واضح آرشیو وب فارسی:هدانا: سیاست های کلی برنامه پنج ساله ششم توسعه، نهم تیرماه سال جاری از سوی رهبر معظم انقلاب به رئیس محترم جمهور ابلاغ شد که یکی از محورهای سه گانه مهم آن «تعالی و مقاوم سازی فرهنگی» بود.خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ: برنامه ششم توسعه و دو حلقه مفقوده مهم دارد؛ «نقشه مهندسی فرهنگی» و «پیوست فرهنگی طرح های مهم». از هشتاد بند این سیاست ها، شش بند به طور مشخص تحت عنوان «امور فرهنگی» آمده است که می توان این شش بند (یعنی بندهای شماره ۶۸ تا ۷۳) را در هفت سرفصل زیر خلاصه کرد: یک. تبیین ارزش ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس. دو. ترویج سبک زندگی اسلامی – ایرانی با تکیه بر اصلاح الگوی مصرف. سه. پایبندی به نقشه مهندسی فرهنگی کشور. چهار. تهیه پیوست فرهنگی برای طرح های مهم. پنج. حمایت مادی و معنوی از پژوهشگران و تولیدکنندگان آثار فرهنگی هنریِ مبتنی بر فرهنگ اسلامی – ایرانی. شش. ترویج فرهنگ اسلامی – ایرانی در فضای مجازی و مقابله با تهدیدات این حوزه. هفت. توسعه شاخص های هویت اسلامی – ایرانی در ساختار عمومی کشور. این برنامه، هم اکنون تدوین شده تا پس از بررسی های نهایی دولت، برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه شود. دست انداز کلی گویی و نبود هدف گذاری شفاف مروری گذرا بر این برنامه که در ۴۵ تبصره نگارش یافته است نشان می دهد که متاسفانه همچنان کلی گویی و عدم هدفگذاری شفاف و آشکار در برنامه ریزی فرهنگی کشور، به عنوان پاشنه آشیل این حوزه خودنمایی می کند. باید گفت در پیش نویس برنامه ششم، اگرچه در برخی از تبصره هایِ به ظاهر اجتماعی و اقتصادی یا حتی سیاسی، به صراحت به اهمیت مفهوم «فرهنگ سازی در برنامه ریزی» اشاره شده – و البته همین هم جای خوشحالی دارد – اما تبصره هایی که آشکارا به مسائل فرهنگی هنری اشاره دارد، بسیار محدود است که اهم موارد مطرح شده در آن ها به این شرح است: یک. حمایت مادی و معنوی از نخبگان و پیشکسوتان فرهنگی هنری. دو. ایجاد امنیت لازم برای آثار فرهنگی هنریِ دارایِ مجوّز. سه. ساماندهی دستگاه های فرهنگیِ دارایِ شرح وظایف متجانس و همگن. چهار. بازنگری و کاهش مقررات محدودکننده در حوزه فرهنگ. پنج. واگذاری تدریجی امور فرهنگ به بخش خصوصی، تعاونی، سازمان های مردم نهاد و شهرداری ها. شش. مرمت و احیای آثار فرهنگی تاریخی. هفت. تولید گسترده آثار فرهنگی هنری در راستای کاهش آسیب های اجتماعی. مرور این نکات نشان می دهد که ستاد برنامه ششم توسعه در تدوین تبصره های مربوط به فرهنگ، آشکارا از برخی موارد مطرح شده در سیاست های کلی، مانند «نقشه مهندسی فرهنگی کشور»، «پیوست فرهنگی برای طرح های مهم» و «فرصت ها و تهدیدهای فضای مجازی» غفلت کرده است. مروری بر برخی تبصره های برنامه ششم اکنون شایسته است تا برخی تبصره های برنامه ششم توسعه را با تفصیل مورد بررسی بیشتر قرار دهیم: یک. در تبصره ۲۳ آمده است: «تمامی دستگاه های اجرایی کشور موظفند به منظور حمایت از نخبگان علمی، فرهنگی و هنری کشور و تکریم پیشکسوتان حوزه های مذکور، ظرف مدت شش ماه، برنامه های عملیاتی خود را منطبق با سند راهبردی کشور در امور نخبگان، تهیه و از سال اول برنامه ششم به مرحله اجرا درآورند.» در این تبصره، علاوه بر آن که مرز میان «علم» با «فرهنگ و هنر» مبهم است، به جای به کارگیری لفظ موجود در سیاست های کلی یعنی «تولیدکنندگان»، از واژه «نخبگان» استفاده شده است که بر این مبنا، حمایت عملی از بسیاری از تولیدکنندگان خُرد و دلسوز در حوزه فرهنگ و هنر مغفول می ماند؛ اما در عین