تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816968334
یادداشت مهمان؛ رضا پارسا گره‌های کور مذاکره با طالبان
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت مهمان؛ رضا پارسا
گره‌های کور مذاکره با طالبان
مهم‌ترین نگرانی پاکستان برای همکاری با آمریکا، نفوذ هند در افغانستان و مسئله خط دیورند است که امروزه به نحوی هم دولت افغانستان و هم آمریکا را در افغانستان زمین‌گیر کرده است.
به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس،«رضا پارسا» سردبیر روزنامه «اصلاحات» طی یادداشتی اختصاصی به موضوع گفت‌وگوهای صلح افغانستان و طالبان پرداخت. در این یادداشت آمده است: روز دوشنبه نشست چند جانبه میان افغانستان، پاکستان، چین و آمریکا در اسلام‌آباد به منظور گفت‌وگوهای صلح با گروه‌های طالبان آغاز شد. صلح از دیرباز تا به امروز یکی از آرزوهای شهروندان افغانستان شده است، اما چرا این رویا تحقق نمی‌یابد و مشکل اساسی در کجاست؟ همواره مقام‌های افغانستانی تلاش کرده‌اند اما ثمری نداشت. این امر، بدیهی است که بدون بهبود در مناسبات افغانستان و پاکستان صلح در این کشور تکوین نمی‌یابد. به فرض حکومت توانست با گروه طالبان به توافق رسیدند که از جنگ و خونریزی دست بکشد، اما گره مشکلات ناامنی در افغانستان هم‌چنان ثابت و پا برجا باقی خواهد ماند و ادغام این بخشی از طالبان کمک چشم‌گیری به استقرار صلح و ثبات در افغانستان نخواهد کرد. این بر همگان آشکار و روشن است که عامل ناامنی‌ها در کشور تنها با مذاکره با گروه طالبان حل نمی‌شود، عامل اصلی ناامنی‌ها در افغانستان گروه‌ها و تحریک‌های رادیکال و تروریستی پرورده آی.اس.آی پاکستان در آن سوی مرز افغانستان هستند که با نگاه ایدیولوژیک و سیاسی خود هیچ‌گاهی حاضر نخواهند شد که با حکومت افغانستان کنار بیایند تا اینکه حکومت افغانستان برخی اصلاحات را در سیاست خارجی خود نیاورد و یا از طریق کشورهای متحد استراتژیک بر پاکستان فشار وارد نکند. دیورند اولین دردسر تاریخ افغانستان پر از جدال و کشمکش است اما جنجال‌ها زمانی حادتر شد که کشوری به نام پاکستان در هم‌جواری افغانستان به وجود آمد و میراث خط دیورند که پادشاهان افغانستان و هند بریتانیایی امضا کرده بودند به این کشور رسید و این میراث دانه سرطانی برای افغانستان و نقطه استراتژی برای پاکستان باقی ماند. تا قبل از صدارت سردار «محمد داوودخان» این خط به گونه رسمی میان افغانستان و پاکستان پذیرفته شده بود اما حس میهن‌دوستی و ایجاد پشتونستان که در زمان داوودخان اوج گرفت، برای افغانستان دردسرساز شد. در دوران صدارت سردارشاه «محمود داوودخان» چنان از احساسات و علاقه از پشتونستان سخن می‌گفته‌اند که حتی فکر آزادی پشتونستان را با توسل به نیروی نظامی و ارتش در سر می‌پروراند. این در حالی بود که پاکستان از بی‌ثبات‌ترین و آسیب‌پذیرترین کشورهای آسیایی در منطقه به حساب می‌آمد و این آسیب‌پذیری نخست ناشی از عوامل داخلی چون شکاف‌های بزرگ اجتماعی، قومی، مذهبی، زبانی، تعارض میان سیاست‌مداران