محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831253559
سوء مدیریت ها و بحران آب در ایران
واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: در پی توسعه ناپایدار و از جمله رشد کشاورزی سنتی و استقرار صنایع آب بر، مانند فولاد و سیمان در کشور و رشد جمعیت بدون محاسبه ظرفیت های منابع آب، مناطقی گسترده از ایران دچار چنان بحران آبی شده اند که امکان سکونت در برخی از آن ها نظیر شرق ایران، به حداقل رسیده است. بحران آب نگرانی هایی را به وجود آورده است، تا آنجا که از آن به عنوان بزرگترین تهدید حال حاضر و فراتر از تهدید به جنگ دشمنان و تحریم های سنگین غرب، نام می برند. این بحران در حالی است که متاسفانه اقدام های موثری از جمله در زمینه پلمپ تمامی چاه های غیرمجاز و مجازات برداشت از آب های زیرزمینی انجام نمی شود و از سویی، کشور در یک دهه گذشته با خشکسالی بی سابقه که ۲۵ درصد متوسط کاهش بارش در ۵۰ سال گذشته را به همراه داشته، روبرو بوده است. در چنین شرایطی است که نشریه واشنگتن تایمز در گزارشی می نویسد: سیاست های غلط و بی تدبیری ها، خاورمیانه را در معرض خطر جدی بحران آب قرار داده است. بحران آب در سایه بی تدبیری ها «دانیل پایپز» نویسنده مقاله واشنگتن پست می افزاید: ایران با خشکی بزرگ ترین دریاچه خاورمیانه؛ در صدر کشورهای در معرض خطر ایستاده است. بیش از دو سوم شهرهای ایران در آستانه بحران آب قرار دارند و این شهرها در خطر کمبود آب آشامیدنی قرار گرفته اند و هم اکنون نیز آب هزاران دهکده با تانکرهای آب رسان، تامین می شود. توفان های ریزگرد هم مزید برعلت شده و تمامی فعالیت های اقتصادی ایران را مختل کرده و سلامت افراد را به خطر انداخته است. به نوشته این روزنامه، عیسی کلانتری از شخصیت های شناخته شده سیاسی ایران، اعلام کرده است که سیاست های غلط گذشته باعث شده است تا ۷۰ درصد منابع آبی کشور به هدر رود که در نتیجه، ۵۵ میلیون از جمعیت ۷۸ میلیونی ایران ناگزیر به ترک زادبوم خود و کوچ به نقاطی نامعلوم خواهند شد. بارزترین نماد سوء مدیریت در حفظ منابع آبی ایران، خشک شدن دریاچه ارومیه است که زمانی بزرگ ترین دریاچه خاورمیانه به حساب می آمد. این دریاچه ۹۵ درصد آب خود را از دست داده و حجم آب آن از ۳۱ میلیارد مترمکعب به ۵ر۱ میلیارد متر مکعب نقصان یافته است. زاینده رود اصفهان نیز که رودخانه «سن» پاریس ایران لقب گرفته بود، رو به خشکی رفته است. در خاورمیانه فقط ایران نیست که بحران آب به طور جدی آن را تهدید می کند، بلکه سراسر منطقه در معرض خطر است و این امکان وجود دارد که انسان های بسیاری از روی استیصال، ناگزیر به کوچ اجباری شوند. عوامل ریشه ای بحران متعدد است، اعم از بی تدبیری ها، مقاصد غلط مشوق های اقتصادی و جنگ هایی که زیرساخت های اقتصادی کشورها را نابود کرده است. امروز در بسیاری از مناطق کوهستانی، میزان آب آشامیدنی به کمتر از یک چهارم برای هر نفر در روز تقلیل یافته است. به اعتقاد صاحب نظران امر، امکان دارد روزی برسد که «صنعا» اولین پایتخت جهان شود که با قحطی آب دست و پنجه نرم کند. در ادامه گزارش واشنگتن تایمز به سوریه اشاره شده است که دولت آن بین سال های ۲۰۰۰- ۱۹۸۸ میلادی در اقدامی بیهوده ۱۵ میلیارد دلار صرف پروژه های نافرجام