واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: شنبه ۱۰ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۱:۰۸
یک استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه عمدهترین عامل کاهش بهای نفت، کاهش تقاضا در بازار است، پیشبینی کرد: در آینده، شاهد افزایش قیمت نفت نخواهیم بود. دکتر وحید سینایی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)- منطقه خراسان، کاهش بهای نفت را مانند هر کالای دیگری تابع مکانیزمهای بازار، از جمله عرضه و تقاضا دانست و افزود: زمانی که تقاضا برای نفت نسبت به عرضه بیشتر میشود، قیمت نفت بالا میرود. وی ادامه داد: دلیل اینکه در سالهای گذشته قیمت نفت به بیش از100 دلار در هر بشکه رسید، متناسب نبودن تقاضا و عرضه بود. به طور طبیعی وقتی تقاضا کاهش پیدا کند و عرضه به همان میزان باقی بماند با کاهش قیمت نفت روبه رو میشویم و این یک قاعده کاملا پذیرفته شده در علم اقتصاد و در ارتباط با همه کالاهاست. استاد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه البته دستهایی هم میتوانند در بازار، اخلال ایجاد کند، افزود: برای مثال عمدا عرضه را افزایش میدهند تا قیمت کاهش پیدا کند، اما در کاهش اخیر بهای نفت، عمدهترین عامل کاهش بهای نفت، کاهش تقاضا در بازار بوده است. وی با بیان اینکه در سال 2014 نسبت به 2013 با افزایش قابل توجه عرضه نفت روبه رو نبودیم، افزود: آنچه تغییر کرده، تقاضا است و کاهش قیمت نفت بیشتر از آنکه به دلیل افزایش تولید باشد، به دلیل کاهش تقاضا است. سینایی در تبیین دلایل کاهش تقاضا برای نفت، گفت: در مورد کاهش تقاضای نفت به چند علت میشود اشاره کرد؛ نخست افزایش تولید نفت در ایالات متحده آمریکا است. آمارهای تولید نفت در آمریکا نشان میدهند که در سال 2014نسبت به سال 2013 تولید نفت، 16 درصد افزایش یافته است، در حالی که مصرف نفت در آمریکا در سال 2014 نسبت به سال 2013، فقط در حدود نیم درصد افزایش پیدا کرده است. وی در خصوص دلایل افزایش اندک مصرف نفت در امریکا، اظهار کرد: در ایالات متحده آمریکا، طی سالهایی که قیمت نفت بالا بود، سرمایهگذاریهای کلانی برای یافتن منابع جدید و کاهش هزینه تولید نفتهای غیر متعارف مانند نفت شیل صورت گرفت، لذا آنها از فرصتی که قیمتهای بالا به وجود آورده بود برای سرمایهگذاری در کشف منابع و یافتن روشهای جدید استخراج و پالایش نفت که هزینههای کمتری داشته باشد، استفاده کردند. این استاد دانشگاه فردوسی خاطر نشان کرد: علاوه بر این، سرمایهگذاری در انرژیهای جایگزین و آلترناتیو، مانند انرژیهایی که منشاء گیاهی دارند، انرژی خورشیدی، انرژی باد، انرژیهایی که در مجموع انرژیهای پاک خوانده میشوند و تجدیدپذیر هم هستند، باعث شد که وابستگی بخش انرژی آمریکا به نفت وارداتی کاهش پیدا کند. وی با بیان اینکه انرژی ارزان باعث رونق اقتصادی در کشورهای صنعتی شده و رشد اقتصادی را افزایش میدهد، خاطرنشان کرد: مشکلی که نفت ارزان برای کشورهای صنعتی ایجاد میکرد این بود که اقتصادشان روز به روز به نفت به ویژه نفت خاورمیانه ، وابسته می شد و این برای آنها یک تهدید محسوب میشود. وی ادامه داد: در سال 1973 که کشورهای عربی در جریان