واضح آرشیو وب فارسی:قدس آنلاین: قدس/ زهره اکبرآبادی : هنر تئاتر و نمایش، به روی صحنه آوردن زندگی است و به قول خیام« از روی حقیقت و نه مجاز» و بی شک یکی از مهم ترین و رساترین و تاثیر گذارترین ژانرهای هنری برای کشف حقیقت خود و درک دیگری و جهان پیرامون، هنر نمایش است.بشر اولیه زمانی که هنوز کلام را کشف نکرده بود، برای انتقال هدف و مقصود خود به دیگران از ابزار وجودی بدن خود و از حرکات استفاده می کرد، از این رو نمایش (درام) یک وسیله ارتباطی کامل برای بازگو کردن وقایع روزانه و جریان های زندگی بود که بعدها برای یادآوری و کسب تجربه و سرگرمی همراه با دانش اندوزی مورد استفاده قرار گرفت، اما مهم ترین هدف آن آموزش و انتقال اندیشه و تجربیات بشر بوده است. در این شیوه هنری است که بازیگر و مخاطب توأمان و همراه با هم به درک و شناخت از یک واقعه و پدیده نایل می شوند و لذتی متقابل را درک می کنند. مهم ترین عامل در ایجاد یک فرایند نمایشی تأثیرگذار، برخورداری از یک متن نوشتاری قدرتمند است که به فراخور اندیشه و هدفی که پشت آن نهفته است، می تواند ارتباط مؤثربا گروه مخاطب خود برقرار کند. یکی از مهم ترین کارکردهای ادبیات نمایشی، جنبه تربیتی و آموزشی آن است، این مهم وقتی بیشتر به چشم می آید که توجه داشته باشیم، آموزش مستقیم و بی واسطه از سوی بسیاری از انسان ها مورد توجه و قبول قرار نمی گیرد و این مسأله در حیطه تعلیم و تربیت کودکان نمود و بروز بیشتری دارد؛ چون بچه ها معمولا از آنچه که به صورت فرمایشی و دستوری به آن ها ارایه شود، رو گردان هستند و در مقابل از جنبه های غیر مستقیم آموزشی استقبال بیشتری دارند که تأثیرپذیری بیشتری را نیز به همراه دارد. اغلب کودکان از همان ابتدا برای برقراری ارتباط با دیگران از حرکات استفاده می کنند و بخش زیادی از تجربیات بچه ها در بازی های تقلیدی و نمادین آنان، درست زمانی که به ایفای نقش با عروسک های خود می پردازند، کسب می شود و دراین نقش، بازی کردن بچه ها با عروسک ها و اشیای در دسترس خود به صورت خلاق و بدون متن به صورت فی البداهه ، دیالوگ(گفت وگو میان دو نفر) و مونولوگ(تک گویی) برقرار کرده و حالات و حرکات شخصیت ها را به نمایش می گذارند. از خلال همین بازی هاست که بچه ها به درک و شناختی بیشتر و کامل تر از محیط پیرامون خود و نیز از شرایط و مناسبات اطرافشان می رسند و این خود نوعی کسب تجربه و دانش و راهی به سوی بزرگ شدن و به بزرگی رسیدن است و در واقع بسیاری از دانسته ها و رفتارها و اخلاقیات، انسان ها از همان دوره کودکی و با همان بازی های به ظاهر ساده اولیه با لوازم اطرافشان به وجود می آید و رفته رفته به شکل گیری شخصیت آن ها منجر می شود. با اتکا بر همین نیاز فطری است که از نمایش و بخصوص نمایش عروسکی به عنوان یک ابزار و واسطه مهم آموزشی و پرورشی در مقاطع سنی گوناگون می توان بهره برد. نمایش عروسکی به دلیل ارتباط نزدیک با بازی تخیل دوره کودکی و قصه ها و داستان ها (ادبیات) نقش مهم و مؤثری در تعلیم و تربیت کودکان دارد؛ چون با استفاده از این هنر است که بسیاری از گفته ها و آموزه ها را می توان به بچه ها منتقل کرد، بدون اینکه آن ها احساس آموزش دیدن داشته باشند؛ زیرا بچه ها با عروسک ها ارتباطی عاطفی برقرار می کنند و از آنجا که به عروسک ها علاقه و باور دارند، آنچه را که از زبان و رفتار آن ها می بینند، بهتر می آموزند. در واقع عروسک در دستان یک هنرمند تئاتر کودک ابزار و وسیله ای آموزشی می شود که بدون اینکه شعار بدهد و پند و اندرز بگوید، ساده و بی پیرایه با آنان ارتباط برقرار کرده و آنان را به کشف واقعیات رهنمون می شود. اما همان طور که اشاره شد، نخستین و مهم ترین گام در ایجاد یک فعالیت نمایشی بهره بردن از یک متن قوی و برخاسته از اندیشه است. این مهم در حیطه کودک و نوجوان با توجه به اینکه مقصود از بیشتر آثار نمایشی برای این گروه مخاطب ارایه یک مفهوم و انتقال یک هدف است،ارزش و اهمیت بیشتری پیدا می کند. کسانی که در حیطه ادبیات نمایشی برای کودکان قلم می زنند، افزون بر رعایت نکات هنری و ادبی در نگارش این نوع ادبی ، باید با دنیا و اندیشه های این گروه آشنایی کامل داشته باشند و خواسته های آنان را خوب بدانند تا متعاقب این دانسته ها آنچه را که می نویسند، به کار بچه ها بیاید. نمایش و ادبیات نمایشی برای کودکان و نوجوانان می تواند کارکردها و اهداف متفاوتی را دنبال کند، از آن جمله: اول، کشف و بارور کردن استعدادهای نهفته، تقویت قوه تخیل و ابتکار کودکان و نوجوانان، طرح و بررسی نیازها و مشکلات و آشنا کردن آن ها با دنیای فانتزی و تخیل و افسانه و نیز حقایق و واقعیات دنیای پیرامون. دوم برآورده کردن نیازهای فکری و روحی و روانی کودکان با طرح و بررسی نیازها و مشکلات و ارایه رهنمودها و راه حل منطقی نمایش از طریق اجرا و همذات پنداری و نه به صورت مستقیم. سوم، آماده سازی بنیادهای فکری و شخصیتی کودکان و نوجوانان برای طی کردن منطقی و مسؤولانه مراحل گوناگون زندگی. استفاده درست و بجا از این ابزار مهم و تأثیرگذار می تواند بسیاری از دشواری های آموزشی را آسان کند و جایگاه ویژه ای در نظام تعلیم و تربیت بیابد. به شرط آنکه توسط افرادی آموزش دیده که آشنایی کاملی با دنیای کودکان و نوجوانان نیز داشته باشند، انجام شود.
پنجشنبه ، ۲۴دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: قدس آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]