واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
تنوع در جهت گیری به جای موازنه منفی/پرونده ای برای دیپلماسی هوشمند روحانی بین الملل > دیپلماسی - روحانی با درک صحیح از منافع، منابع و استلزامات سیاست داخلی ایران، به تدوین سیاست خارجی هوشمند با جهت گیری متنوع پرداخته است. سیاست خارجی که در یک هفته هم چین را میزبانی می کند و هم مهمان اروپا می شود.
سعید جعفری چین به رهبری مائو پس از پیگیری دو دوره راهبرد اتکای به خود (۱۹۶۰ - ۱۹۶۵) و همچنین انزواطلبی (۱۹۶۵ - ۱۹۶۹) تغییری کلیدی در استراتژی سیاست خارجی خود ایجاد کرد و راهبرد تنوع در جهت گیری را برگزید. رهبران چین و به ویژه شخص مائو تسه به دلایل متعددی چون انقلاب فرهنگی و پدیدار شدن شورش های محلی، افزایش تنش و کشمکش های مرزی با هند و همچنین اقدامات نظامی شوروی علیه چین بالاخره تصمیمی گرفتند تغییری کلیدی در مبانی سیاست خارجی خود پدید آورند. هرچند رهبران چین به مرور زمان دریافتند این سیاست هم به تنهایی نمی تواند منافع آنها را تامین نماید و به تدریج دریافتند با برقراری روابط نزدیکتر با غرب می توانند ضمن کاهش هزینه های تقابل با غرب، به سمت جایگاه رهبری جهان سوم هم حرکت نمایند، اما صرف استارت چنین تغییری گامی کلیدی در آغازِ مسیرِ چین جدید ارزیابی می شود. پندآموزی تاریخی صرف نظر از مبانی بعضا غیرقابل مقایسه ایران و چین و همچنین شرایط متفاوت تاریخی دهه ۷۰ میلادی با زمان فعلی، سیاست خارجی روحانی دستکم در یک حوزه شباهت های قابل توجهی با مدل چین دارد. آنهم اینکه روحانی راهبرد تنوع در جهت گیری در سیاست خارجی را برگزیده است. راهبردی که در آن در عین اینکه ایران برای حصول به توافق جامع هسته ای با آمریکا و اروپا پای یک میز می نشیند، اما از سوی دیگر از ولادمیر پوتین هم میزبانی ۵ ستاره ای را به عمل می آورد. استراتژی که در آن در ابتدای هفته بیانیه ۵ ماده ای مشارکت راهبردی تهران و پکن با حضور رئيس جمهور چین در تهران منتشر می شود و در ادامه همان هفته روحانی راهی ایتالیا و فرانسه می شود و قراردادهای تجاری و صنعتی را با دو کشور مهم اروپایی امضا می نماید. روحانی با بهره گیری از شکست ها و ناکامی های سیاست خارجی دولت های نهم و دهم و همچنین آگاهی از نواقص جهت گیری در دولت های هفتم و هشتم و البته بهره گیری از مفاهیم تاریخ روابط بین الملل به طراحی چنین سیاست خارجی پرداخته است. آگاهی از منافع، منابع و همچنین ژئوپلتیک خاص ایران باعث شده تا دولت یازدهم تنوع در جهت گیری را سرلوحه سیاست خارجی دولت خود قرار دهد. نتیجه این سیاست فراختر کردن سبدها برای گنجاندن تخم مرغ های اروپایی در کنار ی ها و روسی هاست. سیاست خارجی متنوع روحانی در متون سیاسی، سیاست خارجی را امتداد سیاست داخلی دانسته اند. روحانی با اشراف بر این اصل و البته درک صحیح از استلزامات جمهوری اسلامی ایران به تدوین راهبرد در حوزه سیاست خارجی ایران پرداخته است. در شرایطی که رقابتی حقیقی بر سر نزدیکی به ایران و امضای قراردادهای بیشتر با تهران میان کشورهای جهان در گرفته است، روحانی در تلاش است، سرمایه، دانش و تکنولوژی غربی را به کشور وارد کند. این الگو زمانی قابل درک است که توجه داشته باشیم در ادبیات سیاسی رهبران و دولتمردان ایران به کرات گفته می شود تهران دوستان قدیم خود را فراموش نخواهد کرد. ایران کشورهایی که در دوران تحریم در کنارش بودند را کنار نخواهد گذاشت. در عین حال فراوان هم می بینیم و می خوانیم که تهران از ورود سرمایه و دانش فنی غربی به کشور استقبال می کند. حسادت و رقابت بر سر ایران رسانه های اروپایی با تحلیل نخستین مقصد اروپایی رئيس جمهور ایران، ایتالیا را اولویت نخست روحانی درمیان کشورهای اروپایی معرفی می کنند.در روزهایی که رهبران ایتالیا میزبانی تمام عیاری از روحانی و هیئت همراه به عمل آوردند رسانه های فرانسوی چرایی ترجیح ایتالیا به فرانسه از منظر رئيس جمهور ایران را بررسی کردند. در پس این بررسی ها این تحلیل حاصل شد که ایران احتمالا، ایتالیا را فرانسه اولویت داده است. در پس این تحلیل برخی رسانه های فرانسوی لوران فابیوس را شماطت کردند که با اظهارات و رفتارهای غیر دوستانه اش در طول مذاکرات هسته ای، ایرانیان را نسبت به نیت حقیقی فرانسه بدبین کرده است. نبرد بر سر ایران در چنین فضایی حتی سرگیری نبردی فرا آتلانتیکی میان اروپا و آمریکا بر سر ایران دور از ذهن نیست. اروپایی که حدود یک دهه از ایران دور نگاه داشته شده حالا بهتر از قبل هزینه های سیاست های اعمالی آمریکا علیه ایران را درک کرده است. در نتیجه احتمالا بسیار سخت تر خواهد پذیرفت شرایط دو دهه قبلی که ایالات متحده به اروپا تحمیل کرد را بپذیرد. در روزها و ماههای اخیر برخی رسانه های آمریکایی از کنار ماندن آمریکا از تجارت با ایران سخن گفته اند و خود را بازنده نبرد با رقبای اروپایی در میدان ایران دانسته اند. فرصتی که از دست نمی رود روحانی به خوبی دریافته است، فضای کنونی سیاست بین الملل، عرصه یکجانبه گرایی، محدودکردن فرصت ها و ترجیح ایئولوژی ها بر منافع نیست. در چنین شرایطی غلطیدن در دامان یک طرف و یکسویه نگری و ترجیح یکی بر دیگری بر مبنای انگاره های غیر عملگرایانه، می تواند اصلی ترین آفتِ فرصتِ پدید آمده برای ایران باشد. آفتی که با حضور روحانی، نه تنها آفت نیست که فرصتی کلیدی برای شکوفا نمودن اقتصاد ایران از مسیر سیاست خارجی متنوع خواهد بود. 4950
کلید واژه ها: ایران و چین - ایران و فرانسه - ایران و ایتالیا -
جمعه 9 بهمن 1394 - 13:24:55
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]