آبیاری کرد، اما در نهایت تقریبا همه ۴۲۰ هزار چاهی که غیرمجاز حفر شده بود، خشک شد و به تبع آن محصولات زراعی از بین رفت و در نهایت امر موجب شد ۲۴۰ هزار کشاورز اراضی خود را ترک کنند. از سوی دیگر، متخصصان امر پیش بینی می کنند سطح آب رودخانه فرات به زودی به نصف تقلیل یابد. در سال ۲۰۱۱ میلادی سد موصل که بزرگ ترین سد عراق است، به سبب ناکافی بودن سطح آب موجود آن، بسته شد. آب شور دریای «خلیج فارس» وارد شط العرب شد و ماهیگیری این رودخانه را نابود کرد و به تبع آن، همه چهارپایان اهلی و محصولات زراعی از بین رفتند. در شمال عراق؛ کمبود آب موجب تخلیه دهکده های بی شماری از سکنه خود شد و امروز شمار زیادی از این دهکده ها زیر خروارها خاک مدفون شده اند. صدام در اقدامی جاهلانه، مرداب های جنوب عراق را زهکشی کرد و با خشک شدن آنها، اکولوژی (بوم زیست) حیات وحش این نواحی هم نابود شد و مرداب های معروف عرب هم دیگر قابلیت معیشتی خود را از دست دادند. در خلیج فارس، تلاش های گسترده ای که برای نمک زدایی آب شور این دریا انجام گرفت، به نحوی میزان شوری آب آن را بیشتر کرد و ذرات معلق نمک در آب این دریا از ۳۲ هزار ذره در هر میلیون واحد PPM به ۴۷ هزار ذره افزایش یافت و حیات وحش جانوران خشکی و بحری منطقه هم در خطر تهدید قرار گرفت. پاکستان در مجاورت منطقه نیز این خطر را دارد که تا سال ۲۰۲۲ میلادی دچار قحطی آب شود. خطر در کمین آب های سطحی معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا نیز هشدار می دهد که با ادامه قانون گریزی ها و بی انضباطی در استفاده از منابع آب کشور، به زودی در آب های سطحی و روان آب ها نیز دچار مشکل خواهیم شد. مهندس رحیم میدانی می افزاید: در حال حاضر ۵۵ درصد نیاز در بخش های شرب، صنعت و کشاورزی از منابع زیر زمینی آب تامین می شود و این منابع به سوی نابودی و اضمحلال پیش می روند و با یک یا دو بار بارش های سالانه، این منابع احیا نخواهند شد؛ بلکه در بهترین شرایط بارش،۲۰ سال طول خواهد کشید تا این منابع به حال اول بازگردند. معاون وزیر نیرو خاطرنشان می کند: عامل ایجاد بحران آبی که امروز با آن مواجه هستیم، بارندگی نیست، بلکه عوامل انسانی، بی نظمی و عدم برنامه ریزی و مدیریت صحیح منابع آب است. میدانی با بیان اینکه اگر قوانین به خوبی اجرا می شد، اکنون شاهد دهها هزار حلقه چاه های غیرمجاز در کشور نبودیم، می افزاید: در مجموع برداشت بیش از ۱۱۰ میلیارد مترمکعب از ذخایر استاتیک و استراتژیک، کشور ما را وارد مرحله ای از بحران آبی کرده است که در حال حاضر همان قانون گریزی ها و بی انضباطی ها در آب های سطحی و روان آب ها نیز در حال انجام است و به زودی در این موارد نیز دچار مشکل خواهیم شد. معاون وزیر نیرو با بیان اینکه امسال برای تامین آب شرب مردم در برخی از نقاط کشور مجبور به اجاره چاه های آب شده ایم، تصریح می کند: در اکثر نقاط کشور آبی برای تخصیص وجود ندارد و از اینرو برخی پروژه های تحقیقاتی و اجرایی را تعدیل کرده ایم و زمانی که می دانیم آبی برای تخصیص وجود ندارد، نباید از جیب مردم هزینه کنیم و پروژه بسازیم. نشست دشت های ایران استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران می گوید: در جنوب شرق کشور به دلیل خشکسالی، آوارگان آب داریم و در نقطه ای دیگر با خشک شدن دریاچه ارومیه، بر تعداد آوارگان آب کشور افزوده خواهد شد. حسین ایمانی جاجرمی با بیان اینکه آوارگان آب دریاچه ارومیه احتمالا به تهران مهاجرت می کنند که خود هزار و یک مشکل در پی می آورد، بر ضرورت بازنگری در ارزش ها و اصول در سطوح کلان اجرایی، تاکید می کند و می گوید: در ایران به دنبال استفاده اقتصادی از آب هستیم، ضمن آنکه ارزش های اقتصادی به طور کامل بحران آب را به حاشیه می برد. به عنوان مثال در اراک تالاب میقان که زیستگاه اصلی پرندگان است، قربانی سودآوری ناشی از فعالیت یک کارخانه می شود که در کنار این تالاب قرار گرفته و در حال تخریب کردن اکوسیستم منطقه است. این استاد دانشگاه، ارزش ها و اصول را اولین سطح بحث خود می داند و می افزاید: نمی دانیم در ایران نگاه به زندگی و منابع طبیعی چگونه است. آیا بر اساس ارزش های اخلاقی شکل گرفته یا جریان کالایی شدن و پولی بودن، بر آن حاکم بوده است. جامعه ایرانی متاسفانه نسبت به مسائل آب، حساسیتی از خود نشان نمی دهد و از سوی دیگر بسیاری از مشکلات و مسایل حوزه محیط زیست هم به دلیل عدم نقد سیاست ها بوده است، زیرا تصمیم سازان پشت درهای بسته تصمیم گرفته اند. شاید ۳۰ سال قبل کارشناسانی که بزرگراه شهید کلانتری را وسط دریاچه ارومیه طراحی کردند، قصد نداشتند مشکلی برای دریاچه ایجاد کنند، اما تصمیم گیری آنها نتیجه منفی داشته است. نماینده مجری طرح احیا و تعادل بخشی و تغذیه مصنوعی آب های زیرزمینی کشور نیز می گوید: بهره برداری های غیراصولی از منابع آبی زیرزمینی باعث شده است فرونشست دشت های ایران ۵ برابر بالاتر از شرایط بحرانی باشد و حتی فرونشست در برخی از دشت ها ۶ برابر بیشتر از شرایط بحرانی معیارهای جهانی بوده است. در حالی که معیارهای جهانی پنج سانتی متر نشست را بحرانی می داند، بررسی ها نشان داده که فرونشست دشت های رفسنجان و کاشمر ۳۰ سانتی متر و مشهد و زرند ۲۵ سانتی متر بوده است. کاهش کیفیت منابع زیرزمینی آب نماینده مجری طرح احیا و تعادل بخشی و تغذیه آب های زیرزمینی کشور، فرونشست دشت های قزوین را ۲۴ سانتی متر، ساوجبلاغ ۲۲سانتی متر، کرمان ۲۰ سانتی متر و نیشابور و گلپایگان را ۱۲ سانتی متر اعلام می کند و افزایش خطر زلزله، حفر چاله های بزرگ، سیل و خسارت به منازل مسکونی را از پیامدهای فرونشست زمین می داند و تاکید می کند: به دلیل برداشت و بهره برداری بیش از حد در طول سال های متمادی، منابع آبی زیرزمینی کشور در حال نابودی است. فاضلی به کاهش کیفیت آب های زیرزمینی به دلیل بهره برداری ها و برداشت های بی رویه اشاره می کند و یادآور می شود: در حال حاضر در ۳۰۷ دشت کشور بهره برداری از آب های زیرزمینی ممنوع اعلام شده است و در عین حال اگرچه در ۳۰۲ دشت بهره برداری آزاد اعلام شده است. اما این تعداد نیز به دلیل مصرف بی رویه هم اکنون ظرفیت بهره برداری را ندارند. وی با اشاره به برهم خوردن نسبت برداشت های منابع آب زیرزمینی طی سال های ۱۳۴۵ تا ۱۳۸۵ ادامه می دهد: براساس استانداردهای جهانی، کاهش ۲۰ درصدی منابع آب، بحران تلقی می شود که این رقم در ایران بیشتر است. فاضلی از رشد ۱۶ برابری حفر چاه های آب و ۵ برابری میزان برداشت و بهره برداری از چاه های آب کشور طی ۴۰ سال اخیر خبر می دهد و