)، که آن را تعمیم پذیری تعاملی (Interactional) نیز می توان نامید. تعمیم پذیری دریافتی عمدتاً هنگامی اتفاق می افتد که گزارش نهایی محقق خوانده شده باشد. در اینجا، محقق و خوانندة گزارش تحقیق با یکدیگر تعاملی ندارند. الف ـ تعمیم پذیری دریافتی: در این گونه تعمیم پذیری، به ندرت تعاملی میان محقق (نویسندة گزارش تحقیق) و خوانندة تحقیق وجود دارد. تنها چیزی که نویسنده می تواند انجام دهد این است که اطلاعات کافی در اختیار خواننده قرار دهد تا او خودش بتواند تصمیم گیری کند که مطالعه برای او تا چه حد اهمیت دارد. نمونة خوبی از این وضعیت را انتقال پذیری می نامند. در این گونه تعمیم پذیری، خواننده بر اساس تجربیات روز مرّه یا تجربیات خاص خود، نتایج را به موقعیت دیگری تعمیم می دهد و این تعمیم دهی را بر اساس ذهن خویش انجام می دهد و نه بر اساس دانش علمی. ارزش کاربرد می تواند یک نمونه از تعیمم پذیری دریافتی نیز باشد. در این زمینه، هدف انجام تحقیق معطوف به عمل است. ( لینکلن و گوبا، 1985؛ گوبا و لینکلن، 1989). برخی از نویسندگان انتقال پذیری را به عنوان جای گزینی برای اعتبار خارجی مرسوم یا تعمیم پذیری تلقی کرده اند. انتقال پذیری یک شکل مهم از تعمیم پذیری ارتباطی است که در آن تحقیق، هم جنبة نظری دارد و هم جنبة عملی. انتقال پذیری به طور ضمنی، مبتنی بر استدلال مقایسه ای است. در اینجا، این خوانندة گزارش تحقیق است و نه محقق که به مقایسه میان دو موقعیتی می پردازد که دربارة یکی تحقیق صورت گرفته و دربارة دیگری تحقیقی صورت نگرفته است. خواننده است که تصمیم می گیرد آیا شباهت های موردنظر مکفی است که آن را قابل پذیرش کند و بتواند نتایج تحقیق را به موقعیت های تعمیم دهد. محقق در اینجا نمی تواند به خواننده کمک کند تا تشابهات و تفاوت های میان موقعیت مورد تحقیق و موقعیت تحقیق نشده را تشخیص دهد. محقق تنها در صورتی می تواند به خواننده کمک کند که گزارش تحقیق دربرگیرندة توصیف موضوعات ذیل باشد: 1. پایگاه، موقعیت و نقش هایی که محقق در موقعیت تحقیق ایفا می کند. 2. گزارش تحقیق باید حاوی تعدادی مقایسه یا موقعیت هایی باشد که در آن تحقیق مشابهی به گونه ای رضایت بخش صورت گرفته باشد. 3. تحقیق به جای اینکه از یک نظریه شروع شده باشد، باید با شیوة کاربران بالقوه پیوند داشته و برآمده از آن باشد. 4. کاربران بالقوه باید در تنظیم و اجرای تحقیق مشارکت داشته باشند. معیارهای روش شناختی باید رعایت شود و برای افزایش اعتبار خارجی به روشنی به آن اشاره شود، به ویژه معیارهایی که موجب ارتقای انتقال پذیری می شود. به طور کلی، یک کیفیت روش شناختی سبب ایجاد انگیزه در کاربران بالقوه می شود.) 5. اطلاعاتی که برای کشف مقایسه (آنالوژی) مهم است برای ارزیابی آن نیز لازم است. ارزش کاربردی گزارش تحقیق در صورتی افزایش می یابد که نویسنده و خواننده به گونه ای واضح، از معیارها برای استدلال تمثیلی استفاده کنند. ب ـ تعمیم پذیری مبتنی بر نظر پاسخ گویان: در تعمیم پذیری مبتنی بر نظر پاسخ گویان، تعامل میان محقق و خواننده یا کاربر به صورت بالقوه وجود دارد که این برخلاف تعمیم پذیری دریافت کننده است که در آن چنین تعاملی وجود ندارد. کسانی که در تحقیق مشارکت دارند بر اساس