حال به کارگیری عبارت «موظفند»، بسیار امیدوارکننده است، لفظی که در بسیاری از تبصره های بعدی جای خود را به «مجازند» داده است! دو. در تبصره ۳۵ می خوانیم: برای تعالی و مقاوم سازی فرهنگی و همینطور بسترسازی فرهنگی و تحقق اهداف سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و برای حمایت از تولیدات و محصولات فرهنگی مذهبی هنری فاخر، احیا و توسعه ورزش های بومی و صنایع دستی و میراث فرهنگی ناملموس در کنار ارتقای جایگاه و منزلت اصحاب فرهنگ و هنر، اقدامات زیر در طول برنامه ششم انجام می شود: الف. دولت مجاز است در روند صدور مجوزها، بازنگری نماید و در زمینه کاهش ضوابط و مقررات محدودکننده تولید و نشر آثار فرهنگی هنری اقدام کند. ب. دولت مجاز است امنیت لازم برای تولید و نشر آثار فرهنگی هنریِ دارای مجوز را طبق آئین نامه ای که تا پایان سال اول برنامه ششم توسعه به پیشنهاد مشترک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت دادگستری تهیه و به تصویب دولت می رسد، فراهم کند. ج. دولت مجاز است نسبت به هماهنگی، هم افزایی، ایجاد وحدت رویه و ساماندهی دستگاه های دولتی و نهادهای حاکمیتیِ دارایِ شرح وظایف متجانس و همگن در بخش فرهنگ اقدام کند که برای این منظور، کمیته ای شامل نماینده سازمان مورد نظر، نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی، نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در کنار نماینده نهادهای تحت نظر رهبری، تشکیل می شود و مصوبات خود را به تایید شورای عالی اداری می رساند. د. دستگاه های اجرایی مکلف اند در راستای ضرورت واگذاری های فرهنگی و رسانه ای به بخش خصوصی، تعاونی و سازمان های مردم نهاد در طول سال های برنامه ششم توسعه (یعنی سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۳۹۹)، حداقل ۲۰ درصد تصدی ها را در هر سال واگذار کنند. باید گفت این تبصره، در عین حال که بسیاری از ابهامات تبصره ۲۳ را ندارد و به درستی هم بر روی بسیاری از مشکلات امروزی فرهنگ و هنر کشور از جمله «مقررات دست و پا گیر»، «عدم امنیت برای آثار»، «موازی کاری» و «فرهنگ دولتی» تمرکز کرده است، اما استفاده از اصطلاح «مجاز است» به جای «موظف است»، نشان می دهد که اگر این موارد هم محقق نشود، کسی پاسخگو نیست و دوباره می توان گفت روز از نو، روزی از نو! سه. تبصره ۳۶ اما می گوید: «به منظور اهمیت و ضرورت مرمت بناهای تاریخی فرهنگی، سازمان میراث فرهنگی موظف است اماکن تاریخیِ در اختیارِ خود را به شهرداری های با جمعیت بیش از صد هزار نفر واگذار کند تا مدیریت این مجموعه ها در اختیار آنان باشد. همچنین به دستگاه های اجرایی جهت بهره برداری از بناهای تاریخی و فرهنگیِ در اختیار خود و یا واگذاری آن ها به بخش خصوصی یا تعاونی، اجازه داده می شود. دستگاه های اجرایی در عین حال موظفند نسبت به مرمت و احیای آثار فرهنگی و تاریخیِ در اختیارِ خود اقدام نمایند.» این تبصره را می توان کامل ترین تبصره فرهنگی پیش نویس برنامه ششم توسعه دانست که همه موارد لازم در آن لحاظ شده است. کوتاه سخن آن که، می توان امیدوار بود این اشکالات و ابهامات در بررسی نهایی دولت محترم و یا در روند تصویب برنامه در مجلس محترم شورای اسلامی، رفع شود و همگان، به ویژه اعضای فرهنگی دولت و اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس، دقت و نظارت بیشتری را در این زمینه به کار گیرند. حسن شیخ حائری/ کارشناس ارشد فرهنگ و رسانه
شنبه ، ۲۶دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هدانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 75]