واضح آرشیو وب فارسی:صدای صنعت: صدای صنعت -ایران پس از سالها مذاکره با شش قدرت جهانی لغو رسمی تحریم های بین المللی را در 16 ژانویه جشن گرفت. ایران که از مدت ها قبل منتظر چنین لحظه ای بود فورا برای شروع پس گرفتن سهم خود در بازار انرژی جهانی اقدام کرد و مذاکرات گسترده ای را با مشتریان احتمالی و شرکت های بزرگ نفت و گاز جهانی برای افزایش تولید و توسعه ابزارهای تحویل انرژی از جمله خطوط لوله جدید و تاسیسات گاز طبیعی مایع (LNG) و نفتکش ها آغاز کرد. در شرایطی که فرصت ها برای ایران فراوانند ایران باید دوران سختی را برای دستیابی به اهداف خود با توجه به کاهش قیمت نفت و گاز طبیعی سپری کند. اگرچه ایران با چالش های بسیاری در بازار گاز طبیعی جهانی مواجه است اما این صنعت همچنین فرصت های بسیاری را در دوران پسابرجام برای ایران به همراه دارد. ایران به دلیل غایب بودن از بازارهای انرژی و با توجه به مشکلات موجود در صنایع نفت و گاز خود قادر نخواهد ��ود که به آسانی تولید گاز طبیعی خود را افزایش دهد و انتظار موفقیت در این بازار را داشته باشد. یکی از ویژگی های تعیین کننده در بازار گاز جهانی کنونی مقدار بالاتر بودن عرضه نسبت به تقاضا است. یک فاکتور کلیدی در پایین آمدن تقاضای انرژی و به ویژه گاز طبیعی رشد کند کنونی اقتصاد جهانی است. به نظر می رسد که در دوران رکود مالی جهانی سال 2008 و رکود 2009 به سر می بریم و تاثیرات رکود دوم کاملا باقی مانده است در نتیجه تقاضا برای انرژی آنطور که انتظار می رفت افزایش پیدا نکرده است. به علاوه پیشرفت های تکنولوژیکی اخیر که بهره وری انرژی را افزایش داده به مصرف کمتر سوخت های فسیلی در جهان منجر شده و از رشد تقاضا فراتر رفته است. در شرایطی که عرضه از تقاضا بیشتر است رقابت میان صادرکنندگان طبیعتا شدید می شود بنابراین واقعیت این است که ایران با رقابت بسیار سختی با رقبای تثبیت شده از جمله روسیه، قطر و ترکمنستان در زمینه صادرات گاز طبیعی مواجه است. هیچ یک از این کشورها با تحریم هایی که ایران با آنها مواجه بوده روبرو نبوده اند و زمان کافی برای تثبیت خود به عنوان یک تولیدکننده و صادرکننده قابل توجه را داشته اند. ایران به دلیل تحریم ها به سرمایه گذاری خارجی لازم، منابع مالی و فناوری پیشرفته دسترسی نداشته است. ایران که دومین ذخایر گازی اثبات شده جهان را در اختیار دارد و به دنبال تولید ال ان جی است با رقابت به ویژه از سوی تولیدکنندگان بزرگ ال ان جی همچون قطر و آمریکا روبرو است. قطر از سال 2006 بزرگ ترین صادرکننده ال ان جی در جهان بوده و در سال 2014، 30 درصد سهم بازار را در اختیار داشته است اگرچه آمریکا هیچگاه جزو 10 صادرکننده بزرگ گاز در جهان قرار نداشته اما به دنبال افزایش صادرات خود به وسیله دسترسی به بازارهای دوردست از طریق صادرات ال ان جی به ویژه در شرق آسیا بوده است. علاوه بر صادرکنندگان سنتی گاز طبیعی و تولیدکنندگان ال ان جی، ایران همچنین با رقابت از سوی کشورهای صادرکننده مجدد (کشورهایی که گاز طبیعی را می خرند و سپس به بازارهای جهانی می فروشند) مواجه است. اسپانیا و آمریکا جزو کشورهایی هستند که بیشترین سهم را در این بازار دارند. افزایش قابل توجه در کشورهای صادرکننده مجدد گاز بخش عرضه در معادله بازار جهانی گاز را سنگین تر کرده و در نتیجه به کاهش بیشتر قیمت ها منجر شده است. علاوه بر عدم تعادل عرضه و تقاضا بازار جهانی گاز همچنین تحت تاثیر وضعیت ژئوپلتیک جهانی قرار دارد که خطراتی را برای امنیت عرضه