تجربه ای که در تحقیق و گفت وگو با دیگر مشارکت کنندگان دارند، می توانند تصمیم بگیرند که تحقیق چه ارزشی برای او، مسئله اش و یا موقعیت خارج از تحقیق دارد. منظور از اصطلاح پاسخگو، چیزی است که باید به منزلة تحقیق ارزیابانه یا تحقیق پاسخ گویانه شناخته شود (استیک، 1975). در تحقیق ارزیابانه یا پاسخ گویانه، همة طرف های درگیر را تا جای ممکن در تحقیق دخالت می دهند و گزارش نهایی تحقیق نیز یک کار مشترک است، پیش از آنکه نتایج نهایی تحقیق به دست آید. انتقال پذیری و ارزش کاربردی شکل هایی از تعمیم پذیری دریافتی هستند که ارزش مشارکتی تحقیق را نشان می دهند. ایدة تعمیم پذیری پاسخ گویان در تحقیق مشارکتی نیز وجود دارد که در آن افراد به عنوان نوعی همکارِ محقق مشارکت می کنند و محقق نیز به عنوان همکار افراد مورد تحقیق عمل می کند. البته به جای اصطلاح تعمیم پذیری پاسخ گویانه، می توان از اصطلاح تعمیم پذیری مشارکتی استفاده کرد. به نظر می رسد اصطلاح تعمیم پذیری مشارکتی در نوشته های قبلی هم یافت می شود. برای مثال، در اثر گوبا و لینکلن که به بحث دربارة معیار اصالت می پردازند، هنگامی که این معیار رعایت شده تحقیق دارای ارزش مشارکتی است (گویا و لینکن، 1998). تعمیم پذیری مثالواره تعمیم پذیری مثالواره را تا حدی می توان نوع خاصی از تعمیم پذیری پاسخ گویانه یا مشارکتی تلقی کرد. آنچه وجه تمایز این دو محسوب می شود آن است که محقق دارای سه مسئولیت اضافی نیز هست: نخست محقق باید یک وضعیت تحقیقاتی را انتخاب کند که بتواند نمونه ای از یک مجموعه وضعیت ها باشد. نمونه گیری هدفمند، یک نمونة مناسب با کیفیت مثالواره ای محقق است. دوم اینکه، محقق باید سازمان دهی و همکاری در زمینة فعالیت های تحقیقاتی اش را به گونه ای درک کند که تبدیل به نمونه و مثالواره ای برای فعالیت هایی شود که می خواهد آن را به واسطة تحقیق اصلاح کند. به تعبیر ساده تر، محقق باید نمونة خوبی از همکار و سازمان دهنده باشد. سوم او باید گزارش تحقیق را به گونه ای بنویسد که در آن مسئولیت قبلی وی تا جای ممکن نشان داده شده باشد، به گونه ای که گزارش واجد ارزش مثالواره باشد. همة کسانی که در مطالعه شرکت دارند به نوبة خود، می توانند تجربیات خود را به دیگر موقعیت ها تعمیم دهند که از این نظر، ارائة تحلیلی آشکار از ماهیت تمثیل ها می تواند سودمند باشد. افزون بر آن، افرادی هم که صرفاً گزارش تحقیق را می خوانند، اما در مطالعه مشارکتی ندارند، می توانند از این روند نفع ببرند. اگرچه تعمیم پذیری مثالواره ای دارای جنبة ارتباطی است، اما عمدتاً نمونه ای از تعمیم پذیری تمثیلی است. تعمیم پذیری متعادل در دیدگاه تعمیم پذیری متعادل، که ویلیامز آن را در مقابل تعمیم پذیری تام قرار می دهد، که در این مورد جملات به گونه ای کامل و مشخص به وسیلة قوانین جهان شمول پوشش داده می شود. تعمیم پذیری متعادل از برخی جهات، نمونه هایی از مجموعة مشخص و گسترده تری از ویژگی ها شناخته می شود. همین شکل از تعمیم پذیری است که در تحقیق تفسیری صورت می گیرد. به نظر می رسد که چنین دیدگاه متعادلی سودمند است. روش تحقیق کیفی می تواند مولّد سطحی از تعمیم پذیری محدود، یعنی تعمیم پذیری متعادل باشد. این گونه تعمیم پذیری