یادآور می شود: تعداد چاه های مورد بهره برداری در سال ۱۳۵۳ حدود ۴۷ هزار حلقه بوده که این رقم امروز به ۸۰۰ هزار حلقه افزایش یافته است. میزان برداشت از منابع آب چاه های زیرزمینی نیز در این مدت از ۹میلیارد متر مکعب به ۴۷ میلیارد متر مکعب رسیده است که رشد ۵برابری را نشان می دهد. نبود استرات‍ژی و الگوی کشت خاطرنشان می شود، به رغم تنگناهای آبی پیش روی کشور که به بخشی از آنها اشاره شد، بخش کشاورزی همچنان بدون استرات‍ژی و الگوی کشت، یکه تازی می کند و منابع آب شیرین کشور که ارزش آن از طلا نیز بالاتر است، صرف تولید سیب زمینی، هندوانه و سایر محصولات آب بر می شود. در حالی که صادرات سیب زمینی جزو کم ارزش ترین کالاهای صادراتی از نظر اقتصاد آب است، صادرات این محصول در نخستین ماه امسال با افزایش ۱۴۷۹ برابری نسبت به مدت مشابه پارسال به ۳۸ هزار و ۴۰۰ تن رسید. در فروردین امسال ۳۸ هزار و ۴۰۰ تن سیب زمینی به ارزش ۱۵ میلیون دلار به ۱۱ کشور همسایه ایران صادر شد که این میزان ۱۴۷۹ برابر نسبت به فروردین ماه سال گذشته که میزان صادرات این محصول صفر بود، بیشتر شده است. قیمت هر کیلوگرم سیب زمینی صادراتی به کشور های همسایه حدود ۰٫۴ دلار بوده که با احتساب نرخ ۳۳۰۰ تومانی برای هر دلار، سیب زمینی صادراتی کیلویی ۱۳۲۰ تومان به خارجی ها فروخته شده و این در حالی است که برای تولید هر کیلوگرم سیب زمینی، به طور متوسط حدود ۸۶۰ لیتر آب مصرف می شود! در این رابطه صادق بیک نژاد ـ کارشناس کشاورزی می گوید: در حال حاضر با توجه به نبود آمایش سرزمین و الگوی کشت مناسب و عدم برنامه ریزی صحیح برای ایجاد کشاورزی پایدار، همچنان در نقاط خشک و نیمه خشک کشور به تولید محصولات آب بر همچون هندوانه و سیب زمینی می پردازیم که در صورت ادامه این روند، دشت های کشور در آینده نزدیک به بیابان های برهوت تبدیل خواهند شد. وی با بیان اینکه کشاورزی در ایران یک شغل کم درآمد است، خاطرنشان می کند: به دلیل ساختار سنتی کشاورزی، بهره وری این بخش بسیار پایین است. متخصصان کشاورزی هم از بخش های تولیدی دور هستند، و از اینرو تعجبی ندارد که کاربران بخش کشاورزی با توجه به نیاز بازار و عدم آگاهی نسبت به منابع ملی به کشت محصولات آب بر بپردازند، چرا که شرایط معیشتی، آنها را به این امر مجبور می کند. از سویی بحث آمایش سرزمین جایگاه مشخصی در ایران ندارد و معمولا کشاورزان خود را در اقتصاد کاذب کشاورزی می اندازند. بدین معنی که با توجه به نوسانات قیمت محصولات، اقدام به کشت می کنند، بدون اینکه بدانند با توجه به محدودیت های آبی، کدام اقلیم مناسب کشت چه نوع محصولی است. وی موقعیت کشور را با توجه به محدودیت منابع آبی در شرایط بحران توصیف می کند و می گوید: در کشوری زندگی می کنیم که همواره مشکل آب وجود دارد، و از این رو باید از قطره قطره آب نهایت استفاده را ببریم. به طور مثال اگر تولید هندوانه برای هر کشاورز سالانه ۲۰ میلیون تومان سود دارد. باید با پرداخت ۲۱ میلیون تومان به کشاورز، او را به کشت گندم در نقاط نیمه خشک ترغیب کنیم. محمد داودبیگی
شنبه ، ۱۰بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[مشاهده در: www.ettelaat.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]
-
گوناگون
پربازدیدترینها