و نظامیان، وقوع کودتاهای پی‌درپی و تجزیه پاکستان به کشورهای بنگلادش و پاکستان بود. بی‌ثباتی خارجی پاکستان دوماً بی‌ثباتی خارجی پاکستان نزاع با رقیب دیرینه‌اش هند بر سر مسأله کشمیر، مداخله افغانستان و ادعای افغانستان در مورد پشتونستان و بلوچستان که با شورش‌های متداوم و به حمایت دولت حاکم افغانستان مواجه بود که کمر رهبران پاکستان را خم کرده بود و مسأله مشروعیت خط مرزی دیورند، روابط افغانستان و پاکستان را برای بیشتر از یک قرن مسموم کرد. برای پاکستان، موضوع خط دیورند، مسأله‌ای وجودی است چراکه سرزمین‌های درخواست‌شده تقریبا حدود 60 درصد از قلمرو حاکمیت فعلی آن را شامل می‌شود. نزاع بر سر مشروعیت خط دیورند بدان معنا است که پاکستان منافع بی‌چون و چرایی در تضمین این مسأله دارد که دولت‌های افغانستان هرگز به‌اندازه کافی برای تغییر یک‌جانبه مرز فعلی با پاکستان، قدرت‌مند نشود. پاکستان، برای پیش‌گیری از این احتمال از هر ابزاری سود می‌جوید چنانچه غرب و حکومت‌های لیبرال دموکراسی تلاش دارند تا برای کسب منافع خود، افراط گرایی را در بین کشورهای خاورمیانه گسترش دهند. ضمن اینکه پاکستان در همین راستا تلاش دارد تا از همین حربه برای افزایش منافع استراتژیک خود حداکثر استفاده را ببرد. پاکستان در بازی منطقه‌ای با تکیه بر اسلام رادیکال موجودیت خود در مقابل افغانستان و هند حفظ می‌کند، از سوی دیگر اتکا به حامیان خارجی روابط خود را گاهی با چین و با امریکا، برای تضمین امنیت در مقابل هند تقویت می‌کند. پیچیدگی و پُر از توطئه‌بودن روابط افغانستان- پاکستان-هند و پس از آن، منافع روسیه، چین و ایالات متحده در هرگونه تغییری در وضعیت موجود، بدان معنا است که به جز گفت‌وگوهای صلح برای رسیدن به توافق بر سر حل‌وفصل مسأله‌ی مناطق مورد مناقشه، یا پذیرش خط دیورند توسط افغانستان در ازای توقف حمایت پاکستان از طالبان، که هرکدام درحال‌حاضر بسیار بعید به‌نظر می‌رسند. چرا که این مناطق تضمین کننده تمامیت ارضی پاکستانند، بنابراین راه‌حل فوری برای صلح در افغانستان و توقف پاکستان استفاده از تروریسم در برابر افغانستان بدون حل و فصل دیورند امکان‌پذیر نیست. نقش هند هند و افغانستان هر 2 اختلاف مرزی با پاکستان دارند؛ به همین دلیل وقتی این 2 کشور به نحوی در تقابل با پاکستان قرار می‌گیرند، این دشمنی به افغانستان یاری می‌دهد تا در برابر گسترش نفوذ پاکستان در منطقه به زانو در نیاید. کمک به بازسازی افغانستان نیز یکی از این دلایل محسوب می‌شود. افغانستان که پس از سقوط طالبان به سوی ثبات پیش می‌رود، برای نهادینه کردن این ثبات و بازسازی در کشور نیاز به سرمایه‌گذاری دارد. به همین دلیل افغانستانی‌ها مایلند از سرمایه‌گذاری بیشتر هند به‌ویژه در زمینه‌های آموزش بهره‌مند شوند. هندی‌ها همواره افغانستان را در چارچوب مرزهای استراتژیک خود در سیاست خارجی و امنیتی می‌نگرند. دولت‌مردان هندوستان سعی دارند از طریق تثبیت موقعیت خود در افغانستان، جایگاهی با ثبات در منطقه و آسیای‌میانه پیدا کرده تا