متعادل (پراگماتیک) برخاسته از تجربة شخصی است که از طریق نظم و انسجامی که به زندگی روزمره می دهد، ادامه آن را امکان پذیر می سازد. براین اساس، می توان گفت: تعمیم پذیری متعادل اجتناب ناپذیر است. در ابتدا، طرف داری ویلیامز از ایدة تعمیم پذیری متعادل معطوف به جامعه شناسیِ تفسیری بود. او این دیدگاه را با رویکرد به آنچه جامعه شناسان انجام می دهند، برگزیده است (پاین و ویلیامز، 2005). داعیة تعمیم این است که آنچه در یک مکان یا زمان مهم صادق است، در زمان و مکان دیگری هم صدق می کند. ازاین رو، زندگی روزمره بستگی به موفقیت کنش گرانی دارد که دقیقاً آن را انجام می دهند (پاین و ویلیامز، 2005، ص207). مهم ترین ویژگی تعمیم پذیری متعادل این است که بسیار شبیه به تعمیم هایی است که در زندگی روزمره صورت می گیرد. با این حال، این گونه تعمیم دهی به دو مفهوم متعادل است: نخست دامنة آنچه متعادل نامیده می شود؛ به این معنا که نمی خواهد گزاره های جامعه شناختی را در یک دورة زمانی طولانی در بر گیرد، یا در بین فرهنگ های مختلف مصداق داشته باشد. دوم این گونه تعمیم ها هرگز منجر به تعمیم های آگزیوماتیک نمی شود. اگرچه ممکن است آنها از نظر آماری قابل آزمون باشند، اما آزمون آماری الزامی نیست و دیگر انواع تحقیقات هم ممکن است موجب اصلاح آنها شود (همان). اگرچه این نوع تعمیم پذیری ذاتاً متعادل است، اما نمی توان گفت: این نوع تعمیم پذیری به صورت طبیعی یا خودبه خود در فرایند تحقیق انجام می شود یا باید آن را بر عهدة خواننده گذاشت. در حقیقت، منظور آن نوع تعمیم پذیری نیست که در تحقیقات کیفی به خودی خود صورت می گیرد (همان). برای مثال، تحقیقی که گیرتز انجام می دهد یک تبیین مردم نگارانه از فرهنگی است که کاملاً متفاوت از فرهنگ غرب است. در این گونه مطالعات، محقق بر اساس چارچوب ذهنی ارجاعی موجود، به تفسیر مشاهدات می پردازد تا به درک ویژگی های منحصر به فرد آن برسد. گیرتز می خواهد معنای نمادین مناسک خروس ها را بیان کند (ویلیامز، 2005، ص 21). تعمیم پذیری متعادل به این معنا ست که تعمیم دهی در تحقیق کیفی اجتناب ناپذیر است. درواقع، هر گزارشی دست کم دربردارندة نوعی داعیة تعمیم پذیری است. برای مثال، در مطالعة کیفی، که توسط گیرتز دربارة جنگ خروس ها در جزیرة بالی اندونزی صورت گرفت او نیز به نوعی یافته های خود را تعمیم داد. این گونه مطالعه، که در سطح خرد انجام می گیرد، مستلزم توصیف فشرده و متراکم و دقیق و جزئی از بخش کوچکی از یک جامعه، مانند گزارشی است که دربارة جنگ خروس ها ارائه می شود و حاکی از این نیست که خواننده صرفاً مطالبی را دربارة بخشی خاص از جامعة بالی فرا می گیرد، بلکه او مطالبی را دربارة فرهنگ بالی به طور کلی یاد می گیرد؛ بدین معنا که در اینجا نیز نوعی تعمیم پذیری متعادل صورت گرفته است (همان). اگر تعمیم پذیری در یک معنای گسترده در نظر گرفته شود، به معنای یک مفهوم کلی یا قضیه ای است که از طریق استنتاج از موارد خاص به دست می آید. بدین روی، تحقیق، تفسیری انباشته از تعمیم پذیری می شود. به هر روی، هر مطالعه - کیفی نیز - براساس موارد و نمونه های خاص، مبادرت به استنتاج های کلی تر می نماید (همان). انواع تعمیم پذیری چنان که گفته شد، هدفِ صورت بندی های کلی ـ یعنی گزاره های نظری دستیابی به تعمیم پذیری است؛ اما این تعمیم پذیری می تواند دارای شکل ها و ساختارهای متفاوتی باشد. انواع گزاره های کلی نیازمند شیوه های متفاوتی از تعمیم پذیری است. در اینجا هشت نوع تعمیم پذیری و تمایز میان هریک ذکر می شود: 1. قوانین کلی که محدود به زمان و مکان نیست و چنان که پوپر معتقد است، اثبات آنها دشوار است. همیشه موارد نقض آنها ممکن است در آینده اتفاق بیفتد. بنابراین، تعمیم پذیری باید با احتیاط صورد گیرد و در یک فرایند بازنگری مداوم باشد. ازاین رو، در این باره شدت به تشکیک شده است که در علوم اجتماعی، اصلاً بتوان به قوانین کلی دست پیدا کرد. 2. نوع دیگری از تعمیم پذیری مبتنی بر قوانین آماری است که اثباتش آسان تر است؛ زیرا می تواند متضمن موارد نقض باشد. ازاین رو، فقط باید نشان داد که این موارد نقض آن قدر نادر و کمیاب هستند که وقوعشان را می توان از طریق تصادف تبیین کرد. 3. اگر بخواهیم به صورت بندی گزاره های نظری کلی بپردازیم باید بیشتر احتیاط کنیم. در اینجا، استفاده از واژة قواعد به جای قانون سودمند است. قواعد به توصیف قاعده مندی ها و شباهت ها می پردازد، اما قواعد دارای استثنا نیز هستند. 4. تعمیم پذیری محدودتر و متعادل تر معطوف به تعمیم پذیری است و هدفش دستیابی به گزاره های مطعوف به زمینة خاص است. در اینجا، قواعدی صورت بندی می شود یا روابطی توصیف می شود که فقط تحت شرایط خاص ارزشمند هستند؛ یعنی در موقعیت ها، اشخاص و زمان های مشابه ارزشمند هستند. نتایج مطالعه را می توان به مردم طبقه متوسط در جوامع صنعتی تعمیم داد. مفهوم نظریه برد متوسط که توسط مرتن مطرح شد، مشمول این گونه تعمیم پذیری است.(مرتن، 1968) 5. ثبت شباهت ها و تفاوت های موجود میان چندین مشاهده از طریق مقایسه های منظم را شکل متعادل تر تعمیم پذیری می دانند. بر اساس شباهت ها و تفاوت ها، قواعد یا روابط میان متغیرها را می توان صورت بندی کرد؛ اما این جنبة تفسیری دارد و توسط خود داده های تجربی اثبات نمی شود. 6. مطالعات توصیفی در پی فراهم آوردن زمینه برای تعمیم پذیری به معنای گردآوری مشاهدات خاص به عنوان مبنایی برای کشف شباهت ها یا قواعد است. 7. مطالعات اکتشافی هرچند به خوبی از عهدة تعمیم پذیری برنمی آید، اما آن دسته از گزاره های کلی و فرضیه ها را بسط می دهد که برای تعمیم بخشی و کلیت در مطالعات بعدی می توان آزمود. آنها باید به تأمّل در بارة امکاناتی بپردازند که ـ برای مثال ـ فرضیه هایی به لحاظ تجربی قابل آزمون هستند. 8. متعادل ترین شکل تعمیم پذیری به تعمیم نتایج مطالعه نمی پردازد، بلکه معطوف به شیوه هایی است که به نتایج منجر می شود. در برخی از شکل های کنش اقدامی، به نظر می رسد نویسنده قصد ندارد راه حل ها را به مسئلة پراکسیس خود تعمیم دهد، بلکه می خواهد توصیه کند که چگونه مسائل مشابه در آینده حل و فصل خواهند شد. شاید موضع برساختگرا (Constructionist) درهمین جهت پیش برود. در اینجا، نه نتایج بازسازی، بلکه شیوه ها و گفتمان ها دربارة واقعیتی است که می توان تعمیم داد. این هشت سطح از گزاره های تعمیم یافته از حیث انتزاع متفاوتند؛ یعنی از قوانین کلی تا شیوه ها برای کسب بینش در موقعیت های خاص