انرژی و چرخه توزیع به همراه دارد. مطمئنا موج اخیر مناقشات در جهان نگرانی هایی را در بین تولیدکنندگان، صادرکنندگان و مصرف کنندگان ایجاد کرده است. برای مثال مناقشات بین روسیه و اوکراین و همچنین بین روسیه و ترکیه بازارهای اروپایی را به کاهش وابستگی خود به گاز روسیه به پیدا کردن منابع گازی باثبات تر که رفتار دوستانه تری داشته باشند متقاعد کرده است. در این خصوص وضعیت ژئوپلتیک جهانی کنونی هم فرصت ها و هم چالش هایی را برای ایران به همراه دارد. از جنبه مثبت قضیه ایران از رابطه دوستانه ای با چین بهره می برد و می تواند از منابع مالی و سرمایه گذاری گسترده چین برای توسعه پروژه های انرژی خود استفاده کند. برای مثال شرکت های چینی می توانند در پروژه های جدید خط لوله و احداث کارخانه های ال ان جی از جمله زیرساخت هایی همچون انبارها و پایانه ها استفاده کنند. علاوه بر این ایران می تواند به دنبال صادرات گاز طبیعی نسبتا کم هزینه خود (به لحاظ تولید) به کشورهای همسایه از جمله عراق و همسایگان جنوبی عرب خود باشد. همچنین این کشور می تواند به دنبال قراردادهای جدید سواپ گاز با کشورهای همسایه از جمله جمهوری آذربایجان، روسیه و ترکمنستان باشد. از سوی دیگر در زمینه صادرات مجدد ایران می تواند از کشورهای تولیدکننده در شمال گاز را وارد و آن را برای تحویل به مشتریان در اروپا یا هند به ال ان جی تبدیل و از طریق خلیج فارس و دریای عمان اقدام کند یا گاز وارداتی را به مشتریانی در جنوب آسیا از طریق خط لوله های آب های عمیق در دریای عربی صادر کند. این وضعیت ژئوپلتیک همچنین چالش هایی را برای ایران به همراه دارد. تحولات مرزی اخیر در روابط بین ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس ممکن است تاثیر منفی روی برنامه های تهران برای سواپ گاز با همسایگان و همچنین توانایی ایران برای استفاده از تاسیسات ال ان جی به همراه داشته باشد. به رغم این چالش های بسیار اقداماتی وجود دارد که ایران می تواند برای تقویت جایگاه خود به طور مستقل انجام دهد برای مثال جمهوری اسلامی ایران می تواند از مزیت هزینه های نسبتا پایین تولید گاز برای توسعه استراتژی های قیمت گذاری و بازاریابی به منظور پیدا کردن بازارهای جدید استفاده کند. ایران همچنین باید مصرف داخلی گسترده خود را با بالا بردن قیمت های داخلی کاهش دهد. منابع گازی به دست آمده از چنین اقدامی به همراه تولید افزایش یافته از میدان گازی پارس جنوبی می تواند به طور مستقل صادر یا به عنوان سوخت پتروشیمی ها و حتی در تاسیسات ال ان جی برای تبدیل به فرآورده های باارزشی همچون گازوئیل، سوخت دیزل و متانون مورد استفاده قرار گیرد. گاز طبیعی بیشتر همچنین می تواند در نیروگاه های گازی تولید برق برای صادرات به کشورهای همسایه استفاده شود. این امر می تواند جایگاه ژئوپلتیک ایران را در منطقه تقویت کند. یک تحول مثبت دیگر برای ایران احیای صادرات معیانات گازی است که به دلیل تحریم ها تقریبا متوقف شده بود. سرمایه گذاری در این بخش مطمئنا فرصتی است که ایران از آن استفاده خواهد کرد اگرچه تلاش های ایران برای تقویت صنعت گاز طبیعی و به دست آوردن سهم بیشتر از بازار انرژی جهانی با موانعی مواجه خواهد شد فرصت ها برای ایران زیاد است و ایران می تواند از این فرصت ها به رغم کاهش قیمت های جهانی و ریسک های ژئوپلتیک استفاده کند.
جمعه ، ۹بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: صدای صنعت]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]