ضمن مبارزه با تروریسم نشأت گرفته از پاکستان، به منابع انرژی آسیای‌میانه دست یابند و برای صدور کالای خود، یک مسیر ترانزیتی به این منطقه بیابند. اما از منظر اسلام‌آباد، کاهش نفوذ هند در افغانستان در کنار استقرار دولت، از اهداف مهم این کشور است که ژنرال «پرویز مشرف» چندی پیش در گفت‌وگوی خود با بی‌بی‌سی با صراحت از این چارچوب سیاست خارجی خود دفاع کرد و از سوی دیگر دولت‌مردان افغانستان همواره به هند به عنوان متحد نزدیک و رقیب منافع استراتژیک اسلام‌آباد نگاه کرده‌اند که این امر پاکستان را به شدت نگران کرده است. با توجه به اینکه ایالات متحده منافع مسلمی در ایجاد یک دولت باثبات در افغانستانی امن دارد و به‌نظر می‌رسد پاکستان مصمم به استفاده از طالبان و احتمالاً سایر گروه‌های جهادی به‌منظور تضمین اتفاق نیفتادن آن است، مسائلی که در رابطه با خط دیورند وجود دارند، هم‌چنان در تدوین سیاست آمریکا در منطقه تاثیرگذار بوده و روابط ایالات متحده و پاکستان را نیز پیچیده‌تر می‌کند. به همین دلیل پاکستان در سیاست ایجابی خود تلاش کرده تا دولت تحت‌الحمایه بر مبنای دوستی با پاکستان و دشمنی با هند بنیان نهاده شده باشد، در افغانستان روی کار آید. حمایت عریان پاکستان از طالبان پیش از 11 سپتامبر و حمایت مخفیانه از آن گروه، پس از یازدهم سپتامبر 2001، را در راستای همین اهداف 2 بُعدی پاکستان می‌توان تحلیل و بررسی کرد. بدین معنا که پاکستان با حمایت از طالبان از آغاز ظهور آن گروه در سال 1994 تا یازدهم سپتامبر 2001 کوشید به عمق استراتژیک مورد نظر خود در افغانستان دست یابد، اما با شکست طالبان و به ترتیب آن شکست نظریه عمق استراتژیک در بستر افغانستان، پاکستان بعد از یک دوره پریشان‌حالی، بار دیگر به حمایت از آن گروه روی آورد؛ اما این‌بار نه برای دست‌یابی به عقبه‌ی راه‌بُردی که عملاً چنین امکان وجود نداشت، بلکه برای مقابله با نفوذ هند به نفوذ روز‌به‌روز خود می‌افزود. همکاری پاکستان با آمریکا اما در این میان آمریکا چه نقشی دارد؟ با وقوع حوادث تروریستی 11 سپتامبر و تصمیم آمریکا جهت مجازات عاملان این حادثه و آشکار شدن ارتباط تعدادی از افراد با ملیت پاکستانی (از جمله خالد شیخ محمد، جنرال محمود احمد، عمر شیخ سعید) با تروریست‌ها دولت پاکستان در مقابل اولتیماتوم یا شرط حتمی و غیر قابل تغییر ایالات متحده برای همکاری ضدتروریستی با این کشور قرار گرفت. دولت‌مردان اسلام‌آباد 2 راه بیشتر پیش‌رو نداشتند، یکی پیوستن به ائتلاف ضدتروریسم به رهبری آمریکا و دیگری ادامه حمایت از طالبان. عدم همکاری با آمریکا می‌توانست پاکستان را در فهرست کشورهای که بعدها به عنوان محور شرارت شناخته شدند قرار دهد و پیامدهای سختی از سوی کاخ سفید برای این کشور که متحد آمریکا به شمار می‌رفت به بار آورد. همکاری با ائتلاف ضدتروریسم می‌توانست این کشور را دچار بحران داخلی سازد. اما مشرف با انتخاب گزینه «نخست پاکستان پس از هرچیز دیگری» تصمیم به همکاری با آمریکا و حضور در ائتلاف ضد تروریسم گرفت و اگر این تصمیم