را دربرمی گیرد. آنچه هدف تعمیم پذیری را تعیین می کند، دیدگاه معرفت شناختی محقق، شرایط و امکانات میدان تحقیق و سؤالات تحقیق است. نکتة بعدی پیدا کردن یک شیوة مناسب برای تعمیم پذیری است. شیوه های تعمیم پذیری برای تعمیم پذیری امکانات متفاوتی وجود دارد. در اینجا، یازده شیوه برای تعمیم پذیری ذکر می شود: 1. تحلیل جمعیت کل در برخی جا ها، ممکن و سودمند است. مطالعه ای که در پی بررسی جمعیت قهرمانان جهانی، برندگان جایزة نوبل یا کشورهای آسیایی است، می تواند به تحلیل همة موارد موردنظر بپردازد. بنابراین، در اینجا دیگر مسئلة تعمیم پذیری وجود ندارد. 2. ابطال قوانین کلی، که روش عقل گرایی انتقادی پوپر محسوب می شود، به منزلة تنها نمونة موجود ارائه می شود. روش مزبور یک راهبرد غیرمستقیم است؛ زیرا در پی یافتن تعمیم های غلط است تا بتواند به تعمیم های حقیقی دست یابد. 3. استفاده از نمونه های تصادفی شیوة مربوط به مطالعات کمّی است تا شاید نمونة تصادفی واجد همة خصوصیات جمعیت کل باشد. با این حال، هرچند در تحقیقات کیفی، استفاده از نمونة تصادفی چندان معمول نیست، اما از نمونه های تصادفی هم می توان استفاده کرد؛ مثلاً، مطالعه بر مبنای مصاحبة باز. 4. غالباً دسترسی به نمونة تصادفی دشوار است؛ زیرا مستلزم وجود یک فهرست کامل از جمعیت است. ازاین رو، راهبرد طبقه بندی ـ بیشتر در ترکیب با راهبرد نمونه گیری تصادفی ـ به کار می رود. ازاین رو، با پیروی از برخی ملاحظات نظری، برخی از ابعاد (مانند سن و جنس) به منزلة ابعاد اصلی و توزیع متغیرهایی که قبلاً تعریف شده است در نظر گرفته می شود، روش طبقه بندی بدین گونه است که جمعیت به بخش های مساوی تقسیم می شود یا می تواند مبتنی بر نحوة توزیع آن در جمعیت باشد (تامپسون، 1993). 5. استفاده از نمونه های بزرگ تر راهبردی است که به طور کلی، می توان آن را توصیه کرد. هرچه تعداد واحد های قابل تحلیل بیشتر باشد، نتیجه گیری هم می تواند کلی تر باشد. در تحقیقات کیفی، محدودیت در اندازة نمونه، معمولاً ناشی از ملاحظات عملی است (مجموعه داده های عمیق و پیچیده) و عاقلانه تر این است که دایرة نمونه را گسترش دهیم (پیروی از راهبرد نمونة مکفی). 6. تعمیم استدلالی، که در آن محقق به بحث دربارة کیفیت های نمونه و ملاحظه امکانات تعمیم پذیری می پردازد. ترهارت(Terhart) معتقد به یک شکل خاص تری از تعمیم پذیری است. (ترهارت، 1981) محقق باید تشخیص دهد که کدام جنبه از نتایج قابل تعمیم به موقعیت های جدید است. 7. نمونه گیری نظری یک راهبرد مهم در تحقیقات کیفی است که در چارچوب نظریة بنیادی بسط یافته است. آن شکلی از تعمیم پذیری استدلالی در فرایند گردآوری داده ها است. ایدة اصلی از آغاز گردآوری داده شروع می شود و داده ها از طریق رمز گذاری و یادداشت برداری در جهت توسعة نظریه استقرایی تحلیل می شوند. نتایج اولیه مشخص می کند که چه داده های دیگری، ازجمله مصاحبه های جدید، مشاهدات میدانی و اسنادی برای تأیید یا بررسی انتقادی نتایج اولیه نیاز است. این یک فرایند تکرارشونده است که آغاز و پایان آن منوط به یافتن شواهد مکفی است (اشباع). 