واضح آرشیو وب فارسی:خبرنامه دانشجویان ایران: خبرنامه دانشجویان ایران: پسابرجام؛ آغاز فصلی تازه از انقلابی گریپسابرجام نه دوره تنبلی و انتظار برای اتلاف منابع مالی بازگشته به اقتصاد است و نه دوره گلایه کردن از نفوذ. این دوره، آغاز مرحله ای تازه از انقلابی گری است. مرحله ای که یک بازوی آن دیپلماسی است و بازوی دیگرش اقتصاد و تولید است. با قرائت بیانیه وزیر امور خارجه کشورمان و مسئول هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، حالا توافق هسته ای وین به مرحله اجرا رسیده و با این وجود این سوال در افکارعمومی وجود دارد که اجرایی شدن این توافق به چه معناست؟ برای بخشی از افکارعمومی، اجرایی شدن برجام به منزله ورود پول های بلوکه شده و در نتیجه تزریق این پول ها به بازار و افزایش رفاه اقتصادی است. نوعی نگاه سوسیالیستی که مبتنی بر توزیع پول و گسترش نقش دولت در بهبود وضع معیشتی خانوار است. برای بخش دیگری از افکارعمومی اما برجام فارغ از رفاه کوتاه مدت اقتصادی، یک نگرانی بلندمدت در رابطه با نفوذ سیاسی و فرهنگی است. این دسته از افکارعمومی می پندارند که توافق هسته ای به بهبود محبوبیت بخشی از فعالان سیاسی منتهی خواهد شد که نگاهی مثبت به غرب داشته و برخی از آن ها استحاله انقلاب در ادبیات جهانی را خواستارند. در این میان دسته دیگری هم هستند که لغو تحریم را به معنای خوش بختی اقتصادی و نه بداقبالی سیاسی می دانند. برای این ها، تحریم، محدودیتی ناخواسته برای ورود به مدارهای جهانی بوده که حالا با توافق هسته ای، از میان رفته و فرصتی فراهم شده است تا بار دیگر بتوان از ظرفیت های جهانی برای توسعه کشور استفاده کرد. دسته سوم، برجام را نه موقعیتی برای فرورفتن در لاک دفاعی و نه فرصتی برای ارزانی و رفاه می دانند، بلکه برای آن ها، آغاز دوره پسابرجام به معنی آغاز دوره ای تازه برای تلاش بیش از پیش در عرصه اقتصادی برای جبران عقب افتادگی در رقابت ها و نیز افزایش کوشش به منظور در اختیار گرفتن سهم بیشتری از تولید جهانی است. نگاه افکارعمومی به برجام بنابراین به محض پایان دوره شک و تردید نسبت به برجام و با فرارسیدن دوره اجرا، از هم اکنون سه نگرش یاد شده به رقابت با یکدیگر پرداخته و هریک تلاش دارند تا مطلوبیت برداشت خود از این دوره را به رخ دو رقیب دیگر بکشند. الف) برای اثبات مدعای آن ها که پسابرجام را در بازگشت پول های بلوکه شده و فروش بشکه های نفت معطل مانده در نفت کش ها می بینند، چه نشانه ای بهتر از کاهش نرخ ارز و رشد بازار سرمایه؟ آن ها با استناد به برخی تحولات اقتصادی بر این عقیده اند که در دوره پسابرجام دیگر از تورم خبری نیست و دولت هیچ بهانه ای برای افزایش قیمت ندارد. متاسفانه برخی اظهارات پوپولیستی دولتمردان، تقویت کننده این نگرش بوده و اغراق در مزایای اقتصادی برجام، بخشی از افکارعمومی را دچار این مطالبه کرده که طلوع صبح پسابرجام، به معنی غروب تورم و گرانی است و از این به بعد، می توان کمتر کار کرد و بیشتر درآمد داشت؛ چراکه از تحریم خبری نیست! روشن است که این نگرش، تنها چند هفته پس از افول هیجانات اولیه فروکش کرده و موجی از ناامیدی را به بار خواهد آورد. دلایل روشن داخلی بحران اقتصادی در ایران، اجازه نخواهد داد که در کوتاه مدت، برجام به یک رفاه عمومی چشمگیر منتهی شود، هرچند می توان امیدوار بود که توافق هسته ای، یک مانع مهم را از پیش پای رفاه مردم برداشته باشد. اگر دولتمردان تحت تاثیر مطالبه عمومی، بپندارند که باید با افزایش نقش دولت در اقتصاد به بهانه مدیریت پول های آزاد شده، سهم بیشتری از بازار را در اختیار بگیرند، آن وقت همزمان با دامن زدن به مطالبات افکارعمومی، مجبورند بار بیشتری از اقتصاد ملی را بر دوش کشیده و نه فقط خود زیر بار این فشار تضعیف می شوند، که جای بخش خصوصی را نیز