جنگ اعراب و اسرائیل، کشورهای امریکا و هلند را تحریم کردند این زنگ خطر برای غربیها به صدا در آمد که اقتصادشان وابسته به نفت است و نفت هم در اختیار دوستانشان نیست. لذا از همان زمان سیاستهای صرفهجویی، افزایش بهرهوری، یافتن انرژیهای جایگزین و اختصاص بودجه به تحقیقات آغاز شد. سینایی افزود: وقتی قیمت نفت افزایش پیدا میکرد، تحقیق برای یافتن انرژیهای جایگزین توجیه داشت و در همین سالهایی که قیمتها افزایش پیدا کرد، با وجود اینکه اقتصاد غرب را تحت فشار و رشد اقتصادی را کاهش میداد ولی آنها را به سمت انجام تحقیقات و یافتن انرژیهای جایگزین سوق داد، بنابراین تهدیدی که متوجه اقتصادشان بود را به یک فرصت برای یافتن انرژیهای جایگزین تبدیل کردند. وی عامل دیگر کاهش تقاضا در سال 2015را کاهش رشد اقتصادی در برخی کشورهای مهم مصرفکننده دانست و ادامه داد: مدتی است که چین رشد اقتصادی دو رقمیاش را از دست داده و کاهش رشد اقتصادی در چین به معنای نیاز کمتر یا مصرف کمتر انرژی است. کشورهایی مثل هند نیز به میزان گذشته رشد اقتصادی ندارند و اینها کشورهایی بودند که در افزایش بهای نفت به دلیل مصرف قابل توجهشان نقش داشتند. سینایی دلایل دیگری را نیز در کاهش قیمت نفت دخیل دانست و افزود: در سالهای اخیر با افزایش تولید نفت در عراق، روسیه و عربستان روبرو بودهایم. روسیه در سال 2014 در مقایسه با سال 2012، 200 هزار بشکه بر تولیدش افزوده شده است و عراق به طور متوسط در سالهای اخیر سالی 100 هزار بشکه بر تولید خود افزوده است و عربستان نیز در همین حد بر تولیدش افزوده شد، ولی این میزان افزایش تولید تنها به دلیل عدم رشد تقاضا در کاهش بهای نفت تاثیر داشته است. وی با بیان اینکه در کاهش بهای نفت بیش از آن که افزایش عرضه مؤثر باشد کاهش تقاضا مؤثر بوده است، تصریح کرد: بسیاری از کشورهای صنعتی به سمت انرژیهای جایگزین رفتهاند و سرمایهگذاریهای هنگفتی بر روی انرژیهای خورشیدی انجام دادهاند و در ایالات متحده امریکا در مورد تبدیل سوخت اتومبیلها، تحقیقات گستردهای صورت گرفته است. وی اظهار کرد: شوک آخر به این دلیل بود که ایران اعلام کرد با پایان یافتن تحریمها عرضه خود را افزایش خواهد داد و 500 هزار بشکه به تولید خود اضافه کند. لذا همین باعث شد قیمت نفت از کانال 40 دلار به کانال 30 دلار برسد. استاد دانشگاه فردوسی با تاکید بر اینکه آنچه وضعیت بازار نفت را به این شکل در آورده، کاهش تقاضا است نه افزایش عرضه، خاطرنشان کرد: عاملی که باعث کاهش تقاضا میشود، روی آوردن به انرژیهای جایگزین یا پیشرفتهای تکنولوژیک و راه روشهای جدیدتر و ارزانتر در استخراج نفت است و یا کاهش رشد اقتصادی کشورهایی است که انتظار میرفت توسعه اقتصادی روبه رشدی داشته باشند. وی با بیان اینکه کشورهای تولید کننده نفت برای برونرفت از این بحران باید عرضه را کاهش دهند، عنوان کرد: در کشورهای تولیدکننده نفت اتحاد و همکاری وجود ندارد،لذا هرچند اقدامات عربستان سعودی در وهله اول در کاهش بهای نفت خیلی مؤثر نبوده است، اما در جلوگیری از اقدام هماهنگ کشورهای تولیدکننده نفت برای مقابله با این وضعیت، خیلی تاثیرگذار است. این تحلیلگر سیاسی خاطر نشان کرد: در شرایط