8. جست و جو برای داده های نوعی راهبرد دیگری برای تعمیم پذیری است. از طریق توجه به ملاحظات پیشین یا تحلیل پساکاوانه، بخشی از داده ها به منزلة داده های نوعی برای یک جمعیت گسترده تر تلقی می شود. 9. تغییر پذیری پدیده که در جست و جوی پدیده تحت شرایطی متفاوت است و یک راهبرد اساسی در تحلیل پدیدارشناختی محسوب می شود جست و جو برای نمونة مخالف راهبردی است که مکرر توصیه شده است. برای مثال، در درون راهبرد زمینه ای اصولاً یافتن شباهت منجر به تعمیم پذیری می شود. 10. زاویه بندی که به معنای ترکیب یا ادغام چندین مطالعه برای تأمین اطمینان و دستیابی به نتایج کلی تر است و شامل روند جدید و روش های چندگانه یا روش شناسی ترکیبی می شود (تشکری و تدلی، 1998، ص 7) 11. آخرین راهبرد تعمیم پذیری تحلیل تطبیقی ادبیات تحقیق است. ما می توانیم به دنبال مطالعات مشابه و مقایسة نتایج خودمان با آنها باشیم که این می تواند منجر به فراتحلیل پیچیده ای شود. فهرست مزبور نشان می دهد که امکانات گسترده ای برای تعمیم دادن نتایج در مطالعات کیفی وجود دارد. یک راهبرد مکفی بستگی به ملاحظات نظری و معرفت شناختی دارد. نتیجه گیری هدف این نوشتار بیان این مطلب بود که تحقیق تجربی متضمن تعمیم پذیری است؛ اما تعمیم پذیری صرفاً به تعمیم های آماری محدود نمی گردد و برای همة موقعیت ها نیز مناسب نیست. برخی از محققان تعمیم پذیری را استنتاج صورت بندی های کلی و قوانین علمی از داده های مربوط به واقعیات خارجی دانسته اند. به هر روی، تعمیم پذیری یک گام نهایی در فرایند تحقیق کیفی است. دربارة نوع و شیوة تعمیم پذیری در تحقیقات کیفی، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. یکی از رویکردها تعمیم پذیری طبیعت گرایانه است؛ فرایندی که طی آن تعمیم پذیری بر مبنای شباهت صورت می گیرد؛ یعنی شباهتی که با دیگر افراد، محیط ها، زمان ها و زمینه ها وجود دارد. یکی از انواع دیگر تعمیم پذیری، که به تحقیقات کیفی مربوط می شود، تعمیم پذیری ارتباطی است. سؤال این است که چه کسی تصمیم می گیرد نتایج تحقیق قابل تعمیم باشد: محقق یا خواننده؟ در این گونه تعمیم پذیری، محقق و خوانندة گزارش ممکن است با یکدیگر تعامل داشته باشند یا نداشته باشند. گزارش تحقیق می تواند به خواننده کمک کند تا به این سؤال پاسخ دهد که نتایج تحقیق دربارة یک موقعیت معین چه معنایی می دهد. تعمیم پذیری ارتباطی تا حدی از طریق استدلال مقایسه ای تأیید و حمایت می شود. در این زمینه، خوانندة گزارش تحقیق بیش از محقق درک می کند که نتایج تحقیق تا چه اندازه قابل تعمیم به سایر افراد، موقعیت ها و نمونه ها ست. در این شکل از تعمیم پذیری دو تغییر عمده قابل تشخیص است: نخست تعمیم پذیری دریافتی و دیگری تعمیم پذیری پاسخ گویان که آن را تعمیم پذیری تعاملی می توان نامید. تعمیم پذیری دریافتی عمدتاً هنگامی اتفاق می افتد که گزارش نهایی محقق خوانده شده باشد. در اینجا، محقق و خوانندة گزارش با یکدیگر تعاملی ندارند. در تعمیم پذیری دریافتی، به ندرت تعاملی میان محقق و خوانندة تحقیق وجود دارد. تنها چیزی که نویسنده می تواند انجام دهد این است که اطلاعات کافی در اختیار خواننده قرار دهد تا او خودش بتواند تصمیم گیری کند که مطالعه اش تا چه اندازه اهمیت دارد. نمونة خوبی از این تعمیم پذیری را انتقال پذیری می نامند. در این گونه تعمیم