واضح آرشیو وب فارسی:زمان نیوز: اما عربستان به وضوح احساس آسیب پذیری می کند. در جنگ های یمن و سوریه دست وپا میزند و با ظهور داعش و توافق هسته ای ایران این احساس تقویت می شود.جنبش ضد شیعی که آن ها ایجاد کرده اند از یک سو برای کند کردن جذابیت ایران برای مردم سنی منطقه و از سویی دیگر برای نزدیکی بیشتر سنی هاست. تحقیقات نشان می دهد که سیاست فرقه گرایی در حفظ ثبات داخلی تأثیرگذار است.carnegieendowment / چرا عربستان بر اختلافات فرقه ای در منطقه دامن می زند پس از اعدام شیخ نمر، روحانی و سیاستمدار شیعه در عربستان، اختلافات فرقه ای در منطقه ی جنوب غرب آسیا در حال تشدید است. به سفارت عربستان در ایران حمله شده و عربستان نیز روابط خود را با این کشور قطع کرده است. عربستان و ایران سال های زیادی است که در منطقه درگیر جنگ های نیابتی هستند. روند صلح سوریه از خط خود خارج شده است و هر روز تعداد بیشتری از سلاح های مخرب تر وارد این کشور می شود. جنگ یمن نیز در وضعیت نابسامان و مخرب قرار دارد و آتش بس ها تاکنون فایده ای نداشته است. ائتلاف در برابر داعش هر روز دشوارتر می شود و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز مدتی است که تمرکز خود را روی یمن گذاشته اند. ایالات متحده هم قصد ندارد تا روند اجرای توافق هسته ای مذاکره شده با ایران را رها کند. اعدام شیخ نمر به وضوح سیاست های منطقه ای را آشفته ساخته است. برخی سؤالات این احتمال را تقویت می کند که عربستان به عمد اوضاع ناآرام منطقه را تشدید می کند. عجیب ترین نتیجه ای که اعدام شیخ در بر داشت این است که خط قرمز مدیریت مخالفان شیعه در عربستان شکسته شد؛ در گذشته مخالفان مورد آزار و اذیت قرار می گرفتند و یا زندانی می شدند اما به دلیل سیاست های توسعه و آشتی آزاد می شدند. فرقه گرایی در منطقه جنوب غرب آسیا کمی در حال تغییر است. با این که بسیاری از فرازوفرودهای سیاسی منطقه را در اختلافات میان شیعه و سنی می توان یافت اما این اختلافات ادامه ی اختلافات 1400 ساله نیست؛ بلکه بازتابی است از اشغال عراق توسط امریکا، جنگ شهری در سوریه و توافقنامه هسته ای ایران. استفاده عربستان از فرقه گرایی در سیاست داخلی و منطقه ای خود، یک موضوع مهم در ادبیات علوم سیاسی است. عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج فارس همواره به دنبال برقراری تعادلی میان تهدیدهای داخلی و خارجی بوده اند. جنبش ضد شیعی که آن ها ایجاد کرده اند از یک سو برای کند کردن جذابیت ایران برای مردم سنی منطقه و از سویی دیگر برای نزدیکی بیشتر سنی هاست. تحقیقات نشان می دهد که سیاست فرقه گرایی در حفظ ثبات داخلی تأثیرگذار است. حادثه اخیر که فرقه گرایی را تشدید کرده است، حاصل بازی کنجکاوانه و خطرناک ریاض است که شامل تهدیدها و فرصت هایی بود. عربستان هم اکنون در میان اعراب با توجه به تضعیف قدرت های سنتی مانند عراق، سوریه و مصر، قدرت بالایی دارد و از حمایت نزدیک امارات بهره می برد و همچنین به بیداری عربی (اسلامی) نیز غلبه کرده است. رقبای سنی عربستان، یعنی ترکیه و قطر هم بارها در مقابل او عقب نشینی کرده اند. اما عربستان به وضوح احساس آسیب پذیری می کند. در جنگ های یمن و سوریه دست وپا میزند و با ظهور داعش و توافق هسته ای ایران این احساس تقویت می شود. ترکیب این قدرت و احساس آسیب پذیری باعث شده است که رهبری جدید و تهاجمی عربستان، سیاست خارجی نامنظمی داشته باشد. این سیاست ها برای کمرنگ کردن رقابت های داخلی آل سعود، قیمت پایین نفت و یا کسری بودجه بی سابقه نیست؛ بلکه در جهت خنثی نمودن بزرگ ترین خطری است که عربستان سعودی را از ابتدای تأسیسش تاکنون تهدید می کند. سیاست خارجی، معمولاً پیشنهادات کم هزینه و راحت تری نسبت به سیاست داخلی ارائه می دهد. حال سه دلیل عمده تشدید اختلافات فرقه ای توسط عربستان سعودی را با هم بررسی می کنیم. توافق هسته ای ایران: عربستان از موفقیت بالقوه ایران در رسیدن به توافق هسته ای با ایالات متحده می ترسد. عربستان شاهد برقراری مجدد روابط ایران با جامعه ی جهانی است و لذا ارتباط ایران با واشنگتن را خطری عمیق برای موقعیت منطقه ای خود می داند. تلاش فرقه گرایانه و ضد شیعی این کشور برای مهار ایران و کشاندن این کشور به انزوا است. علاوه بر موضوع ایران، عربستان در پنج سال گذشته در مواردی دیگر مانند دموکراسی مصر و مداخله نظامی امریکا در سوریه با ایالات متحده همراهی نداشته است. به احتمال زیاد عربستان قصد دارد به وسیله این کار، با توافق هسته ای ایران و مذاکرات صلح سوریه مخالفت کند. شکست سیاست خارجی: عربستان با این کار به دنبال منحرف کردن اذهان مخاطبان داخلی و منطقه ای خود از شکست های آشکار خود در سیاست خارجی است. سعودی ها در مخالفت با توافق هسته ای ایران شکست خوردند؛ شورشیان سوریه که از جانب آن ها حمایت می شدند نتوانستند حکومت اسد را ساقط کنند و با رادیکال شدن شورشیان، داعش ایجاد شد. جنگ یمن نیز حال به عنوان یک خطای استراتژیک شناخته می شود که به هدف های خود نرسیده و خسارات و تلفات انسانی فراوانی به جای گذاشته است. اختلاف با ایران به سعودی ها کمک می کند که توجه عمومی را به یک دشمن آشنا یعنی ایران منحرف سازد. رهبری سنی ها: عربستان سعودی به دنبال رسیدن به رهبری کشورهای سنی در منطقه است. آن ها ائتلاف هایی را در مبارزه با تروریسم و یا جنگ با یمن داشته اند؛ اما کشورهایی رقیب مانند قطر و ترکیه نیز در تلاش هستند تأثیر خود را با حمایت از شورشیان داشته باشند. به غیراز بحرین، بقیه ی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به نظر نمی رسد روابط خود را به طور کامل با ایران قطع کنند. شبکه های اسلام گرای سنی در پی به چالش کشیدن سیاست های اصلی عربستان هستند. حمایت آن ها از شورشیان سوریه و در گذشته القاعده به هرج ومرج منطقه منجر شده است. -------------------------------------------------------------------------- منبع: [9] Marc Lynch, Why Saudi Arabia Escalated the Middle East’s Sectarian Conflict, Carnegie Endowment for International Peace, January 4, 2016: http://carnegieendowment.org/2016/01/04/why-saudi-arabia-escalated-middle-east-s-sectarian-conflict /
یکشنبه ، ۴بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: زمان نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 73]