حاضر عربستان با کاهش بهای نفت متضرر میشود، اما با آن مقابله نمیکند،که این امر علل اقتصادی و سیاسی دارد. علت سیاسی این است که عربستان میخواهد ایران و روسیه که هر دو کشور به درآمدهای نفتی وابسته هستند را تحت فشار قرار دهد؛ چراکه عربستان میداند با کاهش بهای نفت، اقتصاد این کشورها تحت تاثیر قرار میگیرند. علت اصلی مخالفت عربستان با ایران و روسیه، سیاستهای خاورمیانهای این دو کشور است. وی در تشریح علل اقتصادی رفتار عربستان در قبال کاهش قیمت نفت، گفت: عربستان از این طریق میتواند شرکتهای آمریکایی را که دستاندرکار تولید نفت شیل هستند و همچنین تولیدکنندگان کوچک نفت را از بازار خارج کند و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، بیتردید آنها به دلیل هزینه بالای تولید و قیمتهای پایین نفت، مجبورند از بازار خارج شوند. وی ادامه داد: از نظر اقتصادی تحلیل عربستان این است که وقتی این شرکتها از بازار خارج شوند به دلیل کاهش عرضه قیمتهای معقول در بازار برقرار میشود. وی با بیان اینکه البته قیمت نفت، در دهههای اخیر همواره با این نوسانات روبهرو بوده است، خاطر نشان کرد: زمانی که قیمتها افزایش پیدا کرده است، تولیدکنندگان کوچک یا ذخایری که هزینههای تولیدشان بالاست وارد بازار شدهاند در نتیجه به عرضه اضافه شده و لذا قیمتها کاهش پیدا کرده است تا به یک کفی میرسد که تولید کنندگان کوچک از بازار حذف شده و دوباره قیمتها افزایش پیدا میکند. سینایی اظهارکرد: اتفاق دیگری که به همراه قیمتهای پایین نفت رخ میدهد این است که سرمایهگذاری در اکتشاف و استخراج نفت کاهش پیدا میکند؛ چراکه برای کشف و تولید نفت به سرمایهگذاریهای کلان نیاز است. زمانی سرمایهگذاری برای کشف و تولید نفت اقتصادی است که قیمتهای نفت بالا باشد. بنابراین وقتی که قیمتهای نفت پایین میآید، سرمایهگذاری برای اکتشافات و تولید نفت کم میشود و این پدیده درمیانمدت و درازمدت به افزایش بهای نفت منجر میشود. وی افزود: وقتی در این عرصه سرمایهگذاری نشود و تولید نداشته باشیم، تقاضا بر عرضه پیشی میگیرد لذا قیمتها بالا میرود و این نوسانات را از دهه 1970 به بعد تقریبا مرتب دیدهایم . قیمتهای نفت به شدت افزایش یافته و سپس سقوط کرده و سپس دوباره افزایش بهای نفت را دیدهایم. الان هم مطمئنا در این شرایط که قیمتهای نفت زیر 30 دلار آمده به تدریج تولیدکنندگان کوچک از میدان خارج میشوند، سرمایهگذاری به شدت نزول پیدا میکند. میتوان انتظار داشت که در سالهای آتی قیمت نفت باز هم افزایش پیدا کند البته نه به میزان گذشته و آن ارقام رویایی. استاد دانشگاه فردوسی با بیان اینکه در سالهای اخیر برای یافتن انرژیهای آلترناتیو، سرمایهگذاریهای زیادی شده است، تصریح کرد: این احتمال قوی است که حتی در این شرایط که قیمتهای نفت پایین است، آن تقاضایی که برای مصرف انرژی وجود دارد، صرفا متوجه نفت نشود و کشورهای صنعتی نیاز خود را از دیگر انرژیها تامین کنند. بنابراین به احتمال زیاد دیگر هیچگاه شاهد قیمتهای بسیار بالا نخواهیم بود، ولی میتوان انتظار داشت که در 2یا 3سال آینده قیمتها افزایش یابد و به حد معقولی برسد. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]