پذیری، خواننده بر اساس تجربیات روزمره یا تجربیات خاص خود، نتایج را به موقعیت دیگری تعمیم می دهد. او این تعمیم دهی را بر اساس ذهن خودش انجام می دهد و نه بر اساس دانش علمی. برخی از نویسندگان انتقال پذیری را به عنوان جایگزینی برای اعتبار خارجی مرسوم یا تعمیم پذیری تلقی کرده اند. انتقال پذیری یک شکل مهم از تعمیم پذیری ارتباطی است که در آن تحقیق، هم جنبة نظری دارد و هم جنبة علمی. در اینجا، خوانندة گزارش تحقیق - و نه محقق - به مقایسه میان دو موقعیت می پردازد؛ دو موقعیتی که دربارة یکی تحقیق شده و دربارة دیگری تحقیق صورت نگرفته است. در اینجا، خواننده است که تصمیم می گیرد که آیا شباهت های موردنظر مکفی هستند که آن را قابل پذیرش نماید یا خیر. در تعمیم پذیری مبتنی بر نظر پاسخ گویان، تعامل میان محقق و خواننده یا کاربر بالقوه وجود دارد، و این برخلاف تعمیم پذیری دریافت کننده است که در آن چنین تعاملی وجود ندارد. کسانی که در تحقیق مشارکت دارند براساس تجربه ای که در تحقیق و گفت و گو با دیگر مشارکت کنندگان دارند، می توانند تصمیم بگیرند که تحقیق چه ارزشی برای او، مسئله اش یا موقعیت خارج از تحقیق دارد. در تحقیق پاسخ گویانه، همة طرف های درگیر را تا جای ممکن در تحقیق دخالت می دهند وگزارش نهایی تحقیق نیز یک کار مشترک است. انتقال پذیری و ارزش کاربردی شکل هایی از تعمیم پذیری دریافتی هستند که نشان دهندة ارزش مشارکتی تحقیق هستند. منابع Connolly, P. (1998), ”Dancing to the wrong tune: ethnography Generalization and Research on Racism in Schools”, in Connolly, P., Troyna, B. (eds.), Researching Racism in Education: Politics, Theory, and Practice, p. 122–139, Buckingham , Open University Press. Curtis, S., Gesler, W., Smith, G., Washburn, S.(2000), ” Approaches to sampling and case selection in qualitative research: examples in the geography of health”, Soc. Sci. Med, 50, p.1001–1014. Denzin, Norman K. (1983), Interpretive interactionism. In Gareth Morgan (Ed.), Beyond Method: Strategies for Social Research, Beverly Hills, Sage. Diriwächter, Rainer, Valsiner, Jaan & Sauck, Christine (2004), “Microgenesis in making sense of oneself: Constructive Recycling of personality inventory items”, Forum: Qualitative Social Research, 6(1): 1-20. Donmoyer, Rober (2008), ” Generalizability”, p. 371-372 in (ed) The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods, v. 1&2 edited by M. Given and Kristie, Saumure, Sage Publications. Falk, Ian and John Guenter ( 2012 ), “Generalsing From Qualitative Research Case studies fromVET in Contents”www..averta.orgau/documents/10Gunter.pdf Fahrenberg, Jochen (2003), “Interpretation in psychology and social science—New approach or a neglected tradition?”, Forum: Qualitative Social Research, 4(2): 1-12. Flick, Uwe (2005), “Design and Process in Qualitative Research”, in Uwe Flick, Ernst von Kardorff &Ines Steinke (Eds.), A Companion to Qualitative Research, p.146-152. Firestone, W. (1987), "Meaning in method: The rhetoric of Quantitative and Qualitative Research", Educational Researcher, N. 16(7), p. 16-21. Grbich, C. (1999), Qualitative Research in Health: An introduction, Allen and Unwin, Crows Nest, NSW. Kennedy, M.