گزارش تحليلي مهر /سفر هاشمي به عربستان ؛ سرمايه گذاري جديد براي روابط رياض- تهران

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش تحليلي مهر /سفر هاشمي به عربستان ؛ سرمايه گذاري جديد براي روابط رياض- تهران
خبرگزاري مهر-گروه سياسي:به نظر مي رسد ملك عبدالله با دعوت اخير از هاشمي رفسنجاني به نوعي قصد "بازسازي" و بازگشت روابط ايران و عربستان به روزهاي طلايي را دارد كه اين دعوت هم با پاسخ گرم و معنادار طرف ايراني مواجه شد.

دعوت بي سابقه پادشاه عربستان سعودي از آيت الله هاشمي رفسنجاني، رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام براي شركت در كنفرانس "گفتگوي اسلام" و سفر طولاني و ده روزه رئيس مجلس خبرگان به عربستان،قطعا در قامت يك اتفاق مهم و ويژه در تاريخ روابط ديرينه ايران و عربستان سعودي است.

به گزارش مهر، دراين كنفرانس شيوه گفتگو، ضوابط و شرايط آن، آداب و چگونگي گفتگو، آينده گفتگو در سايه اهانتهاي مكرر به اسلام، امورانسان واصلاح وضعيت جوامع بشري، پيشگيري ازبرخورد تمدنها ؛مسائل خانواده و اخلاق در مشتركات انساني، گفتگو ميان پيروان اديان، فرهنگها و تمدنها به جاي برخورد تمدنها با هدف ايجاد روابط مسالمت آميز مورد بحث و بررسي صاحبنظران و مقامات عالي كشورهاي اسلامي قرار گرفت.

بسياري ازتحليلگران جمهوري اسلامي ايران و پادشاهي عربستان سعودي را بخاطر دارا بودن خصلت هاي كاريزماتيك-مذهبي خاص در منطقه، دوبال جهان اسلام ناميده اند كه رهبري معنوي و سياسي دوبخش عمده جهان اسلام را برعهده دارند، اما واقعيت اين است كه به اندازه همين نقش بزرگ در جهان اسلام، اين دوبال بزرگ چالش هاي بزرگي هم با هم دارند.

تا پيش ازپيروزي انقلاب اسلامي و سقوط شاه، ايران و عربستان در چارچوب دكترين نيكسون دو متحد نظامي-مالي آمريكا در منطقه محسوب مي شدند و "رفاقتي آميخته با رقابت ملايم" با يكديگر داشتند( به خصوص در مورد موضوع نفت) اما بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، ايران به قطب مخالف سياست هاي آمريكا درمنطقه درآمد و بلافاصله يك دوره بي ثباتي وبي اعتمادي و سپس تنش در روابط ايران و عربستان روي داد كه قريب به يك دهه دوام آورد كه شديدترين مصداق آن حادثه خونين مكه (1366 شمسي) بود.

اما مشتركات و منافع مشترك ايران و عربستان آنقدر زياد و گسترده بود كه در سالهاي مياني دهه هفتاد شمسي و در آخرين سالهاي رياست جمهوري هاشمي رفسنجاني، جرقه دوستي ايران و عربستان زده شد و مجددا روابط ايران و عربستان به گرمي گراييد و در دوره رياست جمهوري سيد محمد خاتمي به گرم ترين و صميمانه ترين درجات خود رسيد.

بعد از حوادث يازده سپتامبر 2001 و تغيير دولت در ايران، روابط ايران و عربستان مجددا دچار بي ثباتي و خلاء هويتي شد و موضوع لبنان و بحران انتخاب رئيس جمهور در اين كشور، تبدل به يكي از كانون هاي اختلاف ايران و عربستان شد.

به گزارش مهر، به نظر مي رسد ملك عبدالله با دعوت اخير از هاشمي رفسنجاني به نوعي قصد "بازسازي" و بازگشت روابط ايران و عربستان به روزهاي طلايي را دارد كه اين دعوت هم با پاسخ گرم و معنادار طرف ايراني مواجه شد.

به نظر مي رسد از پايان دهه 1980 اصلي ثابت و استراتژيك در سياست خارجي جمهوري اسلامي با عنوان "حفظ و ارتقاي روابط با عربستان" شكل گرفته باشد كه طرف عربستاني با تكيه براين اصل مهم و با وارد كردن شخصيت برجسته اي چون هاشمي رفسنجاني تلاش دارد در جهت حل اختلافات و رفع سوء تفاهمات بين دو كشور پيش دستي كرده باشد.

اما عمده ترين چالش هاي ايران و عربستان سعودي را مي توان در موارد زير فهرست كرد:

-رقابت ايدئولوژيك دو كشور باهم ونمايندگي دوطيف اصلي شيعيان واهل سنت از سوي ايران و عربستان و تقابل گفتمان وهابي و شيعي در شهرهاي مقدس مكه و مدينه.

-تفاوت در رويكرد كلان به حضور نيروهاي بيگانه در منطقه خليج فارس و در راس آنها حضور نظامي-سياسي ايالات متحده آمريكا.

- تفاوت ديدگاه ماهيتي - شكلي دو كشور در برخي امور همچون اوضاع عراق،لبنان و فلسطين.

اما بروز گفتمان افراطي تروريستي در بخشي از جهان اسلام كه با گفتمان سلفي و مصاديقي چون "گروه القاعده" شناخته مي شود و حوادث تلخ عراق و بروز جنگ هاي طايفه اي و مذهبي در اين كشور، طرفيت عظيمي را براي همكاري مشترك عربستان و ايران ايجاد كرده است كه مي توان گفت مواضع خاص، معتدل و واقع بينانه هاشمي رفسنجاني در مورد وحدت جهان اسلام مولفه ديگري است كه باعث شده است عربستاني ها سرمايه گذاري جديدي را در مورد روابط با ايران آغاز كنند.شرط مهم براي به ثمر رسيدن اين دور جديد سرمايه گذاري ها در روابط ايران و عربستان، كنترل جريان هاي سياسي برهم زننده در هردو سو و تعهد عملي و صادقانه به توافقات اين سفر مهم است.
يکشنبه 19 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 252]