واضح آرشیو وب فارسی:دزنیوز: لازمه سقوط نکردن رفاه در زمان حال، انجام کارهایی سخت در سال های فراوانی و رونق نفتی بوده است که از آن غفلت کرده ایم. یکی از این کارها «آگاه سازی عمومی و ارتقای درک و فهم اقتصادی جامعه نسبت به چیستی و تاثیرگذاری نفت» بوده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اقتصاد، ما جامعه ای […]لازمه سقوط نکردن رفاه در زمان حال، انجام کارهایی سخت در سال های فراوانی و رونق نفتی بوده است که از آن غفلت کرده ایم. یکی از این کارها «آگاه سازی عمومی و ارتقای درک و فهم اقتصادی جامعه نسبت به چیستی و تاثیرگذاری نفت» بوده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اقتصاد، ما جامعه ای داشته ایم که سیاستمداران خوش بین و خوش خیال در حالی که وابستگی اقتصاد به نفت را حفظ می کردند، مرتب به جامعه امید های واهی می دادند که وضع مادی شان در آینده نزدیک بهتر و بهتر خواهد شد و مردم زودباور هم به هر کسی که بیشتر چنین وعده هایی می داد رای و اقبال بیشتری نشان می دادند. تنها شاید رئیس جمهور خاتمی بود که در ابتدای ریاست جمهوری اش در برنامه ای که طرح ساماندهی اقتصاد نام گرفت، صادقانه اعلام کرد اقتصاد ایران «بیمار» است. این بیماری ریشه در اعتیاد به خام فروشی نفت و گاز و سایر منابع معدنی و مایملک کشور و تازه و آماده خوری داشته است. یکی از راه های درمان این بیماری ذخیره و پس انداز کردن پول نفت یا سرمایه گذاری های مولد و پربازده بود. با الگوگیری از تجارب کشورهای موفق، دو نهاد حساب ذخیره ارزی و صندوق توسعه ملی یکی پس از دیگری تاسیس شد. اما مانند بسیاری کارهای دیگر که تنها به اسم و ظاهر آن توجه می کنیم در این مورد هم طرز کار و ساختار حکمرانی آن جدی گرفته نشد. هر دو قوه مجریه و نمایندگان تکیه زده بر قوه مقننه در رفتار پوپولیستی از هم سبقت گرفتند. از جامعه هم که چشم به دهان سیاستمداران دوخته بود صدایی در مخالفت برنیامد و توافق جمعی شد که پول نفت را مستقیم بر سر سفره ها بیاوریم. در دولت قبلی اوضاع آن چنان پیش رفت که بیماری نفتی شدن همه تار و پود اقتصاد کشور را فراگرفت و پدیده «نفرین و مصیبت منابع» به طور کامل گریبانگیرمان شد. منظور اینکه شاهد هجوم دیوانه وار و بی حساب و کتاب پول های نفت به اقتصاد کشور بودیم. تشدید تحریم ها (که چه بسا گروهی عامدانه به آن دامن می زدند تا فضا و فرصت بیشتری برای رفتارهای پنهانی و خارج از قانون خود داشته باشند) در کنار افزایش فساد باعث شد هدر دادن پول نفت به فعالیت اصلی در کشور تبدیل شود. بیمار بودن اقتصاد که خاتمی نسبت به آن هشدار داد در دولت نهم و دهم آنچنان شدت گرفت و تمام ارکان و عرصه های فرهنگ و اجتماع و سیاست را درنوردید که پربیراه نیست اگر بگوییم هم اکنون به بحران تبدیل شده است. این چنین بود که دولت روحانی اقتصادی کج و معوج و منحرف شده از مسیر درست را تحویل گرفت. اما آمدن روحانی و شعار تدبیر و امید وی انتظاراتی در همگان ایجاد کرد که اوضاع خیلی زود تغییر خواهد کرد. روحانی یا شیخ دیپلمات هم در این میان بی تقصیر نبود و عرصه اقتصاد را با میدان سیاست اشتباه گرفت. او که به واقع زمینی سوخته را پس از سپری شدن اوج درآمدهای نفتی تحویل گرفته بود خود نیز بر طبل انتظارات می کوبید و ابایی نداشت که وعده رونق پس از برجام و حتی زودتر را بدهد. وی که نخستین برنامه خود را رسیدن به توافق هسته ای تعریف کرده بود با سیاست و کیاست و مدیریت قوی تیم دیپلماسی و همراهی همه ارکان نظام توانست مذاکره با قدرت های بزرگ جهان را با موفقیت به پایان رساند. در حالی که میدان اقتصاد بازیگرانی بسیار زیاد و پیدا و پنهان با منافع کاملاً متضاد دارد که به علامت ها و انگیزه های مثبت بسیار دیر پاسخ می دهند. در این میان عده ای عادت نکرده به پاسخگویی و حساب پس دهی را هم داریم، که مخالف شرایط جدید بوده و خواب هشت سال گذشته را می بینند و انتقادهای صریح خود را متوجه دولت کرده اند. روحانی از روحیه و هنر تهییج و