(1979), ” Generalizing from single case studies”, Eval. Q, 3, p. 661–678. Lincoln, Yvonne & Guba, Egon (1985), Naturalistic inquiry, Beverly Hills, Sage. Marrying , Philipp (2007), “On Generalization in Qualitative Oriented Research”, Forum:Qualitative Social Research, 8(3). Metcalfe, M. (2005), Generalisation: Learning Across Epistemologies, Forum: Qualitative Social Research [On-line Journal] 6, 1, Mays, N. and Pope, C. (2000). "Qualitative research in health care: Assessing quality in qualitative research", British Medical Journal, 320(7226): 50-52. Maxwell, J.A (1996), Qualitative Research Design, Sage Publication. Miles, M., Huberman, A.M.(1994), Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook,. Sage Publication. Payne, Geoff and Williams, Malcolm (2005), “ Generalization in Qualitative Research",Sociology,Vol.39(2): 295-314. Polit, D. and Hungler, B. (1991), Nursing Research: Principles and methods, Third edition, JB Lippincott, New York. Ryan, G. and Bernard, H. (2000), Data management and analysis methods, Handbook of Qualitative Research, Denzin, N. and Lincoln, Y., Eds, Sage, Thousand Oaks, 769-802. Samling,Andri (2003), “ Inductive,Analogical and Communicative Generalization”, International Journal of Qualitative Research,2(1): 52-67. Sarafino, Edward P. (2005), Research Methods. Using Processes and Procedures of Science to Understand behavior, Upper Saddle River, Pearson/Prentice Hall. Schofield, J. (1993), “Increasing the generalizabiltiy of Qualitative research”, Social research: Philosophy, Politics and Practice, Hammersley, M., Ed., Open University and Sage, London. Stake, R.E.(1997), ” Case Study Methods in Educational Research”, in Jaeger, R.M (ed.), Complementary Methods for Research in Education, American Educational Research Association. Tashakkori, A. and Teddlie, C., Eds. (2003), Handbook of Mixed Methods in Social and Behavioral Research, Sage Publications Inc. Thousand Oaks, CA. Williams, Malcolm and May, Tim (1996), Introduction to The Philosophy of Social Research Williams, Malcolm (2000), “Interpretivism and Generalization”, Sociology,34(2):209-224. محمدتقی ایمان: استاد جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز. اسفندیار غفاری‌نسب: استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز. عیار پژوهشی در علوم انسانی - سال چهارم، شماره اول، پیاپی 7 انتهای متن/
http://fna.ir/R1IQWP
94/11/15 - 03:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 294]
-
گوناگون
پربازدیدترینها