اشغال کرده و به تضعیف بدنه مردمی اقتصاد نیز کمک خواهند کرد. امری که در بلندمدت، کشور را دچار مشکلات اقتصادی بیشتر و نارضایتی های عمومی تر خواهد کرد. ب) اما دسته دوم از افکارعمومی که نگرانند برجام به زمینه ای برای نفوذ سیاسی و اقتصادی و فرهنگی تبدیل شود، ممکن است خود با اغراق درباره این نفوذ، بسترهای ایجاد چنین نفوذی را فراهم آورند. طبیعی است که تکرار بیش از اندازه یک نگرانی، کم کم حساسیت ها درباره آن را کاهش داده و افکارعمومی دلیل نگرانی درباره استقلال کشور را کمتر فهم خواهد کرد. به ویژه اگر نگرانی از نفوذ در برابر دغدغه های معیشتی مردم معنا شود، آنگاه ایجاد دوقطبی «مقابله با نفوذ یا گسترش رفاه» معلوم نیست به سود ایستادگی در برابر نفوذ منتهی شود. واقعیت این است که دغدغه نفوذ در پسابرجام، جدی است. حتی سرسخت ترین مدافعان برجام هم می دانند که گشودن درهای اقتصاد ایران به روی اجناس خارجی تا چه اندازه تهران را در برابر فشارهای بیگانه آسیب پذیر خواهد کرد. با این وجود بزرگنمایی این نفوذ و نادیده گرفتن همه تاثیرات مثبت برجام، می تواند این دغدغه را به یک شعار سیاسی تقلیل داده و افکارعمومی را در برابر آن قرار دهد. پس برای حفظ دغدغه نفوذ و همزمان استفاده از مزیت های لغو تحریم ها چه باید کرد؟ ج) به نظر می رسد نگرش سوم یا همان قرائت توسعه گرایانه از پسابرجام قادر خواهد بود پاسخی به سوال اصلی این نوشتار در باب نگاه واقع بینانه به پیامدهای برجام باشد. در این نگرش، اجرای برجام، نه آغاز رفاه که سرآغاز کوشش است. براساس این باور، لغو تحریم ها نه یک فرصت برای ذوب شدن در نظم جهانی، که موقعیتی برای تبیین الگوی ایران انقلابی است. پسابرجام بهترین پاسخ به نیاز به اتصال به مدارهای جهانی قدرت و ثروت به منظور قدرتمندتر شدن انقلاب اسلامی و تاثیر گرفتن سایر ملت ها از آن است. بنابراین اجرایی شدن برجام همان قدر که با بیم نفوذ بیگانه قرابت دارد، یک بستر برای نفوذ فرهنگ و باور انقلابی به سایر ملت ها نیز هست. مگر نه این است که تشدید تحریم ها همزمان با به راه افتادن موج بیداری اسلامی در جهان اسلام بود؟ مگر نه اینکه تحریم ها ایجاد شد تا انزوای سیاسی و اقتصادی ایران، سایر دولت ها را از نتایج بیداری انقلابی مصون نگه دارد؟ پس با لغو تحریم ها، فرصتی برای تشدید بیداری فراهم شده و دلیل مخالفت لابی های عبری و عربی با برجام نیز همین «فرامتن گفتمانی» است. بنابراین نباید با نگاه انفعالی، تنها بر طبل نفوذ دشمن کوبید و هراس آفرید. پسابرجام؛ آغاز مرحله ای تازه از رویکرد انقلابی در دوره پسابرجام، رقابت با قدرت های جهانی وارد فاز تازه ای می شود. این قدرت ها می خواهند ارزش های ایرانی و اسلامی را استحاله کنند و ما هم می خواهیم باورهای ماتریالیستی آن ها که نتیجه ای جز خشونت و نابرابری نداشته را نقد کنیم. هم آن ها برای این نفوذ فکری، اقتصادی و سیاسی تلاش می کنند و هم ما باید کوشش کنیم. هم آن ها با وجود رقابت های تاریخی میان خود در تسلط اندیشه ای بر ایران متحد هستند و هم ما باید به رغم برخی اختلافات، یک صدا باشیم. پسابرجام نه دوره تنبلی و انتظار برای اتلاف منابع مالی بازگشته به اقتصاد است و نه دوره گلایه کردن از نفوذ. این دوره، آغاز مرحله ای تازه از انقلابی گری است. مرحله ای که یک بازوی آن دیپلماسی است و بازوی دیگرش اقتصاد و تولید است. رجزخوانی های رسانه ای به کنار، از امروز باید آستین بالا زد. چراکه پنجره ای تازه به سوی توسعه اندیشه و الگوی ایران مستقل، گشوده شده است. ایرانی که حتی نامش، لرزه بر تن رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای می اندازد. منبع: فارس
سه شنبه ، ۲۹دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرنامه دانشجویان ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]