را نمی‌گرفت کشورش قبل از افغانستان مورد حمله قرار می‌گرفت. همان‌گونه که وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد در صورتی که اسلام‌آباد درخواست واشنگتن مبنی بر حضور در ائتلاف مبارزه علیه تروریسم اسلام‌آباد رد کند باید خود را برای حمله و بازگشت به عصر حجر آماده نماید. در سمت دیگر، پاکستان اگر با پیشنهاد آمریکا مبنی بر همکاری با این کشور در جهت نابودی طالبان موافقت می‌کرد، باید خود را آماده پاسخ‌گویی به حامیان طالبان در داخل و نحوه برخورد با مخالفان می‌کرد. اسلام‌آباد با نگرشی برخاسته از عمل‌گرایی اعلام کرد: آمریکایی‌ها اکنون برای ما بیشتر از طالبان منفعت دارند. پس از طرح چنین مسایلی بود که آمریکا از پاکستان به عنوان سرپل عملیات نظامی علیه طالبان و القاعده یاد کرد و در همین راستا الویت‌های سیاست خارجی خود را در روابط با اسلام‌آباد که موجب انعقاد تحریم‌هایی بر اثر آزمایش اتمی و حکومت نظامی در پاکستان شده بود را لغو کرد و به حمایت از این کشور پرداخت. نفوذ هند در افغانستان، مهم‌ترین نگرانی پاکستان اما مهم‌ترین نگرانی‌های پاکستان در همکاری با آمریکا نفوذ هند در افغانستان و دولت قوی و ادعای خط دیورند بود که به‌گونه پنهانی حمایت از افراط‌گرایان و طالبان را ادامه داد که امروزه به نحوی بخشی از چالش‌هایی است که هم دولت افغانستان و هم آمریکا را در افغانستان زمین‌گیر کرده است. بنابراین برای امریکا فارغ از موثریت و یا عدم موثریت روند گفت‌وگوهای صلح در افغانستان، این تصمیم‌گیری‌ها چراغ سبزی هستند که آمریکا می‌خواهد این‌بار در مذاکره با طالبان پیش آمده و به نحوی بخشی از چالش‌های خود در افغانستان را به طریقه مسالمت‌آمیزی کاهش دهد. راه‌حل به هر روی راه‌حل نهایی در این خواهد بود که دولت افغانستان با استفاده از یک دیپلماسی فعال و واقع‌گرایانه آمریکا -متحد استراتژیک خود- را متقاعد کند که بر پاکستان فشار وارد کند تا حمایت از طالبان و گروه‌های اسلام‌گرایان رادیکال دست بردارد. موضوع دوم اینکه بزرگ‌ترین نگرانی که پاکستان را نگران کرده است و دانه سرطانی برای افغانستان شده، خط دیورند است که به عنوان خط مرزی رسمی بین‌المللی شناخته شود و سیاست‌مداران افغانستانی که همواره در پی شهرت هستند و از این حساسیت مانند زمان داوودخان می‌خواهند استفاده کنند کمی واقع‌گرایانه اندیشه کنند و به این معضل نقطه پایان بگذارند. اگر این خط مرزی از سوی دولت‌مردان افغانستان به رسمیت شناخته نشود همواره پاکستان سعی خواهد کرد که با توسل به سیاست‌های مخرب و حمایت از گروه‌های رادیکال در افغانستان مداخله کنند و هیچ‌گاهی در این سرزمین صلح نخواهد آمد چرا که واقعیت جغرافیایی پاکستان این را تقاضا می‌کند. این راهکاری است که به گمان اغلب می‌تواند زمینه‌های تحرک رادیکالیسم و ناثباتی را در کشور محدود کند. بنابراین بدون اتخاذ سیاست‌های واقع‌گرایانه به صلح دست نخواهیم یافت.
94/10/23 - 09:26
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]
-
گوناگون
پربازدیدترینها