واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری پانا: درس سوالات مصاحبه/1 خبرگزاری پانا: تا کنون مطالب بسیاری در خصوص مصاحبه منتشرکرده ایم که بیانگر اهمیت این فعالیت حرفه ای در عرصه روزنامه نگاری است. محور مصاحبه،˝پرسش˝ است. نوع سوالات، تنظیم هوشمندانه پرسشها و نحوه پرسیدن آنها، مانند نقشه ی راهی است که شما را به مقصود (هدفی که از انجام مصاحبه داشته اید) می رساند. پس باید کاملا حرفه ای و با ذکاوت عمل کنید. در این درس به اهمیت و ضرورت سوالات مصاحبه و انواع سوالات خواهیم پرداخت.
۱۳۹۴ چهارشنبه ۷ بهمن ساعت 15:16
الف) اهمیت و ضرورت
پس از تحقیق،در مورد "موضوع مصاحبه" که بسیار مهم است و به خبرنگار زاویه دید مناسب داده و مصاحبه را هدفمند می کند؛ حالا نوبت به سوالات مصاحبه می رسد . در واقع برنامه ریزی پیش از مصاحبه شامل موضوعات مورد نظر و تعیین تعداد پرسش های لازم است. نوع سوالات و تنظیم آنها و نیز شکل پرسیدن روشن می کند که شما چقدر برای مصاحبه وقت گذاشته اید و میزان اطلاعتتان در مورد موضوع چقدر است؟ و این مصاحبه را در روند خوب و هدفمند به پیش می برد و به شما اعتماد به نفس می دهد. به عبارت دیگر؛ سوالات معیار خوبی برای میزان توانمندی حرفه ای شما در مصاحبه است زیرا "تا مرد سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد".
ب) انواع سوالات
سوالات را می توان بر اساس هدف سوال ، محتوای سوال و نحوه پرسش آنها دسته بندی کرد.
1)سوالات بسته:
پاسخ این سولات کوتاه است و ممکن است حتی بله یا خیر باشد. کاربرد این سوالات برای بدست آوردن اطلاعاتی از قبیل اعداد و ارقام ، اسامی اشخاص و اماکن و سِمت های شغلی و ... است و عمدتا مَدخلی برای شروع سوالات باز با پاسخ های مفصل است. یا وقتی مصاحبه رو به پایان و فرصت کم است از این نوع سوالات استفاده می شود.
* باید در نظر داشت که استفاده بیش از حد از این گونه سوالات ذوق مخاطب را کور می کند. در واقع وقتی این سوالات زیاد باشد مصاحبه شونده در پاسخ سوالات بعدی که ممکن است شما نیاز به پاسخ مفصل داشته باشید، خِساسَت به خرج می دهد.
* سعی می شود در مصاحبه های مکتوب از این نوع سوالات استفاده شود و مصاحبه شونده هم استقبال می کند، چون زمان زیادی برای پاسخ دادن ، نمی گیرد. * تنها افرادی از پاسخ به سوالات بسته راضی اند؛ که یا کلام روشن و خوبی ندارند و یا عصبی اند و چیزی برای پنهان کردن ندارند توجه داشته باشید! انبوهی از سوالت بسته نمی تواند مصاحبه خوبی تولید کند.
مثال:
-آیا شما از نزدیک شاهد این حادثه بودید؟
-بله
یا
-این بندر ظرفیت پذیرش چند قایق را دارد؟
1200 قایق
– آخرین نشست عمومی سالانه شرکت تان در کجا برگزار شد
-بیرمنگام
1-1-سوالات جهت دار
این دسته سوالات بدان علت "جهت دار" نامیده می شود که بر پاسخ مصاحبه کننده تاثیر گذاشته و آن را با اندیشه و جهتِ مستتر (پنهان شده) در سوال هم سو می کند. اکثر سوالات جهت دار پاسخ کوتاه دارند. برخی از منابع از این سوالات تحت عنوان سوال راهبر نام برده اند.
مثال:
-شما اصلاح طلب هستید، درست نمی گویم؟
اگر مصاحبه شونده از خبرنگار خوشش بیاید، بالاخره در پاسخ هایش اندکی از سوالات وی تاثیر می پذیرد .
1-2- سوالات "پیش فرض"
از انواع سوالات جهت دار و آزار دهنده است در این سوال، پرسشگر پیش فرض خود را در درون سوال می گنجاند. برخی از آن تحت عنوان سوال فرضی یاد کرده اند.
مثال:
خبرنگار: با سرمایه هنگفت هزارمیلیاردی خود چه می کنید؟ (پیش فرضِ خبرنگار،داشتن هزار میلیارد سرمایه است)
مصاحبه شونده: من چنین سرمایه ای ندارم.
* اگر پیش فرض صحیح باشد، پرسیدن این گونه سوالات موفقیت آمیز خواهد بود چون نشان دهنده علاقه خبرنگار به مصاحبه شونده و موضوع است.اگر تایید شود دلیل هوش وذکاوت اوست. و ارتباط بهتری با مصاحبه شونده پیدا می کند.
* گاهی پرسیدن سوالات "پیش فرض" در طول مصاحبه های مشکل، راهی برای مجبور کردن مصاحبه شونده به پاسخ دادن است.
* از این تکنیک نیز بی رویه استفاده نکنید؛ چون متهم به قضاوت کردن در مورد مصاحبه شونده می شوید و او را از دست خود عصبانی خواهید کرد.
1-3- سوالات مشوق
یکی از شگردهای مصاحبه گر این است که در مورد صحبتهای قبلی به عمد اشتباه کند و نظر وی را متفاوت از آنچه که قبلاً بیان کرده بگوید. بدین ترتیب مصاحبه کننده صحبتهای خود را تصحیح می کند و اطلاعات بیشتری را بدست می آورید و کل ماجرا به نفع شما تمام می شود.
* از این شگرد هم زیاد استفاده نکنید، زیرا مخاطب در هوش و ذکاوت شما شک خواهد کرد. --------------------------------------------------------------------------------------- منبع:آداب مصاحبه مطبوعاتی :سالی آدامز -وینفورد هیکس--ترجمه فکور پور و واژه های کلیدی در روز نامه نگاری : دکتر احمد توکلی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری پانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]