محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827494398
قطع روابط ایران و عربستان؛ واقعیت ها و پیامدهای اقتصادی
واضح آرشیو وب فارسی:زمان نیوز: نگاهی به حجم و محتوای روابط اقتصادی ایران و عربستان سعودی نشان می دهد که قطع شدن روابط تجاری و اقتصادی به مثابه آسیب و ضربه اقتصادی جدی برای هیچ کدام از دو کشور نیست. چراکه اصولاً حجم این روابط در ساختار کلان تجارت خارجی دو کشور زیر یک درصد بوده و چندان مهم و تعیین کننده محسوب نمی شود.مقدمه اعدام شیخ النمر از رهبران شیعی عربستان، حوادث سفارت عربستان در تهران و سپس اعلام قطعی روابط سیاسی و اقتصادی بین دو کشور از سوی ریاض بیانگر ورود روابط ایران و عربستان به یکی از پرتنش ترین و تیره ترین مراحل خود در طول چند دهه گذشته است. هرچند که روابط دو کشور در طول دهه های گذشته به رغم برخی فرازوفرودها هیچ گاه به سمت ثبات و گرمی کامل حرکت نکرد و همواره چالش ها و مسائلی در این روابط وجود داشته، اما گسترش رقابت ها و بحران های منطقه ای یک دهه اخیر بیشترین تأثیرات منفی را بر روابط تهران و ریاض داشته و بحران های عراق، سوریه، یمن و بحرین بیشترین پیامدهای منفی را بر تعاملات دو طرف برجای گذاشته است. یکی از مسائل قابل توجه در روابط ایران و عربستان در مرحله جاری اعلام قطعی روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور علاوه بر قطع شدن روابط سیاسی از سوی رهبران سعودی است که اهمیت خاصی برای بررسی و واکاوی دارد. به خصوص اینکه در ایام کنونی اهمیت قطعی روابط اقتصادی و تأثیرات اقتصادی یا سیاسی آن موردتوجه بسیاری قرار گفته است و می توان این پرسش را مطرح کرد که قطع شدن مبادلات اقتصادی ایران و عربستان بازگوکننده چه واقعیت هایی بوده و چه تبعاتی برای روابط دو کشور در ابعاد مختلف دارد؟ - واقعیت های روابط اقتصادی ایران و عربستان سعودی اقتصادهای ایران و عربستان اقتصادهایی هستند که شباهت های قابل توجهی باهم دارند و به خصوص بر فروش و درآمدهای نفتی متکی هستند و صنایعی مثل پتروشیمی از صنایع محوری دو کشور محسوب می شوند. هرچند اقتصاد ایران متنوع تر بوده و نسبت به عربستان به میزان کمتری به نفت متکی است، اما شباهت های قابل توجه اقتصادی باعث می شود که اقتصادهای دو کشور مکمل یکدیگر نباشند. لذا این عامل در عدم رشد تعاملات اقتصادی بین دو کشور نقش مهمی ایفا می کند. بااین حال مانع مهم دیگر اختلافات سیاسی و رقابت های منطقه ای بین دو کشور است که روابط اقتصادی ریاض و تهران را به شکل منفی متأثر ساخته و به عامل بازدارنده جدی در گسترش روابط تبدیل شده است. بررسی روابط تجاری و اقتصادی ایران و عربستان نشان می دهد که میزان تبادلات تجاری بین دو طرف در سال های اخیر سالانه کمتر از ٥٠٠ میلیون دلار بوده و درمجموع روابط اقتصادی و تجاری دو کشور سهم ناچیزی دارد. هرچند که روابط اقتصادی دو کشور با برخی فرازوفرودها همراه بوده، اما درمجموع در طول یک دهه اخیر این تبادلات روندی نزولی را طی کرده است. روابط تجاری دو کشور نیز طی بیش از یک دهه اخیر با فراز و نشیب های قابل توجهی همراه بوده به طوری که ارزش واردات ایران از عربستان که در سال ۱۳۸۵ به مرز ۶۰۰ میلیون دلار نزدیک شده بود اکنون