واضح آرشیو وب فارسی:قم نیوز: قم نگار: اعتیاد، کار کودکان، معضلات بهداشتی، دختران و زنان آسیب دیده تنها بخشی از آسیب هایی است که پدیده حاشینه نشینی با خود به همراه دارد.به گزارش قم نگار، بعد از رشد شهرنشینی بی رویه در جهان جوامع بشری کم کم با پدیده ای به نام حاشینه نشینی مواجه شدند، پدیده ای که درنوع خود تعادل فیزیکی شهرها را به هم زده و عاملی برای توسعه ناموزون شهری و منطقه ای شد، امری که امروز با توجه به رشد روزافزون مهاجرت از روستا به شهرها بیش از پیش نمود یافته و تبعات آن را در سطح جامعه مشاهده می کنیم. حاشیه نشینی به آن نوع از زندگی شهری اطلا ق می گردد که در حومه شهرها و حاشیه های نزدیک به شهر تعدادی خانوار به صورت نامتعارف و بدمسکن و حتی بدون توجه به ابتدایی ترین نیازهای اجتماعی اقدام به تشکیل جمعیتی شهرک مانند یا یک مرکز جمعیتی می کنند. ریشه مهاجرت و در نتیجه حاشیه نشینی در ایران به اجرای اصلاحات ارضی برمی گردد، در جریان این طرح دیگر اقتصاد متکی بر کشاورزی نتوانست جوابگوی نیاز واقعی روستائیان و ساکنان دهستان های بزرگ و کوچک باشد همین امر سبب شد که با موج فزاینده ای از مهاجرت ها به شهرهای ازاطراف مواجه باشیم، این پدیده در جریان انقلاب و تا به امروز هم به صورتی فرآیندی بدون برنامه ادامه داشته است. قم، استانی مهاجرپذیر استان قم را شاید بتوان یکی از مهاجرپذیرترین استان های کشور خواند، استانی که به سبب موقعیت جغرافیایی خاص خود و به نزدیکی به تهران و وجود حرم مطهر حضرت معصومه(ع) و مسجد مقدس جمکران و از طرف دیگر وجود حوزه های علمیه و جذب هزاران طلبه از سراسر کشور سالانه با آمار بالایی از مهاجران مواجه است که برای زندگی قم را انتخاب می کنند، مسئله که اگر چه در نگاه اول شاید ساده به نظر برسد اما در بلند مدت آثار و تبعاتی را به همراه خواهد داشت. حلبی آباد، اسماعیل آباد، محله ظهور، قلعه کامکار و بسیاری از محله های دیگر در استان قم سکونت گاه های غیر رسمی است که درآن مهاجران شهرهای گوناگون دور هم جمع شده اند، مسئله ای که تنها در حاشیه نشینی صرف خلاصه نمی شود و آثا رو تبعات ناگوار اجتماعی را به همراه دارد. اعتیاد، کار کودکان، معضلات بهداشتی، دختران و زنان آسیب دیده تنها بخشی از آسیب هایی است که پدیده حاشینه نشینی با خود به همراه دارد، معضلاتی که به گفته حسین فاکر تنها در همین محله های حاشیه نمانده و ترکش های آن به کل شهر اصابت خواهد کرد. حاشیه نشینی سنتی، حاشیه نشینی صنعتی حسن غفاری فرد جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه امام رضا (ع) در رابطه با انواع پدیده حاشیه نشینی تفکیک قائل شده است و می گوید: بین حاشیه نشینی در جوامع سنتی و حاشیه نشینی در دوره صنعتی تفاوت وجود دارد، در دوره سنتی افرادی که متمکن نبودند از دورن شهر به حاشیه شهر رفته و به شغل های دون پایه مشغول می شدند، اما در جوامع صنعتی افراد برای ورود به شهرها و با هدف بهره مندی از امکانات شهرها در حاشیه شهرها قرار می گیرند. وی در رابطه با دلیل اقامت افراد در این محل ها افزود: این افراد معمولاً برای اینکه امکان زندگی در شهرهای بزرگ را ندارند در اطراف آن ساکن می شوند. غفاری فرد حاشیه نشینی را تنها منحصر به محله های اطراف شهر نمی داند و می افزاید: این حاشیه گاهی شهر برای شهری دیگر است و گاهی هم برخی از محلات