برانگیختن افکار عمومی برخوردار نیست و البته جامعه و نسل کنونی هم خسته تر از آنی است که بتوان آنها را مرتب به صحنه فراخواند. با توجه به این مسائل به نظر می رسد روحانی در ابتدای بر سر کار آمدن خود باید دو کار می کرد که نکرد. مامور کردن تیمی حرفه ای و مستقل که وضعیت هشت سال گذشته و میزان تخریب پایه های رونق و شکوفایی کشور را کاملاً روشن بیان کند تا آیینه ای باشد پیش روی همه و مشخص شود این سیلاب تا چه حد بنیان های توسعه یافتگی کشور را سست کرده و ما را از مسابقه با رقبا عقب انداخته است. آگاهی دادن پیوسته و تدریجی به جامعه که مسیر درست توسعه یافتگی چیست و همه اجزای کشور چه نقش ها و وظایفی دارند و چگونه باید عمل کنند. از همه مهم تر اینکه راه نجاتی جز این وجود ندارد و دندان طمع رانت جویان نفت را باید کند. این وظیفه ابتدا برعهده روشنفکران و دانشگاهیان و پس از آنها خطبا و علمایی است که با توده شهروندان و مردم عادی سروکار دارند تا مزایای سیاست های طراحی شده را برای نسل های حال و آینده به زبان ساده شرح دهند و نیز اینکه در این مسیر چه جان فشانی ها و ایثارهایی را باید متحمل شویم. یادآوری تجربه چگونگی پیروزی کلینتون در انتخابات در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۱۹۹۲ که بیل کلینتون نامزد دموکرات در برابر جرج بوش پدر قرار داشت، استراتژیست انتخاباتی کلینتون عبارت معروف شده «It’s the economy, stupid» را به کار برد یعنی «این اقتصاد است، نادان» و توانست به پیروزی کلینتون کمک زیادی بکند. هدف از این شعار این بود که از رکود اقتصادی حاکم شده بر آمریکا استفاده شود و به رئیس جمهور وقت جرج بوش گوشزد شود مردم آمریکا از عملکرد اقتصادی وی به شدت ناراضی هستند. پس پیش از اینکه مخالفان دولت روحانی هم از مضمونی مشابه این شعار علیه وی استفاده کنند و موفق شوند، بهتر است این عبارت را به تیم اقتصادی وی هم بازگو کرده و آن خاطره را یادآور شویم. روحانی که در سخنانی گفته بود کاسبان تحریم هم از شرایط جدید منتفع می شوند، باید شرایط عملی شدن انتفاع آنها را هم فراهم کند. اگر در دوران جدید فرضاً به شخص من طرفدار اصلاحات ۲۰۰ واحد سود برسد اما به شخص زیان دیده از اصلاحات که در جبهه مخالف وجود دارد، ۵۰ واحد ضرر وارد شود، چگونه می خواهیم زیان وی را جبران کنیم. همراهی مخالفان و ماندگاری اصلاحات مستلزم این است که دست کم ۵۱ واحد به وی داده شود تا با اصلاحات همراه شده و از کارشکنی دست بکشد. در نظام های دموکراسی و انتخابات مردمی، فرصت و زمان برای متصدیان سیاسی خیلی زیاد نیست. پس نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و منتظر باشیم تا همه نهادها و شرایط اصلاح شود. باید هر چه سریع تر از جایی و با قدم های کوچک شروع کنیم. باید دولت بی درنگ بوروکراسی اداری را از حالت رخوت و کندی به در آورد و در خدمت بخش خصوصی قرار دهد تا موتورهای خاموش شده اقتصاد را یک به یک روشن کرده و اقتصاد در رکودرفته را به حرکت درآورند. دولت باید به بخش خصوصی که انگیزه های کافی برای فعالیت دارد ابتدا اطمینان و اعتماد و سپس آزادی عمل و اختیارات کافی بدهد تا بتواند فرصت های جدید پیش آمده را سریع شناسایی کند و به چنگ آورد. یکی از موارد جدید که می تواند فرصت و آزمونی برای نقش آفرینی صحیح و مفید دستگاه های اداری و سیاسی کشور باشد بهره گیری از اختلافات پیش آمده میان ترکیه و روسیه است که می توان نهایت استفاده را از آن برد و امتیازاتی از طرفین درگیری به نفع بخش خصوصی ایران گرفت. بخش خصوصی هم با اطمینان به پشتیبانی های مستمر دولت به شکل های گوناگون از محیط باثبات اقتصاد کلان گرفته تا سیاست خارجی مسالمت جویانه، اقدام به حضور و بازارسازی در کشورهای خارجی می کند و مشاغلی شرافتمندانه و درآمدهایی پایدار برای نسل کنونی و فرزندانمان ایجاد خواهد کرد.
شنبه ، ۲۶دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دزنیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]