تا کمی بیش از ۴۰ میلیون دلار در سال پایین آمده است. صادرات ایران به عربستان هم نوسان زیادی داشته به طوری که برخی سال ها میزان صادرات از واردات پیشی گرفته و در برخی از سال ها نیز واردات ایران از عربستان بیشتر از میزان صادرات به این کشور بوده است [1] بر اساس آمار گمرک ایران؛ میزان واردات ایران از عربستان در سال 91 معادل 70.4 میلیون دلار و در مقابل صادرات ایران به این کشور معادل 115.1 میلیون دلار است. به این ترتیب تراز تجاری ایران با عربستان در سال 91 حدود 44.7 میلیون دلار مثبت بوده است؛ اما در سال 92 سطح مبادلات کالایی میان دو کشور کاهش می یابد و میزان واردات ایران از عربستان به حدود 44.2 میلیون دلار می رسد. به همین میزان صادرات به عربستان هم کاهش یافته و به حدود 91.4 میلیون دلار رسید. بااین حال میزان تراز تجاری ایران در سال 92 مقداری بیش از سال 91 به نفع ایران مثبت بود. بر این اساس تراز تجاری ایران در این سال حدود 47.2 میلیون دلار به نفع ایران مثبت شد؛ اما برآوردهای آماری گمرک نشان می دهد که میزان صادرات ایران به عربستان در 10 ماهه نخست سال 93، مقداری بهبود یافت و به 110.4 میلیون دلار رسید و در مقابل عربستان تنها حدود 39.5 میلیون دلار کالا به ایران وارد کرد. بر مبنای این گزارش در 10 ماهه سال 93، تراز مثبت تجاری ایران با عربستان به مراتب افزایش یافت و به بیش از 70 میلیون دلار رسید. درمجموع تجارت خارجی و شرکای تجاری دو کشور به نوعی برآمده از سطح روابط دیپلماتیک آن ها در حوزه بین المللی است. درحالی که چین، عراق و... در رأس عمده شرکای تجاری ایران قرار دارند که آمریکا، آلمان و ... شرکای اصلی تجاری عربستان را تشکیل می دهند.[2] بر پایه گزارش سالیانه گمرک اقلام صادراتی ایران به عربستان شامل محصولات غذایی، فرآورده های معدنی، کالاهای صنعتی و صنایع دستی است. این در حالی است که مجموع واردات ایران از عربستان در سال گذشته شامل روغن ذرت، مواد صنعتی، کتاب و بروشور بوده است. تعداد اقلام وارداتی ایران از عربستان در هشت ماهه سال جاری 153 هزار تن کالا به ارزش 40 میلیون و 249 هزار و 489 دلار بوده است. همچنین میزان صادرات ایران به عربستان 271 هزار و 213 تن به ارزش 132 میلیون و 229 هزار و 611 دلار بوده است. با توجه به آمار به دست آمده از گمرک اقلام عمده صادراتی ایران به عربستان محصولات نظیر فولاد، زعفران، پسته، انواع کشمش، انگور، انواع فرش و کف پوش و سیمان بوده است. گفتنی است از دیگر اقلام عمده وارداتی از این کشور در هشت ماهه سال جاری محصولاتی نظیر انواع پلی اتیلن باارزش هفت میلیون دلار، انواع پارچه های نبافته با رقم 3.6 میلیون دلار، انواع قوطی و جعبه بسته بندی با رقم 2.6 میلیون دلار و انواع رزین با رقم 1.2 میلیون دلار بوده است. از سوی دیگر محصولاتی که ایران از عربستان به کشور وارد می کند کمتر جزو کالاهای اساسی و مهم است؛ به طوری که بیشترین رقم واردات از عربستان مربوط به قوطی و در آلومینیومی برای تولید نوشابه با رقم 17.7 میلیون دلار است.