برای یک شهر است، خود شهرهای قم، ورامین و رودهن حاشیه ای برای تهران محسوب می شوند که درون خود شهر قم نیز محلاتی حاشیه مرکز شهر محسوب می شوند. عضو هیئت علمی دانشگاه امام رضا (ع) حاشیه ای را خطرناک می داند که دو صفت فقر فرهنگی و فقر اقتصادی را با هم جمع کند، به گفته وی: سه عامل در تشکیل مهاجرت و در نتیجه حاشیه نشینی مؤثر بوده است، عامل تقلید از رسانه ها و المان های آن یکی از عوامل افزایش مهاجرت است به این گونه که افرادی در مقابل این رسانه ها مسائلی را می بینند که در شهر و یا روستای خود برای رسیدن به آن امکانی ندارند به همین دلیل راهی شهرهای دیگر می شوند وحاشیه هایی را به وجود می آورند. وی دسته دوم افرادی که به حاشیه ها پناه می برند را افرادی دانست که از فقر فرهنگی رنج می برند، به اعتقاد او برخی فقر فرهنگی را به صورت تاریخی و ناهنجاری فرهنگی را به صورت تباری به هم انتقال داده و به ارث برده اند، در اثر سو تدبیر این بی فرهنگی را به صورت نسلی به هم انتقال داده اند. وی افزود: قشر سوم هم افرادی هستند که به علت فقر مالی راهی و با هدف انگیزه های مالی راهی حاشیه ها می شوند، که در مورد اول و دوم باید نهادها و بخش های اقتصادی و سیاسی نظام اعم از مجلس، قوای نظامی و امنیتی و قوای کمکی مانند کمیته امداد و بهزیستی ورود پیدا کنند. کمیته ساماندهی حاشیه نشینی حالا در استان قم یکی از اعضای شورای شهر چندی پیش به فکر افتاد و با به نمایش گذاشتن تصاویری از محلات حاشیه نشینی درقم سبب شد که برای ساعتی در مورد حاشیه نشیتی و تبعات و معضلات آن چاره اندیشی کنند و شهردار قم هم پیشنهاد تشکیل کمیته ساماندهی حاشیه نشینی با حضور ارگان های مختلف استان قم را پیشنهاد داده است. بر اساس قانون شهرداری ها وظیفه ای در قبال خدمت به خارج از محدوه شهر ندارند، اما به گفته عواطف رستمی سخنگوی شورای شهر در بحث انسانی اما مسئولیت وجود دارد و مسئولان از جمله شهردار، استاندار، فرماندار و دستگاه های ذی ربط در این زمینه مسئولیت دارند و باید کنترل این پدیده با یک مدیریت واحد در نظر گرفته شود. عواطف رستمی افزود: در دید کلی این مسئله تحلیل می شود که شهرداری در این زمینه وظیفه ای ندارد و تنها وظیفه خدمت رسانی به محدوده شهری را دارد اما در دید کلان تر به نظر می رسد که اگر این نظارت صورت نگیرد می تواند مشکلات و معضلات دیگری را مبتلابه خود شهر و محدوده قانونی آن کند. وی بر لزوم تشکیل کمیته ساماندهی حاشیه نشینی تاکید کرد و افزود: این کمیته نیاز به پیگیری بیشتردارد، شورای شهر و رسانه ها به عنوان نماینده مردم باید این مطالبه عمومی را پیگیری کنند. حالا اما بعد از چند هفته از پیشنهاد تشکیل این کارگروه هنوز از تشکیل این کمیته خبری نیست و به نظر می رسد که مردم این محله ها باز هم مانند همیشه به فراموشی سپرده شده اند، کمیته ای که تشکیل آن نیاز به همراهی و هم افزایی همه دستگاه های استان قم از جمله استانداری، شهرداری، نهادهای خدماتی مانند گاز، برق و آب، نهادهای کمکی مانند کمیته امداد و بهزیستی دارد وحالا باید دید که این بار همراهی دستگاه ها برای ساماندهی حاشیه های شهر ایجاد می شود؟ انتهای پیام/۱۳۲ مرجع : پایگاه اطلاع رسانی قم نگار
جمعه ، ۲بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: قم نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]