[3] این آمار علاوه بر اینکه نشانگر حجم پائین روابط تجاری و اقتصادی دو کشور در مقایسه با مبادلات تجاری با کشورهایی مثل امارات عربی متحده است، نشان می دهد که در این مبادلات ایران با تراز تجاری مثبت و عربستان سعودی با تراز تجاری منفی روبرو است. بررسی روابط تجاری و اقتصادی ایران و عربستان نشان می دهد که میزان تبادلات تجاری بین دو طرف در سال های اخیر سالانه کمتر از ٥٠٠ میلیون دلار بوده و درمجموع روابط اقتصادی و تجاری دو کشور سهم ناچیزی دارد. - پیامدهای اقتصادی قطعی روابط نگاهی به حجم و محتوای روابط اقتصادی ایران و عربستان سعودی نشان می دهد که قطع شدن روابط تجاری و اقتصادی به مثابه آسیب و ضربه اقتصادی جدی برای هیچ کدام از دو کشور نیست. چراکه اصولاً حجم این روابط در ساختار کلان تجارت خارجی دو کشور زیر یک درصد بوده و چندان مهم و تعیین کننده محسوب نمی شود. بر اساس گزارش گمرک ایران، مبادلات تجارت ایران با پنج کشور عربستان، کویت، بحرین، سودان و جیبوتی در سال گذشته مجموعاً کمتر از 850 میلیون دلار بود. ازآنجاکه مجموع حجم تجارت خارجی ایران در سال گذشته به بیش از 104 میلیارد دلار رسید، سهم پنج کشور فوق مجموعاً 8/0 درصد از تجارت خارجی ایران است که نشان دهنده سهم ناچیز آن ها در مبادلات تجاری ایران است. حجم مبادلات تجاری ایران و عربستان در سال 93 نیز 205 میلیون دلار بوده که نزدیک به صفر درصد کل حجم تجارت خارجی ایران است. بر اساس آمارهای بانک جهانی در سال ۲۰۱۴، فقط ۵ درصد کالاهای ایران به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس صادرشده که شامل ۲ درصد به عربستان، ۲ درصد به امارات و یک درصد به عمان بوده است.[4] به باور فعالان روابط تجاری ایران و عربستان، دو کشور بازاری مکمل دارند؛ یعنی کالاهای دو کشور، رقابتی باهم ندارند. در این بازار بیشتر عربستان تولید می کند تا ایران. همچنین تنوع تولیدات ایران بیشتر است و راحت تر می تواند بازار جایگزین برای محصولات خود پیدا کند. عربستان هم در صورت تمایل بسیار راحت تر می توانست از بازار ایران استفاده کند. درمجموع بازار ایران برای فعالان اقتصادی عربستان، جذاب تر از بازار عربستان برای ایران است. همچنین ایران تنوع تولید دارد و عربستانی ها با توجه به شرایط خود خواستار سرمایه گداری بیشتر در ایران هستند. مسئله مهم دیگر به نوع سرمایه گذاری های بین دو کشور مربوط است. سرمایه گذاری مشترک بین دو کشور بسیار کم بوده است. سرمایه گذاران عربستانی در صنعت روغن خوراکی ایران، تولید آب میوه مانند شرکت رانی و همچنین در بحث هتل داری در مشهد سرمایه گذاری کرده اند، اما ایران سرمایه گذاری ثابت در عربستان نداشته است. تنش های ایجادشده در روابط دو کشور بر روی سرمایه گذاری های گذشته تأثیر چندانی نخواهد داشت اما راه را برای سرمایه گذاری جدید سخت می کند و سرمایه گذاری جدیدی انجام نمی شود.[5] - پیامدهای سیاسی قطعی روابط تجاری با توجه به آمار و ارقام روابط اقتصادی ایران و عربستان سعودی به نظر می رسد قطع شدن روابط اقتصادی و تجاری بیش از آنکه بازتاب های جدی در عرصه اقتصادی داشته باشد، بیشتر در این حوزه سمبلیک و نمادین بوده و فاقد اثرات جدی بر اقتصاد دو کشور است. بااین حال اثرات سیاسی و رسانه ای این اقدام سعودی ها ابعاد و اهمیت گسترده تری دارد. درواقع اعلام قطعی روابط تجاری بین عربستان و ایران از سوی ریاض بیش از آنکه بتواند معادلات اقتصادی دو کشور را دچار تغییرات اساسی کند اهدافی سیاسی در راستای افزایش فشار سیاسی بر تهران را دنبال می کند. از سوی دیگر هر اقدامی برای کاهش مبادلات تجاری و اقتصادی با عربستان سعودی و تحریم برخی از کالاها از سوی مردم ایران دارای اهمیت اقتصادی چندانی نیست و تنها می تواند اهمیتی سیاسی و ابعاد سمبولیک داشته باشد. درمجموع قطع شدن روابط اقتصادی ایران و عربستان نشانه مهمی از گسترش تنش و تقابل بین دو کشور در عرصه سیاسی و منطقه ای است که می تواند در بلندمدت گسترش یابد. به عبارت دیگر تعاملات تجاری و اقتصادی ایران و عربستان بازتابی از مناسبات سیاسی بوده و هست و نتوانسته است همانند روابط تجاری ایران و ترکیه مسیری مستقل یا حتی تأثیرگذار بر روابط کلان دو کشور داشته باشد. لذا تعاملات اقتصادی بخشی تابع روابط سیاسی محسوب شده اما قطع شدن آن به نوبه خود تأثیرات معکوس بر روابط و تعاملات کلان دو کشور خواهد داشت. نتیجه گیری قطع شدن روابط تجاری و اقتصادی بین ایران و عربستان سعودی درمجموع فعالیت ها و تبادلات تجارت خارجی دو کشور اهمیت و تأثیرگذاری چندانی ندارد. چراکه مبادلات تجاری بین تهران و ریاض به لحاظ حجم کمتر از یک درصد مجموع تجارت خارجی دو کشور را تشکیل می دهد و به لحاظ محتوا نیز عناصری تعیین کننده را شامل نمی شود. به خصوص اینکه روابط تجاری دو کشور در طول یک دهه اخیر سیر نزولی داشته و چشم انداز مثبتی را پیش روی خود نداشته است. روابط اقتصادی ایران و عربستان در چند دهه اخیر تابعی از مناسبات سیاسی دو طرف بوده و در شرایط کنونی نیز قطعی روابط بیش از آنکه اهمیت اقتصادی داشته باشد، واجد ابعاد سمبولیک سیاسی است. این قطعی روابط نشانگر اوج گیری اختلافات و گسترش تنش های سیاسی است و هرگونه سیاست و اقدام اقتصادی سلبی نیز به مثابه اهرمی برای افزایش فشارهای سیاسی و بازگوکننده نارضایتی های سیاسی است. بر این اساس در چنین شرایطی اقدام قطع روابط اقتصادی از سوی عربستان برای انتقال پیام سیاسی به ایران می تواند با واکنش هایی پایدارتر از سوی ایران مانند عدم اعزام حجاج در روندی چندساله به عنوان اقدامی متقابل برای انتقال پیام سیاسی متناسب در دستور کار قرار گیرد. [1] - روابط تجاری ایران و عربستان به روایت نمودار/ واردات ایران از عربستان کاهش یافت، (٢٣ فروردین ١٣٩٤)، قابل دسترسی در: http://www.tejaratnews.com/Pages/News-17710-.aspx [2] - حجم تجارت سالیانه ایران و عربستان، (٢٢ فروردین ٩٤)، قابل دسترسی در: http://tamin24.ir/fa/news/3901 [3] - سهم ناچیز مبادلات تجاری ایران و عربستان، ( ١٤ دی ٩٤)، قابل دسترسی در: http://www.yjc.ir/fa/news/5450057/ [4] - سهم عربستان و 4 کشور دنباله رو در اقتصاد ایران فقط 8 دهم درصد است ، (١٦ دی ٩٤)، قابل دسترسی در: http://iraneconomist.com/fa/news/96761 [5] - لغو تمامی روابط تجاری عربستان با ایران به نفع کدام کشور است ، (١٥ دی ٩٤)، قابل دسترسی در: http://www.entekhab.ir/fa/news/246246 tabyincenter
جمعه ، ۹بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: زمان نیوز]
[مشاهده در: www.zamannews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]
-
گوناگون
پربازدیدترینها